rozdzial 1

altruizm wzajemny

zwierzeta pomagaja tym ktorzy im tez pomagaja

chromosom

łańcuch genu

chromosoy xx

osobniki zenskie

chromosomy xy

osobniki meskie

dobór krewniaczy

dziala na rzecz genu, poniewaz przynosi korzysci krewnym danego osobnika

dobór sztuczny

wybór osobników z pożądaną cechą i czynienie z nich rodziców nastepnego pokolenia

dualizm

przekonanie, że umysl i cialo sa odrebnymi rodzajami substancji, ktore istnieja niezaleznie od siebie choc w jakis sposob na siebie wplywaja

efekt mnożnika

jesli czynniki generyczne lub prenatalne wywolaja nawet niewielka zmiane w jakims typie zachowania, to owa wczesna tendendcja zmieni srodowisko w sposob, ktory powoduje nasilenie tej tendencji

enzym

biokatalizator reakcji chemicznych zachodzacyh w ciele

ewolucja

nastepujaca z pokolenia na pokolenie zmiana czestosci wystepowania roznych genow w populacji

ewolucja lamarckowska

teoria ewolucji poprzez dziedziczenie cech nabytych

fenyloketonuria (PKU)

choroba, która w skutek genetycznego defektu enzymu metabolizującego aminokwas fenyloalanine prowadzi do opóźnienia umysłowego

gen

jednostka dziedziczności, która zachowuje strukturalną stałość z pokolenia na pokolenie

gen autosomalny

geny znajdujace sie na chromosomach autosomalnych

gen dominujący

jego efekty są widoczne zarówno w układzie homozygotycznyn jak i heterozygotycznym

gen recesywny

ujawnia sie tylko w układzie homozygotycznym

gen sprzężony z płcią

gen umiejscowiony w chromosomach płciowych

gen związany z płcią

występuje u osobników obu płci, ale ich działanie jest ograniczone całkowicie lub niemal całkowicie do jednej płci

homozygotyczna

posiada identyczną pare genów na obu chromosomach

heterozygotyczna

posiada parę różnych wersji tego samego genu

kwas deoksyrybonukleinowy (DNA)

model syntezy cząsteczek RNA

Kwas rybonukleinowy (RNA)

Jego cząsteczka składa się z pojedynczej nici: jeden z jeg rodzajów stanowi matrycę ayntezy białka

łatwe problemy

odnoszą się do wielu zjawisk obejmowanych zwykle mianem „świadomości”, np. różbica pomiędzy przytomnością a snem

trudny problem

stanowi pytanie o to, dlaczego i w jaki sposób jakikolwiek rodzaj aktywności mózgu może być skojarzony ze świadomością

materializm

stanowisko, zgodnie z którym wszystko co istnieje ma charakter materialny lub fizyczny

mentalizm

stanowisko, zgodnie z którym realnie istnieje tylko umysł

teoria identyczności

stanowisko, według którego procesy umysłowe są identyczne z pewnym typem procesów mózgowych, ale opisuje sie je za pomocą rózmżnych pojęć

mutacja

zmiany w pojedynczych genach

pojecie odziedziczalności

mówi nam, w jakim stopniu zmienność danej cechy w populacji zależy od różnic w wyposażeniu wartości jednostek

problem innych umysłów

trudność w rozpoznaniu, czy inny ludzie (lub zwierzęta) mają przeżycia świadome

przystosowanie

liczba kopii czyichs genow przekazanych nastepnym pokoleniom

Psychologia biologiczna (biopsychologia)

dziedzina nauki, która bada fizjologiczne, ewolucyjne i rozwojowe mechanizmy zachowań i przeżyć psychologicznych

rekombinacja

nowa kombinacja genów, która, choć składa się z genów pochodzących od obojga rodziców, daje w rezultacie cechy, których nie posiada żadne z nich

socjobiologia

badanie ewolucji zachowań społecznych

solipsyzm

stanowisko filozoficzne, zgodnie z którym istnieje tylko ja sam lub tylko ja jeden jestem świadomy

wyjaśnienia fizjologiczne

wiążą zachowanie z aktywnością mózgu oraz innych narządów

wyjaśnienia ontogenetyczne

rozwój jakiejś struktury lub zachowania

wyjaśnienia ewolucyjne

dana część organizmu lub zachowanie są rozpatrywane perspektywie ewolucyjnej

wyjaśnienia funkcjonalne

tłumaczą, dlacZego dana część ciała lub zachowanie w toku ewolucji przyjely taką a nie inną postac

zachowanie altruistyczne

działanie, w którym jeden isobnik działa na korzyść drugiego