Moja lekcja

Połączenie kołkowe - zadania

Przenoszenie momentu obrotowego lub siły wzdłużnej w połączeniach wału z piastą, Zabezpieczają przed wzajemnym przemieszczeniem wzdłużnym części przy obrocie, Zabezpieczenie maszyny, przed przeciążeniem

Kołek

Element o kształcie walca lub drążka, powierzchnie zewnętrzne kołków są gładkie o chropowatości Ra 0,63, wykonane ze stali konstrukcyjnej C45

Rodzaje kołków

Walcowe, pasowane z wciskiem; Stożkowe o zbieżności 1:50, wykonane w tolerancji h11; Karbowe z karbem na środku lub wzdłuż całego kołka, żeby wałek nie mógł się obracać; Rurowe sprężyste

Połączenie sworzniowe

połączenie rozłączne ruchowe, w którym elementem pośredniczącym jest walcowy sworzeń.

Zastosowanie połączeń sworzniowych

Połączenie tłoka z korbowodem, połączenie ogniw w łańcuchu sworzniowym, łączenie wałów, blach, prętów

Sworzeń

Gruby kołek walcowy wymagający dodatkowego zabezpieczenia przed przesunięciem wzdłużnym (wysunięciem się z łączonych elementów)

Rodzaje sworzni

bez łba, z łbem walcowym małym lub dużym, noskowy, z czopem gwintowym

Połączenie klinowe

To połączenie pośrednie, przenoszące obciążenia nie tylko poprzez kształt klina, ale także dzięki siłom tarcia, stąd nazywane połączeniami kształtowo-ciernymi

Rodzaje połączeń klinowych

Połączenia klinowe wzdłużne: piasta - wał - klin; połączenia klinowe poprzeczne: klin - drąg - tuleja

Rodzaje klinów

Wzdłużny jednostronny: wpuszczony, płaski, wklęsły, styczny; -Poprzeczny dwustronny

Połączenie kształtowe

To połączenie elementów następujące wskutek: specjalnego ukształtowania ich powierzchni (wypusty), zastosowania łączników (wpustów, kołków, klinów). Połączenia te należą do grup połączeń rozłącznych

Wał

Część maszyny najczęściej w kształcie walca obracającego się w ogół własnej osi wraz z zamocowanymi na niej elementami służącymi do przenoszenia momentu obrotowego

Piasta

W budowie maszyn część koła napędowego przekładniowego lub jakiegokolwiek innego elementu montowanego na wale lub osi i bezpośrednio je obejmująca

Charakterystyka połączenia kształtowego

Głównym zadaniem jest przenoszenie momentu obrotowego pomiędzy elementami. Połączenia te cechują się: dużą obciążalnością, łatwym montażem i demontażem, dokładnym osiowaniem części, niskim kosztem wykonania, usunięciem luzów i wywołanie napięcia wstępnego

Klasyfikacja połączeń kształtowych

Z.w.n. konstrukcje: wwksk; -występowanie dodatkowych czynników: pośrednio, bezpośrednio; -rodzaj przyłączy: walcowe, stożkowe, czołowe; -wzajemne przesunięcie przyłączy: ruchowe, spoczynkowe; -sposób osiowania: na wale, na bocznych powierzchniach wypustów

Rodzaje wpustów

Pryzmatyczne, czółenkowe, czopkowe

Połączenie wielowypustowe

Służy do połączenia piasty z wałem i zabezpie. przed względnym obrotem spowodowanym momentem skręcającym. Elementem przenoszącym moment jest wielowypust nacięty na wale. W porównaniu z wpustowymi, mogą być bardziej obciążone, są jednak droższe w wykonaniu

Rodzaje połączenia wielowypustowego

Równoległe - wypusty o zarysie prostokątnym, Zębate - wypusty o zarysie ewolwentowym, Wielokarbowe - wypusty o zarysie trójkątnym

Przykład połączenia wielowypustowego

W sprzęgle wielopłytkowym - połączenie ruchome

Charakterystyka połączenia wielowypustowego w porównaniu do połączenia wpustowego

Z: większa wydyma przy obciążeniach zmiennych i udarowych, wyższa sztywnoś czopa, łatwiejszy montaż i demontaż, lepsze osiowanie i prowadzenie piasty na czopie; W: większy koszt i pracochłonność wykonania wypustów, drogie i skomplikowane narzędzia - frezy