.

Historia medycyny

nauka o rozwoju myśli lekarskiej i formach praktyki lekarskiej, nauka o człowieku, jego zdrowiu i chorobie w aspekcie historycznym.

Rola historii medycyny11

uczy szacunku dla rozwoju myśli medycznej, wrażliwości na tło społecznokulturowe rozwoju medycyny, zasady korzystania z cudzych błędów i pokory

Rola historii medycyny2

odpowiedzialnego podejścia do nauki i jej popularyzacji, cierpliwości w dążeniu do sukcesu w praktyce medycznej, nigdy nie znajdziemy odpowiedzi na wszystkie pytania, pasja i potrzeba jest źródłem odkryć.

Źródła wiedzy:1

Pośrednie: opisy greckiego greckiego historyka i podróżnika Herodota

Źródła wiedzy:1

Bezpośrednie: 2200 glinianych tabliczek z tekstami literackimi, filozoficznymi, astronomicznymi i medycznymi z Nippur- biblioteka króla asyryjskiego, nieliczne narzędzia i pieczęcie lekarskie

Paradygmat

przyjęty sposób widzenia rzeczywistości w danej dziedzinie, doktrynie.

Etapy rozwoju myśli naukowej wg. Thomasa Kuhna1

1. Powstanie paradygmatu-przyjęcie go za podstawę badań naukowych 2. Okres kryzysu-odkrycie faktów naukowych niezgodnych z paradygmatem

Etapy rozwoju myśli naukowej wg. Thomasa Kuhna2

3. Rewoulucja naukowa – nowy paradygmat, przebudowa nowych pojęć i teorii

Mezopotamia: Typy kapłanów:1

Wróżbici- nie uprawiali medycyny praktycznej, przepowiadanie oparte na znakach Zaklinacze duchów- pojednanie z bogami przez praktyki medyczne, modlitwy, zaklęcia, egzorcyzmy, ofiary

Mezopotamia: Typy kapłanów: 12

Asu- Bezpośrednia opieka nad pacjentem, zabiegi lecznicze, zaczątek medycyny świeckiej i grupy lekarzy

Kodeks Hammurabiego

(1728 p.n.e.-1686 p.n.e.) – najstarszy dokument regulujący prawnie zawód lekarza, system kar i nagród dla lekarzy

Przysięga Hipokratesa

przysięga składana przez lekarzy w starożytności, zawierająca podstawy dzisiejszej etyki lekarskiej.

Przysięga Hipokratesa2

Apollinowi lekarzowi i Asklepiosowi, i Hygei, i Panakei oraz wszystkim bogom jak też boginiom, biorąc ich za świadków, że wedle swoich sił i osądu [sumienia] przysięgi tej i tej pisemnej umowy dotrzymam.

Medycyna klasztorna

okres od upadku Cesarstwa Rzymskiego Zachodniego do powstania uniwersytetów w XII w., na ówczesnych dworach lekarzami byli najczęściej zakonnicy.

Benedykt z Nursji,

asztor benedyktynów na Monte Cassino. Była to typowa medycyna ludów pierwotnych. Obok spostrzeżeń empirycznych i znajomości miejscowych ziół istniała wiara w czary, złe duchy i demony

Benedykt z Nursji, klasztor benedyktynów na Monte Cassino.

Metodami leczenia były zaklęcia, zamawiania, wypędzanie demonów. Zasada miłosierdzia czyli klasztory służą opieką duchową potrzebującym-ulga w cierpieniu

Świeckie szkoły w Salerno i Montpellier-

- odegrały zasadniczą rolę w w pośrednictwie między medycyną grecką, a zachodnioeuropejską. Wylansowały Hipokratesa i jego koncepcję na czołowe miejsce w Europie.

Szkoła w Salerno

- kolebka tradycji uniwersyteckich, utworzona z inspiracji klasztoru Monte Cassino. Przebywał w niej Konstantyn Afrykańczyk, tłumaczył na łacinę lekarzy arabskich i arabskie przekłady Hipokratesa i Galena

Szkoła w Salerno2

Gerard z Kremony również zajmował się tłumaczeniem. Słuchacze z Salerno kształcili się też przy łóżku chorego, uczyli na równi medycyny i churgii.

Szkoła w Salerno3

-Wprowadzenie stopnia magistra i doktora, - Wśród wykładowców kobiety - Duży autorytet szkoły-zezwolenie na praktykę lekarską - Czas trwania nauki – 5 lat- po ukończonym kursie logiki

Szkoła w Montpellier

– początkowo nauczali lekarze arabscy i żydowscy. Opierała się na filozofii Arystotelesa i autorytetach starożytnych. Przedstawicielem tej szkoły był Arnold de Villanova, który wniósł do ośrodka nurt empiryczny.

Najstarsze uniwersytety

XII w. – Bolonia, Paryż, Oxford XIII w. – Cambridge, Padwa, Taluza, Montpiellier, Sienna

Metoda nauczania w średniowieczu

Metoda scholastyczna - polegająca na rozwiązywaniu problemów poprzez racjonalne badanie argumentów za i przeciw

Podstawowe założenie scholastyki:

dogmaty i prawdy wiary są niepodważalne, można je jednak uzasadnić za pomocą rozumu. Metody rozumowego dowodzenia oparte były na pismach logicznych Arystotelesa i Boecjusza.

Początki nauczania uniwersyteckiego

uniwersytety miały charakter naukowy, łączyły je wspólne prawa, język, analogiczna organizacja. Spełniały rolę ośrodków życia naukowego i były autorytetami, zwłaszcza w teologii, filozofii i prawa.

