Frage |
Antworten |
1. Scharakteryzuj przedmiot zainteresowań filozofii podmiotu oraz wymień dwóch przedstawicieli. Lernen beginnen
|
|
|
|
|
2. Scharakteryzuj przedmiot zainteresowań filozofii przedmiotu oraz wymień dwóch przedstawicieli. Lernen beginnen
|
|
|
|
|
3. Scharakteryzuj paradygmat lingwistyczny oraz wymień dwóch przedstawicieli. Lernen beginnen
|
|
|
|
|
4. Podaj definicję pojęcia „zdanie”. Lernen beginnen
|
|
Zdanie jest to językowy znak sądu.
|
|
|
5. Podaj klasyczną definicję prawdy. Lernen beginnen
|
|
Prawda jest to zgodność myśli z rzeczywistością./ Prawda jest to zgodność intelektu z rzeczywistością./ Veritas est adaequatio rei et intellectus.
|
|
|
6. Czym jest asercja sądu? Lernen beginnen
|
|
Asercja jest to uznanie sądu./ Podstawowy moment każdego sądu, polegający na stwierdzeniu zachodzenia (afirmacja) lub nie zachodzenia (negacja) czegoś.
|
|
|
7. Na czym powinna opierać się nauka według Imannuela Kanta. Lernen beginnen
|
|
Nauka powinna opierać się na sądach syntetycznych a prioriskonfrontowanych z doświadczeniem.
|
|
|
8. Czym jest sąd a priori. Lernen beginnen
|
|
Jest to sąd niezależny od doświadczenia./ Sądy a priori, czyli takie, które są niezależne od doświadczenia – mają swe źródło w umyśle
|
|
|
9. Czym jest sąd a posteriori. Lernen beginnen
|
|
Jest to sąd zależny od doświadczenia./ Sądy a posteriori, czyli takie, które można wywieść z doświadczenia.
|
|
|
11. Czym jest sąd syntetyczne? Lernen beginnen
|
|
Wzbogacają o nową informację, zdanie, w którym treść orzecznika wykracza poza treść podmiotu./Sądy analityczne poszerzają naszą wiedzę/Sądy syntetyczne, czyli takie, których orzeczenie wykracza poza podmiot – które rozszerzają naszą wiedzę
|
|
|
12. Na czym polega idealizm Platona? Lernen beginnen
|
|
Idealizm Platona polega na tym, że istnieje świat idei, a w świecie zmysłowym istnieją niedoskonałe przedmioty powstałe na podstawie ich obrazu. Świat zmysłowy jest niedoskonałym odbiciem świata idei.
|
|
|
13. Na czym polega realizm arystotelesowski? Lernen beginnen
|
|
Arystoteles uznał istnienie form ogólnych, ale ich istnienie nie było niezależne i samoistne, ale związane z istnieniem konkretnych rzeczy. Jego stanowisko zapoczątkowało realizm umiarkowany.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Wrażenia są to żywe, aktualne doznania zmysłowe, które są na dane, kiedy słyszymy, widzimy itd./ Wrażenie to doświadczenie polegające na uświadomieniu sobie rzeczy (barwa np. jest daną zmysłową a nie wrażeniem)
|
|
|
16. Czym jest racjonalizm? Lernen beginnen
|
|
Racjonalizm polega na oparciu się na rozumie, a deprecjacji doznań zmysłowych.
|
|
|
19. Czym jest spostrzeżenie? Lernen beginnen
|
|
akt lub rezultat aktu bezpośredniego naocznego (zmysłowo- intelektualnego) poznawczego ujęcia czegoś jednostkowego jako istniejącego w trakcie spełniania tego aktu.
|
|
|
20. Czym są dane zmysłowe Lernen beginnen
|
|
Dane zmysłowe to rzeczy, które bezpośrednio poznajemy we wrażeniach (np. barwy, dźwięki).
|
|
|
21. Scharakteryzuj poglądy Berkeleya dotyczące materii Lernen beginnen
|
|
przedmioty naszych zmysłów nie istnieją, nie ma czegoś takiego jak materia. Świat składa się z umysłów i doznawanych idei.
|
|
|
23. Podaj uniwersum obiektów w teorii Meinonga. Lernen beginnen
|
|
wg Meinonga istnieje wszystko, co jest możliwe do pomyślenia, a nawet przedmioty sprzeczne np. kwadratowe koła.
