Nowożytność

 0    193 Datenblatt    xplaz
mp3 downloaden Drucken spielen überprüfen
 
Frage język polski Antworten język polski
Mezomeryka
Lernen beginnen
obszar środkowego Meksyku do północnej Panamy
Bartolomeo Diaz
Lernen beginnen
Odkrył przylądek dobrej nadziei
Amerigo Vespucci
Lernen beginnen
Odkrył, że nowy kontynent to nie India a Ameryka
Ferdynand Magellan
Lernen beginnen
Opłynął jako pierwszy całą ziemię dookoła
Konkwistador
Lernen beginnen
przywódca konkwisty
Hernan Cortes
Lernen beginnen
Podbił ziemie Azteków
Francisca Pizarro
Lernen beginnen
podbił państwo Inków
Makiawelizm
Lernen beginnen
stworzona przez Nicollo Machiavelliego teoria króla - humanisty
John Locke
Lernen beginnen
podważył absolutyzm, mówił o niezbywalnych wolnościach ludzkich
Charles Louis Montesquieu
Lernen beginnen
Sformułował zasade trójpodziału władzy
Jean Rousseau
Lernen beginnen
autor Umowy Społecznej
Piotr I Wielki
Lernen beginnen
Car Rosyjski od 1682 , wprowadził zachodnioeuropejską kulturę, zbudował Petersburg
Monarchia parlamentarna
Lernen beginnen
monarchia konstytucyjna z przewagą parlamentu nad królem
Jan bez Ziemi
Lernen beginnen
Wprowadził Wielką kartę swobód w Anglii 1215 - król nie mógł wprowadzać podatków bez zgody baronów i biskupów
Habeas Corpus Act
Lernen beginnen
gwarantował nietykalność osobistą obywatelom (WB)
Torysi
Lernen beginnen
konserwatyści
Wigowie
Lernen beginnen
Liberałowie
Izba Lordów (Anglia)
Lernen beginnen
reprezentowała arystokracjię
Izba Gmin (Anglia)
Lernen beginnen
reprezentowała burżuazję i szlachtę średnią
Konstytucja USA
Lernen beginnen
1787
Henryk IV Burbon
Lernen beginnen
Hugenocki król Francji, wprowadził edykt nantejski w 1598 r
Edykt Nantejski
Lernen beginnen
1598 r.
Armand - jean du plessis de Richelieu
Lernen beginnen
mąż stanu Francji, za Henryka XIII doprowadził do absolutyzmu
1789
Lernen beginnen
Rewolucja Francuska
Maxymilian Robespierre
Lernen beginnen
Przywódca jakobinów w czasie rewolucji francuskiej
1804 r.
Lernen beginnen
Napoleon koronował się na cesarza
Henryk VIII
Lernen beginnen
wprowadził anglikanizm
Karol I (koronowany 1625)
Lernen beginnen
Król WB, miał konflikty z parlamentem, rządził 11 lat bez parlamentu a później zwołał długi parlament
Olivier Cromwell
Lernen beginnen
Pokonał Karola I i został Lordem Protektorem Anglii
Habeas Corpus Act
Lernen beginnen
dokument wydany w 1679 r. w Anglii o ochronie obywateli przed aresztowaniem bez wyroku sądu
Wilhelm III Oreański
Lernen beginnen
Przejął władz z rąk Karola II w Anglii dzięki chwalebnej rewolucji
Sułtan
Lernen beginnen
władca Turcji
Wezyr
Lernen beginnen
Najwyższy urzędnik Turecki
Janczarzy
Lernen beginnen
Piechota Osmańska
1787
Lernen beginnen
Uchwalenie konstytucji USA
Władysław Warneńczyk
Lernen beginnen
zosał zabity w 1444 r. pod Warną
Władysław Jagiellończyk
Lernen beginnen
Król Węgier i Czech
Układ Wiedeński
Lernen beginnen
1515 w przypadku bezpotomnej śmierci w kraju Habsburgów bądź Jagiellonów, drudzy przejmowali władzę
Zasada incompatibilias
Lernen beginnen
jedna osoba nie mogła pełnić dwóch urzędów w państwie
Ruch egzekucyjny
Lernen beginnen
miał na celu umocniebie szlachty średniej i osłabiebie Magnaterii
nihili novi 1505
Lernen beginnen
Od tego momenty monarcha w Rzeczypospolitej nie nógł wydawać ustawy bez zgody sejmu
Unia Lubelska 1569
Lernen beginnen
powstanie Rzeczpospolitej obojga narodów (unia realna)
Pacta Conventa
Lernen beginnen
Dokument, w którym zapisywano osobiste zobowiązania konkretnego króla wobec szlachty
Piechota wybraniecka
Lernen beginnen
Piechota Batorego utworzona z chłopów
Rokosz Lubomirskiego
Lernen beginnen
1665 r.
