Frage |
Antworten |
jakie rzymianie wyróżniali czynności prawne? Lernen beginnen
|
|
mortis causa i inter vivos
|
|
|
mortis causa - co to znaczy Lernen beginnen
|
|
|
|
|
inter vivos - co to znaczy Lernen beginnen
|
|
|
|
|
przykłady czynności mortis causa Lernen beginnen
|
|
testament, kodycyl, legaty, darowizny na wypadek śmierci
|
|
|
ewolucja instytucji testamentu - od czego do czego Lernen beginnen
|
|
publiczne formy testamentu, pozorna mancypacja, testament holograficzny
|
|
|
w jakich okresach prawa dziedzica należało wyznaczyć w ściśle określonych słowach? Lernen beginnen
|
|
klasycznego i przedklasycznego
|
|
|
gdzie musiało znaleźć się ustanowienie dziedzica? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
dziedzic był ustanawiany do jakiej części spadku? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
nieformalny list do spadkobierców, zawierający fideikomisy
|
|
|
od czego zaczynał się kodycyl? Lernen beginnen
|
|
Proszę Cię i polecam Twojej uczciwości
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
nabycie corpusu z zamiarem posiadania rzeczy dla siebie. rzecz musiała być niczyja lub porzucona przez właściciela z zamiarem pozbycia się jej
|
|
|
czy znalezienie jest tytułem nabycia własności? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Sdawca przewidywał narodziny dziecka. Miało dziedziczyć po nim. Żona nie była w ciąży. Brak dziecka oznaczałby dziedziczenie przeciwtestamentowe. Spadkodawca chciał pominąć dziedziców ustawowych. Spadek przekazano substytutowi.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
podstawienie, wyznaczenie drugiego spadkobiercy w razie gdyby spadkobierca pierwotny nie mógł lub nie chciał objąć spadku
|
|
|
kogo dotyczyła substytucja Lernen beginnen
|
|
niepełnoletnich dzieci (substytucja pupilarna) czy chorych umysłowo (wprowadzona przez Justyniana substytucja quasi pupilarna)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
osoby, które wcześniej znajdowały się pod władzą spadkodawcy, ale w momencie jego smierci stawały się sui iuris
|
|
|
istotny element testamentu Lernen beginnen
|
|
wydziedziczenie pozostałych osób, które otrzymałyby spadek w dziedziczeniu beztestamentowym
|
|
|
wydziedziczenie sui heredes - kogo i jak należało wydziedziczyć Lernen beginnen
|
|
synów imiennie, córki i pozostałych krewnych w sposób ogólny
|
|
|
zachowek - ile musiał początkowo wynosić (przed justynianem) Lernen beginnen
|
|
|
|
|
ab intestato - co to znaczy Lernen beginnen
|
|
|
|
|
zachowek - ile musiał póxniej wynosić (za justyniana) Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
jednostronne rozrządzenie ostatniej woli ustanawiające dziedzica
|
|
|
co powodowało wyznaczenie konkretnych dziedziców do konkretnych rzeczy? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
prawo archaiczne - formy testamentu Lernen beginnen
|
|
testamentum calatis comitiis, testamentum in procinctu
|
|
|
na czym polegał testamentum calatis comitiis, Lernen beginnen
|
|
wyznaczeniu dziedzica podczas zgromadzenia ludowego. mógł być sporządzony jedynie dwa razy do roku, kiedy to takie zgromadzenia miały miejsce.
|
|
|
testamentum in procinctu - na czym polegał Lernen beginnen
|
|
Testator oświadczał wolę w obecności kilku najbliżej stojących w szyku bojowym.
|
|
|
w drodze interpretacji XII tablic wyksztalcił się jaki testament? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Co stanowiło początek i podstawę całego testamentu? Lernen beginnen
|
|
Początek i podstawę całego testamentu stanowiło ustanowienie dziedzica (heredis institutio). Bez tego testament był nieważny.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
testator podstawiał swojemu niedojrzałemu dziecku dziedzica na wypadek gdyby dziecko zmarło przed osiągnięciem dojrzałości a po śmierci ojca.
|
|
|
Co to było substitutio quasi-pupillaris? Lernen beginnen
|
|
Substitutio quasi-popularis polegało na tym, że ascendenci chorego psychicznie ustanawiali dla niego spadkobiercę na wypadek, gdyby ten zmarł nie odzyskawszy zdrowia.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
sprzedaż całego majątku za pomocà mancypacji (5 świadków+ libripens) osobie zaufanej- familiae emptorowi, który otrzymuje instrukcje jak rozporządzić testamentem
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
ustne polecenie (testament mancypacyjny)
|
|
|
testament mancypacyjny później Lernen beginnen
|
|
familiae emptor nie nabywał własności majątku, a stawał się jedynie wykonawcą testamentu (ze względu na nuncupatio w formie pisemnej)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
w ktorym wieku zaczeto stosowac testament pretorski? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
na czym polegało bonorum possesio? Lernen beginnen
|
|
osoba która pierwsza przedstawiła testament pretorowi otrzymywała bonorum possessio
|
|
|
testament holograficzny - co to Lernen beginnen
|
|
testament holografwłasnoręcznie napisany przez testatora, opatrzony jego podpisem, bez obecności świadków. iczny - co to
|
|
|
okres poklasyczny - jaka forma testamentu Lernen beginnen
|
|
wpisanie ostatniej woli do akt sądowych lub złożenia jej w kancelarii cesarza. zny - jaka forma testamentu
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Mógł być sporządzony w dowolny sposób, był ważny nawet bez wyznaczenia dziedzica, poprzez rozdysponowanie za pomocą legatów
|
|
|
Semel heres, semper heres.- co znaczy Lernen beginnen
|
|
Raz ustanowiony dziedzicem jest nim na zawsze.
|
|
|
czy w testamencie żołnierskim obowiązywała zasada semel heres semper heres? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
dziedziczenie beztestamentowe - kiedy miało miejsce Lernen beginnen
|
|
zmarły nie pozostawił testamentu lub był on nieważny lub nieskuteczny
|
|
|
jak ewoluowało dziedziczenie beztestamentowe Lernen beginnen
|
|
|
|
|
dziedziczenie beztestamentowe w prawie XII tablic Lernen beginnen
|
|
po zmarłym dziedziczyli tylko agnaci, czyli osoby podlegające patria potestas
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
członkowie rodziny pozostający pod władzą ojca rodziny
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
ustanowienie kilku stopni dziedziczenia na wypadek, gdyby pierwszy (institutus) nie mógł przyjąć spadku.
|
|
|
czy wola testatora mogła zostać zmieniona w każdej chwilii? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
dwa momenty przy dziedziczeniu Lernen beginnen
|
|
chwilę powołania do spadku (delatio) i chwilę nabycia spadku (acquistio hereditatis).
|
|
|
hereditias institutio - czym było Lernen beginnen
|
|
|
|
|
czy można było ustanowić nasciturusa jako dziedzica? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
zawsze na końcu substytucji pospolitej kogo ustanawiano dziedzicem? Lernen beginnen
|
|
niewolnika obdarzając go jednocześnie wolnością
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
legat dla żony pod warunkiem potestatywnym ujemnym – pozostanie we wdowieństwie. Można było otrzymać legat, jeśli przyrzekło się stypulacyjnie przysporzenie w momencie działania sprzecznego z warunkiem
|
|
|
inne postanowienia w testamencie Lernen beginnen
|
|
– wyzwolenie niewolników, cząstkowe przysporzenia (legaty i fideikomisy), powołanie opiekunów, darowizny na wypadek śmierci oraz rozmaite polecenia
|
|
|
pierwotne sposoby nabycia własności w prawie rzymskim Lernen beginnen
|
|
zawłaszczenie, akcesja, przerobienie, nabycie własności na pożytkach, znalezienie skarbu i zasiedzenie
|
|
|
pochodne sposoby nabycia własności Lernen beginnen
|
|
mancypacja, in iure cessio, tradycja
|
|
|
nabycie pochodne - co to jest Lernen beginnen
|
|
uzyskanie prawa podmiotowego od innej osoby, która to prawo przenosi na nabywcę
|
|
|
w razie niepoprawności testamentu za co go uznawano? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rodzaj zapisu polegający na nieformalnym poleceniu przez testatora wydania pewnych składników majątku spadkowego osobie trzeciej, zwanej fideikomisariuszem
|
|
|
zasada nemo proparte testatus pro parte intestatus decedere potest Lernen beginnen
|
|
Nikt sam nie może umrzeć pozostawiając dziedzica do części spadku, część zaś beztestamentowo
|
|
|
w testowaniu z czym ściera się zasada swoboedy testowania Lernen beginnen
|
|
z zasadą solidarności rodzinnej
|
|
|
trzy przykłady dziedziczenia beztestamentowego w prawie rzymskim Lernen beginnen
|
|
ustawa XII tablic, edykt pretorski, nowele justyniańskie
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
legat windykacyjny, legat damnacyjny, legat sinendi modo, legat per praeceptionem
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
zapisanie w testamencie określonych dóbr osobie niebędącej spadkobiercą
|
|
|
czy legaty mogły zostać ustanowione w kodycylu? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
czy fideikomisy mogły zostać ustanowione w kodycylu? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
skrypt pytania rudnickiego zobacz
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
skrypt pytania rudnickiego zobacz
|
|
|
Legat sinendi modo - co to Lernen beginnen
|
|
był legatem pośrednim, który zobowiązywał spadkobiercę do zezwolenia na zabranie danej rzeczy;
|
|
|
Legat per praeceptionem – Lernen beginnen
|
|
pozwalał natomiast jednemu z dziedziców zabrać konkretną rzecz przed podziałem spadku. W 40 r. p.n.e. została ustanowiona kwarta faldycyjska, która nakazywała ¼ spadku pozostawić wolną od obciążeń
|
|
|
od czasów kogo fideikomis stał się prawnym obowiązkiem? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
w czasach kogo zrownano fideikomisy z legatami? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
przy legacie windykacyjnym legatariusz mógł domagać się wydania przedmiotu za pomocą Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
osoba na rzecz której dokonano cząstkowego przysporzenia
|
|
|
legatariusz legatu damnacyjnego miał wobec dziedzica skargę Lernen beginnen
|
|
o charakterze „jakby z kontraktu” zwaną actio ex testamento o wypełnienie treści zapisu
|
|
|
w legacie damnacyjnym można było Lernen beginnen
|
|
|
|
|
legatariusz legatu sinendi modo miał w stosunku do dziedzica skargę Lernen beginnen
|
|
jakby z kontraktu” zwaną actio ex testamento
|
|
|
za pomocą legatu sinendi modo można było Lernen beginnen
|
|
zapisać rzecz należącą do spadkodawcy lub spadkobiercy ale nie cudzą. więc coś pomiędzy windykacyjnym a damnacyjnym
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
daleko posunięty formalizm
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
zezwalało nieważny ze względu na rodzaj rzeczy legat windykacyjny traktować jako damnacyjny
|
|
|
konstytucja cesarza Konstantyna znosiła Lernen beginnen
|
|
wymóg używania w legatach określonych słów
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
40 p.n.e. testator może rozdysponować spadek w formie zapisów do wysokości nieprzekraczającej 3/4 wartości majątku gdyż 1/4 masy spadku powinna przypaść spadkobiercy
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
1/4 masy spadku która powinna przypaść spadkobiercy, resztę majtku można rozdysponować w formie zapisów (później najpierw od majątku odliczano kase na pogrzeb, wyzwolonych niewolników i dopiero potem z tego 1/4)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
zapis powierniczy, nieformalna prośba do spadkobiercy o wydanie przysporzenia majątkowego wskazanej osobie
|
|
|
fideikomis początkowo stwarzał jedynie Lernen beginnen
|
|
|
|
|
zapisem powierniczym (fideikomisem) można było obciążyć Lernen beginnen
|
|
każdą osobę która otrzymała coś ze spadku (czyli legatariusz czy fideikomisariusza też)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rozporządzał poszczególnymi rzeczami
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
prośba o przekazanie całego majątku spadkowego lub jego części ułamkowej wskazanej osobie
|
|
|
senatus consultum Trebellianum Lernen beginnen
|
|
55 r. w razie przekazania spadku fideikomisariuszowi podmiotem wszystkich powództw przysługujących dotąd dziedzicowi i przeciw niemu stawał się fideikomsariusz uniwersalny
|
|
|
pretor udzielał fideikomisariuszowi i przeciw niemu Lernen beginnen
|
|
|
|
|
co mogła zrobić osoba w razie nieotrzymania zachowku Lernen beginnen
|
|
mogła wnieść skargę obalającą testament. Oznaczało to dojście do dziedziczenia przeciwtestamentowego materialnego
|
|
|
osoby, których zachowek był niepełny jaką skargę mogły wnieść? Lernen beginnen
|
|
Osoby, których zachowek był niepełny, mogły wnieść actio ad supplendam legitimam, dzięki której dochodziło do uzupełnienia zachowku
|
|
|
system rezerwy spadkowej - na czym polega Lernen beginnen
|
|
polega na podziale spadku, z mocy przepisów prawa, na co najmniej dwie części, z których co najmniej jedna – zwana nierozporządzalną – nie podlega zasadzie swobody testowania.
