zobo 1

zzobowiązanie

353, zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić.

Świadczenie może polegać na

działaniu albo na zaniechaniu.

stosunek zobowiązaniowy inaczej

obligacyjny

strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania byleby jego treść i cel

nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu

zawodowego charakteru tej działalności

Wierzyciel może żadać osobistego świadczenia dłużnika tylko wtedy gdy

wynika to z treści czynności prawnej, ustawy albo z właściwości świadczenia

Jeżeli wierzytelność pieniężna jest wymagalna wierzyciel nie może

odmówić przyjęcia świadczenia od osoby trzeciej, chociażby działała bez wiedzy dłużnika

Jakość rzeczy oznaczonych co do gatunku

jeśli nie jest określona i nie wynika z okoliczności to dłużnik powinien świadczyć rzeczy średniej jakości

Rebus sic stantibus

nadzwyczajna zmiana stosunków

Jeśli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby trudne albo niemożliwe

sąd może oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy

Jeśli przedmiotem zobowiązania jest kwota w obcej walucie

dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej chyba że orzeczenie sądowe lub czynność prawna zastrzegają tylko walutę obcą

Wartość waluty obcej określa się wg

średniego kursu ogłaszanego przez NBP z dnia wymagalności roszczenia chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność zastrzegają inaczej

Zasada nominalizmu

jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

Odsetki ustawowe (kapitałowe)

stopa referencyjna NBP (6,75%) + 3,5 punktów procentowych

Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym

przekraczać 2krotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne)

Postanowienia umowne nie mogą

wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych

Wysokość odsetek ustawowych ogłasza

minister sprawiedliwości w drodze obwieszczenia w Monitorze Polskim

Odsetki (kapitałowe) są płatne

w przypadku braku odmiennego zastrzeżenia, co roku od dołu, a jeżeli termin płatności sumy jest krótszy niż rok to jednocześnie z zapłatą sumy

Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za

normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła

Naprawienie szkody powinno nastąpić według

wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej

Zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa

po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu

Kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób że wierzyciel może żądać

całości lub części świadczenia od wszystkich łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek zwalnia pozostałych

Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela

wszyscy dłużnicy solidarnie pozostają zobowiązani

Solidarność wierzycieli

kilku wierzycieli może być uprawnionych w ten sposób, że dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z nich, a przez zaspokojenie któregokolwiek dług wygasa względem wszystkich

Dłużnik może spełnić świadczenie

według swojego wyboru

W razie wytoczenia powództwa przez jednego z wierzycieli

dłużnik powinien spełnić świadczenie do jego rąk

Źródło solidarności

zobowiązanie jest solidarne jeżeli wynika to z ustawy lub z czynności prawnej

Działania i zaniechania jednego z dłużników solidarnych

nie mogą szkodzić współdłużnikom

Przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia w stosunku do jednego z dłużników solidarnych

nie ma skutku względem współdłużników

Zwłoka wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych

ma skutek także względem współdłużników

Część przypadająca na dłużnika niewypłacalnego

rozkłada się na współdłużników

Zwłoka dłużnika jak również przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia względem jednego z wierzycieli

ma skutek także względem współwierzycieli

Świadczenie jest podzielne jeżeli

może być spełnione częściowo bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości

Dłużnicy zobowiązani do świadczenia niepodzielnego odpowiedzialni są za spełnienie świadczenia

jak dłużnicy solidarni

Wzorzec umowny wiąże drugą stronę jeżeli

został jej dostarczony przed zawarciem umowy

Jeżeli posługiwanie wzorcem jest zwyczajowo przyjęte to wiąże on także wtedy gdy

druga strona mogła z łatwością dowiedzieć się o jego treści (nie dotyczy umów z udziałem konsumentów, z wyjątkiem umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego.

Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go

jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy

Umowa o świadczenie niemożliwe

jest nieważna

Uprawnienia przy wyzysku wygasają z upływem

2 lat od dnia zawarcia umowy

Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przyrzeczonej nie został wyznaczony termin do jej zawarcia

nie można żądać jej zawarcia

Roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem

1 roku od dnia, w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta.

Jeżeli w umowie zastrzeżono, że osoba 3 zaciągnie określone zobowiązanie albo spełni określone świadczenie

odpowiedzialność za szkodę w przypadku odmowy albo niespełnienia ponosi ten kto to złożył przyrzeczenie.

Umowa o zwolnienie dłużnika od obowiązku świadczenia

ten kto się zobowiązał jest odpowiedzialny względem dłużnika za to że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia

W braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy w razie jej nie wykonania przez jedną ze stron druga strona może

bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować a jeżeli sama go dała żądać 2krotności.

W razie wykonania umowy zadatek ulega

zaliczeniu na poczet świadczenia strony która go dała

Umowne prawo odstąpienia

zastrzeżenie że jednej albo obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy

W razie odstąpienia od umowy

umowa jest uważana za niezawartą

Odstępne

zastrzeżenie, że jednej albo obu stronom wolno od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy

Odpowiedzialność na zasadzie winy ex delicto

kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia

Odpowiedzialność na zasadzie winy osoby prawnej

osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu

Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej

ponosi skarb państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca władzę publiczną z mocy prawa

Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej na zasadzie słuszności

przez zgodne z prawem wykonywanie władzy, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego jej naprawienia oraz zadośćuczynienia jeżeli wymagają tego względy słuszności

Odpowiedzialność podżegacza, pomocnika, korzystającego ze szkody

za szkodę odpowiedzialny jest nie tylko ten kto ją bezpośrednio wyrządził, lecz także ten kto nakłonił, pomógł lub z niej świadomie skorzystał

Obrona konieczna

kto działa w obronie koniecznej, odpierając bezpośredni i bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro własne lub innej osoby, ten nie jest odpowiedzialny za szkodę

Odpowiedzialność małoletniego

małoletni do lat 13 nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę

Poruszane za pomocą sił przyrody

par gazu elektryczności paliw płynnych itd.

Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu

z upływem 3 lat od dnia w którym poszkodowany dowiedział się albo mógł się dowiedzieć o szkodzie

Termin przedawnienia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym

nie może być dłuższy niż 10 lat od dnia w którym nastąpiło zdarzenie

Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem

20 lat od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to kiedy poszkodowany się dowiedział

W razie wyrządzenia szkody na osobie przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem

3 lat od dnia w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie

Przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie

nie może skończyć się wcześniej niż z upływem 2 lat od uzyskania pełnoletności

Kapitalizacja renty

z ważnych powodów zamiast renty albo jej części jednorazowe odszkodowanie