PRAWO

podział prawa

przedmiotowe i podmiotowe

prawo przedmiotowe

Ogół przepisów w aktach normatywnych i uznanych norm prawa zwyczajowego w państwie

prawo podmiotowe

Możność określonego zachowania się i domagania się określonego zachowania od innych

podział prawa przedmiotowego

stanowione i zwyczajowe

funkcje prawa

Kontrola zachowań, regulacja konfliktów, rozdział dóbr i ciężarów

norma prawna

Reguła postępowania chroniona przez państwo odkodowywana z przepisu prawnego

norma prawna - elementy

hipoteza, dyspozycja, sankcja

przepis prawny

Elementarna jednostka systematyzacji na aktu normatywnego

stusunek prawny

Stosunek społeczny uregulowany przez państwo

stosunek prawny - elementy

Zdarzenie prawne, podmioty stosunku prawnego, przedmiot stosunku prawnego, treść stosunku prawnego

system prawa jest

zupełny i niesprzeczny

Źródła prawa

akty normatywne (Powszechnie obowiązujące oraz nie mające charakteru powszechnie obowiązującego)

Akty normatywne powszechnie obowiązujące

Konstytucja, Umowy międzynarodowe ratyfikowane za zgodą wyrażoną w ustawie oraz rozporządzenia UE, Ustawy i inne ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego

Akty normatywne nie mające charakteru powszechnie obowiązującego

Uchwały rady ministrów, Zarządzenia premiera i ministrów

Akt prawny musi być ogłoszony w dzienniku urzędowym

Dziennik ustaw RP, Monitor Polski, Dzienniki urzędowe ministrów i urzędów centralnych, Wojewódzki dziennik Urzędowy

Dziennik Urzędowy UE

EUR-Lex

Źródła prawa UE

Prawo pierwotne oraz prawo wtórne

Prawo pierwotne

Traktaty, umowy ustrojowe

Prawo wtórne

Rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie

Rozporządzenia UE

Unijne akty normatywne o charakterze abstrakcyjnym, które mają zasięg obowiązywania na terytorium UE, wiążą w całości i są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach UE, stanowią integralną część polskiego porządku prawnego

Dyrektywy

Unijne akty normatywne o charakterze abstrakcyjnym, Skierowane do państw UE, Które są zobowiązane do osiągnięcia przewidzianego w dyrektywach rezultatu, Wymagają wprowadzenia (implementacji) do polskiego porządku prawnego

Decyzje

Akty o charakterze jednostkowym, Skierowane do konkretnych adresatów, Wiążą jedynie osoby do których są skierowane

Zalecenia

Nie mające mocy wiążącej dla adresata akty, Wyrażające stanowisko danej instytucji w konkretnej sprawie lub dziedzinie

Opinie

Nie mające mocy wiążącej dla adresata akty, Wydawane na życzenie danej osoby przez instytucje UE

Stosowanie prawa w czasie

1. 14 dni od ogłoszenia, jeżeli akt normatywny nie stanowi inaczej 2. Prawo nie działa wstecz 3. Ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą 4. Zasada stosowania ustawy nowej

Vacatio Legis

14 dni od ogłoszenia jeżeli akt normatywny nie stanowi inaczej

Lex retro non agit

Prawo nie działa wstecz

Lex posterior derogat Legii priori

Ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą

Zasady rozstrzygania kolizji norm prawnych

1. Akt wyższego rzędu uchyla akt niższego rzędu 2. Przepisy szczególne uchylają przepisy ogólne

Lex super ior derogat Legii inferiori

Akt wyższego rzędu uchyla akt niższego rzędu

Lex specjalist derogat Legii Generali

Przepisy szczególne uchylają przepisy ogólne

Wykładnie przepisów prawnych

1. Językowa 2. historyczna 3. systemowa 4. celościowa (teologiczna)

Wykładnia historyczna

Ustalenie znaczenia słów użytych w przepisie prawnym Na podstawie kontekstu historycznego tworzenia przepisu prawnego