|
|
|
osoby określone przez prawodawcę- jak się nazywają w systemie rezerwy spadkowej Lernen beginnen
|
|
|
|
|
gdzie funkcjonuje system rezerwy spadkowej Lernen beginnen
|
|
|
|
|
czym ma prawo rozporządzać spadkodawca w systemie rezerwy spadkowej Lernen beginnen
|
|
jedynie częścią rozrządzalną
|
|
|
ile obecnie wynosi zachowek w polsce? Lernen beginnen
|
|
2/3 tego, co przysługiwałoby w ramach dziedziczenia ustawowego
|
|
|
najważniejsza różnica między zachowkiem a rezerwą Lernen beginnen
|
|
W instytucji zachowku natomiast spadkobierca musi sam wystąpić z powództwem o zachowek, a w rezerwie nie
|
|
|
wyjątki od zasady semel heres semper heres Lernen beginnen
|
|
|
|
|
wyjątki od zasady Nemo pro parte testatus pro parte intestatus decedere potest Lernen beginnen
|
|
testament żołnierski, dziedziczenie przeciwtestamentowe
|
|
|
po jakim czasie testament żołnierski tracił ważność Lernen beginnen
|
|
rok po zakończeniu służby
|
|
|
słowo res - co mogło oznaczać w prawie rzymskim Lernen beginnen
|
|
sprawę, okoliczność, wydarzenie, proces, przedmiot sporu.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
pojedynczy, wyodrębniony, samodzielny przedmiot materialnego, przeznaczony do obrotu
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rzeczy których dotknąć nie można bezpośrednio – twory abstrakcyjne istniejące z mocy prawa np.: prawa spadkowe, służebności, wierzytelności, itd.
|
|
|
rzeczy, które podlegały prawu boskiemu Lernen beginnen
|
|
|
|
|
rzeczy, które podlegały prawu ludzkiemu Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rzeczy święte poświęcone z woli ludu rzymskiego, za pomocą lex lub senatus consultum, bogom najwyższym
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rzeczy otoczone czcią, poświęcone kultowi zmarłych, bogom rodzinnym
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rzeczy uświęcone, czyli oddane pod szczególną opiekę bogów, jak mury i bramy miejskie.
|
|
|
rzeczy podlegające prawu ludzkiemu - po łacinie Lernen beginnen
|
|
|
|
|
jakie mogly być res humani iuris? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
do kogo należały res publicae? Lernen beginnen
|
|
do ogółu, nie mogły znajdować się w prywatnym majątku
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rzeczy, które mogą być przedmiotem prywatnych uprawnień (własności, wierzytelności), rzecz dopuszczona do obrotu
|
|
|
res extra commercium - co to Lernen beginnen
|
|
rzeczy, które nie mogą być przedmiotem prywatnych uprawnień. Wyłączenie mogło nastąpić na podstawie prawa boskiego lub ludzkiego
|
|
|
res mancipi – res nec mancipi (pierwotny podział rzeczy Lernen beginnen
|
|
grunty italskie służebność gruntów niewolnicy czworonożne zwierzęta pociągowe juczne, inne rzeczy określane nazwą pecunia są res nec mancipi, np drób. Przeniesienie własności na res mancipi tylko przez mancypacje, a res nec mancipi wystarczy traditio.
|
|
|
za kogo został zniesiony podział na res mancipi i res non mancipi? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rzeczy nieruchome (nieruchomości)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
mogą zmieniać swoje miejsce bez szkody dla swej istoty np.: zwierzęta, niewolnicy
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
nie zmieniają swojego miejsca
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rzeczy, których używanie zgodnie z ich przeznaczeniem polega na niszczeniu ich substancji np.: środki żywności, pieniądze
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rzeczy, których zwyczajne użycie nie niszczy ich substancji, np.: ubranie
|
|
|
rzeczy zamienne / niezamienne Lernen beginnen
|
|
są przedmiotem obrotu gospodarczego tylko jako ilości a nie jako jednostki rzeczy przy których nie chodzi o rzeczy indywidualnie oznaczone lecz o gatunek rzeczy niezamienne – rzeczy, które w obrocie traktuje się wedle cech indywidualnych
|
|
|
rzeczy podzielne / niepodzielne Lernen beginnen
|
|
można je podzielić na więcej części tego samego rodzaju bez uszczerbku wartości, np.: grunt, oliwa, wino. Nie są podzielne natomiast zwierzęta. rzeczy niepodzielne – nie można ich podzielić na więcej części tego samego rodzaju bez uszczerbku ich wartości
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rzeczy oznaczone co do gatunku
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rzeczy oznaczone co do tożsamości
|
|
|
universitas rerum distantum – rzecz zbiorowa Lernen beginnen
|
|
stanowiły jedność tak pod względem gospodarczym, jak i prawnym (np. niewolnik, belka, kamień, zwierzę).
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rzeczy, na które składa się kilka pojedynczych elementów połączonych ze sobą w sposób trwały tak, że tworzą jedną całość tak pod względem ekono- micznym, jak i prawnym (np. budynek, wóz).
|
|
|
czy w ustawie 12 tablic jest mowa o własności? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
własność w instytucjach justyniańskich Lernen beginnen
|
|
pełne władztwo nad rzeczą
|
|
|
co przysługiwało właścicielowi rzeczy? Lernen beginnen
|
|
ius possidendi, ius utendi, ius abutendi, ius fruendi, ius disponendi
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
możność posiadania, czyli faktycznego władania
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
przez co była chroniona własność bonitarna Lernen beginnen
|
|
actio publiciana (skarga pretorska)
|
|
|
przez co była chroniona własność kwirytarna Lernen beginnen
|
|
ius civile, czyli rei vindicatio i actio negatoria
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
stan, w których rzecz ma 2 właścicieli (kto inny był właścicielem kwirytarnym, kto inny bonitarnym)
|
|
|
zgodnie z ustawa 12 tablic ile czasu zeby zasiedziec? Lernen beginnen
|
|
ruchomosc 1, nieruchomosc 2 lata
|
|
|
justynian zwiekszyl czas zasiedzenia do ilu? Lernen beginnen
|
|
ruchomosc 2, nieruchomosc 10 lat
|
|
|
w czasie zasiadywania rzeczy wlaścicielem kwirytarnym pozostawał? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
z momentem czego podwójna własność gasła Lernen beginnen
|
|
|
|
|
ograniczenia właściciela przed niewłaściwym korzystaniem z rzeczy - jakie prawo Lernen beginnen
|
|
|
|
|
czy można było wchodzić na cudzy grunt w celu zebrania tam owoców? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
ograniczenia w sferze prawa publicznego jeżeli chodzi o prawo wlasności Lernen beginnen
|
|
sanitarny, administracyjny, budowlany, komunikacyjny
|
|
|
pochodne sposoby nabycia własności w rzymie i w nowoczesnej europie Lernen beginnen
|
|
mancypacja, in iure cessio, traditio
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
koncepcja prawna, w której dłużnik jest zobowiązany do spełnienia jednego świadczenia, ale ma możliwość zwolnienia się z tego zobowiązania poprzez spełnienie innego, określonego świadczenia.
|
|
|
co oznacza alternatywność świadczeń dla wierzyciela? Lernen beginnen
|
|
może żądać jedynie spełnienia pierwotnie określonego świadczenia, ale musi zaakceptować alternatywne świadczenie, jeśli dłużnik zdecyduje się z niego skorzystać
|
|
|
co zapewnia alternatywność świadczeń? Lernen beginnen
|
|
daje większą elastyczność w realizacji zobowiązań i może być użyteczna w różnych sytuacjach kontraktowych, gdzie okoliczności mogą wymagać zmiany sposobu wykonania zobowiązania
|
|
|
do czego sięga granica prawa własności wg glosatorów? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
znęcanie się nad niewolnikami - czym było wg Gaiusa Lernen beginnen
|
|
„czynienie z własnego prawa złego użytku”
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
uroczysta czynność prawna z grupy czynności dokonywanych przy użyciu spiżu i wagi
|
|
|
pierwotnie z czym była związana mancypacja? Lernen beginnen
|
|
była ściśle sformalizowaną umową kupna-sprzedaży
|
|
|
dziedziczenie wg ius civile na czym się opierało? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
w okresie prawa klasycznego czym stała się mancypacja Lernen beginnen
|
|
abstrakcyjny sposób nabycia własności kwirytarnej na res mancipi oraz stwierdzenia przejścia władzy jednej osoby nad drugą
|
|
|
kiedy zniknęła mancypacja? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
kto musiał być obecny podczas mancypacji? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
in iure cessio - co to było Lernen beginnen
|
|
fikcyjny proces, którego celem było przeniesienie prawa własności.
