Frage |
Antworten |
Lernen beginnen
|
|
– teoria keynesowskiej polityki gospodarczej (mnożnik fiskalny)
|
|
|
Keynes stwierdza w nim, że jego teoria jest ogólną teorią w takim sensie, że Lernen beginnen
|
|
poprzednia teoria (klasyczna i neoklasyczna) jest szczególnym przypadkiem, który mieści się w ogólniejszych ramach jego teorii.
|
|
|
Klasyczna teoria zatrudnienia Lernen beginnen
|
|
Płaca realna odpowiada krańcowej przykrości faktycznie zatrudnionej pracy. Bezrobocie nie istnieje (logika pełnego zatrudnienia). Podaż sama tworzy dla siebie popyt
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Preferowanie podejścia makroekonomicznego zamiast skupiania uwagi na elementarnych podmiotach gospodarowania. Ograniczanie analizy funkcjonalnej na rzecz analizy przyczynowo-skutkowej, zaniedbanej przy dominacji metod ekonomii matematycznej.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Przyjęcie w analizie krótkich okresów. Rozpatrywanie zjawisk w przedziale czasu uznanym za dostateczny dla zaobserwowania zjawisk i wyciągnięcie pewnych praktycznych wniosków. Poszukiwanie rozwiązań służących konkretnej polityce gospodarczej, polityce pełnego zatrudnienia.
|
|
|
Motywy oszczędzania 1 i 2 Lernen beginnen
|
|
1. ostrożnościowy (precautionary motive) – tworzenie rezerwy na nieprzewidziane okoliczności• 2. antycypowania przyszłych niższych dochodów (life-cycle motive) [przezornościowy] – gromadzenie środków na sfinansowanie przyszłych potrzeb.
|
|
|
Motywy oszczędzania 3 i 4 Lernen beginnen
|
|
3. wyrachowania (intertemporal substitution motive) – wykorzystywanie wysokiej stopy procentowej, poprawy stopy życiowej (improvement motive) – zwiększenie dobrobytu
|
|
|
Motywy oszczędzania 5 i 6 Lernen beginnen
|
|
5. niezależności (independence motive) – realizacja własnych aspiracji. Przedsiębiorczości (enterprise motive) – tworzenie kapitału na realizację przyszłych projektów (spekulacyjnych lub biznesowych).
|
|
|
Motywy oszczędzania 7 i 8 Lernen beginnen
|
|
pozostawienia spadku (bequest motive), skąpstwa (avariace motive) – oszczędzanie wynikające z niechęci do wydawania pieniędzy.
|
|
|
Hansen, produkcja w stanie równowagi 1939 Lernen beginnen
|
|
Przy stałych cenach i płacach równowaga krótkookresowa na rynku dóbr istnieje wtedy, gdy popyt globalny (lub inaczej – planowane wydatki) zrównają się z faktycznie zrealizowaną produkcją. Równowaga może być osiągnięta przy niepełnym wykorzystaniu czynników produkcji!
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Mnożnikiem jest stosunek zmiany wielkości produkcji w punkcie równowagi do powodującej ją zmiany wydatków autonomicznych.
|
|
|
Koncepcja mnożnika zatrudnienia pochodzi od Kahna (Kahn, 1931) Lernen beginnen
|
|
wzrost zatrudnienia potem wzrost wynagrodzeń potem MNOŻNIK ZATRUDNIENIA potem wzrost popytu potem wzrost zatrudnienia potem wzrost podaży.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
mnożnik podatkowy, mnożnik transferowy, mnożnik zrównoważonego budżetu.
|
|
|
„Próba teorii koniunktury” (Kalecki, 1933) Lernen beginnen
|
|
Trzy stałe agregatowe – realne, a nie pieniężne – wielkości zysku, kapitału trwałego i inwestycji.
|
|
|
Teoria niedostatecznego efektywnego popytu, Myrdal, 1931 Lernen beginnen
|
|
Gospodarka – co do zasady – ex ante nie znajduje się w równowadze.
|
|
|
Myrdal, Jeśli inwestorzy wejdą w posiadanie informacji, w następstwie czego zmienią swoje pierwotne plany inwestycyjne, popyt inwestycyjny spadnie, doprowadzając do spadku całkowitego popytu w gospodarce Lernen beginnen
|
|
W ten sposób gospodarka osiągnie równowagę gorszą (podaż przewyższa faktycznie zrealizowany popyt), której wymiarem będzie nadprodukcja. Równowaga, która zostanie osiągnięta, charakteryzować będzie się produkcją poniżej potencjalnej.
