→ Łacina Dla Kasi;*. → Start Lernen / Flashcards Herunterladen MP3

Frage		Antworten
Prawo do korzystania z rzeczy. Lernen beginnen		Ius utendi.
Forma czynności prawnej dla osiągnięcia pewnych skutków. Lernen beginnen		Ad eventum.
Prawo zużycia rzeczy. Lernen beginnen		Ius abutendi.
To co wzniesiono na gruncie należy do właściciela gruntu. Lernen beginnen		Superficies solo cedit.
Nikogo nie krzywdzi ten, kto korzysta ze swojego prawa. Lernen beginnen		Quo suo iure utitur, neminem laedit.
Elementy czynności prawnej wpisane w jej naturę. Lernen beginnen		Naturalia negotii.
Ktoś dokonuje czynności prawnej, ale myśli że jej nie dokonuje. Lernen beginnen		Reservatio mentalis.
Tak jak... Lernen beginnen		quasi (ex contractu).
Wymóg formy pisemnej dla celów dowodowych. Lernen beginnen		Ad probationem.
Elementy czynności prawnej. Lernen beginnen		Negotium.
Rzeczy wspólne dla wszystkich. Lernen beginnen		Res omnium communes.
Przez fakty dokonane (dorozumiane). Lernen beginnen		Per facta concludentia.
Zobowiązanie z czynu niedozwolonego. Lernen beginnen		Ex delicto.
Prawo posiadania. Lernen beginnen		Ius possidendi.
Wypowiedziane wyraźnie słowami. Lernen beginnen		Expressis verbis.
W sensie szerokim. Lernen beginnen		Sensu largo.
Najwyższe prawo - najwyższą krzywdą. Lernen beginnen		Summum ius - summa iniuria
Dodatkowe postanowienia czynności prawnej. Lernen beginnen		Accidentalia negotii.
Warunek, od którego zależy efekt. Lernen beginnen		Condicio.
Termin [Jeden z "dodatkowych postanowień czynności prawnej", tj. "Accidentalia negotii"]. Lernen beginnen		Dies.
Polecenie [Jeden z "dodatkowych postanowień czynności prawnej", tj. "Accidentalia negotii"]. Lernen beginnen		Modus.
Prawa na rzeczy cudzej. Lernen beginnen		Iura in re aliena.
Prawa służebności [Jedno z "praw na rzeczy cudzej", tj. Iura in re aliena]. Lernen beginnen		Servitutes.
Zastaw [Jedno z "praw na rzeczy cudzej", tj. Iura in re aliena]. Lernen beginnen		Hypotheka / pignus.
Dzierżawa wieczysta [Jedno z "praw na rzeczy cudzej", tj. Iura in re aliena]. Lernen beginnen		Empitheusa.
Prawo do wzniesienia budynku na cudzym gruncie [Jedno z "praw na rzeczy cudzej", tj. Iura in re aliena]. Lernen beginnen		Superficies.
Niewłaściwość sądu. Lernen beginnen		Praescriptio fori.
Komentarz od ustawy obowiązującej (!). Lernen beginnen		De lege lata.
W szerokim znaczeniu. Lernen beginnen		Sensu largo.
Z tytułu darowania. Lernen beginnen		Causa donandi.
Daj mi fakt, dam ci prawo. Lernen beginnen		Da mihi factum, dabo tibi ius.
Z różnych innych przyczyn. Lernen beginnen		Ex variis causarum figuris.
W stosunku do określonych osób. Lernen beginnen		Ad incertas personas.
Szkoda idzie za głową (sprawcą). Lernen beginnen		Noxa caput sequitur.
Od wtedy (czynność nie jest ważna od zawarcia, tylko od konkretnego wydarzenia). Lernen beginnen		Ex tunc.
Słowami ustawy. Lernen beginnen		Verba legis.
Sposób liczenia czasu (wliczamy dzień pierwszy danego okresu, nie liczymy dnia ostatniego). Lernen beginnen		Computatio civilis.
Coś ponad. Lernen beginnen		Superfluum.
Termin końcowy (skuteczność czynności prawnej ustaje po upływie tego terminu). Lernen beginnen		Dies ad quem.