|
|
|
jak odbywało się in iure cessio Lernen beginnen
|
|
Nabywca, występując jako pozorny powód, stwierdzał przed pretorem, dotykając przedmiot laską, że rzecz należy do niego. Zbywający, jako pozorny pozwany, uznawał roszczenia powoda, co skutkowało jego przegraną na zasadzie confessio in iure.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
czynnością prawną o charakterze kazualnym
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
pochodny, nieformalny sposób nabycia własności polegający na wydaniu rzeczy. W przypadku res mancipi dochodziło do nabycia wyłącznie własności bonitarnej
|
|
|
przesłanki nabycia wlasności przez tradycję: Lernen beginnen
|
|
wydanie rzeczy, zgodna wola przeniesienia wlasności, istnienie iusta causa traditionis
|
|
|
wydanie rzeczy w traditio - na czym polegało Lernen beginnen
|
|
– polegające na przeniesieniu posiadania ze zbywcy na nabywcę. tendencja historyczna - od realnego wydania rzeczy do symbolicznego przekazania władztwa (traditio longa manu)
|
|
|
iusta causa traditionis - co to było (traditio) Lernen beginnen
|
|
istnienie prawidłowej causy
|
|
|
w prawie klasycznym przeniesienie rzeczy mogło nastąpić bez jej wręczenia - jakie instytucje? Lernen beginnen
|
|
traditio brevi manu, constitutum possessorium, traditio longa manu, traditio symbolica
|
|
|
traditio longa manu - czym było Lernen beginnen
|
|
wskazanie rzeczy z odległości
|
|
|
Traditio brevi manu - czym było Lernen beginnen
|
|
nabywca był posiadaczem naturalnym rzeczy, depozytariuszem lub usufruktariuszem;
|
|
|
Constitutum possessorium - czym było (traditio) Lernen beginnen
|
|
zbywca przenosił własność na nabywcę bez jej wydawania, stając się najemcą;
|
|
|
Traditio symbolica - czym było Lernen beginnen
|
|
symboliczna czynność (np. wręczenie kluczy do składu
|
|
|
współczesne trzy modele przeniesienia własności: Lernen beginnen
|
|
niemiecki model przeniesienia własności, model umowy o podwójnym skutku, titulus plus modus,
|
|
|
Model umowy o podwójnym skutku - co to (przeniesienie własności) Lernen beginnen
|
|
każda czynność zobowiązująca do przeniesienia własności wywołuje zarazem skutek rozporządzający
|
|
|
titulus plus modus - co to Lernen beginnen
|
|
kupno-sprzedaż było zobowiązujące i mogło stanowić tytuł do przeniesienia własności. do przeniesienia własności potrzeba: czynność zobowiązująca, rozporządzająca kauzalna i przeniesienie posiadania. Model ten przyjęły późniejsze systemy prawne (np ABGB)
|
|
|
niemiecki model przeniesienia własności - na czym polegał Lernen beginnen
|
|
Zobowiązanie i przewłaszczenie: druga czynność ma charakter abstrakcyjny, więc kupno-sprzedaż to umowa zobowiązująca, prowadząca do abstrakcyjnego rozporządzania, niezależnego od causy.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Elastyczne: po wygaśnięciu ograniczeń (np. umowy, służebności osobistej), prawo własności powracało do pierwotnych rozmiarów. Bezwzględne: wyłączenie ingerencji innych osób, nikomu nie wolno wkraczać w sferę uprawnień właściciela.
|
|
|
wymagania do tego, aby zasiedzieć rzecz: Lernen beginnen
|
|
res habilis (rzecz musiała nadawać się do zasiedzenia), titulus (słuszny tytuł), tempus (odpowiedni czas), bona fides (dobra wiara), possesio (nieprzerwane władztwo nad rzeczą z wolą zatrzymania dla siebie)
|
|
|
Usureceptio fidiuciae causa - co to Lernen beginnen
|
|
szczególny rodzaj zasiedzenia, prowadzący do zasiedzenia własnej rzeczy, która została fiducjarnie przeniesiona na inną osobę
|
|
|
zawłaszczenie rzeczy niczyjej - wyjaśnij Lernen beginnen
|
|
Rzeczami niczyim były dzikie zwierzęta, ryby, ptaki, rzeczy wyrzucone przez morze z wyjątkiem porzuconych dla ratowania podczas burzy morskiej. Pojęcie to rozszerzono o mienie nieprzyjaciela i rzeczy porzucone przez właściciela z zamiarem wyzbycia się ich
|
|
|
accessio cedit principali Lernen beginnen
|
|
przyrost przypada temu, kto ma więcej (właściciel rzeczy o większej wartości stawał się właścicielem rzeczy połączonych)
|
|
|
połączenie w złej wierze - jaką skargę miał były właściciel który utracił własność rzeczy Lernen beginnen
|
|
actio furti, condictio furtiva
|
|
|
połączenie w dobrej wierze - czym dysponował właściciel utraconej rzeczy Lernen beginnen
|
|
obowiązek odszkodowania dla byłego właściciela, który miał skargę z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia – condictio furtiva.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
połączenie nieruchomości z ruchomością, połączenie ruchomości z nieruchomością, połączenie ruchomości
|
|
|
zasada superficies solo cedit - połączenie ruchomości z nieruchomością Lernen beginnen
|
|
zasada, że rzecz trwale połączona z gruntem staje się zawsze własnością właściciela gruntu.
|
|
|
połączenie nieruchomości z nieruchomością Lernen beginnen
|
|
Właścicielem stawał się właściciel całej nieruchomości, a w przypadku powstania wyspy na rzece powstawała współwłasność
|
|
|
połączenie ruchomości z ruchomością Lernen beginnen
|
|
kazuistycznie: "co idzie za rzeczą, to co utrzymuje swą istotę" stawało się własnością właściciela rzeczy wiodącej. W razie trwałego złączenia własność przysługiwała właścicielowi rzeczy głównej.
|
|
|
przetworzenie wg sabinianów Lernen beginnen
|
|
nowa rzecz jest własnością właściciela materiału
|
|
|
przetworzenie wg prokulianów Lernen beginnen
|
|
przetworzona rzecz jest własnością przetwórcy
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
znalezienie skarbu (thesearus) Lernen beginnen
|
|
rzecz tak długo ukryta że ustalenie właściciela było niemożliwe Skarb początkowo należał do właściciela gruntu August uznał go za rzecz niczyją przypisaną państwu. Knsta Hadriana zmieniła to przyznając znalazcy połowę wartości skarbu a właścicielowi drugą
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
pożytki - do kogo należały Lernen beginnen
|
|
stawały się odrębnymi rzeczami dopiero z chwilą odłączenia od rzeczy macierzystej.
|
|
|
właścicielami pożytków od chwili odłączenia - kto się stawal? Lernen beginnen
|
|
Właściciel, emfiteuta i posiadacz w dobrej wierze
|
|
|
właścicielami pożytków z chwilą ich objęcia - kto się stawał Lernen beginnen
|
|
Użytkownik (usufruktuariusz i dzierżawca)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
władztwo faktyczne, jest rzeczą faktu, nie prawa.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
w swoim imieniu (z wolą zatrzymania dla siebie), w imieniu cudzym (z wolą zatrzymania dla innych)
|
|
|
2 sposoby nabycia posiadania Lernen beginnen
|
|
nabycie normalne, nabycie wyjątkowe
|
|
|
jakie 2 elementy składają się na posiadanie? Lernen beginnen
|
|
corpus (faktyczne trzymanie rzeczy w swoich rękach), animus (wola zatrzymania rzeczy dla siebie)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
– dzierżawienie, posiadanie naturalne – gdy osoba władała rzeczą w cudzym imieniu, miał rzecz, jednak nie miał woli zatrzymania jej u siebie, np. depozytariusz, komodatariusz, zastawnik, najmobiorca
|
|
|
Nemo sibi ipse causam possessionis mutare posse” Lernen beginnen
|
|
nikt nie może sam sobie zmienić podstawy posiadania → uniemożliwia naturalnym posiadaczom samowolnym potajemny awans do właściwych posiadaczy.
|
|
|
Nabycie wyjątkowe (mocą samej ustawy) - co to Lernen beginnen
|
|
jedynie zmiana dotychczasowej podstawy władania bez wręczenia rzeczy; na mocy porozumienia pomiędzy zainteresowanymi – obydwa stały się trwałym nabytkiem jurysprudencji światowej
|
|
|
co w przypadku połączenia ruchomości z ruchomością, gdy Gdy część mogła być rozpoznana i odłączona Lernen beginnen
|
|
własność właściciela rzeczy przyłączonej ulegała zawieszeniu i odżywała po odłączeniu.
|
|
|
fikcja upływu czasu w actio publiciana - na czym polegała Lernen beginnen
|
|
traktowanie powoda tak, jak gdyby był włascicielem kwirytarnym
|
|
|
ą ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat Lernen beginnen
|
|
ciężar dowodu spoczywał na powodzie. powód musiał udowodnić, że jest właścicielem kwirytarnym rzeczy. tym samym musiał udowodnić prawo do rzeczy każdego poprzedniego właściciela.
|
|
|
co zrobiono aby uniknąc udowadniania bycia właścicielem kwirytarnym? Lernen beginnen
|
|
właściciel twierdził, że nabył rzecz w wyniku zasiedzenia, przez jedynym obciążeniem stawało się udowodnienie przesłanek potrzebnych do zasiedzenia
|
|
|
co w procesie formułkowym mógł zasądzić sędzia? Lernen beginnen
|
|
jedynie określoną kwotę pieniężną
|
|
|
ochrona interdyktalna - komu przysługiwala Lernen beginnen
|
|
chroniły posiadanie uznane przez prawo pretorskie
|
|
|
własność - jakimi skargami była chroniona Lernen beginnen
|
|
actio in rem, skutecznymi erga omnes, czyli wobec każdego kto naruszał prawo właściciela
|
|
|
rei vindicato - komu przysługiwała Lernen beginnen
|
|
właścicielowi kwirytarnemu, który został pozbawiony posiadania rzeczy
|
|
|
actio negatoria - komu przysługiwała Lernen beginnen
|
|
właścicielowi, który nie został pozbawiony posiadania rzeczy ale którego uprawnienia były naruszane w inny sposób, a naruszający twierdził, iż ma do tego prawo
|
|
|
skarga windykacyjna - realizowana była z pomocą czego Lernen beginnen
|
|
legis actio sacramento in rem
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
roszczenie sobie prawa do rzeczy twierdząc, iż rzecz sporna jest jego
|
|
|
na czas procesu czyją własnością była sporna rzecz? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
instytucja zakładu procesowego
|
|
|
W okresie procesu formułkowego właściciel kwirytarny pozbawiony posiadania rzeczy występował z czym przeciw każdemu kwestionującemu jego prawo? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
uznanie praw właściciela i odzyskanie przez niego posiadania rzeczy
|
|
|
zasada condemnatio pecuniaria - co to było w procesie formułkowym Lernen beginnen
|
|
możliwość do zasądzenia w pieniądzach
|
|
|
fikcyjni posiadacze - kim byli Lernen beginnen
|
|
ci, którzy podstępnie pozbyli się rzeczy spornej oraz tym, którzy bezpodstawnie wdali się w spór, by ściągnąć na siebie uwagę i umożliwić innemu zasiedzenie
|
|
|
klauzula restytucyjna - na czym polegała Lernen beginnen
|
|
nakłonienie pozwanego do oddania rzeczy, by uniknął niekorzystnych skutków wyroku.