|
|
|
Kalecki (1933), Wytworzona nadpodaż (nadprodukcja) zostanie w pierwszej kolejności zużyta na zaspokojenie zwiększonego popytu, który pojawi się w przyszłości. Nowa podaż nie wzrośnie zatem w takim samym stopniu, co Lernen beginnen
|
|
wzrost nowego popytu, co oznacza, że nie zostanie nigdy wytworzona w wielkości pozwalającej na zaspokojenie wzrostu popytu. Pierwotne zaburzenie będzie zatem skutkowało trwałą nierównowagą między nowo wytworzoną podażą a zgłaszanym każdorazowo nowym popytem. Produkt bieżący będzie trwale poniżej produktu potencjalnego.
|
|
|
Czasowe niedobory popytu powodują, trwały ubytek produktu, wahania poziomu produktu (cykl koniunkturalny) Lernen beginnen
|
|
Jeśli rynek jest zawodny, efektywny popyt nie jest dostateczny aby osiągnąć równowagę z wytworzoną podażą, konieczne jest zaangażowanie rządu, który zwiększy efektywny popyt. Ekonomia niedoskonałej konkurencji (Robinson, 1933; Chamberlin, 1933)
|
|
|
Założenia neoklasyczne, które nie przystają do rzeczywistości lat 20. i 30., doskonale konkurencyjne rynki ale rynki są zmonopolizowane (nie ma wielości podmiotów, głównie po stronie podaży) Lernen beginnen
|
|
ceny i płace ustalane przez siły rynkowe ale ceny i płace są regulowane, ceny i płace są giętkie ale ceny i płace są lepkie (dostosowują się z pewnym opóźnieniem)
|
|
|
Przyczyny Wielkiego Kryzysu Lernen beginnen
|
|
Łatwe nabycie kredytu w czasach przed kryzysem. Brak skrupulatnej sprawozdawczości firm notowanych na giełdzie. Przeszacowywanie wartości akcji firm. Kryzys ujawnił przeszacowanie, a firmy bankrutowały (wraz z tymi, którzy nabyli akcje).
|
|
|
wychodzenie z kryzysu, nieskuteczność szkoły neoklasycznej Lernen beginnen
|
|
zbyt silna waluta ogranicza eksport. Wciąż pokutuje równowagowe podejście do polityki budżetowej. Polityka była ukierunkowana na obniżenie cen (polityka deflacyjna) po to, by wzrósł popyt, a w rezultacie produkcja.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
W Polsce na stanowisku ministra skarbu Władysława Zawadzkiego (który był zwolennikiem leseferyzmu) zastąpił Eugeniusz Kwiatkowski (zwolennik interwencjonizmu).
|
|
|
Wprowadzano narzędzia interwencjonizmu. Stany Zjednoczone – osłony dla pracowników (m.in. płaca minimalna, obowiązkowe ubezpieczenia, wzrost pozycji związków zawodowych), program robót publicznych Lernen beginnen
|
|
Niemcy – roboty publiczne (m.in. budowa systemu autostrad Rzeszy). Polska – roboty publiczne (m.in. budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego).
|
|
|
teoria średniookresowych cykli koniunkturalnych Lernen beginnen
|
|
Clementa Juglara (1856, 1862)
|
|
|
Teoria innowacji i przedsiębiorcy Lernen beginnen
|
|
Schumpeter dynamizuje statyczną gospodarkę neoklasyczną. Siły pchające ją do rozwoju mają charakter endogeniczny, a nie egzogeniczny.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
dzięki wynalazkom i odkryciom stwarza możliwości zmiany życia; kieruje nim motyw poznawczy, a jego dzieło najczęściej nie powstaje z myślą o wykorzystaniu do rozwiązania powszechnego problemu.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Te wynalazki i odkrycia, które są przydatne dla gospodarki Schumpeter nazywa nowymi kombinacjami (innowacjami) [nowe (bardziej produktywne) techniki produkcji; nowe produkty; nowe formy organizacji gospodarki; nowe metody finansowania działalności gospodarczej; nowe rynki zbytu].