|
|
|
24. Czym jest ogląd ejdetyczny? Lernen beginnen
|
|
odnosi się do tego co istotne (czyli do istoty samej w sobie) według fenomenologów jest on bezpośrednim, naocznym (oglądowym) ujęciem poznawczym istoty rzeczy.
|
|
|
25. Czym jest epistemologia? Lernen beginnen
|
|
nauka o poznaniu, zajmująca się teorią poznania, problemem prawdy, źródeł granic poznania oraz charakterem wiedzy.
|
|
|
26. Czym jest fundacjonalizm (fundamentalizm) Lernen beginnen
|
|
istnieją przekonania bazowe, na których można oprzeć (i wywieść) całą naszą wiedzę.
|
|
|
27. Czym jest koherentyzm? Lernen beginnen
|
|
odrzucenie przekonań bazowych i w zamian za nie założenie wzajemnie wspierających się przekonań. Prawda polega na zgodności między tymi przekonaniami.
|
|
|
29. Czym jest eksternalizm? Lernen beginnen
|
|
nie mamy dostępu do racji przekonań. pogląd w epistemologii dotyczący wiedzy, według którego podmiot posiadający wiedzę nie musi być świadomy racji uzasadnienia jej
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Pojęcia są to akty rozumienia.
|
|
|
32. Jaki jest sens zdania pytajnego? Lernen beginnen
|
|
Sensem zdania pytajnego jest problem.
|
|
|
33. Czym różnią się nazwy indywiduowe od generalnych? Lernen beginnen
|
|
indywiduowe - nie maja przypisanego znaczenia, generalne - mają znaczenie o ile przedmiot spełnia dane warunki
|
|
|
34. Co to jest znaczenie? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
nazwa posiadająca wiele desygnatów
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
przedmiot, osoba lub zjawisko, do których odnosi się dana nazwa
|
|
|
37. Czym jest nazwa pusta? Lernen beginnen
|
|
nie odnoszą się do niej żadne desygnaty.
|
|
|
38. Czym jest nazwa jednostkowa? Lernen beginnen
|
|
nazwa, która posiada tylko jeden desygnat.np. obecny prezydent
|
|
|
39. Czym jest oznaczanie? Lernen beginnen
|
|
nie mylić ze znaczeniem. relacja między nazwą a jej desygnatem
|
|
|
także jakakolwiek relacja między znakiem a tym, do czego znak ten się odnosi. Lernen beginnen
|
|
także jakakolwiek relacja między znakiem a tym, do czego znak ten się odnosi.
|
|
|
40. Czym jest zakres nazwy? Lernen beginnen
|
|
zakresem nazwy jest zbiór desygnatów.
|
|
|
41. Co to są sztywne desygnatory? Lernen beginnen
|
|
w logice modalnej termin, który desygnuje (odnosi się do, wyróżnia) ten sam obiekt we wszystkich możliwych światach, w których ten obiekt istnieje. Wyrażenie to zdefiniował po raz pierwszy Saul Kripke. Takie nazwy, które mają te same desygnaty np. H2O
|
|
|
42. Czym jest treść nazwy? Lernen beginnen
|
|
zbiór cech, które muszą wspólnie posiadać desygnaty.
|
|
|
43. Czym jest nazwa wyraźna? Lernen beginnen
|
|
ma określoną treść. Moge rozstrzygnąć czy dana rzecz jest jej desygnatem.
|
|
|
44. Czym jest nazwa niewyraźna? Lernen beginnen
|
|
trudno dojść do tego, co jest jej desygnatem. Nie wyraźnie określonej treści.
|
|
|
45. Czym jest nazwa ostra? Lernen beginnen
|
|
da się określić zakres nazwy (czyli zbiór desygnatów)
|
|
|
46. Czy jest nazwa nieostra? Lernen beginnen
|
|
nie da się określić zakresu nazwy
|
|
|
47. Czym jest rozumowanie? Lernen beginnen
|
|
jest to czynność umysłowa polegająca na tym, że na podstawie przesłanek wyprowadzamy wniosek
|
|
|
50. Na czym polega pragmatyczna koncepcja prawdy? Lernen beginnen
|
|
Koncepcja pragmatyczna: prawdziwe są te zdania, które są użyteczne.: (Twórcą pragmatyzmu jest W. James).