Gatunek nie ginie. Lernen beginnen		Genus perire non censetur.
Wnioski związane z przyszłymi zmianami w ustawodawstwie (!). Lernen beginnen		De lege ferenda.
Umorzenie zobowiązania (długu). Lernen beginnen		Causa solvendi.
Norma pozbawiona jakichkolwiek sankcji. Lernen beginnen		Lex imperfecta.
Obok ustawy. Lernen beginnen		Praeter legem.
Domniemanie prawne wzruszalne. Lernen beginnen		Preasumptio iuris tantum.
Sprawy świeckie. Lernen beginnen		Causae saeculares.
Skarga skuteczna wobec wszystkich. Lernen beginnen		Actiones in rem.
Od zaraz (czynność prawna ważna natychmiast). Lernen beginnen		Ex nunc.
Prawo ustanowione później należy stosować przed prawem ustanowionym wcześniej. Lernen beginnen		Lex posterior derogat legi priori.
Testament tworzący zobowiązanie. Lernen beginnen		Legatum per damnationem.
W celu zobowiązania kogoś do czegoś. Lernen beginnen		Causa obligandi vel acquirendi.
Na wypadek śmierci. Lernen beginnen		Mortis causa.
Prawo szczególne należy stosować przed prawem ogólnym. Lernen beginnen		Lex specialis derogat legi generali.
Norma opatrzona sankcją karną. Lernen beginnen		Lex minus quam perfecta.
Obyczaj przodków. Lernen beginnen		Mos maiorum.
Skarga skuteczna tylko wobec konkretnej osoby. Lernen beginnen		Actiones in personam.
Określona liczba (liczba zamknieta). Lernen beginnen		Numerus clausus.
Domniemanie prawne niewzruszalne. Lernen beginnen		Preasumptio iuris ac de iure.
Testament tworzący prawo władcze. Lernen beginnen		Legatum per vindicationem.
Wobec wszystkich. Lernen beginnen		Erga omnes.
Rzeczy oznaczone co do tożsamości. Lernen beginnen		Species.
Z samego faktu. Lernen beginnen		Ipso facto.
Przepis ogólny późniejszy nie uchyla przepisu wcześniejszego szczególnego. Lernen beginnen		Lex posterior generalis non derogat legi priori speciali.
Na pierwszy rzut oka. Lernen beginnen		Prima facie.
Długi zwyczaj Lernen beginnen		Longa consuetudo.
Norma prawna opatrzona sankcją karną i sankcją nieważności. Lernen beginnen		Lex plus quam perfecta.
Przywilej czytania. Lernen beginnen		Veniam legendi.
Norma prawna opatrzona sankcją nieważności. Lernen beginnen		Lex perfecta.
Przywilej pisania. Lernen beginnen		Veniam scribendi.
Gdzie społeczeństwo, tam prawo. Lernen beginnen		Ubi societas, ibi ius.
Ustawa specjalna (przepis szczególny). Lernen beginnen		Lex specialis.
Jakim prawem. Lernen beginnen		Quo iure.
Domniemanie faktyczne (z wiedzy). Lernen beginnen		Praesumptio facti.
Glosa. Lernen beginnen		Glossa.
Glosa na marginesie. Lernen beginnen		Glossa marginalis.
Glosa między wierszami. Lernen beginnen		Glosa interlinealis.
Prawo książęce. Lernen beginnen		Ius ducale.
Nieznajomość faktu nie szkodzi. Lernen beginnen		Ignoranti facti non nocet.
Przez analogię. Lernen beginnen		Per analogiam.
Formuła procesu. Lernen beginnen		Formula processus.
Miejsce rynku / sądu. Lernen beginnen		Loca forensia.
Prawo względnie obowiazujące. Lernen beginnen		Ius dispositivum.
Wbrew ustawie. Lernen beginnen		Contra legem.
Nikogo nie uwięzimy, o ile prawem go nie pokonamy. Lernen beginnen		Neminem captivabimus nisi iure victum.
Między żyjącymi. Lernen beginnen		Inter vivos.