vivente rege
Lernen beginnen
koronacja następnego króla, za życia obecnego króla
Sejm niemy
Lernen beginnen
1717 Przeprowadzenie reform za Augusta II, które były kontrolowane przez wojska Rosyjskie podczas posiedzenia sejmu i każdy szlachcic nie miał prawa się odezwać
Republikanci
Lernen beginnen
wrogowie reform za czasów sasów
Familia
Lernen beginnen
Czartoryscy i Poniatowscy jako stronnictwo popierające reformy za czasów sasów
I rozbiór Polski
Lernen beginnen
1772 r.
Sejm Wielki
Lernen beginnen
powołany w 1788 r. sejm dzięki zgodzie Katarzyny Carycy. zwiększono liczebność armii, ofiara dziesiątego grosza
Konstytucja 3 maja
Lernen beginnen
3 maja 1791 r.
II rozbiór Polski
Lernen beginnen
1793 r.
Insurekcja Kościuszkowska
Lernen beginnen
1794 r.
III rozbiór Polski
Lernen beginnen
1795 r.
Jan Henryk Dąbrowski
Lernen beginnen
dowodził legionami w armii Napoleona
Kodeks Napoleona
Lernen beginnen
wprowadzony na ziemiach Polski, kiedy to Napolon wraz z armią wyzwolił jej część
Merkantylizm
Lernen beginnen
Zakaz eksportu surowców, aby sprzedawać tylko zrobione z nich produkty
Adam Smith
Lernen beginnen
wymyślił neoliberalizm
Fizjokratyzm
Lernen beginnen
pogląd, że najważniejszym aspektem gospodarki jest rolnictwo
Rolnictwo intensywne
Lernen beginnen
inwestycjebw rolnictwo i jego technologie
rolnictwo ekstensywne
Lernen beginnen
zwiększenie wielkości upraw przy jak najmniejszych kosztach
Proces Grodzenia
Lernen beginnen
Anglia - zamiana ziemi rolnych na pastwiska dla owiec
Cuius regio, eius religio (czyja władza, tego religia)
Lernen beginnen
Pokój w Augsburgu 1555 r. kończył wojny religijne
Cud domu Brandenburgskiego
Lernen beginnen
1762 Piotr I po obęciu tronu wycofał wojska Rosyjskie z Prus.
1763 Traktat Paryski
Lernen beginnen
traktat kończący wojnę siedmioletnią
Wojna trzydziestoletnia
Lernen beginnen
1618 - 1648 Wojna Ligi katolickiej z unią protestancką
1618 r
Lernen beginnen
druga defenestracja praska
Pokój kończący wojne trzydziestoletnią
Lernen beginnen
pokój westfalski 1648
1605
Lernen beginnen
Jan Karol Chodkiewicz wygrywa pod Kircholmem z buntem Karola Sudermańskiego
Zdrajca RP na rzecz Karola X Gustawa
Lernen beginnen
Hieronim Radziejowski
Stefan Batory
Lernen beginnen
Odebrał wiele ziem Rosji oraz zyskał nowe ziemie - rozejm w Jamie Zapolskim 1582
Wielka Smuta
Lernen beginnen
okres anarchii, buntów i problemów wewnętrznych Rosji 1598 - 1613
Dymitriady
Lernen beginnen
Czasy dwóch Dymitrów Samozwańców, po czym tron obejmuje Michał 1 Romanow
Ugoda w Perejesławiu
Lernen beginnen
1654 Chmielnicki oddaje pod opiekę Rosji kozaczyznę
Pokój w Karłowicach
Lernen beginnen
1699 r.
1792
Lernen beginnen
Konfederacja Targowicka
Uniwersał Połaniecki
Lernen beginnen
dokument wydany przez Kościuszkę dający przywileje chłopom, odrzucony przez szlachtę
Insurekcja Kościuszkowska
Lernen beginnen
1794 r.
Bitwa pod Austerlitz
Lernen beginnen
1805
Pokój w Tylży
Lernen beginnen
Po 4 Koalicji antyfrancuskiej, pozwolił utworzyć Księstwo Warszawski z Kodeksem Cywilnym Napoleona
Bitwa Narodów pod Lipskiem
Lernen beginnen
1813 r.