|
|
|
co jeśli pozwany pomimo klauzuli restytucyjnej nadal nie oddał rzeczy? Lernen beginnen
|
|
powód dokonywał oszacowania wartości rzeczy (mógł dodać utracone zyski) i sumę tę sędzia wpisywał w wyroku.
|
|
|
jak mówiono inaczej na prawo własności? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
co umozliwiono w procesie kognicyjnym? Lernen beginnen
|
|
zasądzenie pozwanego na wydanie rzeczy w naturze
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Instytucja prawa zatrzymania rzeczy
|
|
|
czego domagał się powód za pomocą actio negatoria? Lernen beginnen
|
|
powód domagał się stwierdzenia, iż jego włas- ność jest wolna od spornego ograniczenia, i zaprzestania naruszania jego uprawnień.
|
|
|
czego mógł żądać powód za pomocą actio negatoria? Lernen beginnen
|
|
odszkodowania za wyrządzone szkody, przywrócenia do stanu poprzedniego lub stypulacji, w której pozwany przyrzekłby, że nie naruszy już uprawnień (umożliwiało to ewentualne actio ex stipulatu).
|
|
|
actio publiciana stanowiła jedynie ochronę Lernen beginnen
|
|
względną, skuteczną tylko względem osoby gorzej uprawnionej.
|
|
|
actio publiciana - czym było Lernen beginnen
|
|
formulae ficticiae (oparte na fikcji)
|
|
|
co w przypadku 2 wlaścicieli bonitarnych? Lernen beginnen
|
|
zależało czy kupili od tej samej osoby – jeśli tak to wygrywał ten, który nabył ją pierwszy, jeśli od dwóch, to wygrywał ten, który w momencie litis contestatio był w posiadaniu rzeczy.
|
|
|
co z actio publiciana w przypadku sporu właściciela bonitarnego z kwirytarnym? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
ochrona posesoryjna, czyli ochrona czego Lernen beginnen
|
|
|
|
|
w którym wieku pojawiła się ochrona posiadania? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
actio publiciana - kiedy się pojawiła Lernen beginnen
|
|
|
|
|
na co powoływały się strony w ochronie posesoryjnej? Lernen beginnen
|
|
na samo posiadanie, a nie tytuł prawny
|
|
|
jak wolno było posiadaczowi odeprzeć bezprawne naruszenie posiadania za pomocą obrony koniecznej? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Interdykty retinendae possessionis - do czego służyły Lernen beginnen
|
|
służyły do utrzymania naruszonego posiadania. Należały do tzw. interdicta duplicia, ponieważ położenie każdego z obu uczestników sporu było jednakowe: nakaz pretorski był skierowany jednocześnie do obu stron.
|
|
|
jaki charakter miały interdykty retinendae possessionis? Lernen beginnen
|
|
interdyktów prohibitoryjnych, czyli zakazujących pewnego postępowania, w szczególności stosowania przemocy (, zabraniam stosowania przemocy’’
|
|
|
Interdictum uti possidetis - czego dotyczył Lernen beginnen
|
|
nieruchomości (gruntów i budynków).
|
|
|
Interdictum uti possidetis - co nakazywał pretor Lernen beginnen
|
|
by przy posiadaniu utrzymywał się ten, kto w chwili wydania interdyktu był posiadaczem niewadliwym
|
|
|
Interdictum uti possidetis - jaki charakter? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Interdictum utrubi - do czego się odnosił? Lernen beginnen
|
|
do ruchomości, głównie niewolników
|
|
|
Interdictum utrubi - kto utrzymywał się przy posiadaniu? Lernen beginnen
|
|
ten, który przez większą część roku licząc wstecz od wydania interdyktu, posiadał sporną rzecz w sposób niewadliwy, czyli nie nabył jej od przeciwnika przemocą.
|
|
|
Interdictum utrubi - jaki charakter? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Interdykt restytutoryjny - co to znaczy Lernen beginnen
|
|
nakaz zwrotu rzeczy lub przywrócenia ich stanu pierwotnego
|
|
|
co nakazywał pretor w przypadku interdyktu utrubi? Lernen beginnen
|
|
nakazywał zwrócić posiadanie, jeśli tylko ten, kto został wyzuty, nie nabył od przeciwnika posiadania wadliwie (vi, clam, precario)
|
|
|
Interdictum de vi armata - komu przysługiwał? Lernen beginnen
|
|
wadliwemu posiadaczowi nieruchomości, któremu odebrano posiadanie przy pomocy siły zbrojnej (tarcze, miecze, hełmy, kije, kamienie). Można go było wnieść nawet po upływie roku;
|
|
|
interdykt de precario - przeciw komu był skierowany Lernen beginnen
|
|
przeciw prekarzyście, który nie zwracał rzeczy oddanej mu w prekarium. Był to stosunek faktyczny, nie prawny, dlatego różnił się od najmu, użyczenia czy darowizny
|
|
|
w prawie poklasycznym interdykty przybrały postać jaką? Lernen beginnen
|
|
zwyczajnych powództw, czyli skarg posesoryjnych
|
|
|
jakie interdykty potem połączono? Lernen beginnen
|
|
unde vi i de vi armata, ustalając okres roku na wniesienie skargi i wymóg posiadania niewadliwego.
|
|
|
interdykt salwiański - czego dotyczył Lernen beginnen
|
|
wejścia w posiadanie zastawionego przy umowie dzierżawy inwentarza (zmierzał do uzyskania posiadania). hipoteka
|
|
|
interdykt quorum bonorum - czego dotyczył Lernen beginnen
|
|
umożliwiał dziedzicom prawa pretorskiego wejście w posiadanie rzeczy spadkowych.
|
|
|
czy jakakolwiek umowa przenosi własność? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
czynności prawne abstrakcyjne a kauzalne Lernen beginnen
|
|
kausa jest warunkiem czynności kauzalnej. w przypadku czynności abstrakcyjnych nie ma potrzeby kauzy, bo efekt jest widoczny sam w sobie.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw, aniżeli sam posiada
|
|
|
własność bonitarna - czym była Lernen beginnen
|
|
w prawie rzymskim własność chroniona i uznana jedynie przez prawo pretorskie. Powstawała ona poprzez nieformalne, z punktu widzenia prawa cywilnego, przekazanie rzeczy
|
|
|
interdykty - jakie to były środki Lernen beginnen
|
|
|
|
|
funkcja społeczna służebności Lernen beginnen
|
|
alimentacja - pomoc innym nie tracąc prawa własności do rzeczy
|
|
|
służebności były najczęściej przekazywane przez co? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
służebności gruntowe - jakie są Lernen beginnen
|
|
zbywalne i dziedziczne, ale w połączeniu z własnością gruntu władnącego
|
|
|
zakres służebności gruntowej Lernen beginnen
|
|
bardzo konkretne, bardzo wąskie uprawnienia
|
|
|
zakres służebności osobistej Lernen beginnen
|
|
uprawnienie jest określone w sposób abstrakcyjny i szeroki
|
|
|
ius dispondendi - czym jest Lernen beginnen
|
|
wpływanie na jej sytuację prawnorzeczową (dysponowaniem jest np. przeniesienie własnoścI, porzucenie własności). dysponuje nim tylko właściciel
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
ich przedmiotem są rzeczy materialne, są bezwzględne (skuteczne erga omnes)
|
|
|
traditio dotyczyła wyłącznie jakich rzeczy? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
kto nie może mieć animus? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
na czym służebność nie może się opierać? Lernen beginnen
|
|
na działaniu właściciela. może być tylko na znoszeniu cudzego działania lub powstrzymywania się od działania
|
|
|
czy może istnieć służebność na służebności? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
służebności gruntowe - na jakich gruntach były ustanawiane? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
służebność gruntowa - nazwa nieruchomości Lernen beginnen
|
|
|
|
|
do czego były zaliczone służebności gruntowe? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Każda osoba, która naruszała lub kwestionowała prawo do służebności, mogła zostać pozwana na mocy jakiej skargi? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
służebności osobiste - co to Lernen beginnen
|
|
ograniczone prawa na rzeczy cudzej, przysługujące indywidualnie oznaczonej osobie przez określony czas, najwyżej dożywotnio
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
użytkowanie, było korzystaniem z cudzej rzeczy z możliwością czerpania z niej pożytków, bez naruszania jej substancji. W takim wypadku właścicielowi rzeczy pozostawał sam tytuł własności
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
używanie. uprawnienie czysto osobiste do korzystania z cudzej rzeczy z prawem pobierania pożytków tylko na własne, codzienne potrzeby
|
|
|
służebności osobiste były chronione przez jakie skargi? Lernen beginnen
|
|
in rem, czyli skuteczne erga omnes
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
ograniczone prawo rzeczowe, ustanawiane w celu zabezpieczenia wierzytelności.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
uprawnienie do żądania spełnienia świadczenia z określonego stosunku zobowiązaniowego przysługujące wierzycielowi wobec dłużnika
|
|
|
początkowo jak funkcjonował zastaw? Lernen beginnen
|
|
dłużnik przenosił własność na wierzyciela i nie przysługiwała mu żadna ochrona prawna
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Dłużnik przenosił jedynie posiadanie na zastawnika, zatrzymując prawo własności. Wierzyciel stawał się jedynie detentorem rzeczy, co oznaczało, że nie mógł jej używać
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
ograniczone prawo rzeczowe ustanawiane na rzeczach służące zabezpieczeniu wierzytelności wynikającej z oznaczonego stosunku prawnego, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości
|
|
|
zastaw - jakim był prawem Lernen beginnen
|
|
akcesoryjnym prawem na rzeczy cudzej i nie mógł istnieć bez wierzytelności, którą zabezpiecza
|
|
|
co mogło być przedmiotem zastawu? Lernen beginnen
|
|
jedynie rzeczy materialne
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Wyjątkowo, na mocy konstytucji cesarza Gordiana ustanowiono prawo wierzyciela do zatrzymania przedmiotu zastawu, nawet po zapłaceniu zabezpieczonego nim długu, jeśli wierzyciel miał wobec tego samego dłużnika inną, niezrealizowaną jeszcze wierzytelność
|
|
|
klauzula przepadku - co mówiła (zastaw) Lernen beginnen
|
|
w razie zwłoki dłużnika na wierzyciela przechodzi własność zastawionej rzeczy
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
prawo do czerpania korzyści z nieruchomości gruntowej, przejętej tytułem wieczystej i dziedzicznej dzierżawy bez możliwości nabycia prawa własności przy jednoczesnym dziedzicznym i zbywalnym prawie do dysponowania tą dzierżawą
|
|
|
emfiteuza - spośród ograniczonych praw rzeczowych jaka była Lernen beginnen
|
|
|
|
|
prawo emfiteuzy było jakie? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
do czego zobowiązany był emfiteuta? Lernen beginnen
|
|
zobowiązany do płacenia rocznego czynszu; zawiadamiania właściciela o zamiarze sprzedania prawa emfiteuzy oraz do uprawiania gruntu
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
odstępowanie nieruchomości będących własnością publiczną pod zabudowę w zamian za minimalny, płacony corocznie czynsz. dziedziczne i zbywalne. skarga in rem
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
asada prawa rzymskiego, wg której budowle, urządzenia i rośliny trwale związane z gruntem należą do właściciela gruntu.
