Tkanki roślinne

Co to jest tkanka?

zespół komórek o podobnej budowie, wspólnym pochodzeniu i pełniących ściśle określone, sobie tylko właściwe funkcje w organizmie

Jak dzielą się tkanki roślinne?

na tkanki twórcze (merystematyczne) i stałe

jak dzielą się tkanki roślinne twórcze

na pierwotne i wtórne

Na co dzielą się tkanki roślinne stałe?

Okrywające, miękiszowe, przewodzące, wzmacniające, wydzielnicze

Rodzaje tkanki pierwotnej?

zarodnikowe, wierzchołkowe, wstawowe(interkalarne)

Rodzaje tkanki roślinnej wtórnej?

kambium, fellogen, okolnica, kallus, archespor

Rodzaje tkanki okrywającej?

skórka, korek

Rodzaje tkanki miękiszowej?

zasadniczy, spichrzowy, asymilacyjny, przewietrzający

Rodzaje tkanki wzmacniającej?

zwarcica; twardzica

Charakterystyka tkanek twórczych (merystematycznych)

tkanki młode o charakterze embrionalnym; drobne; mają cienkie ściany k-m; gęstą cytoplazę z niewielkimi wodniczkami i proporcjonalnie duże jądro. Plastydy nie są w pełni wykształcone, występują w swej pierwotnej postaci jako proplastydy Zdolne do podziału

Charakterystyka tkanki pierwotnej?

Funkcjonuje w roślinie od stadium zawodowego.

Charakterystyka tkanki zarodkowej?

buduje zarodki roślin

charakterystyka tkanki wierzchołkowej?

stożek wzrostu pędu i korzenia

charakterystyka tkanki wstawowej?

umiejscowione u podstawy międzywęźla; powodują wstawowe wydłużanie międzywęźli np. u traw

charakterystyka tkanki wtórnej?

powstają przez odróżnicowanie się tkanek stałych

charakterystyka miazgi twórczej (kambium)

powoduje przyrost walca osiowego na grubość

charakterystyka miazgi korkotwórczej (fellogenu)

powoduje powstawanie korka i fellodermy; przyrost kory pierwotnej na grubość

charakterystyka okolnicy (perycykl)

w korzeniu daje początek korzeniom bocznym; w łodydze - pędom bocznym

charakterystyka kallusa

tkanka przyranna; powstaje w miejscu zranienia rośliny

charakterystyka archespor

tkanka sporogeniczna; powstają z niej ziarna pułku i woreczki zalążkowe u nasiennych; oraz zarodniki u mszaków i paprotników

charakterystyka tkanki stałej

tkanki dojrzałe, w krytych podziały komórkowe nie zachodzą lub zachodzą tylko wyjątkowo

Na co dzieli się tkanka okrywająca?

Na tkankę pierwotną (żywa skórka) i wtórną (martwy korek)

Charakterystyka skórki pędu epidermy

b

Jakie są wytwory epidermy?

aparaty szparkowe, kutykula, włoski

Charakterystyka skórki korzenia epiblemy?

b

Jakie są wytwory epiblemy?

włośniki

Charakterystyka korka?

h

Charakterystyka miękiszu zasadniczego?

z

Charakterystyka miękiszu spichrzowego?

s

Charakterystyka miękiszu asymilacyjnego?

a

Charakterystyka miękiszu przewietrzającego?

p

Charakterystyka tkanki miękiszowej?

m

Charakterystyka tkanki przewodzącej?

.

Co to są utwory wydzielnicze?

Pojedyńcze lub zespoły k-m, które wytwarzają duże ilości związków chemicznych o różnym przeznaczeniu. Mają gęstą cytoplazmą, duże, często poliploidalne jądra; dobrze rozwinięta siateczka wewnatrzplazmatyczna i aparat Golgiego(produkcja różnych związków)

Co robią utwory wydzielnicze zewnętrzne?

Wydzielają substancje na zewnątrz organizmu rośliny

Przykłady utworów wydzielniczych zewnętrznych?

grupy k-m skórki lub włoski wydzielające olejki eteryczne lub substancje parzące; włoski trawienno-chłonne; miodniki; hydraty

Olejki eteryczne i substancje parzące?

Nadają zapach kwiatom i liściom, wydzielane przez zespoły k-m epidermy; substancje parzące funkcja ochrona

Włoski trawienno-chłonne?

Występują na powierzchni liści u części roślin mięsożernych (np. rosiczki); umożliwiają trawienie ciał schwytanych zwierząt i wchłanianie substancji powstałych w wyniku tego procesu.

Miodniki?

Znajdują się w kwiatach roślin okrytonasiennych; ich k-m wydzielają nektar; służy on zwabieniu zwierząt zapylających kwiaty np. pszczół lub kolibrów.

Hydraty?

Dzięki nim rośliny wydzielają wodę

Utwory wydzielnicze wewnątrzne

wytwarzają substancje gromadzące się wewnątrz organizmu rośliny

Rodzaje utworów wydzielniczych wewnętrznych?

rury mleczne; kanały żywiczne

Rury mleczne?

szeregi połączone ze sobą k-m zawierających sok mleczny (lateks) Stanowi on zawiesinę różnych substancji m.in. garbników i alkaloidów. Ma on głównie znaczenie obronne- chroni roślinę przed roślinożercami.

Kanały żywiczne?

