historia pojecia

monteskiusz

podzielil wladze na 3 modele ustrojowe republikaanski monarchistyczny despotyczny nie opowiadal sie za zadnym z nich chcial przestrzec ludzi przed despotyzmem

walter

walter przeprowadzil krytyke polityczna i spoleczna twierdzil ze oswiecony monarcha ansolutny bedzie dobrze rzadzil krajem

machiavelli

machiavelli napisal traktat pt ksiaze w ktorym opisywal funkcojonowanie królestw i republik zostalo to wpisanr na liste zakazanych ksiag

john locke

rozroznil prawa czlowieka od praw obywatela wprowadzil nowy ustroj dotyczący wartości pieniądza nowy ekonomiczny przelom monetarny

andrzej frycz modrzewski

probowal wszystkim grupom społecznym nadac tych samych praw. postulowal o publiczne szkoły i pomoc biednym opieka

stanislaw leszczynski

glos wolny wolnosc ubezpieczajacy chcial ograniczyc liberum veto postulowal o uczynienie narodu zrodlem suwerenności państwa

stanislaw konarski

o skutecznym rad sposobie chcial zniesc Liberum veto zwiekszyc liczbe poslow i wprowadzic ich 2 letnia kadencje

stanislaw staszic

przestrogi dla polski zniesienie wolnej elekcji wprowadzenie monarchii konstytucyjnej z dziedzicznym tronem ustanowienie jednoizbowego sejmu do ktorego nalezala wladza ustawodawcza i wykonawcza

piotr skarga

kazania sejmowe uwazal ze rzady w Rzeczypospolitej powinien sprawowac tylko wladca z czlonkami rady krolewskiej przywileje szlachecir mialy prowadzic do upadku kraju

olivier cromwell

przywodca opozycjonistow podczas wojny domowej jego armia pokonala pod naseby sily krola karooa 1 stuarta zajal londyn i usunal z izby gmin okolo 150 czlonkow ktorzy byli za malo radykalni