łac11

ius est ars boni et aequi

a

ius cogens

a

ius dispositivum

a

Genus

a

Species

a

Genus perire non censetur

a

Causa solvendi

a

Causa donandi

a

Causa obligandi vel acquirendi

a

Ad solemnitatem

a

Ad eventum

a

Esentialia negotti

a

Naturalia negotiates

a

Accidentialia negotti

a

Erga omnes -ß prawo skuteczne wobec wszystkich. Np: posiadając jakąś własność nikt nie może nam jej naruszać

a

Inter partes

a

Vacatio legis

a

Verba legis

a

Condicio

a

Dies

a

Dies a quo

a

Dies ad quem

a

Superficies solo cedit -

a

Iura in re aliena

a

Ius disponendi

a

Nemo plus iuris ad (in) alium fransferre potest quam ipse haberet -

a

Rei vindicatio -

a

Actio negatoria

a

Confussio

a

Corpus -

a

Animus

a

Animus rem sibi habendi/animus possidendi

a

Animus possidendi pro alieno

a

Beneficium possesionis

a

Cautio damni infecti

a

Constitutum possessorium

a

Traditio brevi manu

a

Succesio- dziedziczenie

a

Succesio anticipata - to co ktoś otrzymał na poczet spadku, dziedziczenie za życia

a

Succesio ex testamento - dziedziczenie na podstawie testamentu

a

Succesio in universitatem - dziedziczenie ogólnych praw i obowiązków osoby, które dotychczas je miały np: dziedziczenie aktyw i pasyw

a

Cum animo testandi

a

Cum viribus heeditatis

a

Pro viribus hereditatis

a

Separatio bonorum

a

Vir - mąż

a

Uxor - żona

a

Matrimoniale foedus

a

Impedimentum matrimonii

a

Impedimentum matrimonii dirimens

a

Impedimentum matrimonii impediens

a

Matrimonium iustum

a

Matrimonium iniustum

a

Matrimonium legitimum

a

Matrimonium non legitimum

a

Matrimonium non existens

a

Matrimonium non consummatum

a

matrimonium ratum et consummatum - ß małżeństwo zawarte, spełnione nierozerwalne

a

Ad reparationem damnorum

a

Separatio quoad torum et separatio mensam

a

Separatio perpetua

a

Separatio temporanea

a

Separatio manente vinculo

a

Mater semper certa est

a

Pater est quem nuptiae demonstrant

a

Impotentia generandi

a

Impotentia coeundi

a

Filius - syn

a

Filia - córka

a

Avus - dziadek

a

Avia - babcia

a

Liberi prioris tori

a

Ceditor - wierzyciel

a

Debitor - dłużnik

a

Obligatio naturalis

a

Dare

a

Pati

a

Damnum emergens

a

Iucrum cessans

a

Ius moderandi - ß prawo miarkowania przy szacowaniu szkody, np: wycena sędziego (zachowanie umiaru w wycenie), sędzie może dokonać innego oszacowania wartości niż powód.

a

Ius retentionis

a

Ius variandi

a

Obligatio alternativa

a

Facultas alternativa

a

Dolus - wina umyślna (zamierzona)

a

Culpa - wina nieumyślna

a

Culpa in abstracto - (wzorzec) niedochowanie staranności wyznaczonego abstrakcyjnego wzorca

a

Culpa in concreto - niedochowanie staranności

a

Culpa in eligendo - niedbalstwo przy wyborze np.: źle dobrany pracownik

a

Culpa in custodiando - wina osoby zobowiązanej do nadzoru nad rzeczą np.: gdy miał ją pilnować a ktoś ją ukradł

a

Culpa in contrahendo - wina przy zawieraniu kontraktu, gdyż źle sformułowano umowę, więc jest nieważna

a

Vis maior - siła wyższa

a

Vis absoluta - przymus fizyczny nieodparty

a

Audiatur et altera pars - niech będzie wysłuchana i druga strona (zasada kontradyktoryjności)

a

Nemo iudex sine actore -nie ma sędziego bez powoda (powód musi wnieść oskarżenie, inaczej nie ma sprawy)

a

Successio mortis causa - NASTĘPSTWO PRAWNE na wypadek śmierci

a

Successio inter vivos - NASTĘPSTWO PRAWNE między żyjącymi

a

Res iudicata-inter partes - sprawa osądzona tworzy prawo między stronami

a

Prorogatio fori - zgodny wybór sądu przez strony (oddanie sprawy sądowi do osądzenia bez względu na jego właściwość miejscową czy osobową)

a

Exceptiones peremptoriae

a

Exceptiones dilatoriae

a

Onus proferendi - ciężar wniesienia dowodu, przytoczenia twierdzeń, dla uczestników (ciężar przytoczenia dowodu), strony są obowiązane podejmować działania, ażeby wyjaśnić istotne okoliczności sprawy i przedstawiać dowody.

