historia kl V dział I pierwsze cywilizacje

Izraelici

w X wieku p.n.e. stworzyli w Palestynie silne państwo ich władcami byli Dawid i Salomon

Sumerowie

w starożytnej Mezopotamii stworzyli najstarsze państwa, stworzyli pismo

Egipcianie

zbudowali państwo w dolinie Nilu, dla swoich władców wznosili wielkie grobowce

Chińczycy

stworzyli we wschodniej Azji wielką cywilizację. W III w. p.n.e. zjednoczyli się w cesarstwo

sarkofag

ozdobna trumna do pochówku władców w starożytnym Egipcie

kasty

zamknięte grupy ludności tworzące społeczeństwo w Indiach

hieroglify

znaki pisma obrazkowego służące w starożytnym egipcie do zapisywania tekstów religijnych i dokumentów państwowych

zikurraty

świątynie o schodkowym kształcie wznoszone przez mieszkańców mezopotamii

menora

siedmioramienny świecznik symbol Izraela

jedwab

delikatna i bardzo cenna tkanina pochodząca z Chin

ariowie

lud który około 1500 r. p.n.e. podbił dolinę Indusu i podzielił społeczeństwo na kasty

Fenicjanie

kupiecki lud zamieszkujący wybrzeże morza śródziemnego. Stworzył pierwsze pismo alfabetyczne, bez samogłosek, od prawej do lewej

Grecy

dodali do alfabetu samogłoski i wprowadzili zasadę pisania od lewej do prawej

korzyści z wynalezienia pisma

1. trwałe zapiswanie informacji 2. ułatwienie w handlu

Australopitek

4 miliony lat temu

człowiek zręczny

homo habilis 2,5 miliona lat temu

człowiek wyprostowany

homo erectus 1,9 miliona lat temu

człowiek rozumny

homo sapiens 200 tysięcy lat temu

pięściak

kamienne narzędzie o ostrych krawędziach i kształcie dopasowanym do dłoni, używany do cięcia skór

koczowniczy tryb życia

przenoszenie się z miejsca na miejsce w poszukiwaniu dobrych terenów łowieckich i zbierackich

osiadły tryb życia

osiedlenie w pobliżu swoich pól i budowanie stałych domostw

rewolucja neolityczna

przejście z koczowniczego na osiadły tryb życia i z myśliwstwa i zbieractwa na rolnictwo i hodowlę

korzyści z wynalezienia ognia

1. źródło ciepła i światła 2. możliwość przygotowania żywności dającej więcej energii 3. obrona przed dzikimi zwierzętami

korzyści z wykształcenia mowy

1. szybsza i skuteczniejsza wymiana informacji 2. możliwość przekazania doświadczeń kolejnym pokoleniom

ziemianki

prymitywne domostwa częściowo wykopane w ziemi

epoka kamienia

okres w dziejach kiedy głównym surowcem do wyrobu narzędzi i broni był kamień

epoka brązu

okres w dziejach kiedy głównym surowcem do wyrobu narzędzi i broni był brąz, czyli stop miedzi z cyną

epoka żelaza

okres w dziejach kiedy głównym surowcem do wyrobu narzędzi i broni było żelazo - trwa do dzisiaj

cywilizacja

rozwinięte społeczeństwo, które budowało miasta i posługiwało się pismem

Bliski Wschód

obszar leżący na styku Azji Europy i Afryki

Mezopotamia

kraina w Afryce w dolinach rzek Tygrys i Eufrat

dokonania Sumerów

1. pismo klinowe 2. żagiel, 3. koło 4. koło garncarskie 5. miasta państwa, 6 podatki, 7. rozwój matematyki - sześćdziesiątkowy system liczenia

podatek

obowiązkowa danina na rzecz państwa w celu pokrycia jego wydatków

osiągnięcia Babilończyków

1. kodeks Hammurabiego - zbiór surowych praw 2. obserwacje astronomiczne 3. kalendarz 12 miesięcy i siedem dni w tygodniu 4. matematyka - ułamki i duże liczby

faraon

król Egiptu najważniejsza osoba w państwie, nieograniczona władza, przedstawiciel bogów na ziemii, ustanawiał prawa, którym sam nie podlegał, główny sędzia i kapłan

kapłani w starozytnym egipcie

sprawowali funkcje religijne oraz doradzali faraonowi, byli wykształceni, prowadzili szkoły i obserwacje astronomiczne, zajmowali się balsamowaniem zwłok

urzędnicy w starożytnym Egipcie

druga nieliczna wykształcona warstwa społeczna, za ich pośrednictwem faraon rządził państwem

rzemieślnicy w starożytnym egipcie

wytwarzali narzędzia i inne przedmioty codziennego użytku

żołnierze

wywodzili się spośród chłopów, bronili egiptu przed najeźdźcami

chłopi

najliczniejsza grupa ludności w starożytnym egipcie, uprawiali ziemię i budowali kanały nawadniające, świątynie i piramidy

niewolnicy

przeważnie jeńcy wojenni służyli w domach bogatych egipcjan

politeizm

wiara w wielu bogów

monoteizm

wiara w jednego boga

religie politeistyczne

religia egipcjan, hinduizm

religie monoteistyczne

judaizm, chrześcijaństwo, islam

judaizm

religia monoteistyczna, wiara w Jahwe boga niewidzialnego, wszechobecnego i wszechmocnego

Tora

święta księga Judaizmu składa się z pierwszych pięciu ksiąg Starego Testamentu

Palestyna

kraina w Afryce położona między rzeką Jordan a Morzem śródziemnym

Mojżesz

wyprowadził Izraelitów z niewoli Egipskiej, otrzymał 10 przykazań

Dawid i Salomon

królowie izraelscy na czas ich panowania przypada największa świetność Izraela

Abraham

przyprowadził Izraelitów do Palestyny

Dekalog

dziesięć przykazań ofiarowanych przez Boga Mojżeszowi

osiągnięcia cywilizacji Indii

system dziesiętny, wodociągi, kanalizacja własne pismo

hinduizm

politeistyczna religia w Indiach jedną z jej zasad jest reinkarnacja, czyli wędrówka dusz

osiągnięcia starożytnych chińczyków

1. porcelana, 2. proch strzelniczy, 3. jedwab, 4. igła magnetyczna, 5. Papier, 6. druk 7 medycyna - ziołolecznictwo

wynalezienie pisma

koniec prehistorii i początek starożytności

papirus

materiał pisarski powstały z trzciny rosnącej nad Nilem

pagoda

chińska świątynia

osiągnięcia starożytnych egipcjan

1. opracowanie pisma obrazkowego - hieroglify, 2. rozwój medycyny - dzięki mumifikacji zwłok, 3. rozwój matematyki - obliczenia potrzebne do budowy piramid 4. obswerwacje astronomiczne - opracowanie kalendarza 365 dni, miesiąc 30 dni

Daleki Wschód

kraina w Azji u wybrzeży Oceanu Spokojnego