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
pojawia się zachęcony możliwością osiągnięcia zysku; upowszechnia wdrożoną technologię.
|
|
|
Cykle Juglara (1856, 1862) Lernen beginnen
|
|
Cykl Juglara (6-10-letni, średniookresowy) składa się z 3 faz dobrej koniunktury, kryzysu i likwidacji. Przyjmuje się w nich stały nakład kapitału.
|
|
|
Likwidacja stanowi szczególny przypadek fazy kryzysu Lernen beginnen
|
|
gdy część kapitału jest bezpowrotnie usuwana z procesu wytwórczego; poprawa koniunktury jest uwarunkowana stworzeniem nowego zasobu kapitału.
|
|
|
Teoria cykli Schumpetera (1939), O dynamice gospodarki rozstrzygają innowacje. Ich nieregularny charakter powoduje, że gospodarka jest stale wytrącana z równowagi, której nigdy nie osiąga Lernen beginnen
|
|
(balansowanie w okolicy stanu równowagi – „sąsiedztwo równowagi”). Pojawienie się innowacji (ich skali i liczby) określa rozmiary boomu.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
bardzo wysoki stopień zaspokojenia potrzeb spowoduje stopniowe przekształcenie gospodarki rynkowej w gospodarkę centralnie sterowaną (z centralnym planifikatorem).
|
|
|
Powstanie gospodarka pośrednia (tj. kapitalistyczna z bardzo dużym udziałem sektora publicznego) Lernen beginnen
|
|
a poziom życia będzie się wyrównywał m.in. dzięki zastosowaniu narzędzi redystrybucyjnych i dostarczaniu dóbr publicznych na szeroką skalę.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
źródł wzrostu produktu w dostępnych czynnikach produkcji, a u Schumpetera w innowacjach.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
wzrastają inwestycje, a w ślad za nimi wzrasta podaż dóbr, okres sekularny – zmiany technologiczne zwiększają produktywność kapitału, wskutek czego wzrasta podaż dóbr.
|
|
|
Vilfredo Pareto (1896) wykorzystuje krzywe obojętności wprowadzone przez Francisa Edgewortha (1881) Lernen beginnen
|
|
W ten sposób – za pomocą tzw. skrzynki Edgewortha – wyjaśnia optymalne rozwiązanie w zakresie wymiany dóbr przez dwóch konsumentów.
|
|
|
Stan równowagi jest optymalny Lernen beginnen
|
|
ponieważ odejście od niego powoduje zejście konsumenta na niżej położoną krzywą obojętności
|
|
|
Optimum Pareto jest bardzo rygorystyczne – na jego mocy wykluczony jest wszelki podział produktu inny niż ukształtowany w procesie wymiany Lernen beginnen
|
|
W szczególności wykluczona jest redystrybucja dokonywana przez rząd za pomocą podatków i transferów.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
sfera nominalna i realna są od siebie oddzielone; pieniądz pełni jedynie funkcję środka wymiany i jednostki obrachunkowej.
|
|
|
Z uwagi na prawo rynków Saya 𝑉=𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡 Lernen beginnen
|
|
nie jest to jednak prawdą, ponieważ w zależności od fazy cyklu koniunkturalnego 𝑉 się zmienia]
|
|
|
Równowaga rynków dóbr (Say) Lernen beginnen
|
|
przeniesiona zostaje na rynek pieniądza (Pigou).
|
|
|
Właściciele czynników produkcji roszczą sobie prawo do wytworzonego produktu, zgłaszają popyt na pieniądz. Wydają otrzymane środki na zakup dóbr (tworzony jest popyt na dobra) Lernen beginnen
|
|
Popyt na dobra odpowiada wytworzonej podaży (osiągana jest zatem zarówno równowaga rynku pieniężnego, jak i równowaga rynku towarowego).