Świętopietrze
Lernen beginnen
danina na rzecz papieża nałożona na kraje katolickie
Noc św. Bartłomieja
Lernen beginnen
1572 r
Związek Szmalkaldzki
Lernen beginnen
związek protestanckich księstw Cesarstwa
Zakon Jezuitów
Lernen beginnen
Stworzony przez Ignacego Loyole, pokojowo walczył z reformacją
Święta Inkwizycja
Lernen beginnen
instytucja sądowniczo - śledcza walcząca z heretyzmem
Konfederacja Warszawska
Lernen beginnen
1573 - dokoment dający gwarancję swobody religijnej
1515
Lernen beginnen
Układy dynastyczne z Habsburgami
1525
Lernen beginnen
hołd Pruski - Albrecht Hohenzollern
1529
Lernen beginnen
Koronacja vivente rege Zygmunta Augusta za życia Zygmunta Starego
Akt o Supremacji Henryk VIII
Lernen beginnen
1534
1573
Lernen beginnen
Pierwsza wolna elekcja, konfederacja warszawska
1588
Lernen beginnen
Bitwa pod Byczyną o władzę pomiędzy stronnictwem Zygmunta III Wazy - Janem Zamoyskim a Maksymilianem III Habsburgiem
1606
Lernen beginnen
Rokosz Zebrzydowskiego przeciwko Zygmuntowi III Wazie, po śmierci Jana Zamoyskiego
1610
Lernen beginnen
Bitwa pod Kłuszynem
1620
Lernen beginnen
Bitwa pod Cecorą, ginie Stanisław Żółkiewski
1621
Lernen beginnen
Bitwa pod Chocimiem, ginie Jan Karol Chodkiewicz
Rozejm ze Szwecją w Sztumskiej Wsi Został zawarty na 26 lat
Lernen beginnen
1635
traktat rozbiorowy w Radnot
Lernen beginnen
1656
1688
Lernen beginnen
Chwalebna Rewolucja - Wilhelm III Oreański
sejm niemy
Lernen beginnen
1717
1791
Lernen beginnen
Uchwalenie konstytucji 3 maja
1604-1606
Lernen beginnen
Pierwsza Dymitriada
1607 - 1608
Lernen beginnen
druga dymitriada
Ugoda Perejesławska
Lernen beginnen
1654
Bitwa pod Mątwami
Lernen beginnen
1666 r - pokonanie wojsk Jana Kazimierza przez wojska rokoszu Lubomirskiego
Pokój Grzymutowskiego
Lernen beginnen
1686 - pokój po wojnie z Rosją
Wojna Północna
Lernen beginnen
1700 - 1721
Konfederacja w Dzikowie
Lernen beginnen
1734 w obronie praw do tronu wybranego przez szlachtę Stanisława Leszczyńskiego przeciwko Augustowi III Sasowi
konfederacja warszawska
Lernen beginnen
1704 popierała prawa do tronu Stanisława Leszczyńskiego, detronizując Augusta II
Konfederacja Sandomierska
Lernen beginnen
1704, była opozyjcją do konfederacji warszawskiej, wspierała pretensje do tronu Augusta II Mocnego
Konfederacja barska
Lernen beginnen
1768 zawiązana przeciwko układom Stanisława Augusta Poniatowskiego z Rosjanami, oraz w obronie wiary katolickiej
Odkrył przylądek dobrej nadziei
Lernen beginnen
Bartolomeu Diaz 1487
Odkrył drogę morską do Indii
Lernen beginnen
Vasco Da Gama
Jako pierwszy opłynął ziemię do okoła
Lernen beginnen
Ferdynand Magellan
Podbił Meksyk (Konkwistador)
Lernen beginnen
Hernan Cortes
Podbił państwo Inków
Lernen beginnen
Francisca Pizarro
Największe europejskie miasto XVI wieku
Lernen beginnen
Atwerpia
Najbogatsza rodzina XVI wieku
Lernen beginnen
fuggerowie
Przybicie 95 tez na drzwiach kościoła w Wittenberdze przez Marcina Lutra
Lernen beginnen
1517
Związek Szmalkaldzki
Lernen beginnen
związek państw protestanckich Rzeszy
Pokój w Augsburgu - cuius regio eius religio
Lernen beginnen
1555
Wprowadził Anglikanizm i podpisał akt o supremacji w 1534
Lernen beginnen
Henryk VIII
Sobór wprowadzający kontrreformację
Lernen beginnen
Sobór Trydencki 1545
Towarzystwo Jezusowe
Lernen beginnen
Ignacy Loyola
Wojna Trzech Henryków (jakich)
Lernen beginnen
