12. Treść czynności prawnej

treść czynności prawnej

składa się na nią OW w pełni zrekonstruowane na podstawie odpowiednich reguł interpretacyjnych

treść stosunku cywilnoprawnego

wyznaczany w podstawowym kształcie treścią OW stron, jego treść określają też ustawy, zasady współżycia społecznego, ustalone zwyczaje

zasada swobody kształtowania treści CP

podmioty mają kompetencję do kształtowania treści CP, a przepisy w tej materii interpretujemy na rzecz tej zasady

zasada swobody kształtowania treści CP a wzorzec kompetencji generalnej

może sięgać tak daleko, że pozwala podmiotom nie stosować się do ustalonych w przepisach prawnych typów czynności prawnych

wzorzec kompetencji generalnej a zakres umów zobowiązujących

w zakresie umów zobowiązaniowych strony nie są związane ustawowymi typami umów - czyli panuje tu wzorzec kompetencji generalnej

USTAWOWE OGRANICZENIE SWOBODY KSZTAŁTOWANIA TREŚCI UMÓW DO OKREŚLONYCH TYPÓW

wzorzec generalny nie odnosi się do umów, które wywołują skutek wobec osób trzecich

USTAWOWE OGRANICZENIE SWOBODY KSZTAŁTOWANIA TREŚCI UMÓW DO OKREŚLONYCH TYPÓW - WYMIEŃ UMOWY

1 kreujące prawa podmiotowo-bezwzględne 2 tworzą spółki 3 kreują p. podmiot. w papierach wartościowych 4 regulują stosunki majątkowo-małżeńskie 5 dot. spadków

czy wzorzec kompetencji ogólnej obejmuje jednostronne CP?

raczej tak - są one dopuszczalne tylko w przypadkach wskazanych w ustawie, system wręcz zakazuje obciążanie kogoś obowiązkami bez jego zgody, a nawet wymaga jego zgody przy sytuacjach korzystnych

ograniczenia swobody kształtowania treści CP

1 prawa przyrody 2 normy bezwzględnie wiążące 3 obejście ustawy 4 zasady współżycia społecznego

prawa przyrody jako ograniczenie

umowa o świadczenie niemożliwe jest nieważna

normy bezwzględnie wiążące jako ograniczenie

niedopuszczalne są postanowienia CP, które byłyby niezgodne z zakazami wyrażonymi w normach bezwzględnie wiążących

kiedy CP jest sprzeczna z ustawą (art. 58)

1 kiedy zawiera postanowienia niezgodne z ustawą 2 kiedy NIE ZAWIERA postanowień nakazanych przez prawo

obejście ustawy jako ograniczenie

czynność nie objęta bezpośrednio zakazem prawnym, ale dokonana świadomie w celu osiągnięcia skutku zakazanego przez prawo - czyli SAM CEL może być przyczyną nieważności

zasady współżycia społęcznego jako ograniczenie

nieważna jest CP sprzeczna z tymi zasadami, nie tylko ze względu na treść, ale i ze względu na cel

skutki naruszenia ograniczeń swobody kształtowania treści CP

1 całość jest bezwzględnie nieważna 2 jeżeli tylko niektóre postanowienia CP są sprzeczne to wszystko zależy od doniosłości jaką ma nieważne postanowienie dla podmiotów dokonujących CP

domniemanie za utrzymaniem ważnej części CP - art 58 par 1

jeśli z okoliczności wynika, że bez nieważnych postanowień czynności by nie dokonano - jest nieważna w całości

klauzule salwatoryjne

klauzule, w których strony zastrzegą, że gdyby poszczególne postnaowienia okazały się nieważne, to nie wpływa to na nieważność reszty umowy - sporne czy to wyklucza art. 58

wyjątki od reguł z art. 58

1 nie ma nieważności, jeśli na miejsce nieważnych postanowień CP wchodzą przepisy prawne 2 czasem przepisy szczególne uchylają sankcę bezwzględnej nieważności 3 są też inne sposoby określenia wpływu nieważności części na niewazność reszty CP

wymień 3 rodzaje elementów CP

1 essentialia negotii 2 naturalia negotii 3 accidentalia negotii

essentialia negotii

elementy przedmiotowo istotne - cechy, według których kwalifikujemy CP do różnych typów ustawowo wyróżnionych CP

naturalia negotii

1 elementy nieistotne 2 określają skutki prawne dokonania CP określonego typu 3 nie trzeba ich zamieszczać, by wystąpiły wskazane w nich skutki prawne - od tego są przepisy

accidentalia negotii

1 elementy dodatkowe 2 ich zastrzeżenie jest konieczne by wystąpiły wskazane w nich skutki 3 nie określają cech swoistych dla tego typu CP

