Finanse

Reguła edynburska (D. Ricardo)

Koncepcja opodatkowania, zgodnie z którą sytuacja podatnika po zapłaceniu podatku powinna być prawie niezmieniona, co oznacza, że podatek nie powinien zakłócać decyzji ekonomicznych ani zmniejszać dobrobytu podatnika w sposób znaczący.

Instrumenty pochodne

Kontrakty finansowe zależne od wartości instrumentu bazowego, takie jak opcje, kontrakty futures i forwards, swapy (IRS, CIRS, CDS), warranty

Instrumenty rynku pieniężnego

bony skarbowe, czeki, weksle, papiery komercyjne, bony pieniężne, certyfikaty depozytowe, akcepty bankierskie

Instrumenty kapitałowe

obligacje, listy zastawne, akcje, certyfikaty inwestycyjne

Instrumenty walutowe

kontrakty terminowe czy opcje walutowe lub po prostu waluty krajowe i obce

Pożyczkodawca ostatniej instancji (H. Thornton i W. Bagehot)

Instytucja (zwykle bank centralny), która udziela pożyczek w celu zapobiegania kryzysom finansowym.

Blue chip

Akcje dużych, stabilnych firm o ugruntowanej pozycji rynkowej.

Model Blacka-Scholesa

Model matematyczny do wyceny opcji finansowych, oparty na zmienności i ruchach cen.

Model CAPM (Capital Asset Pricing Model)

Model wyceny aktywów kapitałowych szacujący oczekiwaną stopę zwrotu na podstawie ryzyka.

Bondspot

Polska platforma do handlu obligacjami na rynku hurtowym.

Kadencja i powołanie prezesa NBP

6 lat | Maksymalnie 2 kadencje | Powołany przez Prezydenta RP

Rada Polityki Pieniężnej - kadencja

9 członków powołanych przez Sejm, Prezydenta, Prezesa Rady Ministrów na 6 lat na maksymalnie 1 kadencje

Zadania RPP

ustala wysokość stóp procentowych NBP; ustala stopy rezerwy obowiązkowej; ustala zasady operacji otwartego rynku

Co stanowi największy dochód państwa

Podatek VAT

Ile wynosi gwarancja Bankowego Funduszu Gwarancyjnego

100 000 zł

WIBID

(Warsaw Interbank Offer Bid Rate) - roczna stopa procentowa, jaką banki zapłacą za środki przyjęte w depozyt od innych banków,

WIBOR

(Warsaw Interbank Offer Rate) - stopa procentowa, po jakiej banki udzielają pożyczek innym bankom

Elementy bilansu płatniczego

Rachunek obrotów bieżących; Rachunek kapitałowy; Rachunek finansowy; Saldo błędów i opuszczeń

Elementy rachunku obrotów bieżących

Obroty towarowy; Usługi; Dochody pierwotne; Dochody wtórne

Elementy rachunku kapitałowego

Przychody; Rozchody

Elementy rachunku finansowego

Inwestycje bezpośrednie; Inwestycje portfelowe; Pozostałe inwestycje; Pochodne instrumenty finansowe

efekt pewności

oznacza, że ludzie wybiorą pewny zysk, niż niepewną korzyść, nawet jeśli jest ona większa niż pewny zysk

efekt odbicia

występuje, kiedy ludzie mają wybór tylko w sferze strat, to wybierają oni wtedy ryzyko i odwracają efekt pewności

efekt izolacji

w wypadku występowania skomplikowanego problemu, ludzie je upraszczają i skupiają się na tym, co je różni, a pomijają elementy łączące.

Członkowie Komitetu Stabilności Finansowej

Minister Finansów; Prezes NBP; Przewodniczący KNF; Prezes Zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.

Bon skarbowy

krótkoterminowy papier wartościowy emitowany przez Skarb Państwa na okres od 1 do 90 dni lub od 1 do 52 tygodni. Ich celem jest pokrycie bieżących potrzeb płatniczych.

Obligacje zerowe

rodzaj obligacji, z którą nie jest związany obowiązek płatności odsetek

Renta ekonomiczna

różnica między ceną zasobu a jego kosztem alternatywnym, gdy ten koszt nie jest równy zeru

Renta gruntowa

kiedy rolnik wykorzystuje lepsze warunki glebowe i klimatyczne lub lepiej wykorzystuje ziemię w wyniku dokonanych inwestycji.

Teoria ilościowa podaży na pieniądz

P=MV/T

Pułapka płynności

kiedy ludzie tezauryzują wszelkie przyrosty zasobów pieniężnych z powodu oczekiwania na wzrost stóp procentowych. W takiej sytuacji krzywa popytu na pieniądz ma położenie poziome.