a

Onus probandi - ciężar na oskarżycielu; ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi

a

Et incumbit probatio qui dicit non qui negat- ciężar dowodu spoczywa na tym kto twierdzi, a nie na tym co zaprzecza

a

Ne bis in idem - Nie można wnieść powództwa 2 razy w tej samej sprawie.

a

Votum separatum - wyrażenie innego zdania, np: w sądzie kolegialnym jeden sędzia wyrazi zdanie przeciwne wobec reszty uzasadniając to na piśmie.

a

Reformatio in peius - zmiana na gorsze. Ten kto wnosi apelacje nie może otrzymać gorszego wyroku niżeli otrzymał w sądzie Iwszej instancji.

a

iudex inhabilis - SĘDZIA niezdolny do wydania wyroku (wyłączony przez ustawę) np: gdy sędzia jest spokrewniony z jedną ze stron

a

Iudex suspectus -ß SĘDZIA podejrzany (wyłączony na wniosek jednej ze stron) np: gdy jest podejrzenie o romans sędziego z jedną ze stron)

a

Novatio - odnowienie, przemiana zobowiązania w nowe

a

Cessio- cesja, przelew (przeniesienie) wierzytelności, odstępowanie swoich praw osobie trzeciej (wierzycielowi).

a

Cessio legis - cesja z mocy ustawy, odstąpienie uprawnienia na mocy ustawy

a

Emptio rei speratae - kupno rzeczy przyszłej, spodziewanej (np plony) charakter warunkowy kontrakt wyiwera skutki prawne jedynie w przypadku ziszczenia się warunku

a

Emptio spei - kupno szansy, losu np: zwierzyny z polowania (wyiwera skutki prawne nawet w przypadku nieuzyskania oczekiwanych rezultatów)

a

Pactum reservati dominii - umowa z zastrzeżeniem własnośći, np: zastrzeżenie własności sprzedawanego przedmiotu na rzecz sprzedawcy aż do chwili zapłaty ceny

a

Pactum displicentiae - umowa o zwrot rzeczy np: sprzedaż na próbę, gdy kupujący może posiadać jakąś rzecz na określony czas i później ją zwrócić

a

Pactum in favorem tertii - umowa na rzecz osoby trzeciej np: dłużnik zamiast świadczyć do rąk wierzyciela, jak w typowym stosunku obligatoryjnym, jest zobowiązany spełnić świadczenie na rzecz osoby trzeciej.

a

Pactum de retroemendo - umowa sprzedaży z zastrzeżeniem prawa do odkupu (za tę samą cenę)

a

Emptio ad gustum - umowa z zastrzeżeniem zwrotu, jeśli dana rzecz się nie spodoba może zwrócić (umowa zawarta jest dopiero, gdy przedmiot spodoba się kupującemu)

a

Locatio conduction operas - najem dzieła, zobowiązanie wykonawcy dzieła do wykonania oznaczoengo dziełą dla zamawiającego. W zamian za to zamawiający zobowiązuje się zapłącić ustaloną kwotę.

a

In situ criminis - bierze się pod uwagę ustawę w miejscu gdzie popełniono przestępstwo

a

Pacta sunt servanta - umów należy dotrzymywać

a

Ius soli - prawo ziemi; jeden ze sposobów wyznaczania obywatelstwa

a

Liber inventarius - księga inwentarzowa

a

Libri baptisatorum - parafialna księga chrztu

a

Libri sponsor - parafialna księga zawartych małżeństw

a

Libri morturorum/libri demortuorum - parafialna księga zmarłych

a

Delictum frustratum - przestępstwo chybione

a

Nullum crimen, nulla poena sine lege poenali anteriori - nie ma przestępstwa jeżeli wcześniej nie było zagrozenia sakncją karną

a

Victima - ofiara

a

Vis - siła

a

Vis ac metus - siła i groźba

a

Vis privata - skarga prywatna; jeśli została zastosowana przemoc np: gwałt

a

Vis publica - skarga publiczna; oskarżenie z urzędu

a

Vis legis - z mocy prawa

a

Vis testamenti - moc testamentu

a

Vis probandi - moc dowodu

a

Vis absoluta - przymus fizyczny nieodparty

a

Vis compulsiva - siła mogąca działać na psychikę, przymus psychiczny

a

Dolus generalis - zły zamiar ogólny

a

Dolus directus - zły zamiar bezpośredni

a

Dolus directus repentinus -zły zamiar nagły

a

Dolus directus praemeditatus - zły zamiar zamierzony

a

Dolus eventualis - zły zamiar ewentualny (napadnę na bank, ale nie chcę nikogo zabić, jednak jeśli coś to mogę to zrobić)

a

In dubio pro reo - w razie wątpliwości w sprawie brana jest pod uwagę kara łagodniejsza. Na korzyść oskarżonego.

a

Dolus non praesumitur - złego zamiaru się nie domniemywa (powiązane z zasadą domniemania niewinności oskarżonego)

a

Delicta parentum liberis non nocet - przestępstwo rodziców nie dotyczy ich dzieci

a

a

Lex satura - przepis regulujący różne kwestie ujęte w jednym zwartym przepisie

a