|
|
|
z jakiej ochrony korzystał superficjusz? Lernen beginnen
|
|
na początku jedynie z pretorskiej. Przysługiwała mu ochrona z interdictum de superficiebus skuteczna erga omnes. Dopiero w prawie justyniańskim uzyskał on ochronę na mocy prawa cywilnego, tj. skargę in rem
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
stosunek prawny, w którym jedna strona jest ma obowiązek świadczenia na rzecz drugiej
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
zobowiązania ścisłego prawa i dobrej wiary
|
|
|
czy zobowiązania stricti iuris zawierały klauzulę dobrej wiary? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
co należało do grupy zobowiązań opartych na dobrej wierze? Lernen beginnen
|
|
kontrakty konsensualne i kontrakty realne
|
|
|
nominalizm kontraktowy - duży plus Lernen beginnen
|
|
pewność porządku prawnego
|
|
|
nominalizm kontraktowy - co oznaczał Lernen beginnen
|
|
jedynie ściśle określone działania, które były przewidziane w prawie, mogły zawiązać zobowiązanie prawne. Jedynie tym kontraktom przysługiwały skargi.
|
|
|
różnice między superficies i emfiteuzą Lernen beginnen
|
|
Superficjariusz nie musiał zawaidamiać o zamiarze zbycia swego uprawnienia. Właścicielowi nie przysługiwało prawo pierwokupu.
|
|
|
ograniczenia prawa własności Lernen beginnen
|
|
prawo sąsiedzkie, prawo publiczne, zwyczaj, prawo sakralne, umowy
|
|
|
hipoteka generalna - czym była Lernen beginnen
|
|
obejmująca cały majątek zastawcy w tym także owoce mające powstać w przyszłości
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
nie obowiązywała w nim zasada pierwszeństwa był on zawsze na pierwszym miejscu bez względu na kolejność jego powstania
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
średniowieczne określenie na dowód własności wszystkich poprzedników
|
|
|
podział czynności prawnych -4 podziały Lernen beginnen
|
|
formalne i nieformalne, jednostronne i dwustronne, inter vivos i mortis causa, rozporządzające i zobowiązujące, odpłatne i nieodpłatne, kauzalne i abstrakcyjne
|
|
|
czynności kauzalne - czym były Lernen beginnen
|
|
ważność tych czynności uzależniona była od przyczyny ich dokonania (causa), czyli celu gospodarczego, chronionego przez prawo, (np traditio)
|
|
|
czynności abstrakcyjne - czym były Lernen beginnen
|
|
ważne są niezależnie od istnienia causa, czyli są „oderwane” od przyczyny ich zawarcia. Do czynności tych zaliczamy czynności formalne. (np stipulatio)
|
|
|
czynności odpłatne - czym były Lernen beginnen
|
|
na ich podstawie obie strony uzyskują wzajemne korzyści majątkowe
|
|
|
czynności nieodpłatne - czym były Lernen beginnen
|
|
zachodzi, gdy tylko jedna strona odnosi korzyści majątkowe,
|
|
|
czynności jednostronne - czym były Lernen beginnen
|
|
czynności do dokonania, których wystarczy oświadczenie woli jednej strony, (np testament)
|
|
|
czynności dwustronne - czym były Lernen beginnen
|
|
wymagają zgodnego oświadczenia woli dwóch stron, np. stypulacja, kupno- sprzedaż, pożyczka.
|
|
|
czynności formalne - czym były Lernen beginnen
|
|
czynności, w których oświadczenie woli musiało być złożone w ściśle określonej formie. Uchybienie tej formie powodowało nieważność czynności.
|
|
|
Czynności nieformalne - czym były Lernen beginnen
|
|
czynności, w których wymagany był konsensus, a nie odpowiedniej forma – kontrakty konsensualne, np. kupno-sprzedaż.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
nie można zasiedzieć służebności
|
|
|
podział służebności gruntów Lernen beginnen
|
|
służebności gruntów wiejskich, służebności gruntów miejskich
|
|
|
kryterium podziału służebności gruntów Lernen beginnen
|
|
|
|
|
zasady podstawowe służebności Lernen beginnen
|
|
służebność musi być wykonana oględnie, musi przynosić korzyści gruntowi władnącemu, nie może polegać na działaniu, sąsiedztwo, nie może być ususfructus na służebności
|
|
|
ususfructus - jak tłumaczyć Lernen beginnen
|
|
|
|
|
czy dziecko niewolnicy jest owocem? Lernen beginnen
|
|
nie, bo człowiek nie jest pożytkiem z człowieka.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
rozwój emfiteuzy później w co? Lernen beginnen
|
|
feudalna własność podzielona, użytkowanie wieczyste
|
|
|
zastaw i hipoteka - jakie są to prawa Lernen beginnen
|
|
prawa umacniające wierzytelności
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
lex comissoria (klauzula przepadku), pactum de vendendo (porozumienie o sprzedaży), pactum antichreticum (porozumienie o używaniu rzeczy zastawnej)
|
|
|
fiducia - czym była w prawie archaicznym Lernen beginnen
|
|
przeniesienie własności zabezpieczenia
|
|
|
sukcesja uniwersalna - co to Lernen beginnen
|
|
wejście w ogół praw i obowiązków poprzednika
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
wejście w ogół praw, które miał zmarły
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
delatio - co to (dziedziczenie ius civilu) Lernen beginnen
|
|
|
|
|
dziedziczenie wg ustawy 12 tablic Lernen beginnen
|
|
wola zmarłego, potem sui heredes, potem najbliższy krewny agnacyjny, potem członkowie rodu
|
|
|
sui (dzieci pod władzą i żona in manu) w ustawie 12 tablic dziedziczą wedle jakiej zasady? Lernen beginnen
|
|
głów i szczepów (zasada reprezentacji), czyli osoby o tym samym stopniu pokrewieństwa dziedziczą ten sam udział spadkowy
|
|
|
jak dziedziczą agnaci tego samego stopnia w ustawie 12 tablic? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
sc orfitianum (178 n...e) Lernen beginnen
|
|
dzieci (też nieślubne) dziedziczą po matce jako legitimi w pierwszej kolejności
|
|
|
porządek ubiegania się o bonorum possesio wg edyktu pretorskiego Lernen beginnen
|
|
liberi (wszystkie dzieci, w tym emancypowane), legitimi & patronus (dziedzice wg ustawy 12 tablic), cognati (krewni krwi), vir i uxor (żona/mąż)
|
|
|
ochrona bonorum possesor - co służy Lernen beginnen
|
|
intredictum quorum bonorum, skargi z fikcją "jakby był dziedzicem"
|
|
|
testament - jaką był czynnością Lernen beginnen
|
|
|
|
|
essentiale negoti testamentu Lernen beginnen
|
|
|
|
|
posiadanie wadliwe jaki miało charakter Lernen beginnen
|
|
względny (istniało wobec osoby, od której nastąpiło wadliwe nabycie)
|
|
|
posiadanie wadliwe - jak można było nabyć Lernen beginnen
|
|
przemocą, potajemnie, prekaryjnie
|
|
|
rodzaje gruntów w służebności gruntowej Lernen beginnen
|
|
grunt władnący, grunt służebny
|
|
|
co trzeba wytoczyć aby dostać zachowek? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
co oznaczał nominalizm kontraktowy? Lernen beginnen
|
|
że pewne typy zobowiązań były chronione przez skargi
|
|
|
stipulatio - jaką czynnością było Lernen beginnen
|
|
|
|
|
warunek zawieszający (substytucja) Lernen beginnen
|
|
czynność prawna ma wywołać skutki dopiero po jego wystąpieniu
|
|
|
najważniejsza cecha prawa zobowiązań Lernen beginnen
|
|
|
|
|
jakie osoby wiąże zobowiązanie? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
podstawowy podział zobowiązań Lernen beginnen
|
|
cywilne, pretorskie, naturalne
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
kontrakty, delikty (niekompletny podział, np bezpodstawne wzbogacenie)
|
|
|
kontrakty - jak się dzielą Lernen beginnen
|
|
jednostronnie zobowiązujące, dwustronnie zobowiązujące
|
|
|
kontrakty dwustronnie zobowiązujące - jak się dzielą Lernen beginnen
|
|
równoczesne, nierównoczesne
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
bonae fidei, stricti iuris
|
|
|
przedmiot zobowiązania - wymogi Lernen beginnen
|
|
określone (lub dające się określić w przyszłości), możliwe do spełnienia, wycenialne w pieniądzu, niesprzeczne z dobrymi obyczajami
|
|
|
to co niemożliwe nie tworzy zobowiązania Lernen beginnen
|
|
impossibilum nulla obligatio est
|
|
|
jaką formę miała stypulacja? Lernen beginnen
|
|
pytanie, odpowiedź i przyrzeczenie
|
|
|
co gdy zawarto przyczynę zawarcia stypulacji? Lernen beginnen
|
|
stawała się czynnością kauzalną
|
|
|
pożyczka po łacinie - jak Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
roszczenie o zwrot nienależnego świadczenia
|
|
|
kontrakty literalne - czym były Lernen beginnen
|
|
kontrakty, w których zgodna wola stron powinna być ujęta w formę pisemną.
|
|
|
kontrakty konsensualne - czym były Lernen beginnen
|
|
kontrakty dwustronne oceniane wg zasad dobrej wiary
|
|
|
umowa zastawu - szczegoly Lernen beginnen
|
|
zastawca wręcza zastawnikowi swoją rzecz (przeniesienie detencji). przedmiotem zastawu zazwyczaj rzecz oznaczona indywidualnie zarówno ruchoma jak i nieruchoma
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
faktyczna akcesoryjność umowy zastawu
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
strzeżenie rzeczy, zakaz pobierania pożytków i kradzieży
|
|
|
obowiązek zastawcy w zastawie Lernen beginnen
|
|
zwrot zastawnikowi poniesionych nakładów
|
|
|
obowiązek strzeżenia zastawu po łacinie Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
klauzula przepadku, zlikwidowana za konstantyna wielkiego
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
porozumienie o używaniu rzeczy zastawnej
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
umowa użyczenia (komodat) - na czym polega Lernen beginnen
|
|
komodant wręcza komodatariuszowi swoją rzecz (przeniesienie detencji)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rzecz oznaczona indywidualnie, ruchoma, niezużywalna
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
acti commodati directa/contraria
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
obowiązek strzeżenia (custodia)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
deponent wręcza depozytariuszowi swoją rzecz (przeniesienie detencji)
|
|
|
przedmiot przechowania - depozyt Lernen beginnen
|
|
zasadniczo rzeczy indywidualnie oznaczone, ruchome, niezużywalne
|
|
|
za co JEDYNIE odpowiada depozytariusz? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
pożyczka (mutuum) - co to Lernen beginnen
|
|
instytucja prawna, w ramach której pożyczkodawca zobowiązuje się oddać na własność pożyczkobiorcy pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku, a pożyczkobiorca zobowiązuje się do oddania tej samej ilości pieniędzy lub rzeczy
|
|
|
jak wierzyciel mógł dochodzić zwrotu pożyczki? Lernen beginnen
|
|
condictio certae creditae pecuniae – jeśli były to pieniądze lub condictio certae rei jeśli były to inne rzeczy oznaczone co do gatunku.