Nachylenie krzywej IS

uwarunkowane elastycznością wydatków inwestycyjnych i wartością mnożnika. Im słabiej inwestycje reagują na zmiany stopy procentowej i im niższa jest wartość mnożnika, tym bardziej stroma będzie krzywa IS.

Pułapka płynności na wykresie LM

przedstawiona graficznie poprzez początkowo poziomą funkcję wykresu.

Nachylenie krzywej LM

zależne od wrażliwości popytu na pieniądz na dochód i stopę procentową.

Twórca teorii efektywności informacyjnej rynku kapitałowego

E. F Fama

Ekonomiści związani z finansami behawioralnymi:

H. Simon; D. Kahneman; A. Tversky

Model CAPM

stworzony w oparciu o wcześniejsze prace H. Markowitza i później udoskonalany przez Jacka Treynora, Williama Sharpe’a, Johna Lintnera, Jana Mossina

Reguła Taylora I

Realny PKB wzrasta ponad potencjalny PKB o 1% to stopa procentowa powinna być podniesiona o 0,5%.

Reguła Taylora II

Inflacja bieżąca wzrasta o 1% ponad cel inflacyjny to stopa procentowa powinna być podniesiona o 0,5%.

M0

baza monetarna

M1

M0 + Depozyty na żądanie

M2

M1 + Depozyty terminowe

Klasyczna krzywa użyteczności dochodu pieniężnego

oznacza, że wraz ze wzrostem osiąganego dochodu podmiot zmniejsza zainteresowanie powiększaniem dochodu.

Funkcje budżetu państwa

Alokacyjna, Stabilizacyjna, Redystrybucyjna

Hipoteza statycznych oczekiwań inflacyjnych

oczekiwane tempo inflacji jest niezależne od tempa wzrostu ilości pieniądza, tempa inflacji, stopy bezrobocia, tempa zmian płacy nominalnej

Hipotezy adaptacyjnych oczekiwań inflacyjnych

oczekiwania inflacyjne będą podlegały zmianom wówczas, gdy dotychczasowe oczekiwania inflacyjne okażą się fałszywe

Hipoteza racjonalnych oczekiwań inflacyjnych

ludzie opierają się na wszelkich dostępnych informacjach, analizują kurs prowadzonej przez rząd polityki ekonomicznej, a przede wszystkim poprawnie interpretują zjawiska ekonomiczne.

Luka inflacyjna

(J. M Keynes) nadwyżka wielkości łącznego popytu na towary nad wielkością podaży dóbr i usług przy określonym poziomie cen.

Nawis inflacyjny

powstaje w rezultacie wieloletniej otwartej luki inflacyjnej. Wówczas pojawiają się oszczędności wymuszone. Nawis inflacyjny powstaje w warunkach cen kontrolowanych przez państwo.

NPV (Wartość zaktualizowana netto)

nadwyżka zaktualizowanych przychodów netto nad poniesionymi nakładami początkowymi lub równoważnie

IRR (Wewnętrzna stopa zwrotu)

stopa dyskontowa przy której następuje zrównanie zaktualizowanej wartości strumienia wpływów i nakładami inicjującymi.

Motywy oszczędnościowe wg. J. M Keynes’a

motyw konsumpcyjny; motyw transakcyjny; motyw spekulacyjny

Iluzja pieniądza

(I. Fisher -> J. M Keynes) posiadacze pieniądza przypisują większe znaczenie zewnętrznym cechom pieniądza np. samemu faktowi jego posiadania niż jego rzeczywistej wartości.

Funkcje banku centralnego

Bank emisyjny; Bank banków; Bank państwa; Kredytodawca ostatniej instancji

stopa referencyjna

określa rentowność podstawowych operacji NBP

stopa redyskontowa

stosowana przy zakupie przez bank centralny weksli handlowych od banków handlowych

stopa lombardowa

krótkoterminowy kredyt ratujący który wyznacza krańcową koszt pozyskania pieniądza

stopa depozytowa

jest stosowana w wypadku lokat jednodniowych na koniec dnia (overnight)

podstawowe OOR

przeprowadzane regularnie raz w tygodniu z reguły z 7 dniowym terminem zapadalności za pomocą emisji i skupu bonów pieniężnych

dostrajające OOR

przeprowadzane gdy operacje podstawowe są nieskuteczne w regulowaniu płynności sektora bankowego. W ramach tych operacji występują operacje absorbujące, polegające na emisji bonów pieniężnych NBP (transakcje reverse repo)

strukturalne OOR

przeprowadzane w celu długoterminowej zmiany struktury płynności w sektorze bankowym. Realizuje je bank centralny emisją obligacji, zakupem lub sprzedażą papierów wartościowych na rynku wtórnym.

zasady banku komercyjnego

samodzielność; samofinansowanie; uniwersalizm