psychologia

zakres psychologii osobowości wg. Pervina

• Opis i wyjaśnianie struktury osobowości, • Opis i wyjaśnianie dynamiki osobowości ujawniającej się w zmienności i stałości zachowania • Oraz rozwoju, który przejawia się w zmianach w ciągu życia

allport 1937

Osobowość to „dynamiczna organizacja wewnątrz jednostki tych psychofizycznych systemów, które determinują unikalne przystosowanie do środowiska”

podejście skoncentrowane na osobie

- przedmiotem poznania jest konfiguracja zmiennych - jednostką analizy jest osoba

podejście skoncentrowane na zmiennych

- przedmiotem poznania są zmienne dużo wiemy o zmiennych i o ludziach = mało wiemy o osobie

4. Pomiar sztywny, a elastyczny

Sztywny  to samo narzędzie – ten sam sposób obliczania (nomotetyczny) Elastyczny  możliwość wyboru pozycji testu (idiograficzny)

hipokrates (460-377pne)

uważał, że cechy osobowości są wynikiem ilości oraz proporcji podstawowych płynów jakie znajdują się w organizmie ludzkim. Dzieło O naturze ludzkości

teoria hipokratesa - GALENA

Żółć – temperament choleryka (popędliwość) Krew – temperament sangwinika (serdeczność, pogoda ducha) Flegma – temperament flegmatyka (powolność i opanowanie) Czarna żółć – temperament melancholika (smutek i refleksyjność)

koncepcja kanta

Wprowadził pojęcie energii życiowej – prototyp pojęcia aktywacji Pojęcie to jest kluczowe w wyjaśnianiu biologicznych podstaw temperamentu W jego ujęciu temperament nie ogranicza się tylko do sfery emocjonalnej ale przejawia się także w działaniu

karol darwin

Karol Darwin – odkrył, że różnice indywidualne w obrębie gatunku stanowią jedno z głównych źródeł selekcji naturalnej i adaptacji do środowiska Podkreślał rolę dziedziczenia w powstawaniu różnic

Na przełomie XIX i XX wieku zaczęto sądzić, że

TEMPERAMENT MA ZWIĄZEK Z BUDOWĄ CIAŁA

7. Koniec wieku XIX i początek XX to rozkwit badań nad różnicami indywidualnymi

...

claud sigaud 1914

4 typy somatyczne nawiązując do układów organizmu: - Trawienny - Oddechowy - Mięśniowy - Mózgowy W zależności od tego jaki układ dominuje tak tez człowiek reaguje na środowisko a to wpływa na cechy temperamentu

podejście konstytucjonalne - typologia kretschmera

Wyodrębnił trzy rodzaje budowy ciała: pykniczny, atletyczny i leptosomatyczny Cyklotymik Iksotymik Schizotymik

cyklotymik

o budowie pyknicznej – łatwo przechodzi od radości do smutku, łatwo nawiązuje kontakty z ludźmi, poglądy realistyczne, w sytuacji choroby wykazuje tendencje depresyjno – maniakalne

iksotymik

budowa atletyczna, obniżona wrażliwość, słaba mimika, mała plastyczność, trudności w przystosowywaniu się do otocznia, w razie choroby – skłonność do epilepsji

schizotymik

budowa leptosomatyczna(asteniczna), jest autystyczny, zamknięty w sobie, oscyluje między wrażliwością emocjonalną a chłodem, charakteryzuje go sztywność przyzwyczajeń, w razie choroby – schizofrenia

RI - Buss i Poley - CECHA

odnosi się do względnie stałych różnic indywidualnych w charakterystykach psychicznych, których zmienność jest częściowo genetycznie zdeterminowana Cecha jako niezmienna, z reguły dziedzicznie zdeterminowana predyspozycja do odpowiednich zachowań

TYP

kategoria klasyfikacyjną, nie przypisany jednostce, przypisana jest do typu, stanowi kat na pdst której klasyfikujemy osoby wg ustalonych kryteriów Granice płynne, dominująca dyspozycja psychiczna psychfizyczna, przysługuje wyroznianej grupie ludzi-STERN

typ junga

powtarzający się w charakterystyczny sposób wzorzec tego co ogólne

klasyfikacja typow

4 podstawowe koncepcje typów: Biegunowy – ekstrawersja – introwersja (ekstremalne wartości) Amodaly = ekstrawersja – element pośredni – introwersja Szufladkowy – ostre granice między cechami Wymiarowy – typ może mieć nasilenie – jest na kontinuum

wymiar

oś reprezentująca nasilenie danej cechy, od minimalnego do maksymalnego jej nasycenia, stosujemy, gdy cecha charakteryzuje się różnym stopniem nasilenia