Moja lekcja

pax romana

wieloletni stan pokoju zarówno wewnętrzny, jak i na granicach, pokój rzymski

dysnastia julijsko klaudyjska

po śmierci Augusta który nie miał męskiego potomka, władze sprawowali członkowie jego rodziny lub potomkowie jego żony Liwii z pierwszego małżeństwa

termy

rzymskie łaźnie publiczne, dostępne były dla wszystkich niezależnie od statusu majątkowego

wyzwoleniec

człowiek wolny jednak bez obywatelstwa rzymskiego

forum romanum

najważniejszy plac starożytnego Rzymu

romanizacja

rozpowszechnianie kultury rzymskiej i rzymskiego systemu politycznego w podbitych prowincjach

edykt karakalli

na mocy tego dokumentu obywatelstwo rzymski otrzymali wszyscy wolni mieszkańcy cesarstwa

limes

system fortyfikacji

kolumna trajana

wzniesiona 113 r. dla uczczenia zwycięstw trajana nad Dakami

trajan

był władcą Rzymu w latach 98-117 nie, zasłynął jako wybitny wódz, pogromca daków i partów

szlak bursztynowy

Rzymianie bardzo cenili sobie bursztyn i sprowadzali go w ogromnych ilościach

hadrian

był władcą Rzymu w latach 117-138 ne, zrezygnował z dalszych podbojów na rzecz wzmacniania granic imperium

wał Hadriana

wzniesiony został 121-129 na terenie dzisiejszej wielkiej Brytanii. 117 km długości

wieże strażnicze

stawiane na granicach cesarstwa stanowiły część systemów umocnień zwanych limesami.

warowne obozy rzymskie

zakładano w szczególnie ważnych strategicznie miejscach granic

kult cesarski

nowy element rzymskiej religii w okresie pryncypatu

prawo XII tablic

pierwsze spisane przez Rzymian prawo, z naszego punktu widzenia przewidywało ono surowe kary, np. zabicie poprzez powieszenie

kodeksy

zbiory ustaw

najbardziej charakterystyczne typy budowli rzymskich

cyrki, bazyliki, amfiteatry koloseum

panteon

świątynia wszystkich bogów, została wzniesiona z inicjatywy cesarza Hadriana w 125 r ne.

akwedukty

system nawadniający

via Appia

pierwsza droga którą zbudowali Rzymianie, pierwszy jej odcinek powstał na przełomie IV III w pne - przy niej ukrzyżowano powstańców Spartakusa

most nad rzeką gwadalkiwir

wzniesiony zostały przez Rzymian w schyłku I w pne w Kordobie Hiszpania

hellenizacja

Rzymianie zetknęli się z kulturą grecka i zaczęli ulegać jej wpływom

Polibiusz

trafił do Rzymu jako zakladnik, w dziele zatytułowanym dzieje opisał w jaki sposób Rzym zjednoczył pod swoim panowaniem niemal cały ówczesny cywilizowany świat

Marek tulliusz Cyceron

106-43 r pne, wybitny polityk i mówca, mimo stosunkowo niskiego urodzenia dzięki swoim talentom retorycznym sięgnął po najwyższe urzędy w rzymie. jego twórczość była materiałem do nauki łaciny oraz retoryki czyli sztuki wygładzania mów

Juliusz Cezar

był pisarzem, napisał o wojnie galijskiej, przybliża ona okoliczności podobjou galii przez Rzymian

Tacyt

jeden z najważniejszych historyków rzymskich, autor roczników oraz dziejów

Wergiliusz

najbardziej znanym jego dziełem jest epopeja eneida

Owidiusz

tworzył przede wszystkim utwory o tematyce miłosnej

horacy

pisał wiersze o miłości, przyjaźni czy też patriotyzmie

horacy korzystał z finansowej pomocy

gajusza cilniusza mecenasa

czołowi twórcy teatralni w Rzymie

plaut i terencjusz, obaj inspirowali się komedia grecka

pantomima

sztuka niema

koloseum

amfiteatr flawiuszów, budowę amfiteatru rozpoczął Wespazjan w 72 r ne, a dokończyli ja jego synowie

naumachie

rekonstrukcje bitew morskich

chrześcijaństwo powstało w

I w ne w Judei

Jezus z Nazaretu

założyciel nowej religii, urodził się w Betlejem w czasach gdy nad Rzymem panował Oktawian

chrzest w Jordanie

był początkiem działalności Jezusa Chrystusa

faryzeusze

jedno ze starożytnych stronnictw religijnych w judaizmie

mesjasz

zbawca, który miał wyzwolić Żydów spod władzy Rzymian

Piotr

pierwszy uczeń jezusa, zgodził się na rozpoczęcie nauczania także poza społecznością żydowska

Paweł z tarsu

żył w latach 10-67 ne, początkowo był zagorzałym wyznawca judaizmu, zdecydowanie zwalczającym chrzescijan, pochodził z rodziny żydowskiej, jednak miał rzymskie obywatelstwo, był jednym z 12 apostołów, napisał 12 listów które wchodziły z

chrystogram

to znak składający się z nałożonych na siebie liter chi (X) i ro (P), czyli dwóch pierwszych liter słowa Chrystus

ryba

symbolizowała Chrystusa że względu na to, że słowo to składało się z pierwszym liter wyrazów Jezus Chrystus Bóg syn zbawiciel

Decjusz

był cesarzem, zarządził w 250 r ne aby wszyscy mieszkańcy imperium oddali czesc bogom, pałac kazdzilo, skladajac ofiary i spożywając poświęcone tym bóstwom mięso,

Walerian

cesarz, w 257 r ne wznowił prześladowania

Dioklecjan

cesarz, w 303 r ne wznowił przesladowania, nie tolerował religii niezgodnych z rzymska tradycja,

galeriusz

przyznał chrześcijanom w 311 r ne prawo do wyznawania ich religii i odbudowy kościołów

Konstantyn wielki

władca, w 313 r ne wydał ekty mediolański, który zapewnił chrześcijaństwu równouprawnienie z innymi religiami

Julian apostat

cesarz, w 361-363 je próbował odrodzić stare religię

Teodozjusz wielki

w 392 r ne wydał ustawę zakazującą wszelkich form kultu pogańskiego

schizmy

podział który rozbijał jedność chrześcijan

donatyzm

pierwszy z ruchów zagrażających jedności

arianizm

odłam chrześcijaństwa oparty na poglądach duchownego z Aleksandrii Ariusza.

herezja

niedopuszczalne odstępstwo od oficjalnej nauki kościoła