Dżuma Justyniana

(541-542) - Przyczyną epidemii mogła być dżuma dymienicza. Wybuchła w roku 542 w stolicy Cesarstwa Wschodniego – Konstantynopolu

dzum justyniania

o. W samym mieście trwała około czterech miesięcy, gdzie zmarło na nią ponad 300 tysięcy mieszkańców. Stąd dżuma rozprzestrzeniała się na kolejne obszary Europy oraz Afryki Północnej oraz Azji

Dżuma

(1374-1349) – śmierć około 25 mln. ludzi, do rozprzestrzenia się epidemii przyczynił się m.in. rozwój miast, w celu zapobieganiu szerzeniu się epidemii stosowano m.In. Rozpalanie ognisk wokół zagrożonych miast,

Występowały także epidemie

duru plamistego, ospy, miedzy X, a XIII w. nasilenie trądu oraz w XV w. epidemia kiły nazywana „chorobą francuską” w skrócie „francą”.

Paracelsus -

Uważał, że medycyna powinna być ugruntowana w poznaniu Boga i natury (panteista), witalista – wiara w osobny pierwiastek życiowy w organizmie, alchemik – wierzył w kamień filozoficzny, okultysta, empiryk

Paracelsus

Wprowadził leki chemiczne, spalił dzieło Galena, dążył do połączenia medycyny i chirurgii.

Wesaliusz

twórca współczesnej anatomii, jako jeden z pierwszych odważył się na dokładne zbadanie zwłok ludzkich. W swoim dziele „De humani corporis fabrica” (

Amroise Pare

- francuski chirurg długiej togi, uznawany za najwybitniejszego chirurga renesansu i jednego z ojców współczesnej chirurgii. W 1537 w swoim dziele skrytykował[1] szeroko wówczas stosowane przyżeganie

William Harvey

angielski lekarz, odkrył, że serce działa jak pompa ssąco-tłocząca i powoduje nieustające krążenie krwi w naczyniach, z którymi tworzy układ zamknięty.

Kartezjusz

– oddzielił świat myśli od świata materialnego- dusza to czynnik myśli i świadomości, życie - proces czysto materialny. Ciało jest maszyną, dusza znajduję się w szyszynce

Szpitale Starożytność

asklepiony- miejsce leczenia chorych od boga Asklepiosa (w mitologii rzymskiej- Eskulap)

Średniowiecze:

domus hospitialis- przytułki dla włóczęgów, pielgrzymów, migrującej ludnośc

Szpitale psychiatryczne

w wieku XVI pierwsze szpitale, a tak naprawdę przytułki, których celem było izolacja chorych (wtedy uważano, że chorzy psychicznie nie są chorzy). Zamykano ich w klatkach, przykuwano łańcucham

Dopiero pod koniec

XVIII w. podjęto pierwsze próby leczenia chorych psychicznie (1774- Toskania, 1786- Londyn), 1793 (Bicetre dla mężczyzn) i 1795 (Salpetrier dla kobiet) – uwolnienie chorych z łańcuchów Phillipp Pinel-

Leczenie moralne

– wprowadził to Pinel i opierało się na godnym traktowaniu i wprowadzaniu ludzkich warunkach pobytu.

Wielkie zamknięci

Od połowy XVII wieku świat „szaleństwa” staje się światem wykluczenia. Obłęd zaczyna być zrównywany z brakiem rozumu; panuje animalistyczna koncepcja spostrzegania choroby psychicznej

W całej Europie zakłada się domy dla wszystkich „wyrzutków” społeczeństwa

– żebraków, bezdomnych, starców, kalek, syfilityków – do tej rzeszy zaliczono chorych psychicznie i uznano za przestępców zagrażających porządkowi społecznemu.

Semmelwies

lekarz który położył podwaliny pod nową gałąź medycyny – antyseptykę. Zalecił lekarzom, studentom i personelowi pierwszej kliniki stosowanie roztworu podchlorynu wapnia

Louis Pasteur

prekursor mikrobiologii, Badał zjawiska odporności poszczepiennej i opracował szczepionki, między innymi przeciwko wściekliźnie, wąglikowi i cholerze

Koch

Odkrywca bakterii wywołujących wąglika, cholerę i gruźlicę.

Lister

opracował „system leczenia antyseptycznego”, polegającego na skrupulatnej dezynfekcji kwasem karbolowym rąk, narzędzi, nici chirurgicznych, opatrunków

Eugenika

eoria głosząca doskonalenie ludzi i zwierząt poprzez selektywne rozmnażanie i zaniechanie reprodukcji osobników mniej wartościowych

Sterylizacja

zabieg chirurgiczny wykonywany w celu trwałego uniemożliwienia zajścia w ciążę lub pozbawienia zdolności płodzenia

Eutanazja

zabicie człowieka nieuleczalnie chorego na jego żądanie pod wpływem współczucia dla nieg

Zwolennicy eugeniki

– radykałowie klasy średniej, socjaliści, ruch feministyczny, zwolennicy kontroli urodzeń

Wskazania sterylizacyjne

dziedziczne ograniczenie, schizofrenia, manodepresyjność, dziedziczna epilepsja, pląsawica Huntingtona, dziedziczna ślepota, dziedziczna głuchota, ciężki alkoholizm

Argumentacja przeciwników

– ustawy eugeniczne chronią interesy klasowe, kto ma prawo decydować, czy jakieś życie jest godne istnienia czy nie, wyrażają interes lobby eugenicznego, każą tych, których powinny bronić