|
|
|
jakim kontraktem była pożyczka? Lernen beginnen
|
|
przyjacielskim (brak odsetek), kontraktem jednostronnie zobowiązującym ścisłego prawa
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
pożyczka morska. miała ona miejsce gdy ktoś zaciągnął kredyt na zakup towarów transportowanych morzem. Wierzyciel mógł domagać się zwrotu tylko wtedy kiedy statek szczęśliwie dopłynął do portu przeznaczenia
|
|
|
zastaw ręczny- co to (pignus) Lernen beginnen
|
|
przeniesienie posiadania naturalnego rzeczy przez zastawcę na zastawnika w celu zabezpieczenia określonej wierzytelności.
|
|
|
zastawca - jaką miał skargę wobec zastawnika Lernen beginnen
|
|
actio pigneraticia directa
|
|
|
zastawnik - jaką miał skargę wobec zastawcy Lernen beginnen
|
|
actio pigneraticia contraria
|
|
|
zastaw antychretyczny - co to Lernen beginnen
|
|
zastawnik mógł pobierać pożytki z rzeczy na poczet długu.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
kupno-sprzedaż, najem dzieła
|
|
|
kontrakty przyjacielskie (nieodpłatne) Lernen beginnen
|
|
pożyczka, użyczenie, przechowanie, zastaw ręczny
|
|
|
skargi odszkodowawcze, actiones rei persecutoriae - co było celem? Lernen beginnen
|
|
pokrycie poniesionej szkody
|
|
|
skargi penalne - co było celem Lernen beginnen
|
|
wymierzenie kary prywatnej; nie mogły być stosowne wobec dziedziców sprawcy
|
|
|
Niemożność stosowania powództw konkurujących - kiedy miała miejsce Lernen beginnen
|
|
gdy zachodziła identyczność celu stosowania skargi z tej samej podstawy faktycznej. nebis in idem
|
|
|
czy odpowiedzialność penalna wykluczała odpowiedzialność deliktową? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
essentalia negoti - co to Lernen beginnen
|
|
składniki treści czynności cywilnoprawnej, które określają typ tej czynności
|
|
|
essentalia negoti emptio-venditio Lernen beginnen
|
|
określenie rzeczy, określenie ceny, określenie stron świadczenia
|
|
|
obowiązki stron w emptio venditio Lernen beginnen
|
|
obowiązek wydania rzeczy kupującemu, obowiązek zapłacenia wyznaczonej ceny za towar oraz odpowiedzialność za wady fizyczne i prawne.
|
|
|
kupno szansy, rodzaj sprzedaży losowej po łacinie Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Sprzedaż rzeczy spodziewanej - co to Lernen beginnen
|
|
sprzedaż towaru mającego powstać w przyszłości (sprzedaż plonów przed ich zebraniem z drzew lub pola, o ile umówiono cenę za ustaloną miarę towaru).
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
rzecz przeznaczona do obrotu prawnego, mogła być towarem, o ile była istniejąca lub mająca powstać w przyszłości
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
archaiczny, formalistyczny akt prawny per aes et libram polegający na bezpośredniej wymianie rzeczy na odważany na wadze pieniądz kruszcowy, w towarzystwie uroczystych słów
|
|
|
skutki obligacyjne sprzedaży mancypacyjnej Lernen beginnen
|
|
Auctoritas – wsparcie którego sprzedawca miał obowiązek udzielić nabywcy gdyby przeciwko niemu osoba trzecia wytoczyła rei vindicatio. actio auctoritatis pozew przysługujący nabywcy rzeczy po przegranym procesie auctoritas o zapłatę 2x wartości rzeczy
|
|
|
Sprzedaż poprzez nieformalne porozumienie stron Lernen beginnen
|
|
stronami porozumienia byli początkowo peregryni, później forma ta zastąpiła mancypacyjną
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
czynność rodząca wyłącznie zobowiązanie (dwustronne, równoczesne, oparte na bona fides) między stronami, nie wywołująca skutków rzeczowych – nie przenosiła własności
|
|
|
do czego zobowiązany był sprzedawca? Lernen beginnen
|
|
ł wydać rzecz i zapewnić spokojne posiadanie, przysługiwała mu actio venditi.
|
|
|
do czego zobowiązany był nabywca? Lernen beginnen
|
|
zapłacić cenę, przysługiwała mu actio empti.
|
|
|
co w przypadku res mancipi i wydania rzeczy? Lernen beginnen
|
|
wydanie rzeczy to początek okresu zasiedzenia
|
|
|
sabinianie - czy cena mogła być towarem Lernen beginnen
|
|
|
|
|
gaius - czy cena mogła być towarem Lernen beginnen
|
|
|
|
|
w sytuacji gdy cena nie została ustalona przez strony, tylko przez osobę trzecią. - czy miała miejsce sprzedaż? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Klauzule (dodatkowe postanowienia) w umowie sprzedaży pozwalające sprzedawcy: Lernen beginnen
|
|
odstąpić od umowy, jeśli w określonym terminie otrzymałby lepszą ofertę sprzedaży; odstąpić od umowy, gdy w ustalonym terminie kupujący nie zapłacił całości ceny, odkupić sprzedaną rzeczy w oznaczonym czasie.
|
|
|
Klauzule (dodatkowe postanowienia) w umowie sprzedaży wprowadzone w interesie kupującego Lernen beginnen
|
|
sprzedaż na próbę – prawo odstąpienia w ciągu określonego czasu od umowy za zwrotem kupionej rzeczy; klauzula przepadku przy zapłacie dokonywanej w ratach – brak kolejnej raty oznacza rozwiązanie umowy bez zwrotu płaconych rat
|
|
|
kupno sprzedaż - typ zobowiązania Lernen beginnen
|
|
oparty na dobrej wierze, dwustronnie zobowiązujące równoczesne
|
|
|
kto ponosi ryzyko w pożyczce morskiej? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
co było "nagrodą" dla wierzyciela w pożyczce morskiej? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
czy consensus w emptio-venditio jest ważny, jeżeli jest zgoda co do przedmiotu, ale nie ma zgody co do nazwy? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
czy consensus w emptio-venditio jest ważny, jeżeli jest zgoda co do przedmiotu, ale nie ma zgody co do jego substancji? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
roznice miedzy marcellusem, julianem i ulpianem co do emptio venditio Lernen beginnen
|
|
ustalenie cech konstytutywnych rzeczy sprzedanej
|
|
|
błąd istotny (error, emptio-venditio) - co to Lernen beginnen
|
|
brak świadomości lub swobody tego, który składa oświadczenie woli
|
|
|
przeciwieństwo dobrej wiary Lernen beginnen
|
|
|
|
|
typy wad (emptio venditio) Lernen beginnen
|
|
wady prawne, wady fizyczne
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
chcącemu nie dzieje się krzywda
|
|
|
czy wady jawne obciążają sprzedawcę? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
czy wady ukryte obciążają sprzedawcę? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
actio redhibitoria (emptio venditio) Lernen beginnen
|
|
skarga o odstąpienie od umowy (w ciągu 6 miesięcy)
|
|
|
actio quanti minoris (emptio venditio) Lernen beginnen
|
|
|
|
|
odpowiedzialność sprzedawcy w emptio-venditio Lernen beginnen
|
|
dobra wiara w umowie, odpowiedzialność za wady, dodatkowe porozumienia stron,
|
|
|
locatio conductio - podstawowy cel Lernen beginnen
|
|
udostępnienie czegoś drugiej stronie (za np wynagrodzeniem)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
locatio conductio rei (rzeczy), locatio conductio operis (dzieła), locatio conductio operarum (pracy)
|
|
|
skargi - locatio conductio Lernen beginnen
|
|
actio locati/actio conducti
|
|
|
dwie strony locatio-conductio Lernen beginnen
|
|
|
|
|
obowiązki lokatora w locatio conductio rei Lernen beginnen
|
|
wydanie rzeczy oznaczonej indywidualnie (res) i utrzymanie rzeczy w stanie nadającym się do użycia
|
|
|
obowiązki konduktora w locatio conductio rei Lernen beginnen
|
|
zapłata czynszu, użycie rzeczy zgodnie z umową; zwrot rzeczy w stanie niepogorszonym poza normalnym zużyciem po zakończeniu umowy najmu
|
|
|
odpowiedzialność lokatora w locatio conductio rei Lernen beginnen
|
|
ponosi ryzyko przypadkowej utraty rzeczy (traci prawo do pobierania czynszu), abstrakcyjny wzorzec staranności
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
zaniedbanie starannośc, jaka cechowała sumiennego i zapobiegliwego człowieka
|
|
|
ekonomiczne uzasadnienie emfiteuzy Lernen beginnen
|
|
brak mocy przerobowej, zapłacenie czynszu, obie strony zyskują
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
prawo do obniżenia czynszu z powodu nieurodzaju
|
|
|
obowiązki konduktora w locatio conductio operis Lernen beginnen
|
|
wykonanie dzieła z materiału dostarczonego przez lokatora i wydanie zamawiającemu
|
|
|
obowiązki lokatora w locatio conductio operis Lernen beginnen
|
|
|
|
|
odpowiedzialność konduktora w locatio conductio operis Lernen beginnen
|
|
abstrakcyjny wzorzec staranności oraz obowiązek custodia (oparta na staranności lub jego braku)
|
|
|
odpowiedzialność konduktora - jaka skarga Lernen beginnen
|
|
skarga z deliktu damnum iniuria datum (odpowiedzialność akwiliańska)
|
|
|
lex rhodia de iactu (rodyjskie prawo zrzutu) - co to Lernen beginnen
|
|
osoby, których towary zostały wyrzucone miały skargę do magister navis (actio locati/actio conducti), który następnie występował do osób, których ładunki ocalały o zwrot przypadających na nich części (actio conducti/actio locati)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
uczynienie wspolnego uszczerbku w stosunku do tych, których własność została uratowana kosztem innych
|
|
|
konfiguracje kontraktowe w przypadku podróży morskiej Lernen beginnen
|
|
locatio rei lub locatio operis
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
odpowiedzialność za siłę wyższą
|
|
|
locatio conductio operarum - obowiązki lokatora (pracownika) Lernen beginnen
|
|
świadczenie pracy na rzecz konduktora przez określony czas lub do osiągnięcia jakiegoś celu
|
|
|
locatio conductio operarum - obowiązki konduktora (pracodawcy) Lernen beginnen
|
|
zapłata czynszu - wynagrodzenia
|
|
|
abstrakcyjny wzorzec odpowiedzialności, czyli Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
wywodzi się z archaicznego obyczaju niedzielenia majątku po pater familias przez sui heredes
|
|
|
podstawowa cecha spółki rzymskiej Lernen beginnen
|
|
wewnętrzny charakter (ma znaczenie pomiędzy wspólnikami)
|
|
|
kontraktem opartym o co była spółka? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
odpowiedzialność wspólników w spółce Lernen beginnen
|
|
|
|
|
spółka (societas) - co to Lernen beginnen
|
|
zobowiązanie dwustronne równoczesne, oparte na dobrej wierze. Wspólnicy zobowiązywali się do osiągnięcia określonych celów gospodarczych przez wniesienie wkładów rzeczowych lub własnej pracy
|
|
|
co powoduje rozwiązanie spółki? Lernen beginnen
|
|
śmierć jednego ze wspólników powoduje rozwiązanie spółki (oczywiście potem można od razu zawrzeć nową). Każdy ze wspólników mógł żądać rozwiązania spółki – nikogo też nie można zmusić do pozostania w spółce
|
|
|
Do dochodzenia rozliczeń z tytułu spółki służyła skarga jaka Lernen beginnen
|
|
actio pro socio - powodowała ona niezależnie od skutków majątkowych rozwiązanie spółki. Używano jej podczas konfliktu w spółce
|
|
|
Do dochodzenia rozliczeń z tytułu spółki służyła skarga jaka (jeżeli nie było konfliktu w spółce) Lernen beginnen
|
|
nieinfamująca skarga actio communi dividundo – służąca do podziału majątku wspólnego.