Sąd (urząd) zna prawo. Lernen beginnen		Iura novit curia.
Nieznajomość prawa nie uwalnia / nie tłumaczy. Lernen beginnen		Ignorantia iuris non exculpat.
Oboje praw (świeckie i kanoniczne). Lernen beginnen		Ultrisque iuris.
Prawo powszechne. Lernen beginnen		Ius universale.
Gdzie ten sam cel, tam także takie samo uregulowanie. Lernen beginnen		Ubi eadem legis ratio, ibi eadem dispositio.
Kościół żyje prawem rzymskim. Lernen beginnen		Ecclesia vivit lege Romana.
Powód idzie na forum pozwanego. Lernen beginnen		Actor sequitur forum rei.
Glosa zgodna z prawem / Zbiór najważniejszych glos. Lernen beginnen		Glossa ordinaria (Accursiusa).
Sprawy duchowe. Lernen beginnen		Causae spirituales.
Prawo bezwzględnie obowiązujące. Lernen beginnen		Ius cogens.
Agora / Rynek. Lernen beginnen		Forum
Z przeciwieństwa. Lernen beginnen		A contrario.
Prawo partykularne (oddzielne). Lernen beginnen		Ius particulare.
Sąd, który można wybrać. Lernen beginnen		Forum liberum.
Cel ustawy. Lernen beginnen		Ratio legis.
Wnioskowanie z całego systemu prawa. Lernen beginnen		Analogia iuris.
Między stronami. Lernen beginnen		Inter partes.
Sprawiedliwość. Lernen beginnen		Iustitia.
Wódz / książę. Lernen beginnen		Dux
Spółka wszelkiego życia (tj. małżeństwo <3). Lernen beginnen		Consortium omnis vitae.
Nieznajomość prawa szkodzi. Lernen beginnen		Ignorantia iuris nocet.
Rzeczy oznaczone co do gatunku. Lernen beginnen		Genus.
Ustawa ogólna. Lernen beginnen		Lex generalis.
Z mocy prawa. Lernen beginnen		Ipso iure.
W ścisłym znaczeniu. Lernen beginnen		Sensu stricto.
Wnioskowanie z ustawy. Lernen beginnen		Analogia legis.
Przywilej skorzystania ze szczególnego sądu. Lernen beginnen		Privilegium fori.
Z definicji. Lernen beginnen		Ex definitione.
Jasne teksty nie podlegają wykładni. Lernen beginnen		Clara non sunt interpretanda.
Wygaśnięcie ustawy przez nieużywanie (zaprzestanie). Lernen beginnen		Desuetudo.
Pierwszy w czasie, lepszy w prawie. Lernen beginnen		Prior tempore, potior iure.
Zwyczaje miejscowe Lernen beginnen		Consuetudines loci.
Zwyczaje aprobowane. Lernen beginnen		Consuetudines approbatae.
Zwyczaje spisane. Lernen beginnen		Consuetudines in scriptis redactae.
Wykaz sądów / opłata targowa. Lernen beginnen		Cenzus fori.
Zgodnie z ustawą. Lernen beginnen		Iuxta legem.
Ustanawiać ustawę. Lernen beginnen		Legem ferre.
Wynika z kontraktu. Lernen beginnen		Ex contractu.
Źródła prawa. Lernen beginnen		Fontes iuris.
Źródła powstania prawa. Lernen beginnen		Fontes iuris oriundi.
Źródła poznania prawa. Lernen beginnen		Fontes iuris cognoscendi.
Rynek rzymski Lernen beginnen		Forum romanum.
Prawo nie działa wstecz. Lernen beginnen		Lex retro non agit.
Liczy się nie tylko bajceps, ale i... Lernen beginnen		Fryz.
Prawo do dysponowania rzeczą. Lernen beginnen		Ius disponendi.
Porozumienie. Lernen beginnen		Consensus.
Z pomocą samego porozumienia. Lernen beginnen		Solo consensus.
Prawo nieograniczone. Lernen beginnen		Ius infinitum.
W drodze zasiedzenia. Lernen beginnen		In statu usucapiendi.
