reklama

Abrewiacja

skracanie wyrazu lub grupy wyrazów w tekście, np. itp., np., itd

Afisz

ogłoszenie, plakat, zawiadomienie itp., zazwyczaj drukowany jednostronnie w większym formacie.

Akcydens

druk okolicznościowy, np. formularz, afisz, zaproszenie, etykieta, itp

Anons

ogłoszenie.

Apla

powierzchnia zadrukowana przez pełne pokrycie farbą (bez półtonów); blacha cynkowa o gładkiej powierzchni, służąca jako forma w technice druku wypukłego.

Bękart

(określenie gwarowe) niepełny wiersz końcowy ustępu umieszczony na początku kolumny lub łamu w kolumnie wielołamowej.

Bigowanie

czynność introligatorska polegająca na wyciśnięciu rowka w miejscach zagięcia papieru, kartonu lub tektury; karton okładkowy biguje się przed użyciem do oprawy.

Boczek

część tabeli (boczna lub wewnętrzna) wydzielona w celu objaśnienia treści rubryk poziomych.

Broszura

w terminologii bibliotekarskiej książka o objętości do 64 stronic, zeszytych wraz z okładką przez grzbiet; w drukarstwie, książka w okładce miękkiej (kartonowej).

CMYK

Cyan (jasnoniebieski), Magenta (purpurowy), Yellow (żółty), blacK (czarny)

Copyright (by...)

formuła określająca właściciela praw autorskich.

Cytat

przytoczony dosłownie wyjątek z obcego tekstu lub wypowiedzi ustnej, zwykle ujęty w cudzysłów.

Czasopismo

druk ukazujący się periodycznie w określonych terminach, pod tym samym tytułem

Druk

proces sporządzania odbitek z formy drukowej przy użyciu farb graficznych. Rozróżnia się trzy podstawowe techniki: druk wypukły, płaski i wklęsły

DTP

desktop publishing i oznacza zakres prac związanych z przygotowaniem na komputerze materiałów do druku, m.in. projektowanie stron, skład i łamanie, nanoszenie korekt, przygotowanie zdjęć,

Dywiz

krótka kreska pozioma używana przy przenoszeniu wyrazów i łączeniu wyrazów kilkuczłonowych (inaczej przenośnik lub łącznik); łącznik; znak przeniesienia części wyrazu z jednego wiersza do drugiego

Dziennik

forma czasopisma wydawana w 24 godzinnym odstępie czasowym.

Errata

błędy, omyłki w druku lub piśmie; załączony do książek wykaz błędów zauważonych po zakończeniu druku i ich sprostowanie.

Faksymila

odtworzony dokładnie dokument lub podpis; klisza lub pieczątka odtwarzająca własnoręczny podpis

Falcowanie

złamywanie (składanie) arkusza papieru po zadrukowaniu, celem otrzymania żądanego formatu z kolejną numeracją stronic.

Font

Potocznie zapis kroju pisma w postaci cyfrowej.

Format

wielkość, wymiary papieru, książki, kolumny składu

Gilotyna

krajarka jednonożowa, maszyna introligatorska służąca do cięcia papieru, obcinania druków i książek w procesie oprawy introligatorskiej.

Główka

górna, wydzielona część tabeli, zawierająca objaśnienia dotyczące poszczególnych kolumn.

Gramatura

ciężar jednego metra kwadratowego wytworu papierniczego (bibułki, papieru, kartonu, tektury) wyrażony w gramach.

Ilustracja

reprodukcja rysunku, obrazu lub fotografii.

Introligatornia

dział zakładu poligraficznego lub samodzielne przedsiębiorstwo zajmujące się oprawą książek i wykończenia druków

Italika

patrz kursywa

Introligatornia

dział zakładu poligraficznego lub samodzielne przedsiębiorstwo zajmujące się oprawą książek i wykończenia druków

Kapitalik

czcionki o rysunku liter dużych (wersalików) lecz o wielkości i grubości oczka liter małych (bez wydłużeń górnych i dolnych).

Kerning

proces regulacji świateł międzyliterowych. Manipulacja tekstem polegająca na zmniejszeniu (częściej) lub zwiększeniu odstępu między literami lub liniami tekstu.

Krój pisma

komplet liter i znaków o jednolitych cechach charakterystycznych

Kursywa

pismo pochyłe, stosowane do składania wyróżnień (inaczej: italika)

Ligatura

dwie lub więcej liter na jednym słupku czcionki.

Łam

określona liczba wierszy tekstu podstawowego stanowiąca kolumnę w układzie jednołamowym lub jej część w układzie wielołamowym

Łamanie

formowanie kolumn książki lub czasopisma ze szpalt, klisz, wzorów, tytułów i ornamentów, na ogół według wskazówek zawartych w odbitkach korektorskich, lub według makiet wydawniczych.

Majuskuły

inaczej wersaliki, wielkie litery alfabetu, różniące się kształtem od minuskuł, mieszczące się między górną a podstawową linią pisma.

