Moja lekcja

norma społeczna

Zasady określające sposoby zachowania się ludzi w rozmaitych sytuacjach

Normy religijne

Religious norms Nakazy zakazy obowiązujący wyznawców danej religii złamanie jest grzechem i niesie za soba obowiązek pokuty

Normy moralne

Moral norms klasyfikują zachowania ludzkie w kategorii dobra i zła na straży stoi opinia społeczna i własne sumienie złamanie grozi krytyką potępieniem wśród społeczeństwa

Normy obyczajowe

Moral normsWynikają z tradycji i zwyczajów przekazywanych przez pokolenia np. szacunek do starszych, kultura osobista

normy prawne

wynikają z przepisów ustanowionych przez państwo zasada postępowania która bezpośrednio wyznacza adresatowi określony sposób działania

Prawo

Right zbiór uprawnień przyznawanych jednostce przez obowiązujący akty normatywne które służą zabezpieczeniu swoich interesów oraz dają pełną swobodę działania;

różnica między normą prawną a innymi normami

Jest wpisana na podstawie przepisów ustanowionych przez państwo stoi nad wszystkimi innymi normami niesie za soba konsekwencje bo chodzą od organów władzy państwowej a na ich straży stoi Przymus państwowy

prawo pozytywne (stanowione)

ogół norm ustanowionych i uznanych przez władze państwową i zagwarantowanych przymusem

Części normy prawnej

hipoteza, dyspozycja, sankcja

Rodzaje norm prawnych

Nakazujące, zakazujące, przyzwalające

funkcje prawa

functions of law

Regulacji życia społecznego

Regulation of social life zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa utrwalanie ładu społecznego, Rozstrzyganie sporów, sposoby rozwiązywania konfliktów

Dystrybucyjna

gwarantuje określa zasady rozdziału dóbr czyli oświata opieka Zdrowotna bezpieczeństwo; i obciążeń(podatki); odpowiednie ustawodawstwo finansowe

wychowawcza

Kształtowanie trwałych motywacji pozytywnych zachowań; przestrzeganie przepisów ruchu drogowego, bezpieczeństwo i Higiena pracy

Represyjna

Repressive wymierzanie kary za czyny zabronione; od Strasza nie innych przestępców

Kulturotwórcza

wychowywanie w duchu poszanowania instytucji i norm prawnych, które zapewniają gwarancję utrzymania ciągłości historycznej narodu i państwa; podnoszenie poziomu kultury społeczeństwa i jego integracja

Prawo powinno być stabilne

przejrzyste, opierające się na trwałych zasadach, zapewnić obywatelom poszanowanie i ochrona ich uprawnień oraz bezpieczeństwo

prawo nie działa wstecz

państwo nie może ustanawiać prawa, które dotyczyłoby zdarzeń z przeszłości np. podwyższenie podatków za rok który już się skończył

Nie ma winy bez prawa

There is no fault without the law zakaz wymierzania kary za czyn, który chwili jego popełnienia nie był przestępstwem; nie można orzekać kary surowszej od tej, która obowiązywała w chwili popełnienia Czynu

Nieznajomość prawa szkodzi

nie można tłumaczyć się z Czynu brakiem znajomości obowiązujących przepisów

Prawo do obrony

każdy ma prawo bronić się sam lub skorzystać z pomocy obrońcy; nie można mieć więcej niż trzech obrońców

domniemanie niewinności

osoba oskarżona, nie jest uznana za winna, dopóki jej wina nie zostanie udowodnione

podstawowe gałęzie prawa

basic branches of law

Prawo konstytucyjne

zespół przepisów regulujących działania prawa w odniesieniu do konstytucji

Prawo karne

Obejmuje zakazy i nakazy pewnych zachowań i stosowania przymusu za przestępstwa

Prawo cywilne

reguluje stosunki majątkowe między osobami fizycznymi i prawnymi; problematyka związana z własnością i ochrona użytkowaniem; określa rodzaje umów

prawo rodzinne i opiekuńcze

Reguluje stosunki majątkowe i nie majątkowe wobec osób zawierających małżeństwo, rodzicami a dziećmi, rodzeństwem; określają zasady związane z rodziną np. Sprawy rozwodowe, sprawowanie pełno mocnej opieki nad dzieckiem

Prawo administracyjne

The administrative law normuje realizację procesów administracyjnych w państwie; określa i reguluje sposoby działania i organizacji instytucji wdrażających te procesy; określa Tryb postępowania przed organami administracji publicznej i samorządowej

Prawo pracy

stosunki pracy podejmowane w celu zarobkowym; określa sposoby nawiązania pracy i rozwiązania; normują prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika

Prawo finansowe

Reguluje funkcjonowanie finansów publicznych (gromadzenie i podział zasobów pieniężnych przez państwo; przepisy regulują zasady prawa podatkowego, bankowego, ubezpieczeń; finansowanie przedsiębiorstw i innych podmiotów gospodarczych

Źródła prawa w RP

Sources of law in the Republic of Poland

Konstytucja

najważniejszy dokument w państwie (art8)

ustawy

uchwalane przez Sejm i Senat w sposob opisany w Konstytucji

Ratyfikowane umowy międzynarodowe

dokonywane przez głowę państwa

Rozporządzenia

prawo do wydawania mają: prezydent RP, rada ministrów, prezes rady ministrów, ministrowie

Akty prawa miejscowe go

samorządy terytorialne: zawierają przepisy porządkowe dla danego obszaru

Inicjatywę ustawodawczą wnosi:

senat, posłowie (co najmniej 15, komisje sejmowe), prezydent RP, rząd, grupa min. 100 tys obywateli mających prawo wyborcze

vacatio Legis

Okres, między opublikowaniem ustawy, a jej wejściem w życie