Analiza dynamiki i trwałości populacji

Jakie czynniki wpływają na powstawanie małych, podzielonych, odizolowanych populacji?

utrata siedlisk, zanieczyszczenia, nadmierna eksploatacja, gatunki egzotyczne

co jest skutkiem powstawania małych, podzielonych, odizolowanych populacji?

Inbred, utrata zmienności genetycznej

co jest skutkiem inbredu i utraty zmienności genetycznej?

zmniejszona zdolność adaptacji, przeżywalność i reprodukcja

co przyczynia się do zredukowania liczebności populacji?

zmniejszona zdolność adaptacji, przeżywalność i reprodukcja; zmienność środowiska, katastrofy, czynniki demograficzne

Czym są gatunki egzotyczne?

Gatunki obce

Co umożliwia prognozę rozwoju populacji?

modele stochastyczne, proste modele deterministyczne, macierzowe modele deterministyczne

modele deterministyczne – co to?

modele których parametry są ustalone na stałe

modele stochastyczne – co to?

modele uwzględniające parametry losowe (ze zmiennością)

Proste modele deterministyczne – charakterystyka

przy założeniu konkretnych warunków początkowych, model ma jedno rozwiązanie

macierowe modele deterministyczne – charakterystyka

macierze Lesliego, gdzie zmiany liczebności oblicza się na podstawie parametrów śmiertelność i rozrodczość i w wyróżnionych klasach wieku; mogą być stosowane tylko dla krótkich odcinków czasu, w których założenie to może być spełnione

Co wpływa dodatnio na wielkość populacji?

rozrodczość, imigracja

co wpływa ujemnie na wielkość populacji?

śmiertelność, emigracja

Przyrost – co to?

miara tego, o ile populacja się zwiększyła

dynamika populacji - modele wzrostu

wzrost geometryczny, wzrost wykładniczy (równanie Malthusa: N(t)=N(0)e^(rt), r - tempo wzrostu), model logistyczny (model Verhulsta)

Model logistyczny (model Verhulsta) – charakterystyka

Model bazujący na modelu Malthusa, opisujący rozwój populacji z uwzględnieniem pojemności środowiska; najprostszy model uwzględniający wpływ zagęszczenia na tempo zmian populacji

pojemność środowiska (K) (z ang. carrying capacity) – charakterystyka

jest równa zagęszczeniu populacji, przy którym tempo wzrostu populacji spada do zera; maksymalne zagęszczenie populacji wyznaczone przez zasoby danego siedliska; równanie logistyczne z czasem ciągłym (równanie Verhulsta)

Wzrost logistyczny – założenia

niezmienne warunki; liniowa zależność tempo wzrostu-zagęszczenie pop.; każdy osobnik ma taki sam wpływ na zasoby środowiska; brak interakcji z innymi gatunkami (poza zdobywaniem pożywienia); środowisko ma cały czas tą samą pojemność, zasoby są odnawialne

Wzrost zależny od zagęszczenia - charakterystyka

współczynnik r zmniejsza się w miarę populacje zbliża się do K (K - pojemność środowiska)

Czego nie uwzględnia model logistyczny wzrostu populacji?

struktury wieku, migracji przestrzennych (np. w poszukiwaniu pożywienia), czynników losowych i ich wpływu na parametry modelu, oddziaływań międzypopulacyjnych (np. drapieżnik-ofiara)

co uwzględnia model Lesliego (model deterministyczny)

strukturę wiekowo-płciową, rozrodczość klasach wieku, przeżywalność w klasach wieku

Najważniejsze dane cechujące gatunek

śmiertelność, rozrodczość, struktura płci i wieku

śmiertelność – co to?

liczba osobników umierających populacji w określonym przedziale czasu podzielona przez średnią liczebność populacji w tym czasie

Rozrodczość – co to?

wielkość przyrostu populacji w wyniku tworzenia osobników potomnych

rozrodczość realizowana – co to?

liczba potomstwa urodzonego w populacji w określonym czasie, w przeliczeniu na jedną samicę

Modele stochastyczne (probabilistyczne) – na czym się opierają?

Opierają się na prawdopodobieństwie zajścia zdarzenia biologicznego w populacji, zmiany populacji są zatem wypadkową wielu indywidualnych prawdopodobieństw