|
|
|
niedopuszczalna była "lwia spółka" - czyli jakaa Lernen beginnen
|
|
któryś ze wspólników ma uczestniczyć jedynie w stratach, bez udziału w zyskach.
|
|
|
pomiędzy kim spółka tworzyła stosunki prawne? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Wobec osób trzecich odpowiedzialność ponosił kto? Lernen beginnen
|
|
wyłącznie ten wspólnik, który zawarł umowę. Wspólnik, który wykonał takie zobowiązanie, miał do pozostałych wspólników skargę o dokonanie rozliczeń
|
|
|
cechy societates publicanorum Lernen beginnen
|
|
trwanie spółki pomimo śmierci wspólnika, odpowiedzialność solidarna, wyodrębnienie majątku spółki, udziały mogły być dziedziczne
|
|
|
za pomocą kogo działali wspólnicy Lernen beginnen
|
|
za pomocą wspólnego niewolnika
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
pecunia - wkład majątkowy, opera - szeroko rozumiana praca, industria - szczególna cecha pracy, gratia - szczególne cechy wspólnika (np dobre imię)
|
|
|
wysokość udziałów - kto ustalał (jaki mechanizm był?) Lernen beginnen
|
|
mechanizm procesowy osądu roztropnego człowieka
|
|
|
spółki publikańskie - geneza Lernen beginnen
|
|
kontrakt na wykonywanie zadań publicznych.np. pobieranie podatków
|
|
|
mandatum - co to po łacinie Lernen beginnen
|
|
|
|
|
mandat (zlecenie) - czym był Lernen beginnen
|
|
kontrakt, w którym zleceniobiorca zobowiązywał się na prośbę zleceniodawcy wykonać nieodpłatnie określoną czynność prawną lub faktyczną. Nie mogła ona jednak leżeć tylko w interesie przyjmującego zlecenie, gdyż było to uznawane za niewiążące rady
|
|
|
jakie zobowiązanie rodził mandat? Lernen beginnen
|
|
zobowiązanie dwustronne nierównoczesne, oparte na dobrej wierze
|
|
|
z jaką skargą mógł wystąpić zleceniodawca mandatu? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
z jaką skargą mógł wystąpić zleceniobiorca aby np odzyskać koszty poniesione na sprawowanie mandatu? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
czego domaga się mandans (zleceniodawca)? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
czego może domagać się zleceniobiorca? Lernen beginnen
|
|
koszty wykonania zlecenia, poniesione szkody
|
|
|
szkody mandatariusza - o jakie mógł się ubiegać Lernen beginnen
|
|
takie, które wynikały ze zlecenia
|
|
|
odpowiedzialnośc pracodawcy w locatio conductio operarum Lernen beginnen
|
|
|
|
|
mandatariusz w imieniu mandansa działa jako zastępca jaki? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
mandat jako oparty na zaufaniu, sztywna konstrukcja dogmatyczna a funkcjonalność konstrukcji zlecenia
|
|
|
rozwiązanie zlecenia - (mandatu) - jak? Lernen beginnen
|
|
odwołanie mandatu, odwołanie do chwili nieprzystąpienia do jego wykonywania, zgoda stron, śmierć strony
|
|
|
negotiorum gestio - co to Lernen beginnen
|
|
prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
|
|
|
czy zleceniobiorca mógł żądać wynagrodzenie za świadczenei mandatu? Lernen beginnen
|
|
nie, ale mógł przyjąć dobrowolne wynagrodzenie ze strony zleceniodawcy (honorarium).
|
|
|
podział zobowiązań przez justyniana (instytucje) Lernen beginnen
|
|
z kontraktu, albo z jakby kontraktu, albo z czynu zabronionego, albo z jakby z czynu zabronionego
|
|
|
quasi kontrakty - jakie są Lernen beginnen
|
|
|
|
|
przykład upoważnienia przemiennego (facultas alternativa) Lernen beginnen
|
|
odpowiedzialność właściciela za niewolnika - wydanie niewolnika lub zapłata kary prywatnej
|
|
|
4 rodzaje jakby kontraktów które występowały w kodyfikacji justyniańskiej Lernen beginnen
|
|
negotiorum gestio, tutela, legatum per damnationem, solutio indebiti
|
|
|
prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia - jakie powinno być Lernen beginnen
|
|
podejmowane w interesie zastąpionego i dla niego użyteczne
|
|
|
negotiorum gestio - jakim było zobowiązaniem Lernen beginnen
|
|
dwustronne nierównoczesne, dobrej wiary, dochodzone przez dominus negotii za pomocą actio negotiorum gestorum directa
|
|
|
w przypadku poniesionych szkód co mógl stosować negotiorum gestor? Lernen beginnen
|
|
actio negotiorum gestorum contraria
|
|
|
dwie strony negotiorum gestio Lernen beginnen
|
|
dominus negotii, negotiorum gestor
|
|
|
zobowiązania z tytułu opieki (tuteli) (quasi-kontrakty) - jakie byly Lernen beginnen
|
|
podobne do zlecenia, zobowiązanie dwustronne nierównoczesne, dobrej wiary. Chronione za pomocą actio tutelae (prowadzenie spraw majątkowych pupila)
|
|
|
bezpodstawne wzbogacenie się (solito indebiti) (quasi kontrakty) Lernen beginnen
|
|
zobowiązanie powstałe ze spełnienia nienależnego świadczenia. Podobne do pożyczki, zobowiązanie jednostronne, ścisłego prawa. Przysługiwała skarga condictio.
|
|
|
legatum (quasi-kontrakty) Lernen beginnen
|
|
zobowiązanie spadkobiercy wobec legatariuszy, zawiązane przez objęcie spadku, zobowiązanie dziedzica wobec legatariusza było zobowiązaniem jednostronnym, ścisłego prawa
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
niemancypowalność rzeczy przekazywanej, fizyczne wydanie, zgodna wola stron, causa
|
|
|
próby przełamania nominalizmu kontraktowego Lernen beginnen
|
|
stipulatio, condictio indebiti, actio praescriptis verbis, pacta
|
|
|
actio praescriptis verbis - co to Lernen beginnen
|
|
powództwo chroniące uprawnionego z kontraktu nienazwanego – o wykonanie świadczenia wzajemnego.
|
|
|
pacta w prawie rzymskim - co to Lernen beginnen
|
|
porozumienie poza systemem kontraktowym
|
|
|
pacta nuda - jaka zasada sformułowana przez ulpiana? Lernen beginnen
|
|
gołe porozumienie nie rodzi zobowiązania, ale zarzut procesowy
|
|
|
ustawa 12 tablic a kradzież - rozróżnienie Lernen beginnen
|
|
rozróżnienie między odpowiedzialnością sprawców kradnących jawnie a tych, którzy kradli w sposób niejawny
|
|
|
jaka była kara dla złodzieja niejawnego? Lernen beginnen
|
|
zapłata podwójnej wartości rzeczy skradzionej
|
|
|
czym była kradzież w okresie prawa klasycznego w rzymie Lernen beginnen
|
|
“nieuczciwym dotknięciem cudzej rzeczy w celu osiągnięcia z tego korzyści albo samej rzeczy, albo przez jej używanie, albo przez jej posiadanie
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
furtum rei suae - czym było Lernen beginnen
|
|
zabranie rzeczy przez zastawcę zastawnikowi, inaczej kradzież posiadania
|
|
|
odpowiedzialność noksalna - czego dotyczyła Lernen beginnen
|
|
odpowiedzialności za dokonane przestępstwa czyli delikty przez osoby alieni iuris
|
|
|
kradzież jawna - czym była karana Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Actio furti concepti et oblati – co to za skarga Lernen beginnen
|
|
przeciwko przechowującemu rzecz skradzioną (potrójna wartość rzeczy od osoby, w której domu znaleziono rzecz skradzioną);
|
|
|
Actio furti prohibiti - co to za skarga Lernen beginnen
|
|
przeciwko osobie która utrudnia poszukiwania rzeczy skradzionej (dopiero w prawie pretorskim; czterokrotna wartość rzeczy skradzionej)
|
|
|
co było wymagane do powstania odpowiedzialności za furtum? Lernen beginnen
|
|
dolus (zły zamiar) i celowe, nieuczciwe działanie sprawcy nastawione na zysk
|
|
|
lex aquilla - kiedy weszło w życie Lernen beginnen
|
|
|
|
|
jaką skargę wprowadzała lex aquilla? Lernen beginnen
|
|
actio damni iniuriae ex lege Aquilia
|
|
|
system rzymski deliktu - jaki Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
co groziło za kradzież w nocy/z rozbojem Lernen beginnen
|
|
|
|
|
co groziło za kradzież jawną w prawie pretorskim Lernen beginnen
|
|
|
|
|
ile rozdziałów miała ustawa akwilianska Lernen beginnen
|
|
|
|
|
1 rozdzial lex aquilla - o czym byl Lernen beginnen
|
|
wprowadzenie odpowiedzialnosci za zabicie niewolnika lub zwierzęcia z kategorii pecus,
|
|
|
2 rozdzial lex aquilla - o czym byl Lernen beginnen
|
|
odpowiedzialność wierzyciela dodatkowego, który nieuczciwie umorzył zobowiązanie dłużnika wobec wierzyciela głównego
|
|
|
3 rozdzial lex aquilla - o czym był Lernen beginnen
|
|
regulował odpowiedzialność osoby, która w wyniku działania określonego w rozdziale pierwszym zraniła cudzego niewolnika lub zwierzę czworonożne, należące do pecus, zraniła bądź zabiła inne zwierzę oraz względnie uszkodziła lub zniszczyła inną rzecz
|
|
|
przeslanki odpowiedzialnosci za zniszczenie i uszkodzenie cudzego majatku w lex aquilla Lernen beginnen
|
|
bezposrednie oddzialywanie sprawcy na rzecz zniszczona lub uszkodzona, szkoda w wyniku dzialania a nie zaniechania, rzecz rzeczywiscie zniszczona lub uszkodzona, wysokosc szkody wg rynkowej wartosci rzeczy, wniesc skarge mogl tylko wlasciciel kwirytarny
|
|
|
sankcje za wyrzadzone szkody z rozdzialu 1 lex aquilla Lernen beginnen
|
|
obowiązek zapłaty kary w wysokości najwyższej wartości, jaką rzecz miała w ciągu ostatniego roku przed wyrządzeniem szkody
|
|
|
sankcje za wyrzadzone szkody z rozdzialu 3 lex aquilla Lernen beginnen
|
|
najwyższej wartości, jaką zniszczona lub uszkodzona rzecz osiągnęła w ciągu ostatnich trzydziestu dni przed wyrządzeniem szkody
|
|
|
sankcje za wyrzadzone szkody z rodzialu 2 lex aquilla Lernen beginnen
|
|
zapłacenie wierzycielowi głównemu równowartości szkody poniesionej przez umorzenie zobowiązania
|
|
|
bezprawność (iniuria) - co to wg ustawy akwiliańskiej Lernen beginnen
|
|
o naruszenie zakazu niszczenia cudzego majątku, później liczyło się też nastawienie psychiczne sprawcy
|
|
|
Jak późnorepublikańscy juryści powiązali pojęcie bezprawności (iniuria) z pojęciem winy (culpa)? Lernen beginnen
|
|
Ograniczyli odpowiedzialność tylko do tych sprawców, którym można było przypisać winę.