Wykładnia systemowa

Ustalenie znaczenia słów użytych w przepisie prawnym na podstawie umiejscowienie przepisu w systemie prawnym i relacji do innych przepisów prawa

Wykładnia celowościowa (teleologiczna)

Ustalenie znaczenia słów użytych w przepisie prawnym na podstawie celu któremu ten przepis służy

Wykładnia Językowa

Ustalenie znaczenia słów użytych w przepisie prawnym na podstawie znajomości języka i definicji

Jeżeli z przepisów wynika że można więcej

To wnioskujemy że można też mniej

Jeżeli z przepisów wynika że nie wolno czynić mniej

To tym bardziej nie wolno czy nić więcej

Wykładnia o mocy powszechnie obowiązującej to

Wykładnia autentyczna

Wykładnia nie mające mocy wiążącej to

Wykładnia doktrynalna

Wykładnia o ograniczonej mocy wiążącej to

Wykładnia organu stosującego prawo, Organu odwoławczego i Sądu Najwyższego

Prawo konstytucyjne

Gałąź prawa publicznego, której regulacja znajduje się przede wszystkim w konstytucji

Wolności człowieka i obywatela

Wartości których źródło znajduje się w prawie naturalnym które są nie zbywalne

Prawa człowieka i obywatela

Uprawnienia oparte na wolnościach człowieka i obywatela

Ograniczenie wolności i praw

1. Wyłącznie ustawą 2. Nie może prowadzić do pozbawienia wolności lub praw 3. jeżeli ma miejsce konflikt z bezpieczeństwem i porządkiem publicznym ochrony środowiska zdrowia i moralności publicznej wolności lub praw innych osób

Obowiązki obywatelskie

1. wierność RP 2. Przestrzeganie prawa RP 3. Ponoszenie ciężarów i świadczeń publicznych 4. Obrona ojczyzny 5. Dbałość o stan środowiska

Organy władzy ustawodawczej

Sejm, Senat, zgromadzenie Narodowe

Funkcje sejmu

ustrojodawcza, Ustawodawcza, kreacyjna, kontrolna

Funkcje Senatu

ustrojodawcza, ustawodawcza, kreacyjna

Rodzaje Immunitetu

Materialny i formalny

Organy władzy wykonawczej

Prezydent i rada ministrów

prezydent

Najwyższy przedstawiciel RP w stosunkach wewnętrznych i międzynarodowych oraz gwarant ciągłości władzy państwowej

kompetencje prezydenta

Wydaje akty normatywne (Rozporządzenia z mocą ustawy, rozporządzenia, zarządzenia i postanowienia)

Kontrasygnata

Wymógł podpisania dokumentu przez drugą osobę potwierdzający jego ważność

Prerogatywa

Przywileje wynikające z zajmowanego stanowiska (prezydent może wydać akt urzędowy który nie wymaga dla swojej ważności kontrasygnaty premiera)

Poszkodowana przez prawo

1. Wniosek do Rzecznika praw Obywatelskich 2. Skarga Konstytucyjna 3. Zaskarżenie orzeczeń i decyzji 4. Wynagrodzenie szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie organów władzy publicznej

Odpowiedzialność prezydenta

Przed Trybunałem stanu

Rada ministrów

Prowadzi politykę wewnętrzna i zagraniczną oraz kieruje administracją rządową

Premier

Kieruje pracami rady ministrów i reprezentuje ją na zewnątrz

Minister bez teki

Członek rządu w randze ministra który ni kieruje żadnym ministerstwem; Nie może wydawać rozporządzenia

Minister resortowy

To minister kierujący ministerstwem; Może wydawać rozporządzenia

Odpowiedzialność członków rady ministrów

Przed Sejmem i Trybunałem stanu

Organy władzy sądowniczej

Trybunał Konstytucyjny, Trybunał stanu, Sąd najwyższy, sądy powszechne, sądy szczególne

Prawo karne

Odpowiedzialności karnej podlega ten kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia

czyn

Zewnętrzny zachowanie człowieka sterowane wolą (działanie lub zaniechanie)

zbrodnia

Kara pozbawienia wolności na minimum trzy lata

występek

Kara Grzywny lub ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności ponad miesiąc

