WOS

sprawiedliwos spoleczna

poglad ze kazdy zasluguje na rowne prawa i mozliwosci ekonomiczne, spoleczne i polityczne

spolecznstwo zorganizowane hierarchicznie

spoleczenstwo, w ktorym wystepuje hierarchia, nizsze klasy spoleczne sa w pewien sposob podporzadkowane tym wyzszym, najwazniejsze role w panstwie odgrywa elita

interwecjonizm panstwowy

ingerencja panstwa w funkcjonowanie prywatnych przedsiebiorstw

integryzm

niechec do zmian doktrynalnych, postawa przeciwna oslabieniu tradycji kosciola, prawd wiary

panstwo "strozem nocnym"

instytucje panstwowe pilnuja porzadku i bezpieczenstwa wewnetrznego i zewnetrznego obywateli

kult wodza

charyzmatyczny przywodca dysponujacy pelnia wladzy stoi na czele panstwa a wszyscy obywatele sa mu posluszni

zasada subsydiarnosci (pomocniczosci)

rola panstwa ogranicza sie do rozwiazywania tylko takich problemow z ktorymi jednstki lub naturalne wspolnoty nie sa w stanie same poradzic

indywidualistyczna wizja czlowiek

czlowiek jest jednostka indywidualna, wolna, autonomiczna i racjionalna, nikt nie moze narzucac konkretnych zachowan i myslenia

rownosc spoleczna

wszyscy ludzie w danym spoleczenstwie maja taki sam status pod mozliwpraw, wolnosci slowa, dostepnosci do niekt)

Eduar Bernstein

socjalizm (postac)

LenXIII

chrzescianska demokracja (postac)

Adam Smith

liberalizm (postac)

Edmund Burke

socjalizm (postac)

Karol Marks

socjalizm (postac)

John Locke

liberalizm (postac)

Joseph de Maistre

konserwatyzm (postac)

John Stuart Mill

liberalizm (postac)

Francois Chateaubriand

konserwatyzm (postac)

Partycypacja niekonwencjonalna

sytuacja gdy jednostki/ grupy, ruchy spoelczne probuja wymusic na politykach podjecie konkretnych decyzji. Legalna to: pisma do wladz lub roznego rodzaju zgromadzenia, a nielegalne to rozne przejawy nieposluszenstwa obywatelskiego

Partycypacja symboliczna

uczestnictwo w oficjalnych swietach i uroczystosciach panstwowych n arodowych, regionalnych lub lokalnych. Nie przynosi konkretnych skutkow w decyzjach politykow, przyczynia sie do budowania tozsamosci narodowej

petycja

pismo skierowane do wladz z prosba, zadanie, propozycja wprowadzenia pewnych zmian, rozwiazania konkretnego problemu

zgromadzenie cykliczne

ten sam organizator, co najmniej 4 razy w roku, zawsze to samo miejsce /trasa lu dorocznei w czasie swiat rganizowane wg. terminarza ustalonego wczesniej, wnioskiem o organizacje co najmniej 7 dni przedsiebiorstw

zgromadzenie spontaniczne

organizowane w reakcji na nagle i wazne wydarzenie, nie moze zaklocac przebiegu innych i zaplanowanych wczesniej wydarzen. Policja moze rozwiazac zgromadzenie gdy np. zycie ludzkie jest zagrozone

zgromadzenie zwykle

jesli moze zaklocac ruch drogowy to musi byc zgloszone 6-30 dni przed, jesli nie doprowadzi do utrudnien w ruchu drogowym to nalezy zglosic w terminie 2 - 30 dni

nieposluszenstwo obywatelskie

celowe lamanie prawa, ktore uznawane jest za niesprawiedliwe i amoralne. Intencja osob naruszajacych dany przepis jest zwrocenie uwagi na negatywne skutki obowiazywania tego przepisu, zainicjowanie debaty publicznej i naklonienie rzadzacych do jego zmiany

wspolnota polityczna

zbiorowosc o nieformalnej strukturze, oparta na silnych emocjach i wiezach spolecznych oraz o charakterze publicznym

rownosc wobec prawa

norma konsytucyjna wymagajaca aby prawodawstwo traktowalo na rowni osoby w podobnej sytuacji

gospodarka wolnorynkowa

gospodarka, w ktorej podmioty gospodarcze same podejmuja decyzje dotyczace ilosci i sposobu produkcji

