Biochemia

Metabolizm

Ogół przemian w komórce i reakcji biochemicznych —> przemiana materii i energii.

Białka budowa

wielocząsteczkowe aminokwasy połączone wiązaniami peptydowymi między grupą karboksylową, a aminową.

Aminokwas budowa

węgiel alfa, grupa karboksylowa, grupa aminowa, podstawnik, atom wodoru

Polipeptyd

kilkanaście reszt aminokwasowych

Białko proste i złożone

albuminy globuliny/ fosfoproteidy, glikoproteidy

Główne pierwiastki białek

węgiel tlen wodór azot siarka

Wiązania w I, II, III i IV strukturze białek

I- peptydowe, II- wodorowe, III, IV- oddziaływanie hydrofobowe, wodorowe, jonowe, mostki di- siarczkowe

Białka fibrylarne

kolagen elastyna keratyna

Białka globularne

albuminy, globuliny- głównie białka enzymatyczne odpornościowe

Oligopeptyd

Kilka monomerów (około 10 reszt aminokwasowych)

Funkcje białek organizmu

budulcowa/enzymatyczna/transportowa/motoryczna/regulatorowa/odpornościowa/sygnałowa/zapasowa/receptorowa/b. onkotyczne

Białka budulcowe przykład

kolagen, elastyna, keratyna

Białka enzymatyczne

Pepsyna (katalizuje hydrolizę białek w żołądku do aminokwasów i peptydów), amylaza (katalizuje rozkład skrobi do cukrów prostych)

Białka transportowe

hemoglobina, transferyna (przenosi żelazo we krwi)

Białka motoryczne

aktyna/miozyna, dyneina

Białka regulatorowe

insulina, czynniki transkrypcyjne (regulują ekspresję genów)

Białka odpornościowe

immunoglobuliny, przeciwciała IgE

Białka sygnałowe

insulina (przenosi info o poziomie glukozy we krwi), czynnik wzrostu naskórka (stymuluje podziały komórek nabłonka)

Białka zapasowe

ferrytyna (gromadzi żelazo we krwi), mioglobina (gromadzi tlen w mięśniach)

Białka receptorowe

Są na powierzchni komórek rozpoznają i wiążą cząsteczki sygnałowe takie jak hormony, cytokiny czy neurotransmitery. Rodopsyna(odbiera energie fal świetlnych), receptory acetylocholiny (odbierają sygnał chemiczny z zakończeń nerwowych)

Białka onkotyczne

Składniki płynów ustrojowych, składają się głównie z albumin, globulin, fibrynogenu, utrzymują prawidłowe ciśnienie osmotyczne w naczyniach krwionośnych)

Cukry proste

Glukoza, Galaktoza, Fruktoza, Mannoza

Dwucukry

Laktoza—> Glukoza+Galaktoza/ Maltoza—> Glukoza+ Fruktoza/ Sacharoza—> Glukoza+ Glukoza

Wielocukry

skrobia

Węglowodany częściowo przyswajalne

Fruktooligosacharydy, Galaktooligosacharydy

Pobór wody w ml

płyny- 1500/ woda z pokarmu-800/ woda z przemian -300

Wydalanie wody w ml

Mocz- 1600/ Skóra- 500/ Płuca- 400/ Kał-100

Najmniej wody gdzie?

Śledziona

Najwiecej wody gdzie?

Płyn wewnątrzkomórkowy/ cytozol i w mięśniach szkieletowych 75%

Napięcie powierzchniowe co to?

Możliwe przez wiazania wodorowe, zjawisko fizyczne, które polega na powstaniu sił na styku cieczy z ciałem stałym, gazowym lub cieczą. Możliwe dzięki adhezji i kohezji.

Wysoka pojemność cieplna

Ilość ciepła potrzebna do podniesienia temp. jednego grama sub. i jeden stopień celsujsza (dzięki temu woda chroni tkanki przed nagłymi zmianami temperatury)

Roztwory właściwe

Cząsteczki sub. rozpuszczonej mniejsze niz 1 nm, roztwory wodne soli, cukrów, łatwo parują a po oddaniu wody ma miejsce krystalizacja sub. rozpuszczonej.

Roztwory koloidalne (zole)

Cząsteczki sub. rozpuszczonej 1nm-1000nm, wolniej oddają wodę po jej odparowaniu powstaje żel - KOAGULACJA, zjawisko odwrotne to PEPTYDYZACJA (żel w zol), wypełniają komórki organizmu.

napój izotoniczny

napój o podobnym stężeniu soli i cukrów co płyny ustrojowe—> podczas treningu

Napój hipertoniczny

napój o wyższym stężeniu soli i cukrów co płyny ustrojowe —> po treningu

napój hipotoniczny

napój o niższym stężeniu soli i cukrów niż płyny ustrojowe —> szybka rehydratacja po treningu

Elektrolity to jakie wodne rozwtwory jonów?

Sodu, potasu, wapnia, magnezu, chlorkowe i fosforanowe.

tłuszcze proste/ złożone

1 cz. glicerolu i 1-3 kw. tłuszczowych/ 4 i więcej kw. tłuszczowych

Tłuszcze proste przykłady

np. tłuszcz zwierzęcy/roślinny czy masło

Tłuszcze złożone przykłady

fosfolipidy, glikolipidy, lipoproteiny

Tłuszcze nasycone

wiązania pojedyncze między węglami, najczęściej zwierzęce, postać twarda, LDL

Tłuszcze nienasycone

jedno lub więcej podwójnych wiązania między atomami węgla, mogą być jedno lub wielonasycone (jednonasycone to np. kwas oleinowy, a wielonasycone to np. kwas omega-3/6), zwykle w stanie ciekłym przez budowę, są w produktach roślinnych, orzechach, HDL

Trawienie tłuszczy

Jelito cienkie—> duża kropla tłuszczu emulguje przez sole kwasów. żółciowych na małe krople tłuszczu—> TRIGLICERYDY i potem hydroliza TRÓJGLICERYDÓW do wyższych kwasów tłuszczowych i glicerolu (przez lipazę trzustkową)

Rozkład kwasów tłuszczowych

To inaczej B- oksydacja zachodzi w matrix to proces kataboliczny. 1. Utlenienie, 2. Uwodnienie, 3. Utlenienie, 4. Tioliza

Synteza kwasów tłuszczowych

Zachodzi w cytozolu, to proces anaboliczny, wymaga ATP. 1. Translacja, 2. Synteza dwóch związków, 3. Odłączenie wody (tworząc podwójne wiązanie między węglami obu związków), 4. Rozpad wiązania podwójnego na pojedyncze.