|
|
|
Popyt na pieniądz dostosowuje się do wielkości produktu Lernen beginnen
|
|
a więc poziom cen jest liniową funkcją podaży pieniądza.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Wzrost podaży pieniądza może być wynikiem jedynie wzrostu produktu. Jeśli rząd zwiększa poziom podaży pieniądza bez uprzedniego wzrostu poziomu produktu, efektem będzie proporcjonalny wzrost poziomu cen
|
|
|
William Stanley Jevons (1835-1872) Lernen beginnen
|
|
SZKOŁA MANCHESTERSKA „Theory of Political Economy” (1871)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
SZKOŁA LOZAŃSKA „Éléments de l’économie pure” (1874)
|
|
|
1834 – Samuel Mountifort Longfield Lernen beginnen
|
|
„Lectures on Political Economy” (rozwija teorię produktywności krańcowej)
|
|
|
1838 – Antoine Augustin Cournot Lernen beginnen
|
|
podejście marginalne zastosował do funkcjonowania przedsiębiorstwa; zdefiniował popyt i ustalił relację między ceną a zapotrzebowaniem
|
|
|
Johann Heinrich von Thünen Lernen beginnen
|
|
„Der isolierte Staat” – rozwinął teorię płacy opartej na produktywności krańcowej oraz teorię malejących przychodów i renty.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
zróżnicowana metodologia – Jevons empiryzm; Walras aparat matematyczny; Menger abstrakcyjna logika dedukcyjna,
|
|
|
problem badawczy, podstawowy podmiot, cel gospodarowania, podejście Lernen beginnen
|
|
podmioty gospodarcze, mikro, konsument, dobrobyt jednostki, popytowe, dobrobyt jednostki.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
w miarę jak rośnie konsumpcja dobra, jego użyteczność krańcowa maleje
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
wartość diamentów jest większa od wartości wody, ponieważ o wartości decyduje wybór konsumenta, a nie użyteczność całkowita.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Rzeczy mają dwojaką wartość jedna jest naturalna (obiektywna), a druga oparta na użyciu (w większości opiera się na subiektywnej użyteczności). Dobra podlegające sprzedaży są wartościowane w ten drugi sposób. Trzecia, complacibilitas (pragnienie) – powszechna, a nie jednostkowa wycena.
|
|
|
ta wartość użycia [lub też wartość w użyciu] może być rozważana z trzech punktów widzenia Lernen beginnen
|
|
virtuositas (obiektywna wartość w użyciu) – wiele możliwości użycia powoduje, że jest ono wartościowo lepsze, raritas (niedobór) – paradoks wartości.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
zdaniem marginalistów kluczowe dla wyznaczania ceny jest odwołanie się do użyteczności krańcowej, a nie całkowitej lub przeciętnej (jak u klasyków, czy w myśli przedklasycznej)
|
|
|
pierwotne czynniki wytwórcze wyznaczają cenę dobra (klasycy) Lernen beginnen
|
|
ceny dóbr wyznaczają wartość czynników produkcji (marginaliści)
|
|
|
Skoro na mocy I prawa Gossena 𝑀𝑈=𝑝, oznaczałoby to, że ceny dóbr będą się zrównywały – tak jednak nie jest, dlatego II prawo Gossena należy rozumieć jako Lernen beginnen
|
|
prawo wyrównywania się użyteczności krańcowych ostatnich jednostek pieniężnych
|
|
|
Użyteczność z konsumpcji pojedynczego dobra zależy wyłącznie od ilości skonsumowanego dobra Lernen beginnen
|
|
nie mają tu znaczenia ilości innych dóbr i relacje między innymi dobrami (relacje komplementarności czy substytucyjności).
|
|
|
Teoria procentu Böhm-Bawerka Lernen beginnen
|
|
Dobra kapitałowe, nie będąc konsumowanymi, nie powinny mieć ceny. Cenę tę nadaje się dobrom kapitałowym IMPUTUJĄC ją przez odniesienie do użyteczności dobra konsumpcyjnego, którego wytworzeniu służy.
|
|
|
Konsumpcja bieżąca jest wyżej ceniona niż przyszła Lernen beginnen
|
|
dlatego też cena dobra kapitałowego jest wyższa od ceny dobra konsumpcyjnego.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Wszelkie spadki ogólnego poziomu aktywności gospodarczej, które mogłyby się przydarzyć, mają jedynie krótkotrwały charakter, ponieważ rynek automatycznie przywróci system do pełnego wykorzystania zasobów.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
ekonomia jako nauka hipotetyczna posługująca się metodą a priori
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
opierają się na obiektywnych prawach przyrody i wymykają się spod ludzkiej kontroli (są niezmienne),
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
związane są z układem instytucji społecznych (są zmienne, można je modyfikować, co oznacza, że można bardziej sprawiedliwie dzielić dochód).