Makieta

zbiór określonego formatu

Marginesy

nie zadrukowana część powierzchni strony wzdłuż czterech krawędzi kolumny. Im większa kolumna druku na stronie danego formatu tym mniejsze są marginesy.

Minuskuła

inaczej litera tekstowa. Mała litera alfabetu, różniąca się kształtem od majuskuły, czyli litery dużej. Jej górna i dolna krawędź rysunku mieści się między podstawową, a średnią linią pisma, natomiast jej wydłużenia między dolną i górną linią pisma.

Nagłówek

tytułowa część kolumny czasopisma, obejmująca m.in. tytuł, numer bieżący, miejsce i rok wydania oraz zwięzłą informację, jakim zagadnieniom pismo jest poświęcone.

Nakład

liczba jednego wydania książki, egzemplarzy jednego numeru czasopisma, gazety lub innego druku.

Pagina

liczba porządkowa wskazująca kolejność stron książki lub periodyku. Umieszcza się ją w widocznym miejscu nad lub pod kolumną tekstu. Stron tytułowych ani wakatów nie paginuje się, choć wlicza się je do kolejności stronic.

Pantone

System barw drukarskich opracowanych przez firme Pantone, powstałych przez zmieszanie 15 pigmentów (w tym białego i czarnego). Nie zawsze kolory mają odwzorowanie w systemach CMYK i RGB.

Paser

graficzny element umieszczany poza formatem netto publikacji poligraficznej, służący w druku wielokolorowym jako swoisty „celownik” do dokładnego nanoszenia obrazu drukowego kolejnymi kolorami farb w to samo miejsce.

PDF

format pliku graficznego (skrót od ang. Portable Document Format), stworzony przez Adobe Systems Inc.

Perforacja

szereg dziurek lub kresek wykonanych w procesie drukowania lub przy użyciu odpowiedniego urządzenia (grzebienia), zwanego perforówką, w celu ułatwienia oddzierania części papieru;

Plagiat

przywłaszczenie cudzego utworu lub jego części, wydanie cudzego utworu pod własnym nazwiskiem; kradzież literacka.

Proof (wydruk kolorystyczny)

wydruk próbny pracy, stanowiący wzór kolorystyczny

Reprodukcja

możliwie wierne odtworzenie oryginału jedną z technik druku, w celu powielenia na papierze lub innym materiale; odbitka reprodukowanego oryginału.

RGB

skrót z języka angielskiego od pierwszych liter red, green, blue

Ryza

miara papieru równa 500 arkuszom.

Skrypt

publikacja o charakterze podręcznika, odbitka techniką powielaczową bądź inną techniką druku, przeznaczona dla określonego kręgu czytelników.

Spad

pole druku, które wychodzi poza obszar publikacji i jest przeznaczony do obcięcia. Stosowany, aby obszar druku dochodził do krawędzi po obcięciu arkusza.

Szeryf

zakończenie znaków graficznych (liter, cyfr itp.) niektórych krojów pisma drukarskiego w postaci łuków lub krótkich kresek. Przykładem kroju pisma szeryfowego jest Times New Roman, a bezszeryfowego Arial

Światło

nie zadrukowane miejsce na kolumnie. Wyróżnia się światło międzyliterowe, międzywyrazowe (spacje), międzywierszowe (interlinie), międzyłamowe (pole działowe) i okołotytułowe.

Tabela

zestaw tekstów, liczb albo rubryk przeznaczonych do wypełnienia, rozmieszczonych w polu rubrykowym tabeli wg układu określonego przez główkę i/lub boczek

Tinta (apla)

jednolite tło wydrukowane jasną farbą, na którym następnie drukuje się farbą ciemniejszą tekst, ilustracje, rysunki.

Tom

część wydawnictwa zwartego lub ciągłego, wydzielona przez autora lub nakładcę, zaopatrzona przeważnie we własną kartę tytułową i z reguły w odrębną paginację

Typografia

ogół procesów druku wypukłego. W znaczeniu ogólnym - drukarstwo, potocznie — druk wypukły, a najczęściej — kompozycja druków z czcionek, grafik, linii i ornamentów

Użytek

jedna kopia pracy lub jej część, która mieści się na arkuszu drukarskim. Jeśli format pracy jest mniejszy niż format arkusza, przygotowuje się kilka użytków, np. na arkuszu A2 mieszczą się 4 użytki A4

Wakat (vacat)

pusta strona książki wliczona do paginacji. kolumna złożona tylko z materiału justunkowego; stronica nie zadrukowana, wliczana do ogólnej paginacji książki.

Wdowa

błąd składu. Ostatnia linijka akapitu pojawiająca się na początku następnej strony publikacji.

Wersaliki (majuskuły)

czcionki dużych liter alfabetu danego kroju pisma.

Winieta

rysunkowa ozdoba, pierwotnie oparta na motywach winorośli (stąd nazwa), umieszczona jako element zdobiący stronice książki lub czasopisma.

Wkładka

oddzielnie wykonany druk (np. ulotka, prospekt, anons, ankieta itp.) wkładany w introligat, do gotowej książki lub czasopisma