Walezjusza, Burbona, Gwizjusza
Pacyfikacja Gandawska
Lernen beginnen
podczas reformacji Katolicy połączyli siły z protestantami w walce o niepodległość Niderlandów
Wojny włoskie, Habsburgowie kontra Fancja
Lernen beginnen
1494 - 1559
Wojny włoskie, Habsburgowie kontra Fancja
Lernen beginnen
1494 - 1559
Bitwa pod Pawią
Lernen beginnen
1525 podczas wojen włoskich, Francja przegrała, po bitwie Anglia staje po stronie Francji
Wielka Armada
Lernen beginnen
W XVI w. Flota Hiszpańska, którą rozgromili Anglicy
Najsłynniejszy władca Osmański
Lernen beginnen
Kalif II Wspaniały
Koronował się na cara Wszechrusi
Lernen beginnen
Ivan IV Groźny
Unia Kalmarska jednocząca królestwa Dani Norwegii i Szwecji
Lernen beginnen
1397
Neimnem caphtivabimus
Lernen beginnen
1430 Władysław Jagiełło, dokument zabraniający królowi karania szlachty bez wyroku sądu
Rokosz Lwowski
Lernen beginnen
1537 - wojna kokosza - rokosz przeciwko Zygmuntowi I Staremu za dokonanie elekcji vivente rege na Zygmuncie Auguście
Ruch egzekucyjny
Lernen beginnen
ruch szlachty średniej walczący o zwrot królewszczyzn królowi, zagarniętych przez magnaterię
Hołd Zakonu Kawalerów Mieczowych
Lernen beginnen
Gothard Kettler 1561
Arianie
Lernen beginnen
Inaczej bracia polscy - odrzucali dogmat świętej trójcy i Jezusa, chrzcili się jako dorośli
Utworzenie przez Batorego Akademi wieleńskiej
Lernen beginnen
1579
Unia krakowsko - wieleńska
Lernen beginnen
1499 za Jana Olbrachta - ustalono wspólną politykę wojenną Polski i Litwy
elekcja viritim
Lernen beginnen
elekcja, w której brała udział cała szlachta
Interrex w 1572
Lernen beginnen
Jakub Uchański
Odmiana kalwinizmu w Anglii
Lernen beginnen
Purytanizm
Karol I (koronowany 1625)
Lernen beginnen
1629 doprowadził do jedenastoletniej tyranii, następnie zwołał krótki parlament a potem długi
Olivier Cromwell
Lernen beginnen
ogłosił Wielką Remonstrację czyli listę zarzutów wobec Karola I, pokonał go i ogłosił się Lordem Protektorem
Armia Nowego Wzoru
Lernen beginnen
utworzona z mieszczan i chłopów przez Cromwella
Parlament Kadłubkowy
Lernen beginnen
Cromvell po ścięciu Karola I, utworzył parlament kadłubkowy, nazwał się Lordem Protektorem
Ustawa o prawach
Lernen beginnen
Wilhelm III Oreański w 1689 w Anglii, odbierała dużo kompetencji królowi na rzecz króla, dało to podstawy Monarchii parlamentarnej
Unia Protestancka i Liga Katolicka
Lernen beginnen
powstałe przed wojną 30letnią obozy w Cesarstwie
Druga defenestracja praska
Lernen beginnen
1618
Okresy wojny 30letniej
Lernen beginnen
czesko - palatynacki, duński, szwecki, francuski
Albreht von Wallenstein
Lernen beginnen
Pokonał duńczyków w wojnie 30letniej
Złupienie Magdeburga
Lernen beginnen
1631
Pokój Westfalski (kończył wojnę 30-letnią)
Lernen beginnen
1648
Arman Jean du Plessis de Richelieu
Lernen beginnen
Za Ludwika XIII dał podstawy absolutyzmu, zwalczał opozycję królewską
Doradca Ludwika XIV
Lernen beginnen
Jules Mazarin - podwyższył podatki, doprowadził do buntów,
Zniesienie edyktu nantejskiego
Lernen beginnen
Ludwik XIV 1685
Złota Klatka
Lernen beginnen
Zamek Ludwika XIV w Wersalu, zrzeszał cały rząd
Bitwa pod Beresteczkiem
Lernen beginnen
1651 - najważniejsza bitwa z kozakami, wygrana przez Polaków
Jeremi Mohyła
Lernen beginnen
Został hospodarem Mołdawii kiedy Jan Zamoyski prywatnie ją zdobył
Unia w Hadziczu
Lernen beginnen