Accidentalia negotii uregulowane samoistnie

nie mają związku z określonym typem CP np warunek, zadatek, wadium

accidentalia negotii uregulowane w ramach określonego typu CP - przykłady

postanowienia dot. dodatkowych świadczeń w kontraktacji lub zastrzeżenie polecenia w umowie darowizny

warunek

zastrzeżenie, które uzależnie powstanie lub ustanie skutku prawnego od zdarzenia przyszłego i niepewnego, jest zawarte w treści CP

kiedy zdarzenie przyszłe jest niepewne

1 gdy strony nie mają wpływu na jego ziszczenie się 2 także gdy ziszczenie nie zależy WYŁĄCZNIE od woli stron - czyli są inne warunki

co nie jest warunkiem

zastrzeęznie uzależniające skuteczność CP od zdarznia, które na 100% nastąpi albo już nastąpiło, a strony o tym nie wiedziały

rodzaje warunków

1 zawieszające 2 rozwiązujące

warunek zawieszający

zastrzeżenie, które uzaleznia powstanie skutków CP od zdarzenia przyszłego i niepewnego

warunek rozwiązujący

zastrzeżenie, według którego skutek CP ustaje, jeżeli nastąpi zdarznie przyszłe i niepewne

niemożliwość warunku zawieszającego

skutkiem nieważność całej CP

niemożłiwość warunku rozwiązującego

skutkiem uznanie go za niezastrzeżony, stosunek prawny utrzymuje się nadal pomimo nastąpienia tego warunku

zachowanie stron w okresie niepewności co do powstania czy ustania warunku

strony są zobowiązane do lojalnego zachowania względem siebie

przeszkodzenie ziszczeniu warunku w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego

następują takie skutki, jakby warunek się ziścił

doprowadzenie do ziszczenia warunku wbrew zasadom współżycia społecznego

następują takie skutki, jakby warunek się nie ziścił

uprawnienia podmiotu uprawnionego warunkowo

może wykonywać wszelkie czynności zmierzające do zachowania jego prawa

czynności rozporządzające udaremniające lub ograniczające skutek ziszczenia się warunku

są nieważne, chyba że przepisy szczególne chronią osoby trzecie nabywające prawo w dobrej wierze

skutek ziszczenia się warunku, gdy nic innego nie przewidziano w CP

od tego momentu powstają skutki CP

skutek nieziszczenia się warunku

wygaśnięcie uprawnienia warunkowego po jednej stroni i ograniczeń praw podmiotowych po drugiej stronie

zastrzeżenie terminu

ono wiąże powstanie lub ustanie skutków CP z określonym zdarzeniem przyszłym PEWNYM

zastrzeżenie terminu - warunek KONIECZNY

określenie, KIEDY zdarzenie przyszłe i pewne nastąpi - nie musi być znane w chwili dokonania CP (np. śmierć człowieka)

jak liczyć termin oznaczony w dniach

koniec z upływem ostatniego dnia - NIE LICZYMY dnia w którym nastąpiło zdarzenie początkowe

jak liczyć termin w tygodniach, miesiącach, latach

koniec z upływem dnia, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu - a jeśli tego dnia nie ma - to ostatni dzień tego miesiąca

jak liczyć wiek osoby fizycznej

termin upływa z początkiem ostatniego dnia

początek, środek lub koniec miesiąca

początek - 1., środek - 15, koniec - ostatni dzień miesiąca, termin półmiesięczny - zawsze 15 dni (nawet w lutym)

jak liczyć termin wyznaczony w miesiącach lub latach bez wymogu ciągłości

miesiąc - 30 dni, rok - 365, jeśli koniec w dniu ustawowo wolnym - upływ terminu następnego dnia, który nie jest wolny od pracy i nie jest sobotą