Prawo do pobierania pożytków z rzeczy. Lernen beginnen		Ius fruendi.
Ustawa nie różnicuje. Lernen beginnen		Lege non distinguente.
Doliczenie czasu, przez który poprzednia osoba posiadała daną rzecz, by można było ją zasiedzieć. Lernen beginnen		Accessio possesionis (accessio temporis).
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw, niż sam posiada. Lernen beginnen		Nemu plus iuris ad transferre non potest, quam ipse haberet.
Własność. Lernen beginnen		Dominium.
Własność użytkowa (wasalna). Lernen beginnen		Dominium utile.
Własność zwierzchnia. Lernen beginnen		Dominium directum.
Współwłasność niepodzielna. Lernen beginnen		Condominium pro indiviso
Skarga o naruszenie posiadania. Lernen beginnen		Actio negatoria.
Skarga wydobywcza. Lernen beginnen		Rei vindicatio - cum omni causa.
Pomieszanie ("zlanie"). Lernen beginnen		Confusio.
Przekazanie klucza. Lernen beginnen		Traditio clauium.
Czynić dobrze. Lernen beginnen		Beneficium.
Posiadanie nie wadliwe. Lernen beginnen		Possessio non vitiosa.
Posiadanie wadliwe. (Gdy ktoś nabył rzecz siłą, potajemnie lub trzeba na żądnie ją oddać. Lernen beginnen		Possessio vitiosa
Siłą Lernen beginnen		Vi
Potajemnie Lernen beginnen		Clam
Oddać na żądanie Lernen beginnen		Precario.
Nikt nie może sam dla siebie zmienić podstawy posiadania. Lernen beginnen		Nemo sibi ipse causa possesion mutare potest.
Przeniesienie własności bez faktycznego wręczenia rzeczy. Lernen beginnen		Traditio brevi manu.
Oddzielenie majątku własnego od spadkowego. Lernen beginnen		Beneficium separationis.
Dobrodziejstwo podziału (dług podzielony na kilku dłużników). Lernen beginnen		Beneficium divisionis.
Ciało, rzecz, faktyczne władztwo. Lernen beginnen		Corpus.
Zastaw ręczny, powstawał na podstawie kontraktu realnego, posiadanie rzeczy od razu przechodziło na wierzyciela. Lernen beginnen		Pignus.
Sukcesja uniwersalna. Przeniesienie na kogoś wszystkich swoich praw. Lernen beginnen		Successio per universitatem.
Służebność nie polega na działaniu. Lernen beginnen		Servitus in facere consistere nequit.
Przeniesienie własności bez faktycznego wydania rzeczy. Posiadacz zmienia się w detektora. Lernen beginnen		Constitutum possesorium.
Symbol kupna. Lernen beginnen		Symbolica, ficta.
Ojciec panny młodej wydaje ją przed kościołem panu młodemu. Lernen beginnen		Traditio puellae ante ostium ecclesiae.
Wydanie bez podstawy prawnej, bez słusznej przyczyny. Lernen beginnen		Traditio nuda sine causa.
Odpowiedzialność do wysokości majątku spadkowego. Lernen beginnen		Beneficium inventari.
Wola posiadania rzeczy dla kogoś. Lernen beginnen		Animus rem alieni habendi.
Wola posiadania rzeczy dla siebie. Lernen beginnen		Animus rem sibi habendi.
Wydanie dokumentu. Nabycie przez pisemne oświadczenie zbywcy. Lernen beginnen		Traditio instrumenti.
Wola posiadania rzeczy. Lernen beginnen		Animus.
Dziedziczenie z testamentu. Lernen beginnen		Successio ex testamento.
Prawo pobierania pożytków z rzeczy zużywalnej. (obowiązek zwrotu w takiej samej ilości) Lernen beginnen		Quasi usus fructus.
Prawo pobierania pożytków z możliwością pobierania wszystkich pożytków. (bez naruszenia rzeczy). Lernen beginnen		Usus fructus.
Pomieszanie, zlanie. (Np. Ruchomości z nieruchomościami) Lernen beginnen		Confusio.
Nikt, kto wystąpi z powództwem, nie zostanie odesłany. Lernen beginnen		Nemini deneganda.