Przestępstwo materialne

Wyrządzona zostaje szkoda lub Krzywda

Przestępstwo formalne

Nie ma szkody lub Krzywdy (przejście na czerwonym gdy nic nie jedzie)

Przestępstwo typ podstawowy

Nie ma dodatkowych okoliczności które by czyniły lżejszym albo cięższym

Przestępstwo typ uprzywilejowane

kara jest łagodniejsza (np przy obronie własnej)

Przestępstwo typ kwalifikowany

kara jest surowsza, dodatkowo złe okoliczności

Przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego z urzędu

Policja sama zaczyna działać gdy dowie się o przestępstwie

Przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego na wniosek

Policja zaczyna działać ale tylko wtedy gdy ktoś ich o to poprosić

Przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego

Osoba skrzywdzona sama musi złożyć skargę do sądu bo policja nie zajmuje się tym automatycznie

Formy stadialne przestępstwa

Zamiar, przygotowanie, usiłowanie, dokonanie

czy zamiar przestepstwa jest karany?

nie

czy przygotowanie przestepstwa jest karane?

tak, jesli ustawa tak stanowi

czy usiłowanie przestepstwa jest karalne?

tak, udolne i nieudolne jest karane

Formy zjawiskowe przestępstwa

jednosprawstwo i wielosprawstwo

wielosprawstwo

współsprawstwo, sprawstwo kierownicze, sprawstwo przez polecenie, podżeganie, pomocnictwo

Okoliczności wyłączające bezprawność (kontratypy)

Obrona konieczna, Stan wyższej konieczności, dozwolone ryzyko

Okoliczności wyłączające winę

Nie osiągnięcie ustawowe określonego wieku, Niepoczytalność, błąd, rozkaz

błąd

Nie zgodność pomiędzy rzeczywistością a jej odbicie w świadomości człowieka

rodzaje błędu

Nieświadomość, urojenie, błąd co do kontratypu co do okoliczności wyłączającej winę

nieświadomość

W Świadomości człowieka nie odbił się pewien element który występuje w rzeczywistości

urojenie

W świadomości człowieka wystąpiło coś więcej niż w rzeczywistości

rodzaje kar

Grzywna, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności, dożywotnie pozbawienie wolności

grzywna

wymierzana w stawkach dziennych (10-540 stawek); 1 stawka to 10-2000zł

ograniczenie wolności

1mies-2lata; nieodpłatna praca na cele społeczne (20-40godz/mies) lub potrącenie 10-25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny (nie można sie zwolnić); Skazany nie może bez zgody sądu zmienić miejsca stałego pobytu

pozbawienie wolności

1mies-30lat

prawo cywilne - co obejmuje

Część ogólna + Prawo rzeczowe, zobowiązań, spadkowe, rodzinne, na Dobrach niematerialnych

podmioty stosunkow cywilnoprawnych

osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi

zdolność prawna

Możność bycia stroną praw i obowiązków

Początek zdolności prawnej

urodzenie

Koniec zdolności prawnej

śmierć

Zdolność do czynności prawnych

Możność nabywania za pomocą czynności prawnej praw i zaciągania zobowiązań

Brak zdolności do czynności prawnych

Do 13 lat + osoby całkowicie ubezwłasnowolnione

Ograniczona zdolność do czynności prawnych

13-18lat + osoby częściowo ubezwłasnowolnione

Pełna zdolność do czynności prawnych

+18lat

osoby prawne - przykłady

Skarb państwa, państwowe osoby prawne, kapitałowe spółki prawa handlowego spółdzielnie, fundacje, Stowarzyszenia

niepełne osoby prawne - przykłady

Osobowe spółki prawa handlowego, Wspólnoty mieszkaniowe

Przedstawicielstwo ustawowe wynika z

Orzeczenia sądowego

Przedstawicielstwo wynikające z jednostronnej czynności prawnej

Pełnomocnictwo i Prokura

do pełnomocnictwa wystarczy

ograniczona zdolność do czynności prawnych

pełnomocnictwo wygasa

z chwilą odwołania (Może być odwołane w każdym czasie, Chyba że Mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa) + Ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika

prokura

Pełnomocnictwo udzielone przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do CEiDG/KRS, Które obejmuje Umocowanie do czynności są dowych i pozasądowych jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa

forma prokury

Pisemna pod rygorem nieważności

Kto może być prokurentem

Osoba fizyczna z pełną zdolnością do czynności prawnych

Czy Prokura może być przeniesiona?