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
ekonomia polityczna zawiera zbiór prawd pozytywnych, a nie reguł normatywnych,
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
ekonomia polityczna jest nauką abstrakcyjną, opierającą się na hipotetycznych założeniach, niewspartych faktami.
|
|
|
Mill przedstawia teorię wartości opartej na koszcie produkcji Lernen beginnen
|
|
w której koszty pieniężne odzwierciedlają koszty realne, czyli przykrość pracy (ujemna użyteczność) i abstynencji (ograniczenia konsumpcji).\
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Na pojedynczych rynkach może być nierównowaga, jednak zakładanie, że na wszystkich rynkach łącznie będzie nadprodukcja, jest niewłaściwe.
|
|
|
GOSPODARKA NATURALNA (barterowa) Lernen beginnen
|
|
nie powstaje nierównowaga nigdy, ponieważ zakłada się, że na rynek chce się dostarczyć te dobra, na które znajdzie się zbyt i za które nabędzie się inne dobra.
|
|
|
Socjaliści utopijni, krytycznie odnosili się do roli kapitału, niepożądane jest funkcjonowanie konkurencyjnych rynków Lernen beginnen
|
|
rekomendowany jest rozwój spółdzielczości, w zakresie planowania gospodarczego postulowali dopuszczenie naukowców i inżynierów do odgrywania większej roli w gospodarce
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
skoro praca tworzy wartość, to powinna otrzymywać całość lub większość swojego produktu,
|
|
|
podział dochodu jest niesprawiedliwy Lernen beginnen
|
|
rekomendacją jest powrót do gospodarki z większą liczbą rzemieślników i drobnych przedsiębiorstw.
|
|
|
upadek ekonomii klasycznej Lernen beginnen
|
|
jednoczesny wzrost dochodu i liczby ludności więc produkt per capita wzrastał, postęp techniczny przełamuje prawo malejącej produktywności krańcowej w rolnictwie
|
|
|
ekonomia coraz bardziej się profesjonalizowała Lernen beginnen
|
|
naukowcy doszukiwali się braku uwzględnienia roli popytu i zysków w określaniu cen u Ricardo; wątpliwa była również koncepcja stanu stacjonarnego zaproponowana przez Ricardo
|
|
|
pisarze humanistyczni i socjalistyczni Lernen beginnen
|
|
nie znając metody ekonomii – krytykowali fundamenty gospodarki kapitalistycznej (tę myśli skrystalizował Marks w Kapitale)
|
|
|
Wyróżniki podejścia historycznego Lernen beginnen
|
|
obrona własnej gospodarki przed konkurencją z zagranicy, rząd powinien pełnić rolę „wychowawcy” aż do momentu gdy własna gospodarka będzie na tyle silna, aby prowadzić wymianę handlową z zagranicą na zasadach partnerskich
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
liberalizm ma rację bytu w stosunkach między państwami o zbliżonym poziomie rozwoju gospodarczego; protekcjonizm jest konieczny do wychodzenia z zacofania gospodarczego
|
|
|
ekonomia staje się nauką IDIOGRAFICZNĄ Lernen beginnen
|
|
dąży do uchwycenia i opisu tylko tego, co w procesie przemian społeczno-gospodarczych ma swoisty i niepowtarzalny charakter
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Johann Gottlieb Fichte, autarkia jako podstawa gospodarki, ingerencja państwa jest wszechobecna, Adam Heinrich, apologia państwa, które jest „totalnością całego życia”
|
|
|
Müller, bogactwo narodu to coś więcej niż u Smitha (suma dóbr materialnych) – to dobra materialne i dobra duchowe Lernen beginnen
|
|
potencjał umysłowy mężów stanu, uzdolnienia artystów i naukowców, tradycje i kultura, charakter narodu (egzystencja narodu jest jego prawdziwym bogactwem)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Narodowy system ekonomii politycznej (1841)
|
|
|
Teoria stadiów rozwoju (Hauptentwicklungsgrade) Lernen beginnen
|
|
stan dzikości, stadium pasterstwa, stadium rolnictwa, stadium rolniczo-przemysłowe, stadium rolniczo-przemysłowo-handlowe
|
|
|
Historia Gospodarcza, przyjmując warunki przyrodnicze za dane, jednoczeniu ludności i przechodzeniu do wyższych form organizacji sprzyja wymiana międzynarodowa Lernen beginnen
|
|
państwa silne gospodarczo narzucają swoje panowanie narodom biedniejszym i podporządkowują je swoim interesom gospodarczym
|
|
|
Teoria potencjału produkcyjnego Lernen beginnen
|
|
potencjał produkcyjny opiera się nie tylko na zasobach, ale i na „kapitale duchowym narodu, siła tworząca bogactwo jest ważniejsza od samego bogactwa, każda praca jest produkcyjna (zaprzeczenie podziału dokonanego przez Smitha)
|
|
|
historia dowiodła ogromnego znaczenia religii Lernen beginnen
|
|
wprowadzenia monogamii, zniesienia niewolnictwa i poddaństwa, upowszechnienia własności prywatnej ziemi, udoskonalenia transportu, wykorzystania wynalazków i odkryć
|
|
|
Protekcjonizm wychowawczy, najlepiej osiągnąć za pomocą wolnego handlu z narodami bogatszymi; przejście do faz wyższych wymaga stosowania ceł wychowawczych Lernen beginnen
|
|
szybka rozbudowa infrastruktury komunikacyjnej (kanałów, dróg bitych, kolei), kolonizacja, silna armia, oparcie rozwoju uprzemysłowionych Niemiec na zapleczu surowcowym i rolnym biednych krajów Europy Wschodniej
|
|
|
Starsza szkoła historyczna Lernen beginnen
|
|
Bruno Hildebrand (1848) i Wilhelm Roscher (1854-1894).
