pato wyk 7

Nowotwór

Nieprawidłowa masa tkankowa, której wzrost jest nadmierny, nieskoordynowany z normalnymi tkankami i trwa nadal po usunięciu przyczyny stymulującej powstanie tej zmiany. Podstawą pochodzenia wszystkich nowotworów jest utrata wpływu na kontrolę wzrostu

Rozrosty rzekomonowotworowe

• Guzy będące rozrostami dojrzałych tkanek • Prowadzą do powstania guza • Nie są to rozrosty niepohamowane, zatrzymują się po ustaniu przyczyny lub samoistnie

Przykłady rozrostów rzekomonowotworowych

rogowiec kolczystokomórkowy, nadziąślak, bliznowiec, mięczak zakaźny, hamartoma, choristoma, guzowate zapalenie powięzi

Choristoma i hamartoma

Rosną pod postacią guzów, ale nie są nowotworami, lecz zaburzeniami rozwojowymi.

Choristoma

framgenty prawidłowo zbudowanej tkanki mają ektopowe umiejscowienie, np. fragmenty trzustki w ścianie żołądka.

Hamartoma

budowany z dojrzałych tkanek, które występują w danym narzędzie, ale porozrzucanych bez ładu i składu

Bliznowiec keloid

przerośnięta, stwardniała blizna, która powstaje w miejscu przekłucia ucha i wytwarzającego się tam urazu

Nadziąślak

najczęściej u niemowlaków. Guzek zapalny, nienowotworowy, powstaje często podczas wyżynania zębów. Forma guza zapalnego.

Nowotwory łagodnewywodzące się z nabłonka lub tkanki mezenchymalne, nie wykazujące cech złośliwości, to znaczy:

• wysokie zróżnicowanie, przypominają tkankę macierzystą, • powolne tempo wzrostu • mitozy: kilka, prawidłowe • rosną miejscowo, w sposób rozprężający, często mają torebkę, • nie dają przerzutów.

Nowotwór łagodny który nie ma torebki

naczyniak, który nie ma torebki i może mieć nieregularny obrys

Cystadenoma

(torbielakogruczolak) lub cystoma (torbielak)- są to puste torbielowate struktury, najczęściej występujące w jajniku, rzadziej w trzustce

Potworniak (teratoma

nowotwory łagodne, wywodzące się z wielopotencjalnych komórek rozrodczych, które różnicują się w kierunku dwóch lub trzech listków zarodkowych à w jajniku, jądrze

Dysplazja – cechy mikroskopowe

• Zaburzenia budowy komórek (polimorfizm, nieprawidłowości jąder) ich dojrzewania i różnicowania (liczne mitozy) oraz struktury (utrata biegunowości komórek i warstwowości jąder) • Wzrost liczby komórek w jednej/różnych warstwach • Naruszenie osi komórek

Cervval intraepithelial neoplasia • CIN-I (dysplazja małego stopnia, L SIL)

o 1/3 dolna nabłonka o Zmiany typowe dla zakażenia wirusowego (atypia koilocytarna

CIN-II (dysplazja średniego stopnia, H SIL)

2/3 dolne o Większa atypia, gęstość komórkowa, duża liczba figur pdoziału

CIN-III (dysplazja dużego stopnia, H SIL, rak przedinwazyjny, rak in situ

Zmiany obejmują całą grubość nabłonka

Zmiana przednowotworowa

zwiększone ryzyko nowotworu złośliwego, np. adenoma villosum- gruczolak w jelicie grubym, leukoplakia, hyperplasia atypica w przewodach sutkowych

Stan przednowotworowy

jednostka chorobowa ze zwiększonym ryzykiem nowotworu złośliwego, np. colitis ulcerosa- (gruczolakorak j. grubego), xeroderma pigmentosum (rak skóry), marskość wątroby (rak wątroby), anemia pernicosa- złośliwa (rak żołądka)

RAK (carcinoma

komórek nabłonkowych lub różnicujących się w tym kierunku

MIĘSAK (sarcoma)

z komórek i tkanek pochodzenia mezenchymalnego

Chłoniak

(lymphoma malignum)- z tkanki limfatycznej

Białaczka

leucaemia)- z komórek układu hematopoetycznego

CECHY NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH

• Naciekanie podścieliska (invasio) klamra: jednoznacznie charakteryzują • Przerzuty (metastases) • Naciekanie naczyń • Szybki wzrost • Brak torebki • Wznowy miejscowe • Budowa histologiczna (cechy anaplazji) • Duża angiogeneza • Duża heterogenność

TNM- OCENA STOPNIA ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO (staging)

Tumor, nodules metastases

TNM tumor

wielkość guza pierwotnego, T0-T4, Tx- nie można ocenić; w raku nerkiwielkość+ naciekanie, w jelicie grubym- naciekanie kolejnych warstw jelita

TNM nodules

przerzuty w węzłach chłonnych, Nx- nie można ocenić, N0- bez, N1-4- coraz odleglejsze

TNM metastases

przerzuty odległe (narządowe), M0-brak, M1-M2 są

Litera p przed T lub N oznacza,

że rozpoznanie postawiono w preparacie patomorfologicznym; cklinicysta na podstawie badań obrazowych

TNM nie dotyczyn

chłoniaków, ziarnicy złośliwej, raka drobnokomórkowego płuca

NOWOTWORY MIEJSCOWO ZŁOŚLIWE

Mają cechy nowotworów złośliwych, ale nie dają przerzutów/ histologicznie łagodne, często dają nawroty, ale nie dają przerzutów

Nowotwory miejscowo złośliwe przykłady

Rak podstawnokomówrkowy, Guz mieszany ślinanek