Unia trzech narodów, nie doszła do skutku
Zdradził RP i wsparł Karola X Gustawa
Lernen beginnen
Hieronim Radziejowski
Użył veto jako pierwszy w historii
Lernen beginnen
Władysław Siciński
Jan Kazimierz Waza chciał doprowadzić do elekcji vivente rege arystokrate francuskiego, którym był:
Lernen beginnen
Henryk Juliusz d'Enghein
Malkontenci
Lernen beginnen
stronnictwo Jana Sobieskiego przeciwko królowi Korybutowi Wiśniowieckiemu
Traktat w buczaczu
Lernen beginnen
1672
Dowodził Osmanami podczas bitwy pod Wiedniem, po przegranych został skazany na karę śmierci
Lernen beginnen
Kara Mustafa
podatek podymny
Lernen beginnen
podatek wprowadzony w XVII w. na miasta od kominów
Przymus propacyjny
Lernen beginnen
obowiązek kupowania alkoholu od szlachty
podatek pogłówny
Lernen beginnen
wprowadzony w XVII w. od każdej osoby powyżej 10 roku życia
Maria Antonina
Lernen beginnen
żona Ludwika XIV przeznaczała 15% dochodów państwa na utrzymanie dworu
Początek Rewolucji Francuskiej, zdobycie Bastylii; Deklaracja Praw Człowieka
Lernen beginnen
Znosiła poddaństwo i przywileje stanowe
Hymn rewolucji francuskiej
Lernen beginnen
Marsylianka
Stronnictwa na Sejmie wielkim
Lernen beginnen
Dworskie: Poniatowski, zwolennicy reform @@ Rosyjskie: wspierało Rosję @@ Magnackie: Potoccy, dbali o Magnaterię @@ Patryiotyczne: zwolennicy wzmocnienia niezależności państwa
Hugo Kołłątaj
Lernen beginnen
zrzeszał polityków na Sejmie wielkim, współtwórca konstytucji 3 maja, doradzał Poniatowskiemu
Czarna Procesja
Lernen beginnen
Zorganizowana przez Hugo Kołłątaja zrzeszała przedstawicieli miast domagających się praw
Reformy Sejmu wielkiego
Lernen beginnen
zwiększenie armii do 100 tys, odebranie praw politycznych gołocie, ofiara 10 grosza, nadanie praw chłopom, wycofanie wojsk rosyjskich, ustanowienie konstytucji 3 maja
Postanowienia konstytucji 3 maja
Lernen beginnen
zniesienie liberum veto, wprowadzenie trójpodziału władzy, wprowadzenie monarchii dziedzicznej sasów, reforma skarbu
Utworzył konfederację Targowicką
Lernen beginnen
Szczęsny Potocki
Stanisław Staszic
Lernen beginnen
założył Towarzystwo przyjaciół nauk, aby podtrzymać polskość pod zaborami
Przegrana Napoleona po powrocie z Elby
Lernen beginnen
1815 bitwa pod Waterloo
Konstytucja Księstwa Warszawskiego
Lernen beginnen
Wprowadzała trójpodział władzy, dawała wolność chłopom
Bitwa pod Raszynem
Lernen beginnen
1809 Józef Poniatowski
król Prus, doprowadził do rozbiorów RP
Lernen beginnen
Fryderyk II
Sejm Walny składał się z 3 stanów sejmujących
Lernen beginnen
Senat, Izba poselska, król. Decydowano na nim o najważniejszych sprawach państwa
Thomas Munzer
Lernen beginnen
zwolennik Lutra, wydaje 12 artykułów chłopskich. Mówi w nich o republice chłopskiej bez absolutyzmu
Unia Brzeska
Lernen beginnen
1596 unia pomiędzy kościołem katolickim a prawosławnym. Prawosławni podlegali stolicy apostolskiej, zachowując swoje prawa.
Elżbieta I, królowa Anglii i Irlandii w latach 1558-1603
Lernen beginnen
Rozpoczęła kolonizację angielską
konfederacja tarnogrodzka przeciwko Augustowi II, który chciał zwiększyć władzę
Lernen beginnen
1515
Stał na czele konfederacji barskiej
Lernen beginnen
Kazimierz Pułaski
Bitwa pod Zieleńcami
Lernen beginnen
1792 Poniatowski walczy w obronie konstytucji ze stronnictwem hetmańskim, ustanawia Virtutti Militari

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.