Przewody wyściełane km wytwarzającymi żywicę. Występuje ona u wielu roślin iglastych np sosny i modrzewia. Zmagazynowana w nich żywica chroni rośliny przed wnikaniem do ich wnętrza drobnoustrojów chorobotwórczych, i zabezpiecza miejsca uszkodzenie rośliny

Z czego zbudowane są tkanki przewodzące?

Z niejednorodnych k-m przystosowanych do przewidzenia; k-m towarzyszących

Funkcje drewna (ksylemu)

Rozprowadza wodę i sole mineralne; u wieloletnich drzew: wiosną przewodzone są również organiczne substancje odżywcze z tkanek spichrzowych korzeni i pni do pąków liściowych; funkcja wzmacniająca - składa się głównie z k-m silnie zdrewniałych

Elementy składowe drewna?

przewodzące wodę i sole mineralne: cewki i naczynia; elementy pomocnicze: włókna drzewne, miękisz drzewny

Charakterystyka cewki?

U nagonasiennych i paprotników; komórki są wydłużone, wrzecionowate, że zgrubieniami i jamkami, martwe

Charakterystyka naczynia?

U okrytonasiennych; długie rurki-człony naczyniowe; częściowy lub całkowity zanik ścian poprzecznych; liczne jamki i zgrubienia; martwe

Charakterystyka włókna drzewnego?

pojedynczo lub w grupach; rozwinęły się prawdopodobnie z cewki; obecne zredukowane jamki lejkowate; martwe, funkcja wyłącznie mechaniczna

Charakterystyka miękiszu drzewnego?

jedyny żywy element k-m; tworzy pasma k-m miękiszowej pomiędzy innymi elementami drewna, pełni rolę tkanki spichrzowej(np. skrobię); zapewnia łączność drewna z innymi tkankami organu

Funkcje łyka, floemu?

Przewodzi organiczne substancje pokarmowe (produkty akumulacji) z liści do innych organów

Elementy składowe łyka, floemu?

przewodzące asymilaty: k-m sitowe, rurki sitowe; elementy pomocnicze: miękisz łykowy, włókna łykowe

Charakterystyka k-m sitowych

u paprotników i nagozalążkowych; k-m są żywe, wydłużone, wrzecionowate; sita rozmieszczone w ścianie k-m nieregularnie, ich pory mają średnicę mniejszą niż w rurkach sitowych

Charakterystyka rurek sitowych?

uokrytozalążkowych; km są żywe, wydłużone, człony rur sitowych; tworzą pionowe szeregi;ściany celulozowe, w protoplaście duża wodniczkajądro zanika;ściany poprzeczne perforowane, tworzą sita; przez pory sit przechodzą pasma cytoplazmygrubsze od plazmodesm

Charakterystyka miękiszu łykowego?

k-m żywe wydłużone; tworzą pasma, może pełnić funkcje spichrzowe np. w korzeniu marchwi

Charakterystyka włókna łykowego?

k-m są wydłużone, żywe, o prostych jamkach; funkcja wzmacniająca; nie występują u paprotników i wielu nagozalążkowych (tam łyko składa się tylko z k-m sitowych i miękiszu łykowego

Funkcja tkanek wzmacniających?

stanowi "wewnętrzny szkielet" rośliny; zachowanie określonego kształtu; odporność na działanie czynników mechanicznych

Charakterystyka zwarcicy(kolenchymy)

k-m żywe, otoczone niezdrewniałą celulozową-pektynową ścianą k-m; o ścianach zgrubiałych; ściśle do ciebie przylegają

W jakiej formie występuje kolenchyma?

kolenchyma kontowa, kolenchyma płatowa

Czy kolenchyma może zawierać chloroplasty?

Tak, pojedyńcze k-m

Gdzie występuje kolenchyma(zwarcica)?

W intensywnie rosnących częściach roślin, odznacza się dużą rozciągliwością; w peryferyjnych częściach łodyg (układ "rury")

Charakterystyka kolenchymy kątowej?

Zgrubienia w ścianach zakładają się w kątach k-m, w miejscu styku z innymi k-m

Charakterystyka kolenchymy płatowej?

Zgrubienia ulegają ściany równoległe i styczne względem obwodu organu

Charakterystyka sklerenchymy(twardzicy)?

k-m martwe, mocno zgrubiałe, obecne silnie zdrewniałe ściany wtórne; ściśle do siebie przylegają

W jakiej formie występuje twardzica (sklerenchyma)

włókna sklerenchymy; sklereidy

Charakterystyka włókien sklerenchymy?

Bardzo silnie wydłużone, o zaostrzonych końcach (ok. 1-2 mm, u lnu i konopi do 10 cm); w ścianie obecne jamki; mogę tworzyć wiązki, pasma lub pochwy otaczające wewnętrzną część organu.

Charakterystyka sklereidy(k-m kamienne)?

różne kształty, np. równowymiarowe, podłużne, rozgałęzione; mogą występować pojedynczo na terenie innej tkanki, tworząc tzw. idioblasty (np. w miąższu gruszy)

Czy twardzica może zawierać chloroplasty?

Nie, jest martwa

Gdzie występuje sklerenchyma?

Występuje w wyrośniętych organach, może tworzyć też skorupy orzechów, łupiny nasienne itp.; obecna często w centralnej części łodyg (układ pręta)