gegza

przyczyny deficytu lub nadmiaru wody

niskie zasoby przed naturalne cechy srodowiska, wzrost populacji, urbanizacja, rolnictwo, zanieczyszczenie wód

niedobór wód powierzchniowych

środek polski

niedobór wód podziemnych

południe polski

intensywny pobór wody

okolice śląska, szczecina, warszawy itp

Rejony największych, stałych niedoborów wody pokrywają się z

obszarami dynamicznej urbanizacj

System rzeczny to

rzeka główna wraz z jej dopływami.

rzeka zaczyna bieg u

źródła

zlewnia czyli

obszar, z którego wody spływają do jednej rzeki

Zlewnia całej rzeki głównej wraz ze zlewniami wszystkich jej dopływów (czyli taka zlewnia, która obejmuje cały system rzeczny) tworzy

dorzecze

Reżim rzeczny czyli

czyli typowy dla siebie rytm wahań poziomu wody w rzece, mierzonej na podstawie wielkości przepływu lub stanu wody

wielkosc przeplywu

ilośc wody płynącej przez koryto

stan wody

wysokości poziomu wody w korycie w metrach i centymetrach, najczęściej w odniesieniu do jakiegoś poziomu

Okresy zwiększenia ilości wody w rzece nazywam

wezbraniami

okresy obnizenia wody to

niżówki

Ustrój zasilania rzek w Polsce określa się jako

deszczowo śnieżny

Ustroje proste

charakteryzują się jednym głównym źródłem zasilania

Ustrój deszczowy

woda w rzece pochodzi wyłącznie lub głównie z zasilających ją opadów deszczu

ustroj Równikowy

praktycznie jedyny przypadek, gdy poziom wody w rzece jest względnie stały. Obejmuje obszary w strefie równikowej

ustr Podrównikowy

charakteryzuje się wezbraniem w porze deszczowej (latem – w czasie zenitalnego położenia Słońca) i niżówką w porze suchej (zimą)

ustr monsunowy

podobny do podrównikowego, ale wahania poziomu wody wywołane są przez rytm monsunu (wezbranie w czasie monsunu letniego i niżówka w czasie monsunu zimowego).

ust srodziemnomorski

charakteryzuje się wezbraniem zimą (okres zwiększonych opadów) i niżówką latem (mniejsze opady, duże parowanie)

ustr oceaniczny

mimo dużych całorocznych opadów, wezbranie występują zimą ze względu na niższe parowanie. Latem wzrost parowania prowadzi do niżówki.

ustr zimowy brrrr

woda w rzece może pochodzić z różnych źródeł, ale decydującą rolę odgrywają wiosenne roztopy śniegu, kiedy poziom wody jest najwyższy, a przez pozostałą część roku pozostaje niewielki (im dłuższy czas od roztopów tym niższy poziom wody)

ustr lodowcowy

ródłem wody w rzece jest topniejący lodowiec górski. Topnienie rozpoczyna się późną wiosną, a szczyt przypada na lato – wtedy też poziom wody w rzece jest najwyższy

Ustroje złożone

charakteryzują się dwoma źródłami zasilania – najczęściej deszczem i śniegiem. Najczęściej mają dwa wezbrania i dwie niżówki

Ustrój śnieżno-deszczowy

woda w rzece pochodzi z roztopów (wiosną) oraz z opadów deszczu (latem). Wezbranie spowodowane roztopami (wiosenne) jest wyższe niż wezbranie spowodowane opadami (letnie)

Ustrój deszczowo-śnieżny

oda w rzece pochodzi z roztopów (wiosną) oraz z opadów deszczu (latem). Wezbranie spowodowane deszczem (letnie) jest wyższe niż wezbranie spowodowane roztopami (wiosenne)

POLSKA MA SNIEZNO DESZCZOWY

NIE DESZCZOWO SNIEZNY KURWA

powodzie roztopowe

występujące na wiosnę, związane z szybkim topnieniem pokrywy śnieżnej i ewentualnie – lodowców górskich.

powodzie opadowe

występują w sezonie deszczowym, najczęściej latem, często jako skutek długotrwałych, a czasem dodatkowo gwałtownych opadów deszczu

powodzie zatorowe

są związane nie tyle ze samym zwiększeniem poziomu wody, co z zapchaniem mechanicznym koryta. Może być ono spowodowane (najczęściej) zaleganiem kry lodowej na rzece w dolnym biegu, przy jednoczesnym niezamarzniętym górnym biegu skąd napływa woda

powodzie sztormowe

dotyczą wybrzeża i ujściowych odcinków rzek. Pojawiają się gdy silne wiatry wieją z nad morza w kierunku lądu, spychając uchodzące do morza rzeki z powrotem w górę nurtu, spiętrzając poziom wody w dolnym biegu rzeki.

