5. Prawoznawstwo - język prawny, a język prawniczy

język prawny

język, w którym prawo jest formułowane

język tekstów prawnych

język, w którym formułowane są akty normatywne i umowy prawotwórcze, jest oparty na języku etnicznym, w którym wyrazy mają więcej niż jedno znaczenie

język norm prawnych

język jednoznacznych wypowiedzi odtworzonych z przepisów prawnych i postanowień umów prawotwórczych, wyznaczających obowiązki określonego postępowania, które to wypowiedzi pochodzą od prawodawcy

język

system znaków, którym reguły semantyczne nakazują przypisywać określone znaczenie, syntaktyczne określają dopuszczalny sposób wiązania tych znaków w wyrażenia złożone, a pragmatyczne umożliwiają uwzględnienie kontekstu użycia znaków

quasi-idiomatyczność języka tekstów prawnych

1. znaczenie wyrażenie jest zwykle wyznaczane przez reguły semantyczne i składniowe, 2. idiomy, 3. idiomy niewłaściwe

idiom

wyrażenie, które ma znaczenie niezależne od znaczenia słów, przez które jest tworzony

idiom niewłaściwy

wyrażenie, które oprócz znaczenia podstawowego wyznaczonego znaczeniem słów je tworzących, ma też znaczenie przenośne, które nie jest wyznaczone słowami to wyrażenie tworzącymi

zagadnienia leksykalne języka tekstów prawnych - 1

1. zawiera wyrażenie wieloznaczne i nieostre, 2. występują neologizmy słowotwórcze, frazeologiczne, znaczeniowe - istotna rola definicji legalnych w ich kreowaniu

zagadnienia leksykalne języka tekstów prawnych - 2

3. występują eufemizmy i wyjątkowo wyrażenia obcojęzyczne, 4. brak wulgaryzmów, archaizmów, wyrażeń slangowych

graficzny układ tekstu prawnego

tekst prawny dzieli się poprzez graficzne wyróżnienie przepisów prawnych

komunikatywność tekstu prawnego

tekst jest zrozumiały - w toku wykładni da się odczytać normy prawne, a jego zrozumienie nie wymaga zbyt wiele wysiłku

aspekt wyszukiwawczy komunikatywności

właściwe budowanie tytułów aktów normatywnych, podział aktów na jednostki systematyzacyjne z tytułami, podział podstawowych jednostek na mniejsze i ich graficzne wyróżnienie, konsekwencja w konstruowaniu aktów, staranne formułowanie przepisów uchylających

aspekt treściowy komunikatywności

1. formułowanie zdań prostych i unikanie wieloczłonowych zdań złożonych, 2. posługiwanie się słownictwem języka powszechnego, 3. unikanie neologizmów i wyrażeń specjalistycznych

zwięzłość tekstu prawnego

tekst zawiera wszystkie i tylko te zwroty, które są niezbędne do odtworzenia jednoznacznych norm prawnych

środki służące uzyskaniu zwięzłości tekstu prawnego

1 odesłania 2 spójniki 3 skróty i skrótowce, 4 kondensacja, 5 rozczłonkowania

odesłanie wewnątrzsystemowe wewnętrzne

zwrot zawarty w przepisie prawnym, który wskazuje na inny przepis tego samego aktu normatywnego

odesłanie wewnątrzsystemowwe zewnętrzne

zwrot zawarty w przepisie prawnym wskazujący na inny przepis innego aktu normatywnego

odesłanie zewnątrzsystemowe

zwrot zawarty w przepisie prawnym wskazujący na normy postępowania lub zasady o charakterze pozaprawnym

rozczłonkowanie syntaktyczne

elementy konieczne struktury normy prawnej wysłowione są w dwóch lub większej liczbie przepisów prawnych

rozczłonkowanie treściowe

elementy współwyznaczające treść normy prawnej wyrażone są w dwóch lub większej liczbie przepisów prawnych

kondensacja norm prawnych

dany przepis wysławia więcej niż jedną normę prawną lub elementy więcej niż jednej normy prawnej

zdanie deontyczne

wypowiedź opisowa, która stwierdza, że ze względu na treść określonej normy jakieś postępowanie jest określonym podmiotom w określonych okolicznościach nakazane, zakazane albo nie jest ani nakazane ani zakazane