nie, ale prokurent może Ustanowić pełnomocnika do pewnych czynności

Czy Prokura może być udzielona kilku osobom?

tak, Może być Łączna lub oddzielna

Czy śmierć przedsiębiorcy albo utrata przez niego zdolności do czynności prawnych powoduje wygaśnięcie prokury?

nie

Przedmioty stosunków cywilnoprawnych - przykłady

Rzeczy, wierzytelności, pieniądze, papiery wartościowe, energia, dobra intelektualne, przedsiębiorstwa...

Źródła stosunków cywilnoprawnych

Czynność prawna, czyn niedozwolony, konsultywne...

Czynność prawna

Złożenie co najmniej jednego stanowczego oświadczenia woli wywołującego skutki prawne

Formy czynności prawnej

Pisemna zwykła, dokumentowa, Elektroniczna, pisemna kwalifikowana, Akt notarialny

Zawarcie umowy

Oferta, Negocjacje, aukcja i przetarg

Oferta

Musi zawierać istotne postanowienia umowy

Milczące przyjęcie oferty przez przedsiębiorcę

Jeżeli przedsiębiorca otrzymał od osoby z którą pozostaje w stałych stosunkach gospodarczych oferty zawarcia umow, y brak niezwłocznej odpowiedzi poczytuję się za przyjęcie oferty

Czego dotyczy Przedawnienie roszczeń

Tylko roszczeń majątkowych

Czy Przedawnienie roszczeń wygasa?

Nie ale przekształca się zobowiązanie niezupełne

Część Składowa rzeczy

Wszystko co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia przedmiotu

Przynależności

Rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy

Rodzaje pożytków

Naturalne, cywilne, prawa

Pożytki naturalne rzeczy

Jej płody i inne odłączone od niej części składowe o ile stanowią normalny dochód rzeczy

Pożytki cywilne rzeczy

Dochody które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego

Pożytki prawa

Dochody które prawo przynosi zgodnie ze swoim przeznaczeniem

Prawo rzeczowe - rodzaje

Własność, użytkowanie wieczyste, ograniczone prawa rzeczowe

Czy Własność to prawo bezterminowe?

tak

Prawo własności

Właściciel może korzystać i rozporządzać rzeczą

Posiadanie

To nie jest prawo tylko stan faktyczny który polega na władaniu rzeczą

Co jest przedmiotem użytkowania wieczystego

grunty (skarbu panstwa i JST)

Okres użytkowania wieczystego

40-99lat

Czy użytkowanie wieczyste jest zbywalne/dziedziczne?

tak

Czy użytkowanie jest zbywalne?

nie (i nie podlega dziedziczeniu)

Co jest przedmiotem użytkowania

Każda rzecz i prawo

Służebność

Prawo do ograniczonego korzystania z nieruchomości

Hipoteka ma charakter...

akcesoryjny

Co jest przedmiotem prawa administracyjnego

Stosunki z zakresu administracji publicznej

Podział administracji publicznej

Rządowa i samorządowa

Organy administracji publicznej mają statu z wyznaczony przez...

ustawy

Organy administracji rządowej

Prezydent, rada ministrów, premier, ministrowie, Wojewodowie

Organy administracji samorządowej

Rada gminy, Wójt, radapowiatu...

Źródła prawa administracyjnego

Konstytucja, ustawy, rozporządzenia i akty prawa miejscowego

czy prawo cywilne dopuszcza stosowanie analogii?

tak

czy prawo karne dopuszcza stosowanie analogii?

nie