|
|
|
51. Wyjaśnij pojęcie aksjologia. Lernen beginnen
|
|
Dział filozofii, ogólna teoria wartości, nauka o wartościach, wieloaspektowe rozważania teoretyczne dotyczące pojęcia wartości
|
|
|
52. Wyjaśnij pojęcie estetyka. Lernen beginnen
|
|
Dyscyplina filozoficzna zajmująca się nauką o pięknie. /ogólna teoria sztuki badająca treść i formy dzieł artystycznych. /ESTETYKA nauka o poznaniu sztuki i jej wytworów
|
|
|
teoria twórczości artystycznej i wartości piękna przyrody. Geneza. Termin „estetyka” (aesthetica) wprowadził A. Baumgarten (źródło definicji internetowa encyklopedia: Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu) Lernen beginnen
|
|
teoria twórczości artystycznej i wartości piękna przyrody. Geneza. Termin „estetyka” (aesthetica) wprowadził A. Baumgarten (źródło definicji internetowa encyklopedia: Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
założenie, czyli bazowe zdanie nie dowodzone w jakiejś nauce, a zwł. w teorii dedukcyjnej.(źródło definicji: internetowa encyklopedia Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu)
|
|
|
58. Czym jest resentyment? Lernen beginnen
|
|
Pojęcie filozoficzne, oznaczające zjawisko tworzenia iluzorycznych wartości i ocen jako rekompensaty własnych niemocy i ograniczeń. Teorię resentymentu sformułował niemiecki filozof Fryderyk Nietzsche.
|
|
|
60. Czym jest realizm epistemologiczny? Lernen beginnen
|
|
Realizm epistemologiczny to doktryna zakładająca istnienie przedmiotu poznania, niezależnie od aktów poznawczych
|
|
|
61. Czym jest antyrealizm epistemologiczny? Lernen beginnen
|
|
Przeciwieństwo realizmu epistemologicznego. Przekonanie, że świat zewnętrzny niezależny od podmiotu poznającego nie istnieje, a przynajmniej jest zupełnie inny niż podmiotowi poznającemu się wydaje.
|
|
|
62. Wyjaśnij na czym polega filozofia procesu. Lernen beginnen
|
|
nurt filozofii współczesnej (głównie USA), przyjmujący, że przyroda składa się ze zdarzeń. A.N. Whitehead, Ch. Hartshorne.
|
|
|
63. Podaj 4 przyczyny wg Arystotelesa, konieczne do zaistnienia rzeczy. Lernen beginnen
|
|
przyczyna materialna – rzecz powstaje z materii
|
|
|
przyczyna formalna – powstaje przez ukształtowanie materii przez formy Lernen beginnen
|
|
przyczyna formalna – powstaje przez ukształtowanie materii przez formy
|
|
|
przyczyna sprawcza – powstanie rzeczy musi być określone przez czynnik działający uprzednio Lernen beginnen
|
|
przyczyna sprawcza – powstanie rzeczy musi być określone przez czynnik działający uprzednio
|
|
|
przyczyna celowa – powstanie rzeczy musi służyć pewnemu celowi. Lernen beginnen
|
|
przyczyna celowa – powstanie rzeczy musi służyć pewnemu celowi.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Oznacza wstrzymanie lub moment wstrzymania sądu co do sposobu istnienia świata, czasowe wzięcie w nawias pewności co do przekonań i założeń. / Zawieszenie sądu
|
|
|
65. Czym jest hermeneutyka? Lernen beginnen
|
|
Sztuka i teoria tłumaczenia, wykładania, interpretacji i wyjaśniania sensu tekstów, zwł. tych o szczególnym, ogólnokulturowym znaczeniu. M. H.-G. Gadamer, Paul Ricoeur
|
|
|
67. Jak brzmi maksyma św. Augustyna z Hippony, będąca efektem prób odparcia argumentów sceptyków? (z wykładu 24.10.2017r.) Lernen beginnen
|
|
Dubito ergo sum./Wątpię, więc jestem.
|
|
|
69. Czym jest ontologia?(z wykładu 24.10.2017r.) teoria bytu jako bytu Lernen beginnen
|
|
/ Podstawowy dział filozofii starający się badać strukturę rzeczywistości i zajmujący się problematyką związaną z pojęciami bytu, istoty, istnienia i jego sposobów, przedmiotu i jego własności
|
|
|
70. Czym są qualia? (z wykładu 12.2017r.) Lernen beginnen
|
|
Jakości danych zmysłowych/odczuwalne lub zjawiskowe jakości, związane z doświadczeniami zmysłowymi, np. słyszeniem dźwięków, odczuwaniem bólu, odbieraniem barw. Qualia są własnościami doświadczeń zmysłowych
|
|
|
71. Czym jest Haecceitas? (z wykładu 12.2017r.) Lernen beginnen
|
|
Bycie "tym oto", zasada jednostkowienia. / Termin pochodzący z filozofii Dunsa Szkota, oznaczający zasadę jednostkowienia, czyli to, co czyni każde konkretne indywiduum akurat tym indywiduum, którym to indywiduum jest, konkretną rzeczą czy osobą.
