GEGRA PYTANIE

Atmosfera

ppwloka ziemi stanowiaca mieszanine gazow zwana powietrzem atmosferycznym

rodzaje skladnikow wymien

stale, zmienne, aerozole atmosferyczne

Stale

Są gazy, ktorych stezenie nie zmienia sir fo wys ok. 100 km nad pow Ziemi. Sa to azot tlen argon oraz- w sladowyxh ilosciach- neon, hel, krypton i wodor

Zmienne

Stezenie ich zmienia sie zarowno w czasie jak i przestrzeni. Do nich naleza: para wodna, dwutlenek wegla, ozon

Aerozole atmosferyczne

Sa to zarowno subs ciekle jak i stale np. pylki roślin, bakterie, popioly, krysztalki soli morskiem i sadza

Wiatr sloneczny

strumien silnie naladowanych elektrycznie czastek emitowany przez slonce w przestrzen miedzyplanetarną. Jego predkosc w okolicach ziemi 300-800 km/s

Pasy Van Allena

strefy pulapek magnetycznych, ktore zatrzymuja czastki wiatru słonecznego

Magnetosfera

chroni nas przed szkodliwymi czastkami wiatru slonecznego- odchyla je, dzieki czemu wiekszosc z nich nie dociera do naszej planety

Zorza polarna

Czastki wiatru slonecznego (ktoryxh nie zatrzyma magnetosfera) docieraja do glownych warst atmosfery. Zderzaja sie z atomami czasteczkami tlenu i azotu, ktore pochlaniaja energie, a nastepnie uwalniają w postaci swiatla

Troposfera

skupia ok 80% atmosferyoraz prawie cala pare wodna, zachodzą w niej wszystkie podstawowe procesy ksztaltujace pogode i klimat, charakteryzuje sie spadkiem temp. pow, siega do wys. 6-8 km na obszarach okolobiegunowych i do 18km w strefir międzyzwrotnikowej

Tropopauza

lezy ponad gorna granica troposfery, jest izotermiczna -60 stopni

Stratosfera

siega do wys 50-55 km, na wys 15- 50 rozciaga sie warstwa ozonowa, w jej dolnej czesci wystepuja sielne ruchy powietrza

Mezosfera

siega do 85 km, charakteryzuje sie spadkiem temp, przy gornej granicy mezosfery temp obniza sie nawet do -80 stopni

Stratopauza

stanowi warstwe przejściowa pomiedzy stratosfera a mezosfera, ma stala temp 0 stopni

Atmosfera

chroni ziemie przed szkodliwym promieniowaniem kosmicznym, przed meteorydami, nadmiernym wypromieniowaniem swiatla

Czynniki wplywajace na rozklad temp pow

szerokosc geograficzna, wysokosc nad poz morza, rzezba terenu, odleglosc od morz do oceanow, prady morskie, charakter podloza, cyrkulacja atmosferyczna

Cisnienie atmosferyczne

sila z jaka slup powietrza naciska na okreslona powierzchnie na ziemi

normalna wartosc cis. atmos.

1013, 25 hPa

niz baryczny

(cyklon) uklad zamknietych izobar, w ktorym cisnienie maleje w kierunku srodka ukladu

wyz baryczny

(antycyklon) uklad zamknietych izobar w ktorych cisnienie wzrasta w kierunku srodka ukladu

jak porusza sie powietrze?

poziomo(wiatr), pionowo (konwencja) nieregularnie(turbulecja)

Konwencja

... Jest powodowany roznica gestosci pow wynikajaca z jego nagrzewania sie (prady wstepujace) (prady zstepujace)

Turbulencja

Powstaje zazwyczha wtedy, gdy przemieszczajace sie powietrze napotka na swojej drodze niewielkie wzniesienia lub inna bariere

Globalna cyrkulacja atmosfery

krazenie pow wokol Ziemi wywolane roznicami w doplywie energii slonecznej oraz ruchem obrotowym naszej planety