Filozofia

Jońscy filozofowie przyrody i ich ache

-Heraklit z Efezu Ogień, Tales z Miletu Woda, Anaksymenes powietrze, Anaksymander bezkres, Pitagoras liczby, Demokryt atomy

Pierwszy naukowiec

Tales z Miletu. Twierdzenie talesa, wprowadził do geometri pojęcie średnicy i kąta prostego, twierdzenie o kątach wierzchołkowych

Skąd nazwa matematyka

od greckiego "mathema" oznaczającego nauka, nauczać

Tytuł najsłynniejszego dzieła Newtona

Matematyczne zasady filozofii naturalnej

Co to jest metafizyka

To co jest ponad fizyką, przyrodą. Rozważa o bycie jako bycie lub o bycie jako takim. 3 podstawowe przedmioty- dusza bóg kosmos

Co to jest solipsyzm?

Pogląd filozoficzny wg którego istnieje tylko jednostkowy podmiot poznający a cała rzeczywistość jest jedynie zespołem jego wrażeń. Istnieć znaczy być postrzeganym. Istnienie wymaga wyczucia zmysłami

Główne założenia pozytywizmu

Usunięcie matafizyki, empiryzm (doświadczenie), nominalizm (uniwersalizm), indukcjonizm (uogólnienie doświadczenia), jedność metodologiczna nauki (nauką jest to co można zmierzyć i zliczyć)

Scjentyzm

August Comte, prawdziwą i w pełni uzasadnioną wiedzę o rzeczywistości dostarczają jedynie nauki przyrodnicze

Co to jest demon Laplace'a?

ideał naukowości, metafora doskonałości nauki, intelekt który zna wszystkie siły rządzące cząstkami i zna cząstki elementarne

Różnica między naukami nomotetycznymi a idiograficznymi

Wilhelm Windelband, Nauki przyrodnicze postępują "nomotetycznie" opisują przedmiot za pomocą praw ogólnych. Nauki o kulturze mają do czynienia z jednorazowym indywidualnym jednostkowym przedmiotem, metoda "idiograficzna".

Tytuł dzieła Kartezjusza

Rozprawa o metodzie

Metodologia a metodyka

Metodologia- nauka o metodzie (co należy zrobić). Metodyka- teoria efektywnej metody(jak należy robić)

Kartezjusz

Filozof, matematyk, fizyk. Ojciec filozofii nowożytnej. Cogito ergo sum (myślę więc jestem). Prawo odbicia i załamania światła. Zapoczątkował graficzny zapis potęg, indeks górny. Sformułował zasadę zachowania pędu i tzw. teorię wirów.

Euklides

Matematyk. Jego dzieło 'Elementy" było podręcznikiem do geometrii przez kilkanaście wieków.

Francis Bacon

Angielski filozof, prawnik, wybitny filozof doby odrodzenia. Jeden z twórców empiryzmu

Blaise Pascal

Matematyk, fizyk, filozof. zakład z panem bogiem. trójkąt Pascala. Wynalazł strzykawkę. Skonstruował arytmometr.

Dzieło Immanuela Kanta

Krytyka czystego rozumu

Podział sądów

Struktura (analityczne, syntetyczne). Pochodzenie (pierwotne, wtórne)

Teoria poznania

Epistemologia. Zajmuję się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością. Problemy: definicji, kryterium, sposobu poznania

Źródła poznania

Zmysłowość (empiryzm), rozum (racjonalizm), objawienie (irracjonalizm)

Koncepcja prawdy

prawdziwe jest to, co jest wewnętrznie spójne

3 nieklasyczne prawdy

Ewidencyjna(kryterium oczywistości), Koherencyjna (kryterium zgodności z całością systemu), Konwencjonalistyczna (kryterium zgodności z przyjętą umową)

Sceptycyzm

Odrzuca możliwość posiadania wiedzy pewnej, uzasadnionej (teoriopoznawczy). Krytycyzm twierdzeń naukowych, zaleca się nowsze pomiary (metodologiczny)

Falsyfikacjonizm

Znalezienie przypadków, które pokazują że, teorie mogą być błędne. Teoria naukowa może być hipotezą, która obowiązuje do momentu falsyfikacji

Jak Karl Popper odróżnia naukę i nienaukę?

Teoria naukowa- pozwala na falsyfikacje, istnieje możliwość wykonania doświadczenia wykazującego, że teoria jest błędna. Teoria nienaukowa- nie można wykazać błędu

Dedukcja, indukcja

Dedukcja- wyciąganie wniosków z ogółu do szczegółu. Indukcja- wnioskowanie od szczegółu do ogółu

Paradygmat

Thomas Kuhn. Zbiór pojęć i teorii tworzących podstawy danej nauki. Teoria paradygmatów- próba syntetycznego ujęcia wewnętrznego mechanizmu rozwoju nauki

Rewolucja naukowa

Od kosmologi Ptolemeusza do Kopernika. Od fizyki Newtona do Einsteina

Anarchizm metodologiczny

Paul K. Feyerabend. Anythinggoes- wszystko ujdzie. Wszystko może być teorią naukową(pluralizm teoretyczny). Rozwój nauki determinowany przez warunki społeczne

Dzieło Arystotelesa

Metafizyka