polski

scientyzm

przyznanie nadrzędnej roli naukom przyrodniczym i ścisłym

utylitaryzm

założeniem bylo przekonanie, ze cenne jest to, co przynosi porzytek jak najwiekszej grupie osób

ewolucjonizm

zgodnie z nim kazdy element rzeczywistosci podlega stalemu i stopniowemu rozwojowi (min. rozwoj spoleczenstwa od najbardziej pierwotnych do najbardziej rozwiniętych)

determinizm

stanowisko uznajace, ze wszytskie zdarzenia sa uwarunkowane zwiazkiem przyczyniwo-skutkowym

naturalizm

kierunek, ktorego przedstawiciele, dązac do przedstawienia prawdy, oparli sie na rzetelnie przeprowadzonych obserwacjach, idwolali sie do fakto, rezygnowali z wykorzystywania wyobrazni a takze formulowania ocen i komentarzy

realizm

kierunek w literaturze i sztuce, ktorego zalozeniem bylo wierne odzwdzierciedlanie rzeczywistosci, zgodnie z zasadami zyciowego prawdopodobienstwa

praca organiczna

dzialania majace na celu rozwoj spoleczno-gospodarczy calej ludnosci zamieszkujacej ziemie polskie

praca u podstaw

postulat szerzen edukacji i swiadomosci narodowej wsrod najbiedniejszych poprawa sytuacji najnizszych warstw spolecznych

emancypacja kobiet

postulat walki o prawa kobiet, celem bylo wprowadzenje mozliwosci pelnienia przez kobiety funkcji zawodowych czy spolecznych, a nie tylko wypelnianie obowiazkow domiwych i rodzinnych

organicyzm

uznawano spoleczenstwo za zywy organizm. Wszyscy czlonkowie spoleczenstwa stanowia wspolpracujaca ze soba jednosc, podobno jak inne organy w ciele