jeziora polodowcowe (opis i miejsce)

wypełniają zagłębienia terenu powstałe wskutek działalności lodowców i lądolodów. Występują głównie na pojezierzach i w górach

j. morenowe

powstałe w wyniku zatamowania wód przez osady moreny czołowej i dennej, np.: Śniardwy (największe w Polsce), Mamry, Niegocin.

j. rynnowe

wypełniające rynny polodowcowe, powstałe na skutek erozyjnej działalności wód płynących pod lodowcem, np.: Miedwie, Jeziorak, Wigry, Gopło, Drawsko, Nidzkie, Hańcza (najgłębsze w Polsce).

j. wytopiskowe (oczka;))

powstałe wskutek wytopienia brył martwego lodu zagrzebanego w osadach lodowcowych.

j. cyrkowe

występują w zagłębieniach (cyrkach) powstałych w górach pod lodem firnowym, np.: Wielki Staw, Morskie Oko i Czarny Staw w Tatrach.

j. przybrzezne

utworzone z dawnych zatok morskich przez ich odcięcie się mierzeją od morza, np.: Łebsko, Jamno, Gardno, Serbsko

j. deltowe

powstałe w wyniku akumulacyjnej działalności Wisły i Odry w obrębie ich delt, np.: Drużno, Dąbie.

j. krasowe

powstałe na obszarach podlegających procesom krasowym, zwłaszcza na Polesiu Lubelskim.

starorzecza (jeziora meandrowe)

powstałe częściach dawnych koryt rzek.

morze bałtyckie

urozmaicona liczba brzegowa, morze szelfowe!, płytkie, małe, wewnątrzkontynentalne, śr. głębokość ok. 52 m, niskie zasolenie, uboga fauna

jaki jest klimat polski?

umiarkowany ciepły przejściowy

klimat polski jest bardzo

przejsciowy

w zimie izotermy polski układają się

południkowo

w lecie izotermy polski układają się

równoleznikowo

prekambr to...

kształtowanie się platformy wschodnioeuropejskiej

paleozoik

fałdowanie (orogeneza, ruchy górotwórcze) - Kaledoskie (G. Świętokrzyskie, początek Sudetów); Hercyńskie (powstanie trzonu Tatr, G. Świętokrzyskie, G. Sudety); węgiel kamienny

mezozoik

zalewy morskie(transgresje) i cofanie morza (regresje) ---> powstają skały wapienne (Jura Krakowsko-Częstochowska); Powstają G. Alpejskie

kenozoik

orogeneza Alpejska – Karpaty, odmłodzenie Sudetów;

zlodowacenie południowo polskie

najdalej wyjechane xd

zlodowacenie środkowo polskie

tak do łodzi podjechało moze troche dalej

zlodowacenie północno polskie

oszczedzilo warszawe, troche krzywe

polska lezy na trzech platformach

wschodnio europejska, paleozoiczna strefa fałdowa i alpejskie pasmo fałdowań

Tatry (położenie)...

Tatry leżą w środkowej części Karpat Zachodnich. Zajmują 785 km2 w Polsce. Pozostała część rozciąga się na terytorium Słowacji.

Tatry... (geologia)

Są młodymi górami fałdowymi, powstałymi w orogenezie alpejskiej. Ukształtowane na przełomie paleogenu i neogenu (trzeciorzęd). Składają się z paleozoicznego trzonu krystalicznego, zbudowanego z odmian granitów i skał metamorficznych

Tatry... (procesy)

wiele form krasu powierzchniowego i podziemnego...

Tatry... (forma rzeźby)

Tatry Wysokie mają charakterystyczną, alpejską (wysokogórską) rzeźbę, na której istotny wpływ wywarła obecność lodowców górskich

Tatry...(wody)

jeziora, potoki, stawy, Morskie Oko, Wielki staw

czynniki wpływające na odrębność klimatyczną Tatr

fwysokość nad poziomem morza; -utrudniony przepływ powietrza w kierunku północ-południe spowodowany występowaniem bariery górskiej

fauna tatr

kozica, świstak (objęte ochroną) oraz niedźwiedzie, rysie, jelenie, sarny, borsuki, gronostaje, łasice oraz z ptaków bardzo rzadki orzeł przedni.

omawia florę i faunę Bieszczad

Zwierzęta: żubry, wilki, rysie, jelenie i niedźwiedzie. Połoniny, a pod nimi rozciągające się jodłowo-bukowe lasy.

wody powierzchniowe Bieszczad

Dobrze rozwinięta sieć rzeczna, jednak tworzą ją przede wszystkim niewielkie cieki. Największą rzeką jest San. W Bieszczadach nie ma wielu naturalnych jezior.

Góry niskie

góry o wysokościach bezwzględnych sięgających 500–600 m n.p.m. i stosunkowo niewielkich wysokościach względnych. Rzeźbą są podobne do wyżyn.

Wyżynę Śląską pokrywają

osady polodowcowe, przede wszystkim piaski