Fizyczne wręczenie rzeczy. Lernen beginnen		Traditio corporalis.
Wydanie nieoznaczonej osobie.Np. gdy rozrzuca się pieniądze. Lernen beginnen		Traditio ad incertam personam.
Dobrodziejstwo wstrzymania się od przyjęcia spadku. Lernen beginnen		Beneficium abstinendi.
Przyjmuje się, że ktoś jest dojrzały. np przez małżeństwo. Lernen beginnen		Beneficium aetatis.
Środki do życia (pozostawione dłużnikowi w przypadku licytacji jego majątku). Lernen beginnen		Beneficium competentiae.
Dobrodziejstwo posiadania (posiadacz jest zawsze w lepszej sytuacji) Lernen beginnen		Beneficium possessionis.
Ten, który przyjmuje pożyczkę. Lernen beginnen		Mutuo accipiens.
Warunek niezbędny, bez którego coś nie może się odbyć. Lernen beginnen		Condicio sine qua non.
Dziedziczenie z ustawy. Lernen beginnen		Successio ex lege.
Wydanie dziewczyny/ kobiety. Lernen beginnen		Traditio puellae/mulieris.
Przeniesienie własności przez wskazanie bez fizycznego zetknięcia się. Lernen beginnen		Traditio longa manu.
Osoba, która daje coś w prekarium. Lernen beginnen		Precario dans.
Wola posiadania dla drugiego. Lernen beginnen		Animus possidendi pro alieno.
Własność użytkowa (wasala). Lernen beginnen		Dominium utile.
Własność niepodzielna. Lernen beginnen		Condominium pro indiviso.
Skarga wydobywcza, przysługująca właścicielowi, który utracił rzecz. Lernen beginnen		Rei vindicatio cum omni causa.
Prawo pobierania pożytku tylko na własne potrzeby. Lernen beginnen		Usus.
Wydanie przez kartę. Lernen beginnen		Traditio per chartam.
Zastaw antychretyczny. (Pożytki z rzeczy którą właściciel wziął w zastaw idę na spłatę kapitału) Lernen beginnen		Pignus antichreticum.
Obywatelski, staranny. Lernen beginnen		Civiliter.
Ten, który ma sie narodzić jest traktowany jak urodzony, wtedy kiedy chodzi o jego korzyści. Lernen beginnen		Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eins agitur.
Dziedziczenie beztestamentowe, według głów. Lernen beginnen		In capita.
Dziedziczenie beztestamentowe, według szczepów. Lernen beginnen		In stirpes.
Z myślą, że to testament. Lernen beginnen		Cum animo testandi.
W razie wątpliwości rozstrzyga się na korzyść testamentu. Lernen beginnen		Favor testamenti.
W razie wątpliwości małżeństwo uznaje się za ważne. Lernen beginnen		Favor matrimoni.
W razie wątpliwości, uważa się, że ktoś jest wolny. Lernen beginnen		Favor libertatis.
Przebłyski świadomości. Lernen beginnen		Lucidum intervallum.
Zapis w testamencie. Lernen beginnen		Legatum.
Zobowiązanie dziedzica do wydania rzeczy. Lernen beginnen		Legatum per damnationem.
Od razu po śmierci spadkodawcy, osoba wyznaczona staje sie właścicielem danej rzeczy. Lernen beginnen		Legatum per vindicationem.
Podział rzeczy. Lernen beginnen		Legatum per praecetionem.
Nakazywanie dziedzicowi pewnych zachowań. Lernen beginnen		Legatum per sinendi modo.
Zapisywanie wierzytelności. Wierzyciel może domagać się od spadkobiercy spłacenia długu. Lernen beginnen		Legatum per nominis.
Zwolnienie z długu. Lernen beginnen		Legatum per liberationis.
Odpowiedzialność ZA rzeczy do masy spadkowej. Lernen beginnen		Cum viribus hereditatis.
Odpowiedzialność DO wysokości masy spadkowej. Lernen beginnen		Pro viribus heredidatis.
