latin

chcącemu nie dzieje się krzywda

Volenti non fit iniuria.

przyjemność lub uczucie nie są szacowane w pieniadzu

Voluptatis vel affectionis aestimatio non habebitur

siła wyższa, której ludzka słabość nie jest w stanie się oprzeć

Vis maior, cui humana infirmitas resistere non potest

Siłę wolno odeprzeć siłą.

Vim vi repellere licet

Nie wolno występować przeciwko temu, co wynika z własnych czynów

Venire contra factum proprium nemini licet.

Nie należy dawać posłuchu czczym głosom tłumu

Vanae voces populi non sunt audiendae.

to co jest właściwe nie jest obciążone wadą tego co niewłaściwe

Utile per inutile non vitiatur.

Gdzie społeczność, tam prawo

Ubi societas, ibi ius

tam gdzie jest uprawnienie, jest środek dla jego urzeczywistnienia

ubi ius ibi remedium

tam gdzie ustawa nie rozróżnia, nie powinniśmy rozróżniać

ubi lex non distinguit, nec nos distinguere debemus

opiekun nie może kupowac rzeczy podopiecznego

tutor rem pupilli emere non potest

trzech tworzy stowarzyszenie

tres faciunt collegium

jeden świadek, żaden świadek

testis unus testis nullus

znajduje się na powierzchni gruntu, staje się jego częścią składową

Superficies solo cedit

najwyższe prawo najwyższym bezprawiem

summun ius, summa iniuria

nie należy rozszerzać wyjątków

Singularia non sunt extendenda

służebności należy wykonywać oględnie

Servitutibus civiliter utendum est

służebność nie może polegać na działaniu

Servitus in faciendo consistere nequit

kto został spadkobiercą, jest nim na zawsze

Semel heres, semper heres

Znać prawa nie znaczy trzymać się słów ustaw, lecz ich treści i mocy działania.

Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem

dobro ludu niechaj będzie najwyższym prawem

Salus populi suprema lex esto

czynność określana między określonymi osobami nie powinna szkodzić innym

Res inter alios acta nocere non debet

sędziemu apelacyjnemu nie wolno zmieniać(wyroku) na niekorzyść(odwołującego się)

Reformatio in peius iudici appellato non licet.

każda umowa obowiązuje na warunkach z momentu jej zawarcis

Rebus sic stantibus [omnis contractus intellegitur]

Zatwierdzenie równa się zleceniu

Ratihabitio madato comparatur

co podoba się cesarzowi, zyskuje moc prawa

Quod principi placuit, legis habet vigorem

co należy się wspólnocie, nie należy się jej członkom

Quod universitati debetur, singulis non debetur

co od początku jest wadliwe, nie może być uzdrowione przez upływ czasu

Quod ab initio vitiosum est, non potest tractu temporis convalescere

milczenje oznacza zgodę[gdy ktoś mógł i powinien był mówić]

Qui tacet consentire videtur [ubi loqui potuit ac debuit]

prawem publicznym jest to, które dotyczy spraw państwa rzymskiego, prywatnym zaś to, które ma na względzie korzyść jednostek: są bowiem pewne rzeczy użyteczne dla ogółu, inne zaś dla osób prywatnych

Publicum ius est, quod ad statum rei Romanae spectat; privatum quod ad singulorum utilitatem: sunt enim quaedam publice utilia, quaedam privatim

pierwszy w czasie, lepszy w prawie

Prior tempore, potior iure

umów należy dotrzymywać

Pacta sunt servanda

Zwyczaj jest najlepszą wykładnią ustawy

Optima legum interpres consuetudo

Wszelka definicja jest w prawie cywilnym niebezpieczna, gdyż rzadko kiedy nie można jej podważyć

Omnis definitio in iure civili periculosa est: parum est enim, ut non subverti posset

Małżeństwo powstaje przez porozumienie, a nie faktyczne pożycie

Nuptias non concubitus, sed consensus facit.

Nie można mieć służebności na własnej rzeczy

Nulli res sua servit.