liryka

cechy liryki

jeden z trzech rodzajów literackich obok epiki i dramtu utwory liryczne cechuje bogactwo środków stylistycznych zazwyczaj podział na wersy i strofy częste występowanie rymów obecność podmiotu lirycznego

podmiot liryczny

fikcyjna osoba wyrażająca w wierszu swoje emocje poglądy, myśli

adresat utworu

osoba do której zwraca sie podmiot mówiący.

wers

jedna linijka wiersza

strofa / zwrotka

wyodrębniona graficznie część utworu, zbudowana co najmniej z dwóch wersów

refern

powtarzający sie fragment wiersza

rym

powtórzenie jednakowych lub podobnych zakończeń wyrazów

wiersz stroficzny

utwór który jest podzielny na strofy

wiersz biały

utwór pozbawiony rymów

wiersz wolny

utwór o swobodnej budowie

wiersz slabiczny

utwór o jednakowej liczbie sylab w każdym wersie

liryka bezpośrednia

podmiot mówiący wyraża swoje przeżycia wprost, bezpośredni obecność podmiotu wskazują czasowniki w 1 os. liczby pojedynczej lub mnogiej

liryka pośrednia

podmiot mówiący pozostaje ukryty prezentuje swoje myśli i uczucia poprzez opis podmiot wypowiada sie w 3. os.lp. lub bezosobowo

rymy dokładne

zbudowane z tych samych głosek

rymy niedokładne

zbudowane z podobnie brzmiących głosek

rymy żeńskie

obejmują półtorej sylaby

rymy męskie

obejmują jedną sylabę

rymy sąsiadujące

rymują się wyrazy z sąsiadujących wersów 1.2 3.4 Aabb

rymy krzyżowane

rymuja się wyrazy z wersów1.3 2.4 abab

rymy okalające

rymują się wyrazy z co drugiego wersu 1.4 2.3

piesn

utwór stroficzny o regularnej budowie i wyrazistym rytmie opartym na jednakowej liczbie sylab w wersach stałym układzie rymów refrenie oraz powtórzeniach

hymn

uroczysta pieśń pochwalna o charakterze religijnym lub patriotycznym sławiący Boga, osobę bohaterskie czyny ojczyzne

tren

utwór żałobny poświęcony osobie zmarłej wyrażający zal po jej śmierci

fraszka

krótki wierszowany utwór o różnorodnej tematyce zwylke żartobliwy bywa zakończony puentą

sonet

utwór składający sie z 14 wersów podzielony na cztery zwrotki

porównanie

podobieństwo pod jakimś względem dwóch przedmiotów lub zjawisk

przenośnia

Przenośnia, inaczej metafora, wyrażenie czegoś za pomocą innych słow

epitet

Epitet – wyraz określający rzeczowni

wyraz dźwiękonaśladowczy

WYRAZ DŹWIĘKONAŚLADOWCZY - inaczej ONOMATOPEJE to wyrazy, które naśladują różne dźwięki np.: trzask, kuku, bęc, chrząst.

neologizm

Są to wyrazy tworzone od wyrazów istniejących w języku przez dodawanie przyrostków i przedrostków

inwokacja

Inwokacja – rozbudowana apostrofa otwierająca utwór literacki, w której zwykle autor zwraca się do muzy, bóstwa lub duchowego patrona z prośbą o natchnienie, pomoc w tworzeniu dzieła