polski

sonet

utwór wierszowany, składający się z 14 wersów, dwóch strof czterowersowych i dwóch trzywersowych

konceptyzm

niezwykły pomysł literacki / stosowanie niezwykłych skojarzeń

sarmatyzm

ideologia polskiej szlachty

negatywne cechy sarmaty

pijaństwo, skłonność do bójek i konfliktów, awanturnictwo

pozytywne cechy sarmaty

rycerskość, szlachetność, odwaga, waleczność, patriotyzm

pamiętnik

tekst zawierający opis wydarzeń, których autor był świadkiem, opaty na jego wspomnieniach i przeżyciach, pisany z pewnego dystansu czasowego, często bez zamiaru publikacji

makaronizm

obcy elementy językowy

bajka

krótki utwór wierszowany o charakterze dydaktycznym - przekazują ważne prawdy życiowe, uczą właściwego zachowania w różnych sytuacjach; utwory zawierają morał

bajki

maja charakter dydaktyczny - służą przede wszystkim zilustrowaniu zachowań, sytuacji lub okoliczności, z których należy wyciągać wnioski

morał

pouczający wniosek, który można wyciągnąć z jakiegoś wydarzenia lub sytuacji

szczur i kot

bajka o tematyce moralnej, szczur był tak skupiony na chwaleniu się swoją wyjątkowość, że nie zauważył niebezpieczeństwa, gdy zakrztusił się w kościele dymem kadzidła, padł ofiarą kota; kot - drapieżność spryt, szczur - zarozumialstwo

szczur i kot morał

zbytnie skupienie się na sobie sprawia, że traci się czujność, co może przynieść zgubę

alegoria

motyw, który w dziale literackim ma obok znaczenia dosłownego także ukryte, domyślne, może to być zdarzenie, postać, przedmiot; w bajkach alegoriami cech ludzkich są postacie zwierzęce bohaterów np. lis - przebiegłość, mrówka - pracowitość, sowa - mądrość

satyra

utwór literacki ośmieszający i piętnujący wady ludzkie, obyczaje, stosunki społeczne

sentymentalizm

głównym założeniem było skupienie się nq wewnętrznym życiu człowieka

pamiętnik paska

pierwsza część przedstawia opis wyprawy i tułaczki wojennej autora, druga część ukazuje paska jako pędzącego spokojny żywot na roli - gospodarza