Pedosfera i Biosfera

Żyzność gleby

Naturalna zdolność gleby do zapewnienia roślinom substancji odżywczych, wody i powietrza, niewspomagana działalnością rolniczą człowieka

Próchnica

składnik organiczny gleby, stanowiący źródło substancji odżywczych dla roślin, powstający ze szczątków roślin i zwierząt

Płowienie

proces wymywania w głąb gleby części spławialnych. W czego wyniku powstaje jasny-płowy poziom wymywania, a pod nim warstwa ciemniejsza

Czynniki glebotwórcze

Klimat, Rodzaj skały macierzystej, Rośliny i zwierzęta, Rzeźba terenu, Warunki wodne, Działalność człowieka, Czas

Typy gleb

Strefowe, Śródstrefowe, Niestrefowe

Gleby strefowe

Zależne od klimatu, charakteryzuje je specyficzna roślinność dla danego klimatu.

Gleby śródstrefowe

zależą od warunków klimatycznych oraz szaty roślinnej. Były silnie modyfikowane poprzez inne czynniki: wodne (występowanie wody na terenach bagiennych), skały macierzyste (wapienne)

Gleby niestrefowe

Niewielki wpływ klimatu. Przekształcone przez działalność człowieka.Np. gleby górskie - występują w górach we wszystkich strefach klimatycznych. Zawierają odłamki skalne, niewielka warstwa próchnica. Bardzo trudna w uprawie. Wykorzystywane pod pastwiska.

Czerwone i czerwonożółte gleby ferralitowe

Klimat równikowy na terenach lasów równikowych, czerwona barwa, mała próchnica - szybki rozkład materii w gorącym i wilgotnym klimacie. Trudne w uprawie.

szaroziemy, buroziemy i gleby brunatne

Klimat zwrotnikowy i podzwrotnikowy, tereny z wysokimi temperaturami i niskimi opadami

Czarnoziemy

Klimat umiarkowany, ciepły. Podłoże lessowe, roślinność trawiasta. Gruby poziom próchnicy.

Gleby brunat, gleby płowe

Klimat umiarkowany, ciepły. Tworzą się w miejscach prośnietych przez lasy liściaste, gdzie podłoże stanowią gliny, piaski i pyły. Proces płowienia.

Gleby bielicowe

Klimat umiarkowany, chłodny. Obszary: piaski. lasy iglaste. Mały poziom próchnicy - mała żyzność. Jasna barwa poziomu wymywania.

Gleby tundrowe

Klimat subpolarny. Stale przemarznięte podłoże, skąpa roślinność

Mady

Doliny i delty rzek. Powstają z osadów rzecznych bogatych w substancje odżywcze (muł, piasek, żwir) Gleby żyzne

Rędziny

Podłoże skalne zbudowane z wapieni lub gipsów. Gleby żyzne, ale trudne w uprawie przez liczne okruchy i bloki skalne w poziomie prichniczym

Proces glebotwórczy

1. Wietrzenie podłoża sklanego. 2. Wkroczenie mikroorganizmów (mchów, porostów) 3. Pojawienie się roślin i zwierząt - rozkład ich szczątków przy udziale bakterii i grzybów 4. Powstawanie próchnicy. 5. Mieszanie składników organicznych, mineralnych i wody.