2

. Sądy i Trybunały są władzą

odrębną i niezależną od innych władz.

Sądy i Trybunały wydają wyroki w imieniu

Rzeczypospolitej Polskiej.

Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują

Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe

Sąd wyjątkowy lub tryb doraźny może być ustanowiony tylko na czas

wojny.

Postępowanie sądowe jest

co najmniej dwuinstancyjne

Ustrój i właściwość sądów oraz postępowanie przed sądami określają

ustawą.

. Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach, z wyjątkiem spraw

ustawowo zastrzeżonych dla właściwości innych sądów.

Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są

niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom.

Sędziom zapewnia się warunki pracy i wynagrodzenie odpowiadające

godności urzędu oraz zakresowi ich obowiązków.

. Sędzia nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej

. Sędzia nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej

Sędziowie są powoływani przez __ na wniosek __ na czas nieokreślony.

Prezydenta Rzeczpospolitej, Krajowej Rady sądownictwa

Sędziowie są

nieusuwalni.

Złożenie sędziego z urzędu, zawieszenie w urzędowaniu, przeniesienie do innej siedziby lub na inne stanowisko wbrew jego woli może nastąpić jedynie

na mocy orzeczenia sądu i tylko w przypadkach określonych w ustawie.

Sędzia może być przeniesiony w stan spoczynku na skutek

uniemożliwiających mu sprawowanie jego urzędu choroby lub utraty sił.

Tryb postępowania oraz sposób odwołania się do sądu określa

ustawa.

Ustawa określa granicę wieku, po osiągnięciu której sędziowie przechodzą w

stan spoczynku.

W razie zmiany ustroju sądów lub zmiany granic okręgów sądowych wolno sędziego przenosić do innego sądu lub w stan spoczynku z pozostawieniem mu

pełnego uposażenia.

Sędzia nie może być, bez uprzedniej zgody sądu określonego w ustawie,

pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności.

Sędzia nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem

ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania.

O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się

prezesa właściwego miejscowo sądu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.

Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości określa

ustawa.

Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych

w zakresie orzekania.

Sąd Najwyższy wykonuje także inne czynności określone w

Konstytucji i ustawach.

Kto powołuje Pierwszego Prezesa sądu najwyższego?

Prezydent RP.

Na ile jest powoływany Pierwszy Prezes SN, i kto przedstawia kandydatów na sędziów?

Na 6-letnią kadencję, Kandydatów wysuwa Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego.

Naczelny Sąd Administracyjny oraz inne sądy administracyjne sprawują, w zakresie określonym w ustawie, kontrolę

działalności administracji publicznej.

Kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami

uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej.

Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego powołuje

Prezydent Rzeczypospolitej

Na jaką kadencję i kto wysuwa kandydata?

na sześcioletnią kadencję spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Krajowa Rada Sądownictwa stoi na straży

niezależności sądów i niezawisłości sędziów

Krajowa Rada Sądownictwa może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności z Konstytucją

aktów normatywnych w zakresie, w jakim dotyczą one niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Krajowa Rada Sądownictwa składa się z:

1) Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i osoby powołanej przez Prezydenta Rzeczypospolitej,

-

2) piętnastu członków wybranych spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych,

-

3) czterech członków wybranych przez Sejm spośród posłów oraz dwóch członków wybranych przez Senat spośród senatorów.

Krajowa Rada Sądownictwa wybiera spośród swoich członków

przewodniczącego i dwóch wiceprzewodniczących.

. Kadencja wybranych członków Krajowej Rady Sądownictwa trwa

cztery lata

Ustrój, zakres działania i tryb pracy Krajowej Rady Sądownictwa oraz sposób wyboru jej członków określa

ustawa.

Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach:

1) zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją, 2) zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie,

-

3) zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe, z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami, 4) zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych,

-

4) skargi konstytucyjnej, o której mowa w art. 79 ust. 1.

Trybunał Konstytucyjny rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy

centralnymi konstytucyjnymi organami państwa

Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc

powszechnie obowiązującą i są ostateczne.

Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wymienionych w art. 188 podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w

organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony.

Jeżeli akt nie był ogłoszony, orzeczenie ogłasza się w

Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie

z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego.

Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o

ustawę

a gdy chodzi o inny akt normatywny –

12 miesięcy

W przypadku orzeczeń, które wiążą się z nakładami finansowymi nie przewidzianymi w ustawie budżetowej, Trybunał Konstytucyjny określa termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego po zapoznaniu się z opinią

Rady Ministrów.

. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe (...)

stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania.

Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego zapadają

większością głosów.