|
|
|
Młodsza szkoła historyczna Lernen beginnen
|
|
Gustav von Schmoller (1900-1904) i Werner Sombart (1936)
|
|
|
Wilhelm Georg Friedrich Roscher (1817-1894), abstrakcyjne podejście odpowiada matematyce, ale nie przyrodzie, analizować należy organizm społeczny Lernen beginnen
|
|
(tj. współdziałanie języka, religii, sztuki, nauki, prawa, gospodarki i państwa), ekonomia musi zatem korzystać z dorobku wszystkich nauk społecznych
|
|
|
cykliczność rozwoju narodu Lernen beginnen
|
|
młodość – dojrzałość - starość
|
|
|
Bruno Hildebrand (1812-1878) Lernen beginnen
|
|
krytyka doktryny Lista i rodzącego się socjalizmu, szeroko wykorzystywał dane statystyczne do kwestionowania praw ekonomii klasycznej, korelacje to nie to samo co związki przyczynowo-skutkowe
|
|
|
trzy stopnie (Stufe) rozwoju społecznego (liniowe przechodzenie do kolejnych stadiów) Lernen beginnen
|
|
gospodarka naturalna, gospodarka pieniężna, gospodarka kredytowa
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
proletariat posiada własność środków produkcji, ale pozostaje ślad po kapitalizmie, jakim jest wynagrodzenie czynnika pracy, każdy uczestniczy w procesie gospodarczym według swoich zdolności i otrzymuje dochód zgodnie z wniesionym wkładem
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
bodźce pieniężne i materialne nie stanowią motywacji dla ludzi do pracy
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
zniesienie pracy fabrycznej dzieci, wysoki podatek progresywny, centralizacja kredytu w rękach państwa za pomocą banku narodowego o kapitale państwowym i wyłącznym monopolu
|
|
|
Konkurencja na rynkach produktu Lernen beginnen
|
|
Poszukiwania nowych technologii produkcji niemal zawsze wiążą się ze wzrostem składu organicznego kapitału, co dla stałej stopy wartości dodatkowej, powoduje spadek stopy zysku.
|
|
|
Ricardo i PEŁNE ZATRUDNIENIE Lernen beginnen
|
|
gospodarka w długim okresie samoczynnie wykazuje tendencję do funkcjonowania przy pełnym zatrudnieniu posiadanych zasobów.
|
|
|
Wzajemne oddziaływanie na siebie takiego społeczeństwa na doskonale konkurencyjnych rynkach będzie prowadzić do jednolitej stopy zysków dla inwestycji o podobnym ryzyku Lernen beginnen
|
|
do jednolitych płac pracowników o tych samych zdolnościach i wykształceniu oraz do jednakowych poziomów renty gruntowej dla gleb o tej samej urodzajności.
|
|
|
Fundamentalne założenia podejścia Ricardo Lernen beginnen
|
|
STAŁE WSPÓŁCZYNNIKI PRODUKCJI W ODNIESIENIU DO PRACY I KAPITAŁU, STAŁE PRZYCHODY W PRZEMYŚLE, MALEJĄCE W ROLNICTWIE, DOSKONAŁA KONKURENCJA, NEUTRALNOŚĆ PIENIĄDZA
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
przychód brutto mius płace (minimum utrzymania) minus amortyzacja
|
|
|
zyski są źródłem oszczędności, czyli akumulacji kapitału Lernen beginnen
|
|
Z czasem odbywa się redystrybucja dochodu na korzyść właścicieli ziemskich (zyski obniżają się, a renty rosną – stopa wzrostu obniża się
|
|
|
W długookresowej równowadze płace równają się minimum egzystencji Lernen beginnen
|
|
a czysty przychód rentom i zyskom.