|
|
|
72. Czym jest iluminacja w filozofii? Lernen beginnen
|
|
określenie poznania prawd wiecznych przez wewnętrzne oświecenie.
|
|
|
73. Podaj definicję słowa inteligibilny. Lernen beginnen
|
|
w odniesieniu do bytu: racjonalny, logiczny i dlatego poddający się poznawaniu
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
intuicja intelektualna. W znaczeniu ogólnym: bezpośredni wgląd w stan rzeczy.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Rodzaj rozumowania logicznego, mającego na celu dojście do określonego wniosku na podstawie założonego wcześniej zbioru przesłanek
|
|
|
76. Czym jest paradygmat? Lernen beginnen
|
|
zbiór założeń, pojęć, teorii tworzący podstawę danej nauki.
|
|
|
77. Czym jest sceptycyzm metodyczny? Lernen beginnen
|
|
Odmiana sceptycyzmu polegająca na kwestionowaniu i wątpieniu w poszczególne twierdzenia w celu dotarcia do twierdzeń bardziej pewnych. Metoda uzyskiwania poznania Kartezjusza
|
|
|
78. Czym jest akt lokucyjny? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
79. Czym jest akt illlokucyjny? Lernen beginnen
|
|
Akt przekazywania informacji drugiej osobie, intencjonalność wypowiedzi.
|
|
|
80. Czym jest akt perlokucyjny? Lernen beginnen
|
|
Akt, w którym mowa wpływa na drugą osobę
|
|
|
81. Na czym polega agnostycyzm? Lernen beginnen
|
|
Pogląd filozoficzny, według którego obecnie niemożliwe jest całkowite poznanie rzeczywistości
|
|
|
82. Na czym polega dogmatyzm w epistemologii? Lernen beginnen
|
|
w znaczeniu filozoficznym pogląd funkcjonujący w teorii poznania (epistemologii), wg którego prawda istnieje i jest poznawalna, a dokładnie: poznawalna jest prawdziwość poznania lub poznawalne jest ogólne kryterium (sprawdzian) jego prawdziwości
|
|
|
84. Na czym polega nominalizm pojęciowy? Lernen beginnen
|
|
pogląd filozoficzny, sformułowany w średniowiecznym sporze o uniwersalia, odmawiający realnego (to znaczy poza umysłem i poza mową ludzką) istnienia pojęciom ogólnym (uniwersaliom), uznający je za nazwy, służące jedynie komunikacji językowej
|
|
|
85. Na czym polega realizm pojęciowy? Lernen beginnen
|
|
stanowisko filozoficzne, uznające realne istnienie pojęć ogólnych.
|
|
|
87. Na czym polega relatywizm? Lernen beginnen
|
|
stanowisko głoszące, że prawda jest zmienna, stopniowalna i że zależy od tego, kto coś twierdzi i w jakich okolicznościach
|
|
|
89. Na czym polega intencjonalność poznania? Lernen beginnen
|
|
Oznacza to, że świadomość jest celowo ukierunkowanym aktem.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
To co poznawane, domniemane, czysto myślowo, a niedostępne doświadczeniu.
|
|
|
96. Podaj treść imperatywu kategorycznego Kanta Lernen beginnen
|
|
Postępuj tylko wedle takiej maksymy, co do której mógłbyś jednocześnie chcieć, aby stała się ona prawem powszechnym
|
|
|
98. Czym się różnią zdania rozstrzygające od definiujących? Lernen beginnen
|
|
Zdania rozstrzygające to te, na które można odpowiedzieć tak albo nie. Definiujące natomiast doprecyzowują podmiot. (dodają mu cechy)
|
|
|
99. wymień 3 rodzaje pojęć wg Kartezjusza Lernen beginnen
|
|
a) wrodzone - czyli urodzone razem z nami (np. przedstawienie Boga) b) nabyte - przychodzące z zewnątrz (np. przedstawienie słońca) c) skonstruowane - utworzone przez nas samych (np. przedstawienie hipogryfa).
|
|
|
100. Czym jest prezentacjonizm? Lernen beginnen
|
|
stanowisko epistemologiczne, według którego podmiot w bezpośrednim poznaniu przedmiotu ma do czynienia z nim samym, a nie z jego reprezentacją.
|
|
|