1) Powstają w wyniku wydobywania się magmy z wnętrza Ziemi i zastygnięcia lawy. 2) Mają stożkowaty kształt. 3) Często występują w nich krater lub kaldera. 4) Przykłady: Wezuwiusz (Włochy), Etna, Fudżi (Japonia).
•kaledońska era paleozoiczna od (542 do 359mln) •herecyńska era paleozoiczna od (359 do 251) •Alpejska era mezozoiczna i kenozoiczna o (251 do dzisiaj)