Biogeografia

zasięg

obszar występowania danego gatunku na kuli ziemskiej

bariera

przeszkoda, pojawiająca się na drodze wędrówki organizmów

endemit

gatunek lub inny takson, który ma zasięg ograniczony do pewnego niewielkiego obszaru, np dziobak, miłorząb dwuklapowy

relikt

taksony filogenetycznie stare, będące pozostałością minionych epok geologicznych, często o świetnej przeszłości i szerokim rozprzestrzenieniu, np tuatara, miłorząb, wół piżmowy

neoendemit

bardzo młode filogenetycznie taksony, posiadające małe zasięgi, które nie zdążyły się szerzej rozprzestrzenić, np warzucha polska

wikarianty

gatunki wikaryzujące, takie, które są blisko spokrewnione i zastępują się na różnych obszarach, np żubr i bizon, wapiti i jeleń szlachetny

ekstynkcja

wymieranie gatunków

filogeografia

dotyczy zasad i procesów rządzących geograficznym rozmieszczeniem linii genealogicznych, głównie na poziomie wewnątrzgatunkowym, jej celem jest zrozumienie mikroewolucji i specjacji w kontekście geograficznym i czasowym

geoelementy

wielkość, kształt i lokalizacja zasięgu

genoelementy

ośrodek pochodzenia (genetyczne)

synchroelementy

historyczne, jednakowy czas przybycia

migroelementy

pochodzenie z tego samego centrum, na skutek tych samych przyczyn

taksoelementy

przynależność taksonomiczna

ekoelementy

wymagania siedliskowe

takson

grupa organizmów

filogeneza

droga rozwoju rodowego, pochodzenie i zmiany ewolucyjne grupy organizmów, zwykle gatunków.

gatunki kosmopolityczne

gatunki roślin lub zwierząt o rozległych zasięgach, zdolne do rozrodu i życia w różnych środowiskach i strefach klimatycznych, np myszołów, szczur, pokrzywa, trzcina

dysjunkcja

przerwy w występowaniu gatunku (np. jako efekt dryfu kontynentów)

hydrochoria

zarodniki, nasiona roznoszone przez wodę

dyspersja

takson powstał w jednym miejscu i rozprzestrzenił się, ulegając ewolucji

wikaryzm

w przeszłości był jeden ciągły zasięg, zajęty przez gatunek wyjściowy. Po powstaniu barier został pofragmentowany i jeden gatunek uległ zróżnicowaniu na kilka, ZASTĘPCZOŚĆ

radiacja adaptacyjna

rozprzestrzenianie się jednolitej grupy organizmów o wspólnym pochodzeniu do różnych nisz ekologicznych, przy jednoczesnym zróżnicowaniu cech u form potomnych. w jej wyniku z jednej grupy wyjściowej powstaje kilka

konwergencja

podobne cechy organizmów niespokrewnionych ze sobą, związane np. z podobnymi niszami, izolacją przestrzenną, np. białe futro na obszarach polarnych

wyspa

każde środowisko otoczone całkowicie odmiennym terenem, nieprzyjaznym dla organizmów zamieszkujących wyspę, np. szczyty wysokich gór, stawy, jaskinie

zmienność regionalna

dotyczy zróżnicowania z zachodu na wschód i związana jest m.in. ze stopniem kontynentalności klimatu oraz z odmiennym pochodzeniem, bogactwem i składem flory

zróżnicowanie ekologiczno-siedliskowe

jest wynikiem różnic w hipsometrii i litologii terenu oraz odmiennymi stosunkami wodnymi (ekoregiony)

biom

strefa klimatyczno-glebowo-roślinna