|
|
|
Na czym opierał się obiektywny wzorzec zachowania w kontekście oceny winy? Lernen beginnen
|
|
Wzorzec opierał się na typowych umiejętnościach i zdolnościach.
|
|
|
Jaka była tradycyjna ocena bezprawności (iniuria) w prawie? Lernen beginnen
|
|
Tradycyjnie uważano, że sprawca odpowiadał za szkodę, jeśli działał z zamiarem jej wyrządzenia.
|
|
|
czy wg jurystów rzymskich istniały kontratypy? Lernen beginnen
|
|
tak, obrona konieczna i stan wyższej konieczności
|
|
|
jak zazwyczaj powstawały jakby-delikty? Lernen beginnen
|
|
nie zawsze powstawały z winy sprawcy, jak w przypadku deliktu, ale przede wszystkim z niedbalstwa i braku fachowej umiejętności
|
|
|
co zalicza się do zobowiązan quasi-deliktowych? Lernen beginnen
|
|
odpowiedzialność sędziego,
|
|
|
późniejsza instytucja podobna do quasi deliktów Lernen beginnen
|
|
odpowiedzialność na zasadzie ryzyka
|
|
|
Pojęcie quasi-deliktów zostało wprowadzone do języka prawniczego przez? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
ile było rodzajów quasi-deliktów? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
jakie były rodzaje quasi deliktów? Lernen beginnen
|
|
wyrzucenie, wylanie czegoś z pomieszczenia, umieszczenie na fasadzie budynku przedmiotu stwarzającego zagrożenie dla innych, kradzież lub zniszczenie rzeczy wniesionej na statek lub do gospody, nierzetelność w prowadzeniu sprawy (odpowiedzialność sędzi)
|
|
|
Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka - co to Lernen beginnen
|
|
Odpowiedzialność odszkodowawcza oparta na zasadzie ryzyka wynika z etycznego nakazu ochrony słabszej ekonomicznie jednostki poszkodowanej przez działalność osoby wykorzystującej siły przyrody i osiągającej zysk z tej działalności
|
|
|
odpowiedzialność na zasadzie ryzyka - jakim jest typem odpowiedzialności? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
gdzie występowała odpowiedzialność na zasadzie ryzyka? Lernen beginnen
|
|
quasi-delikty, kontraktach objętych custodią, czyli obowiązkiem szczególnego strzeżenia rzeczy, odpowiedzialność za wady fizyczne z edyktu edylów kurulnych, odpowiedzialność za wyrządzone przez zwierzęta szkody
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
1 dolus, (podstęp), 2 culpa (wina)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
świadome i dobrowolne działanie lub zaniechanie obliczone na wyrządzenie szkody drugiemu. najwyższy stopień winy.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
wina nieumyślna, niedbalstwo. przeciwieństwo staranności.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
grube niedbalstwo, to rażące niedbalstwo – to niezrozumienie tego, co wszyscy powinni zrozumieć
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
lżejsze niedbalstwo; kwalifikowano ją jako zaniedbanie staranności
|
|
|
według jakich wzorców kwalifikowano culpa levis? Lernen beginnen
|
|
abstrakcyjny (staranny ojciec rodziny), konkretny (taranności w sprawach innej osoby, jak w swoich własnych)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
obowiązek szczególnego strzeżenia rzeczy. Odpowiedzialność istnieje nawet w wypadku przypadkowej utraty rzeczy, jeżeli tej utracie można było przeciwdziałać poprzez właściwe jej strzeżenie. oparta na ryzyku.
|
|
|
edykt de receptis - MORZE Lernen beginnen
|
|
odpowiedzialność właścicieli statków (ale również właścicieli zajazdów czy stajen) za uszkodzenia i kradzieże przedmiotów wniesionych przez klientów
|
|
|
actio exercitoria - MORZE Lernen beginnen
|
|
za zobowiązania zaciągnięte przez niewolnika ustanowionego magister navis (niewolnik ustanowiony kapitanem) odpowiadał exercitor (właściciel niewolnika) w pełnej wysokości
|
|
|
rozwój prawa - okresy (prawo archaiczne - kiedy?) Lernen beginnen
|
|
|
|
|
rozwój prawa - okresy (prawo przedklasyczne) Lernen beginnen
|
|
od 2-giej połowy III w. p.n.e. do 27 p.n.e
|
|
|
rozwój prawa - okresy (prawo klasyczne) Lernen beginnen
|
|
od początków pryncypatu do objęcia władzy przez cesarza Dioklecjana (koniec dynastii Sewerów)
|
|
|
rozwój prawa - okresy (prawo poklasyczne) Lernen beginnen
|
|
od Dioklecjana do 476 r n.e.
|
|
|
rozwój prawa - okresy (prawo justyniańskie) Lernen beginnen
|
|
|
|
|
w jakim okresie najlepiej rozwijała się jurysprudencja klasyczna? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Kontradyktoryjność procesu - co to znaczy Lernen beginnen
|
|
postępowanie polega na wystąpieniach dwóch przeciwstawnych stron toczących spór
|
|
|
W prawie rzymskim kontradyktoryjność znalazła uzasadnienie w oparciu o jakie przekonanie Lernen beginnen
|
|
strony najlepiej znają stan faktyczny, a ponadto mają żywotny interes w wyjaśnieniu okoliczności, które przemawiają na ich rzecz
|
|
|
Przeciwieństwem procesu kontradyktoryjnego jest jaki proces? Lernen beginnen
|
|
|
|
|
pytanie o glosatorów - pierwsze centrum nauki prawa rzymskiego Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Praca glosatorów polegała na czym? Lernen beginnen
|
|
wypisywaniu własnych uwag, początkowo między wierszami a później na marginesach justyniańskich ksiąg prawnych
|
|
|
W późniejszym czasie glosy zaczęły przybierać jaką postać Lernen beginnen
|
|
podsumowań przybierające formy dyskusji prawno-dogmatycznej oraz roztrząsające kwestie problematyczne, wątpliwe i sporne
|
|
|
paremia związana z glosami Lernen beginnen
|
|
czegokolwiek nie uznaje glosa, nie uznaje też sąd
|
|
|
przedstawiciele szkoły prokuliańskiej Lernen beginnen
|
|
Labeo, Prokulus, Nerwa Starszy
|
|
|
przedstawiciele szkoły sabiniańskiej Lernen beginnen
|
|
Sabinus, Kapiton, Kasjusz Longinus
|
|
|
filozofia szkoły prokuliańskiej Lernen beginnen
|
|
|
|
|
filozofia szkoły sabiniańskiej Lernen beginnen
|
|
|
|
|
spór prokulianów i sabinianów o urodzenia dziecka żywego Lernen beginnen
|
|
Prokulianie – krzyk noworodka, Sabinianie – jakikolwiek znak życia
|
|
|
spór prokulianów i sabinianów o moment stania się dojrzałym przez chłopca Lernen beginnen
|
|
Prokulianie – 14 lat jako stały wiek, Sabinianie – chcieli sprawdzać wg kryterium indywidualnego rozwoju fizycznego
|
|
|
spór prokulianów i sabinianów o "zapisobierca zmarł nie dowiedziawszy się o legacie" Lernen beginnen
|
|
Prokulianie – przedmiot wchodzi do spadku po nim, Sabinianie – przedmiot nie wchodzi do spadku po nim
|
|
|
spór prokulianów i sabinianów o należność przedmiotu przed przyjęciem legatu Lernen beginnen
|
|
Prokulianie – do nikogo, sabinianie - do dziedzica
|
|
|
spór prokulianów i sabinianów o skarb Lernen beginnen
|
|
Prokulianie – właściciel gruntu nabywał skarb w momencie dowiedzenia się o nim i powzięcia woli nabycia go, Sabinianie - uważali za konieczne fizyczne wydobycie skarbu
|
|
|
spór prokulianów i sabinianów o przetworzenie Lernen beginnen
|
|
Prokulianie – rzecz należała do tego, kto ją wykonał, czyli przetwórcy, Sabinianie – nowa rzecz byłą własnością właściciela materiału
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
nauką recypowanego prawa rzymskiego, wykształconą i rozwijaną na szeroką skalę w XIX -wiecznych Niemczech
|
|
|
Sztandarowe osiągnięcia pandektystyki Lernen beginnen
|
|
wyodrębnienie „części ogólnej prawa rzymskiego, przedmiot prawa oraz zdarzenia prawne, sformułowana przez Savigny’ego zasada abstrakcyjności, odpowiedzialność za winę przy zawarciu umowy
|
|
|
Pięcioksięgowy system pandektystów obejmował Lernen beginnen
|
|
część ogólną, część zobowiązaniową, prawo rzeczowe, prawo spadkowe, prawo rodzinne
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Bernhard Windscheid, Oskar Bulow, Georg Puchta
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
negotiorum gestio, tutela, solutio indebiti, legat damnacyjny
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
furtum, rapina, iniuria, uszkodzenie cudzej rzeczy
|
|
|