|
|
|
Teoria renty gruntowej Ricardo Lernen beginnen
|
|
Ziemia nie jest wynikiem pracy ludzkiej, zatem nie tworzy wartości, a mimo to jej właściciele otrzymują wynagrodzenie tak, jakby ziemia tworzyła wartość.
|
|
|
Dobra wytwarzane na działkach lepszych niż krańcowa dają nadwyżkę ceny nad kosztami produkcji, czyli Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Rentę otrzymują tylko właściciele działek o produktywności wyższej niż krańcowa Lernen beginnen
|
|
(renta jest wynagrodzeniem z tytułu własności).
|
|
|
Teoria tworzenia i podziału produktu (Ricardo, 1815) – model zbożowy, zasób ziemi jest stały, obowiązuje malejąca produktywność ziemi, popyt na pszenicę jest funkcją liczby ludności Lernen beginnen
|
|
siła robocza jest wynagradzana według jednolitej stawki płac, która według teorii Malthusa, jest stawką minimalną (zapewniającą przetrwanie biologiczne).
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Dodatkowy koszt przewyższa produkt – działalność gospodarcza traci sens, bo zanika motyw zysku, gospodarka trafia do stanu stacjonarnego
|
|
|
Maltuzjańska niedostateczna konsumpcja Smith Lernen beginnen
|
|
postęp gospodarczy zależy od wielkości i efektywności siły roboczej, od ilości i jakości bogactw naturalnych, od struktury instytucjonalnej (doskonała konkurencja) i od rozmiarów akumulacji kapitału.
|
|
|
Maltuzjańska niedostateczna konsumpcja Ricardo – Lernen beginnen
|
|
Maltuzjańska niedostateczna konsumpcja Ricardo –akumulacja kapitału i dążenie do stanu stacjonarnego
|
|
|
A co, jeśli łączny popyt nie nadąży za łączną podażą, pociągając za sobą mniejsze niż pełne zatrudnienie zasobów, czyli depresję Lernen beginnen
|
|
Malthus krytykuje Ricardo twierdząc, że nie można patrzeć tylko na podażową stronę gospodarki – konieczne jest uwzględnienie efektywnego popytu
|
|
|
Say, Nadprodukcja może wystąpić na pojedynczych rynkach, ale nie w skali całej gospodarki Lernen beginnen
|
|
Kryzysy nie wystąpią, ponieważ pieniądz cyrkuluje w gospodarce i nie jest tezauryzowany.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Indywidualny (egoistyczny) interes w parze z akumulacją kapitału prowadzi do optymalnej alokacji kapitału pomiędzy gałęziami gospodarki.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Wartość wymienna tworzy cenę dobra
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
długookresowe – zrównujące się z kosztami produkcji (zależą jedynie od kosztów produkcji).
|
|
|
ceny rynkowe – krótkookresowe Lernen beginnen
|
|
zależą od zapotrzebowania (czynniki popytowe) i kosztów produkcji (czynniki podażowe),
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Mniej rządu, to mniejsze podatki nakładane na kapitalistów – ich większe zyski skutkują większą akumulacją kapitału, a więc szybszym wzrostem.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
zapas dóbr lub kapitału, którego źródłem są oszczędności kapitalistów, czyli nieskonsumowana część dochodu
|
|
|
Teoria podziału produktu Smitha Lernen beginnen
|
|
|
|
|
stopa zysku będzie maleć Smith Lernen beginnen
|
|
konkurencja na rynku pracy między kapitalistami poszukującymi pracowników, wzrost płac więc wzrost kosztów produkcji więc spadek zysków
|
|
|
konkurencja na rynkach produktów Lernen beginnen
|
|
spadek kosztów więc spadek cen więc spadek zysków
|
|
|
konkurencja na rynku inwestycyjnym Lernen beginnen
|
|
akumulacja kapitału (wzrost podaży oszczędności) więc spadek stopy procentowej więc spadek zysków.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Opisał efektywną koordynację milionów decyzji gospodarczych przez siły rynkowe.
