2. Ucho - narząd słuchu i równowagi

ucho -

mechanoreceptor - odbiera bodźce mechaniczne, czyli drgania cząsteczek powietrza rozchodzące się w postaci fali dźwiękowej

narząd słuchu:

ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne

ucho zewnętrzne -

jedyna widoczna część narządu słuchu

małżowina uszna -

fałd skórny, wewnątrz którego występuje tkanka chrzęstna

przewód słuchowy -

kanał o długości ok 3cm, którego wnętrze wyścieła tłustawa substancja - woskowina

błona bębenkowa -

(ok. 0,1mm grubości) stanowi granicę między uchem zewnętrznym a uchem środkowym

ucho środkowe -

przenosi i wzmacnia drgania fal dźwiękowych

jama bębenkowa -

zawiera trzy miniaturowe kości, zwane kosteczkami słuchowymi: młoteczek, kowadełko i strzemiączko

młoteczek -

przyrasta do wewnętrznej części błony bębenkowej, umożliwia przenoszenie drgań błony na pozostałe, połączone ze sobą kosteczki

trąbka słuchowa (trąbka Eustachiusza) -

przewód o długości 3,5-4cm, prowadzący z jamy bębenkowej do nosowej części gardła - jego zadaniem jest utrzymanie jednkowego ciśnienia powietrza w przewodzie słuchowym i jamie bębenkowej

ucho wewnętrzne -

ze względu na zawiły układ wielu jam i kanałów nazywane błędnikiem - jest on zbudowany z części zewnętrznej (kostnej) i wewnętrznej (błoniastej)

błędnik kostny -

system przestrzeni i kanałów w kości skroniowej, składa się ze ślimaka, przedsionka oraz trzech kanałów półkolistych

błędnik błoniasty -

w ślimaku mieści się przewód ślimakowy, a w nim narząd spiralny, czyli właściwy narząd słuchu - zawiera on komórki receptorowe przetwarzające fale dźwiękowe na impulsy nerwowe

narząd równowagi -

woreczek, łagiewka i przewody półkoliste

błędnik kostny -

składa się z: kanałów półkolistych zakończonych bańkami, ślimaka oraz przedsionka

błędnik błoniasty -

składa się z: przewodów półkolistych zakończonych bańkami błoniastymi, woreczka, łagiewki i przewodu ślimakowego

na skutek drgań rzęski komórek słuchowych dotykają błony pokrywające i uginają się, odkształcenia błony komórkowej powodują powstanie impulsu nerwowego

jest on przekazywany wzdłuż aksonów komórek słuchowych, tworzących nerw słuchowy. Gdy impulsy te dotrą do mózgu, a dokładniej - do płata skroniowego kory mózgowej - odbieramy informację dźwiękową

komórki słuchowe -

są wyposażone we włoski, na powierzchni jednej komórki znajduje się 100-300 włosków, są one ułożone w kształt litery U, liczba włosków z wiekiem maleje

droga fal dźwiękowych i impulsu nerwowego:

fale dźwiękowe > małżowina uszna i przewód słuchowy zewnętrzny > błona bębenkowa > kosteczki słuchowe > błona okienka owalnego ślimaka i płyn wypełniający przewód ślimakowy > narząd spiralny > nerw słuchowy > mózg (płat skroniowy)

plamki statyczne -

zlokalizowane w woreczku i łagiewce, tworzą je komórki zmysłowe zaopatrzone w rzęski oraz kamyczki błędnikowe (otolity)

błona kamyczkowa -

galaretowata substancja, w której zanurzone są rzęski wraz z kamyczkami błędnikowymi

bańki -

znajdują się w nich grzebienie bańkowe, czyli skupienia komórek zmysłowych zaopatrzonych w rzęski zanurzone w galaretowatej substancji zwanej osklepkiem

choroba lokomocyjna -

zespół objawów wywołany nadmiernym pobudzniem narządu równowagi

wysokość dźwięku -

zależy od częstotliwości drgań, czyli ich liczby na sekundę, wyraża się ją w hercach (Hz), zakres częstotliwości na jaką reaguje ludzkie ucho wynosi od 16 do 20 000 Hz

natężenie dźwięku (głośność) -

zależy od amplitudy fali dźwiękowej, wyraża się je w decybelach (dB), górna granica skali natężenia dźwięku uważana za bezpieczną dla ucha człowieka wynosi 120 dB

maskowanie dźwięku -

zmiana fizjologiczna, polega na tym, że spośród tonów charakteryzujących się różną częstotliwością rejestrujemy tylko ton silniejszy, natomiast słabsze tony ulegają zagłuszeniu

uszkodzenie narządu słuchu -

następuje w wyniku pojawienia się bardzo intensywnego, nagłego dźwięku o znacznym natężeniu lub na skutek długotrwałego oddziaływania dźwięków przekraczających poziom 90 dB

wpływ hałasu na organizm:

zaburzenia pracy układu krążenia - zwiększenie częstości skurczów serca, podwyższenie ciśnienia tętniczego, zmiana przepływu krwi w obrębie narządów wewnętrznych; zmiany czynności gruczołów dokrewnych - głównie tarczycy, nadnerczy i gruczołów płciowych