biologia poprawa

czym jest komórka?

komórka to podstawowa jednostka strukturalna wszystkich organizmów, zdolna do wykonywania czynności życiowych.

komórki prokariotyczne

sa to komórki bezjadrowe. ich materiał genetyczny (DNA) jest ułożony luźno w cytozolu. -- są komórki bakterii

komórki eukariotyczne

są to komórki które mają nadto komórkowe, stąd ich druga nazwa - komórki jądrowe. jądro komórkowe zawiera większość DNA komórki. -- są komórki zwierzęce, roślinne i grzybowe

czym jest błona komórkowa

oddziela wnętrze komórki od otoczenia. zapewnia transport substancji do wnętrza i na zewnątrz komórki.

czym jest jądro komórkowe

zawiera materiał genetyczny (DNA). kontroluje przebieg większości procesów życiowych komórki.

czym jest cytozol

wypełnia przestrzeń między organellami oraz pośredniczy w transporcie substancji między różnymi rejonami komórki.

czym jest rybosom

uczestniczą w syntezie białek

czym jest aparat golgiego

modyfikuje białka i lipidy oraz transportuje je w odpowiednie rejony komórki lub poza nią

czym jest lizosom

zachodzi w nim trawienie składników pokarmowych uszkodoznych organelli

czym jest mitochondrium

zachodzą w nim główne etapy oddychania tlenowego

czym jest siateczka śródplazmatyczna

bierze udział głównie w produkcji białek i lipidów

czym jest chloroplast

odpowiada za wytwarzanie substancji pokarmowych podczas fotosyntezy

czym jest wakuola

w dojrzałej komórce jest położona centralnie i wypełnia prawie całe wnętrze. główna jej funkcja jest gromadzenie wody.

czym jest ściana komórkowa

nadaje kształt komórce chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz wnikaniem drobno ustrojów. jest zbudowqna głównie z celulozy

budowa komórki zwierzęcej

błona komórkowa, jądro komórkowe, cytozol, aparat golgiego, rybosom, lizosom, siateczka śródplazmatyczna, mitochondrium

budowa komórki roślinnej

chloroplast, wakuola, ściana komórkowa, ściereczką śródplazmatyczna, cytozol, rybosomy, aparat golgiego, mitochondrium, błona komórkowa

budowa komórki grzybowej

wakuole, cytozol, ściana komórkowa, rybosom, jądro komórkowe, siateczka śródplazmatyczna, błona komórkowa, aparat golgiego, mitochondrium

charakterystyczne rzeczy dla komórek

1. zwierzęce: lizosomy 2. roślinne: chloroplasty, ściana komórkowa zbudowany z celulozy, centralnie położona wakuola 3. grzybowa: ściana komórkowa zbudowana z chityny, zwykle i liczne wakuole

co występuje we wszystkich typach komórek

błona komórkowa, cytozol, jądro komórkowe, rybosomy, siateczka śródplazmatyczna, aparat golgiego, mitochondrium

budowa błony biologicznej

błony biologiczne są zbudowane przede wszystkim z lipidów i białek. lipidami budującymi są głównie fosfolipidy. tworzą one podwójna warstwę tzw. dwuwarstwe. białka budujące błony mogą być połączone tylko z jedną warstwą lipidów lub przechodzą przez obie.

właściwości błony biologicznej

1. selektywnie przepuszczalna: oznacza to że przepuszcza tylko niektóre substancje 2. asymetryczność: 3. półpłynną: tworzą je elementy które się przemieszczają

funkcje błon biologicznych

1. tworzą barierę ochronną: oddzielają wnętrze komórki od zewnątrz 2. pośredniczą w transporcie: oraz kontrolują przepływ substancji 3. tworzą przedziały: mogą zachodzić różne procesy nawet przeciwne 4. odbierają ze środowiska zewnętrznego sygnały

transport bierny (pasywny)

odbywa się on że środowiska o większym stężeniu do środowiska o ich mniejszym stężeniu czyli zgodnie z różnicą stężeń. dlatego nie wymaga nakładu energi. bezpośrednio przez błonę nazywamy dyfuzja prosta, z udziałem białek dyfuzja ułatwiona

transport czynny (aktywny) -

odbywa się z środowisk o mniejszym stężeniu do środowiska o ich większym stężeniu czyli wbrew różnicy stężeń. dlatego wymaga nakładu energii np w ATP w transporcie czynnym zawsze uczestniczą białka błonowe

funkcje jądra komorkowego

1. kontrolowanie większości procesów zachodzących w komórce przez syntezę RNA na podstawie informacji zapisanej w DNA. 2. przekazywanie materiału genetycznego czyli DNA do komórek potomnych.

budowa jądra komórkowego

jąderko, otoczona jądrowa, pory jądrowe, chromatyna