|
|
|
DWA FUNDAMENTY MYŚLI SMITHA Lernen beginnen
|
|
ekonomia polityczna, teoria pracy produkcyjnej i teoria kapitału, polityka ekonomiczna, krytyka fizjokratyzmu, krytyka merkantylizmu, postulaty polityki gospodarczej.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Przy braku ograniczeń, ludność będzie rozwijać się w tempie geometrycznym, a podaż żywności rosnąć tylko w tempie arytmetycznym
|
|
|
Hamulce pozytywne (represyjne) Lernen beginnen
|
|
wojny, głód, choroby, epidemie – powodujące wzrost stopy zgonów,
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
negatywne (prewencyjne) – opóźnienie zawierania małżeństw – powodujące obniżenie stopy urodzeń.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
racjonalnosć działani, egoizm, skłonność do wymiany
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
To, co powinno być (wypowiedzi normatywne), nie może być wysnuwane z tego, co jest (wypowiedzi pozytywne).
|
|
|
cenowy mechanizm przepływu pieniądza kruszcowego Lernen beginnen
|
|
Eksport gospodarki z dodatnim bilansem handlowym zaczyna spadać, a z ujemnym – wzrastać (kluczowe będą tu niższe ceny za granicą).
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
zerwanie z podejściem merkantylistów, rola handlu jest ograniczona do biernej roli dystrybutora wytworzonego produktu; kluczowego znaczenia nabiera proces produkcji
|
|
|
Petty był prekursorem rachunku narodowego Lernen beginnen
|
|
Jako pierwszy opowiedział się za koniecznością wyrażania zmiennych ekonomicznych liczbowo
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
Monety w nadmiarze powinny być przetapiane, wywożone lub pożyczane na procent.
|
|
|
Petty postulował utworzenie banku emitującego noty, a więc pieniądz papierowy Lernen beginnen
|
|
wypełniający lukę czasową w okresach braku monety kruszcowej
|
|
|
Porządek naturalny tworzy trzy składowe u fizjokratów Lernen beginnen
|
|
wolność osobistą, własność prywatną i wolność gospodarczą.
|
|
|
Teoria produkcji – nakłady i produkt czysty Lernen beginnen
|
|
nakłady pierwotne – nakłady na melioracje, wprowadzanie płodozmianu, nawozów i maszyn, budowa pomieszczeń gospodarczych, nakłady wtórne – ziarno siewne, płace robotników.
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
porządek naturalny (wynika z praw przyrody, które człowiek poznaje przez doświadczenie za pomocą własnego rozumu) tworzy porządek pozytywny (prawo stanowione przez ludzi).
|
|
|
Becher podzielił ludność na Lernen beginnen
|
|
podzielił ludność na produkcyjną i konsumpcyjną.
|
|
|
Jean Baptiste Colbert (1619-1683) Lernen beginnen
|
|
protekcjonizm wychowawczy, usprawnienia administracyjne, w zakresie prawa gospodarczego i podatkowego, rozbudowa armii i floty, poparcie dla rozbudowy kampanii handlowych i kolonializmu
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
zakaz emigracji, w latach wielkiego głodu sugerował import taniego zboża, w latach pokoju rekomendował obniżenie ceł (dostęp do zyskownych rynków zbytu), powstanie licznych manufaktur królewskich, chronionych cłami importowymi
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
cel to uzyskanie samowystarczalności i ścisła reglamentacja wymiany handlowej z zagranicą, wsparcie zakładania manufaktur (aby w ten sposób uniezależnić się od importu)
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
bezwzględnie należy wycofać z obiegu dawne środki płatnicze, reforma zakłada istnienie niepodważalnej relacji wymiennej, ograniczenie podaży pieniądza w obiegu, wszystkie nowe środki płatnicze powinny pojawić się na rynku w tym samym czasie, jedna mennica państwowa,
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
tylko użyteczność monety, jako środka wymiany, powinna być podstawą polityki pieniężnej, psując monetę władca szkodzi społeczeństwu, napływ fałszywego (gorszego) pieniądza z zagranic
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
dobra konsumpcyjne – ulegają zniszczeniu i można domagać się tylko ich zwrotu bez dodatkowej korzyści
|
|
|
Lernen beginnen
|
|
ideałem jest własność wspólna, ale to niedoskonałość człowieka zrodziła własność prywatną, zawód rolnika i rzemieślnika jest godny, kupca moralnie niebezpieczny, a lichwiarza – godny potępienia.
|
|
|