Barok

Barok

od połowy XVI w. do II połowy (miejscami do końca) XVIII w. Nowy styl w architekturze, sztuce i muzyce.

Tło baroku

wojny religijne, klęska głodu, epidemia, polowania na czarownice, głęboka religijność, pełne przepychu katolickie ceremonie (propaganda wiary).

1568

rozpoczęcie budowy kościoła jezuickiego Il Gesù w Rzymie. Świątynia inna od wszystkich. Wnętrze stanowi jedną całość, pełno złota, posągów, malowideł, by ukazać potęgę kościoła. Zapoczątkował styl barokowy. Stał się wzorem dla innych kościołów.

Sztuka baroku

miała olśniewać. Przepych, złoto, wymyślne dekoracje, tzw. lęk przed pustką (konieczność wypełnienia każdego wolnego miejsca).

Architektura

wnętrze kościoła tworzyło jedną, duża przestrzeń

Rzeźba baroku

postacie w ruchu lub w pełnej napięcia pozie (posąg Dawida autor Bernini).

Giovanni Lorenzo Bernini

włoski rzeźbiarz, malarz, architekt. Dzieła - konfesja św. Piotra w bazylice św. Piotra w Watykanie, półokrągłe kolumnady otaczające Plac Św. Piotra w Rzymie.

Malarstwo baroku

światłocień (kontrast m-dzy jasnym i ciemnym), nieistotne szczegóły giną w mroku („Wieczerza w Emaus” Rembradta).

Literatura Baroku

forma ważniejsza od treści, ma zachwycać, zadziwiać, szokować (Sonet „Do Trupa” Jana Andrzeja Morsztyna).

Sonet

utwór poetycki składający się z dwóch zwrotek czterowersowych i dwóch trzywersowych.

Barok w Polsce

koniec XVI w. – koniec XVIII w.

Architektura Baroku w Polsce (naśladowanie Il Gesù)

kościół świętych apostołów Piotra i Pawła w Krakowie, przebudowany zamek królewski w Warszawie, pałac w Wilanowie, pałace w Łańcucie i Ujeździe, kamienice o bogato zdobionych fasadach.

Malarstwo barokowe w Polsce

przeważają portrety, głównie trumienne.

Rozwój muzyki

Władysław IV miał kapele nadworną i zamawiał opery.

Literatura baroku w Polsce

ok. 30% charakter religijny (wpływ kontrreformacji), Jan Andrzej Morsztyn, arianin Wacław Potocki.

Sarmatyzm

światopogląd i styl życia polskiej szlachty od końca XVI w. do końca XVIII w

Sarmatyzm(2)

pochodzenie od plemienia Sarmatów, przekonanie o wyjątkowości szlachty (uważali się za odrębny naród), umiłowanie do wolności, uważanie ustroju Rzeczpospolitej za najlepszy na świecie.

Szlachcic-ziemianin

ideał sarmacki. Dbał o gospodarstwo, dzielnie walczył, obrońca wiary katolickiej, wzorowy obywatel.

Polski sarmata

religijny na pokaz, nietolerancyjny, wywyższający się, zamożność na pokaz, niechęć do innych narodowości, niechętny zmianom, dobry gospodarz, obrońca ojczyzny i wiary, rycerski.

Rzeczpospolita w okresie baroku

zacofana, niesprawny ustrój polityczny, słabe wojsko, podupadłe miasta (poglądy szlachty nie odpowiadały tej smutnej prawdzie)