Moja lekcja

Ile trwa cykl życiowy komórki eukariotycznej?

Trwa od momentu powstania komórki do momentu jej podziału na dwie komórki potomne.

Dwa główne etapy cyklu komórkowego?

Interfaza, faza M

Interfaza?

To stan między podziałami, komórka zwiększa swoje rozmiary, powiela organelle komórkowe, podwaja materiał genetyczny.

faza M?

To podział komórki (kariokineza, cytokineza)

Kariokineza?

To podział jądra komórkowego. Mitoza.

Cytokineza?

To podział cytoplazmy. Powstają dwie komórki potomne.

Mitoza

Kariokineza. Podział jądra.

Chromosomy homologiczne?

Podwójny zestaw chromosomów.

Kariotyp człowieka?

23 pary 1-22 to chromosomy autosomalne, 23 para to chromosomy płciowe.

Interfaza podział

faza G1, S, G2, (G0).

faza G1

wzrost rozmiarów i zawartości komórki i przygotowanie do kolejnej fazy np. synteza enzymów.

faza S

replikacja DNA i synteza histonów.

replikacja DNA

podwojenie ilości DNA

faza G2

symteza białek, podział organelii półautonomicznych.

faza G0

faza spoczynku

cykl komórkowy podział

faza M (mitoza, cytokineza), faza G1, faza S, faza G2.

Przebieg mitozy

2n2c →2n4c 1→2n2c 2→2n2c

Mitoza podział

1profaza, 2metafaza, 3anafaza, 4telofaza.

Profaza

kondensacja chromosomów, zanika otoczka jądrowa i jąderko, powstaje wrzeciono podziałowe.

Metafaza

chromosomy połączone z włóknami wrzeciona podziałowego układają się w płaszczyźnie równikowej komórki, twożą tzw. płytkę metafazową.

Anafaza

podział centromerów - podział każdego chromosomu na dwie chromatydy, każda chromatyda staje się odrębnym chromosomem tzw. chromosomem potomnym które przemieszczają się do przeciwnych biegunów komórki

Telofaza

chromosomy podlegają dekondensacji, tworzy się otoczka jądrowa i jąderko, zanika wrzeciono podziałowe, zaczynają się tworzyć dwa jądra potomne

zaburzenia cyklu komórkowego

może spowodować niekontrolowane, nadmierne podziały komórek prowadzi to do powstania komórki nowotworowej

znaczenie mitozy

wzrost i rozwój organizmów, regenerację uszkodzonych lub utraconych elementów budowy organizmu, wymiana zużytych komórek na nowe, bezpłciowe rozmnażanie się wielu organizmów np. protistów.

cytokineza w komórce roślinnej

zaczyna się na początku telofazy.

cytokineza w komórce zwierzęcej

zaczyna się w anafazie,

Apoptoza

genetycznie zaprogramowana śmierć komórki, w przypadku nowotworów dochodzi do zaburzenia apoptozy

Apoptoza umożliwia:

eliminacje niepotrzebnych ilości komórek, usuwanie struktur które przestały pełnić swoją funkcję na danym etapie rozwoju, kształtowanie części ciała, eliminację komórek uszkodzonych, zainfekowanych, nieprawidłowych, błędnie umiejscowionych

przebieg apoptozy

jądro komórkowe obkurcza się a DNA ulega fragmentacji, komórka traci wodę, zanika otoczka jądrowa, kamórka rozpada się na małe otoczone błoną pęcherzyki tzw. ciałka apoptyczne.

Mejoza

jest podziałem jądra komórkowego dzięki któremu z jednej komórki macierzystej powstają cztery komórki o zredukowanej o połowie liczbie chromosomów. Jest też nazywany podziałm redukcyjnym.

Przebieg mejozy podział:

profaza I, II metafaza I, II anafaza I, II telofaza I, II

Profaza I

stopniowy zanik otoczki jądrowej i jąderka, formowanie się wrzeciona kariokinetycznego, chromosomy ulegają kondensacji, chromosomy homologiczne układają się w pary tworzą w ten sposób tzw. biwalenty, zachodzi crossing-over (c.o.)

Metafaza I

pary chromosomów homologicznych (biwalenty) przesuwają się do płaszczyzny równikowej komórki włókna wrzeciona podziałowego łączą się z centymetrami chromosomu

Anafaza I

rozdzielenie chromosomów homologicznych. Każdy chromosom w dalszym ciągu składa się z dwóch elementów połączonych centromerem.

Telofaza I

zgrupowane na biegunach chromosomy ulegają częściowej dekondensacji, odtwarzają się otoczki jądrowe i jąderka oraz zachodzi cytokineza

podział mejotyczny I

przed podziałem DNA ulega replikacji następnie dochodzi do redukcji ilości materiału genetycznego i liczby chromosomów

podział mejotyczny II

nie dochodzi do replikacji DNA a każdy chromosom ulega podziałowi

Profaza II

chromosomy ponownie ulegają kondensacji, zanika otoczka jądrowa i jąderko, formuje się wrzeciono podziałowe

Metafaza II

chromosomy ustawiają się w płaszczyźnie równikowej komórki, mikrotubule wrzeciona podziałowego przyczepiają się do centymetrów chromosomów

Anafaza II

włókna wrzeciona skręcają się, następuje podział centymetrów i chromatyd jako chromosomy podobne wędrują do biegunów komórki

Telofaza II

struktura chromosomów rozluźnia się, odtwarza się otoczka jądrowa i jąderko oraz zachodzi cytokineza

Crosing-over

to proces podczas którego następuje wymiana niektórych odcinków chromatyd między chromosomami homologicznymi, w wyniku Crossing over powstają chromatydy o odmiennej kombinacji ttch alleli, prowadź to do powstania zgody a zmodyfikowanej kombinacji cech.

mejoza umożliwia

rozmnażanie płciowe organizmów, zachowanie stałej liczby chromosomów charakterystycznej dla wszystkich osobników danego gatunku, zróżnicowanie genetyczne osobników tego samego gatunku

Fazy mejozy

faza G1, faza S, faza M1 (pirwszy podział mejotyczny), faza M2 (drugi podział mejotyczny)

przebieg mejozy

2n2c→2n4c→M1 1n2c→M2 1n2c

mitaza a mejoza porównanie

mitoza: komórki diploidalne i haploidalne, jeden podział, wytworzenie 2 komórek potomnych, mejoza: komórki diploidalne, 2 podziały, 4 komórki potomne o zmniejszonej o połowę liczbie chromosomów,