rownosc spoleczna

wszyscy ludzie w danym spoleczenstwie maja taki sam status pod mozliwie wszystkimi wzgledami (praw, wolnosci slowa, dosteppu do niektorych dobr i uslug)

sprawiedliwosc spoleczna

poglad ze kazdy zasluguje na rowne prawa i mozliwosci spoleczne, ekonomiczne i polityczne

interwencjonizm panstwowy

oddzialywanie wladz na procesy gospodarcze panstwa

solidaryzm spoleczny

wspolnota interesow roznych grup i warstw spolecznych niezaleznie od ich statusow ekonomicznych i zawodowych i zwiazanych z nimi roznic w interesach

totalitaryzm

cecha panstwa, ktore w nieograniczony sposob rozszerza zakres swoich kompetencji oraz dazy do uzyskania pelnej kontroli nad spoleczenstwem, panuje ideologia, cenzura, agresja, brak opozycji, wolnosci, a prawa czlowieka sa zagrozone

autorytaryzm

cecha panstwa, w ktorym realna wladza skupiona jest w rekach dyktatora, panuje kontrola na spoleczenstwem jednak nie ingeruje w ich zycie prywatne, istnieje w sposob ograniczonylista praw i wolnosci obywateli

demokracja posrednia i bezposrednia

bezposrednia to obywatele sami podejmuja decyzje w panstwie, a posrednia to obywatele maja wplyw na decyzje w panstwie poprzez wybory swoich reprezentantow w organach wladzy

bierne prawo wyborcze

prawo do kanduydowania (do sejmu od 21 lat)

czynne prawo wyborcze

prawo do glosowania (w Polsce od 18 lat)

zasady demokracji

suwerennosc narodu, pluralizm polityczny, konstytucjonalizm, panstwa prawa, trojpodzial wladzy

demokracja formalna

wynika z prawodawstwa

demokracja realna

reguly formalne znajduja odzwierciedlenie w sposobie myslenia obywateli i rzadzacych oraz w funkcjonowaniu panstwa i spoleczenstwa (np.: przekonanie ze kazdy ma prawo wyrazac swoje poglady)

korupcja

przyjmowanie nie uprawninych korzysci materialnych lub sobistych w zamian za wydane decyzje lub podjete dzialan, ktorych oczekuje korumpujacy

populizm

nurt mysli politycznej lub praktyki w zyciu publicznym w ramach ktorych politycy i przywodcy podkreslaja swoj szczegolny zwiazek z lude, "wola ludu", "wola narodu", "glos ludu". Zakladaja realizacje dazen i pragnien ludu

demagogia

tatyka prowadzenia dzialalnosci publicznej, ktorej celem jest skuteczny wplyw na opinie publiczna, dazenie do uzyskania poklasku ludu, odwolywanie sie do emocji oraz stereotypow

nepotyzm

faworyzowanie czlonkow rodziny przy obsadzaniu stanowisk ublicznych

kultura zasciankowa

bra wiedzy i aktywnosci (ludy i plemiona)

kultura poddancza

wiedza ale brak aktywnosci (rezymy niedemoratyczne)

kultura uczestniczaca

wiedza i aktywnosc (panstwa demokratyczne)

partycypacja konwencjonalna

udzial w glosowaniach (wybory i referendum), czlonkostwo w partiach politycznych

partycypacja niekonwencjonalna

sytacja kiedy jednostki/ grupy, ruchy spoleczne probuja wymusic na politykach podjecie konkretnych decyzji

Liberalzm i socjalizm

poglad ze kazdy zasluguje na rowne prawa i mozliwosci ekonomiczne, spoleczne i polityczne

konserwatyzm

spoleczenstwo, w ktorym wystepuje hierarchia, nizsze klasy spoleczne sa w pewien sposob podporzadkowane tym wyzszym, najwazniejsze role w panstwie odgrywa elita

faszyzm

ingerencja panstwa w funkcjonowanie prywatnych przedsiebiorstw

faszyzm

charyzmatyczny przywodca dysponujacy pelnia wladzy stoi na czele panstwa a wszyscy obywatele sa mu posluszni

chreszcianska demokacja

rola panstwa ogranicza sie do rozwiazywania tylko takich problemow z ktorymi jednstki lub naturalne wspolnoty nie sa w stanie same poradzic

liberalizm i socjalizm

wszyscy ludzie w danym spoleczenstwie maja taki sam status pod mozliwpraw, wolnosci slowa, dostepnosci do niekt)