Chcemy coś komuś zapisać i dajemy mu to wcześniej, ale odejmujemy to od wartości jego części. Dostaje to na poczet przyszłego spadku. Spadek wcześniej przyjęty. Lernen beginnen		Seccessio anticipata.
Wystąpienie o wydanie spadku. Lernen beginnen		Hereditatis petitio.
Małżeństwo. Lernen beginnen		Matrimonium (Numptiae)
Majątek należący do ojca rodziny. Lernen beginnen		Patrimonium.
Przeszkoda. Lernen beginnen		Impedimentum.
Przeszkoda zrywająca. Lernen beginnen		Impredimentum Dirimens.
Przymierze małżeństwa. Lernen beginnen		Foedus matrimoniale.
Zgoda małżeńska. Lernen beginnen		Consensus matrimonalis.
Zgoda, która musiała być wyrażona przez cały czas trwania małżeństwa. Lernen beginnen		Affectio maritalis.
Małżeństwa powinny być wolne. Zgoda i rozwiązanie powinny zaistnieć z własnej woli. Lernen beginnen		Matrimonia libera esse debent.
Zaręczyny. Lernen beginnen		Sponsalia.
Przyrzeczenie zawarcia małżeństwa. Lernen beginnen		Matrimonii promisso.
Zwrot co do poniesionych kosztów (w przypadku zerwania zaręczyn) Lernen beginnen		Ad reparationem damnorum.
Nikt, kto powołuje się na własną niegodziwość, nie będzie wysłuchany. Lernen beginnen		Nemo turpitudinem suam allegans audiatur.
Małżeństwo zawarte i dopełnione. Lernen beginnen		Matrimonium ratum et consumatum.
Małżeństwo zawarte i nieskonsumowane. Lernen beginnen		Matrimonium ratum et non consumatum.
Żadna ludzka władza nie może rozwiązać małżeństwa. Lernen beginnen		Nulla humana potestas.
Oddzielenie. Lernen beginnen		Separatio.
Zdanie odrębne sędziego w sądzie kolegialnym. Lernen beginnen		Votum separatum.
Oddzielenie do co łoża i stołu. Lernen beginnen		Separatio quo ad torum et mensam.
Separacja stała. Lernen beginnen		Separatio perpetua.
Separacja czasowa. Lernen beginnen		Separatio temporanea.
Separacja w czasie trwania węzła małżeńskiego. Lernen beginnen		Separatio manente vinculo.
Matka zawsze jest pewna. Lernen beginnen		Mater semper certa est.
Ojcem jest ten, na którego wskazuje małżeństwo. Lernen beginnen		Pater est quem nuptiae demonstrant.
Niezdolność. Lernen beginnen		Impotentia.
Niemożność współżycia. Lernen beginnen		Impotentia coeundi (e- z kropkami nad.)
Bezpłodność. Lernen beginnen		Impotentia generandi.
Dzieci. Lernen beginnen		Liberi.
Dzieci pozamałżeńskie. Z nieprawego łoża. Lernen beginnen		Liberi vulgo concepti= liberi illegitimi.
Dzieci prawego pochodzenia. Lernen beginnen		Filii legitimi.
Przez zawarcie małżeństwa (dzieci stają się prawe) Lernen beginnen		Per subsequens matrimonium.
Zarzut wielu współżyjących. (Żaden z pozwanych nie będzie mógł być uznany za ojca.) Lernen beginnen		Exceptio plurium concubentium.
Małżeństwo mniemane. (wszyscy myślą, że jest ważne ale tak nie jest) Lernen beginnen		Matrimonium putativum.
Przysposobienie. Lernen beginnen		Adoptio.
Przyjęcie kogoś za dziecko z pełnymi skutkami. Lernen beginnen		Adoptio plena.
Niepełna adopcja. Dziecko zostaje pod władzą ojca w dotychczasowej rodzinie ale otrzymuje możliwość dziedziczenia beztestamentowego. Lernen beginnen		Adoptio minus plena.
Najpełniejsza adopcja ze wszystkimi skutkami. Dziecko uznane jako członek rodziny. Lernen beginnen		Adoptio plenissima.
Adopcja powinna odtwarzać naturę. Lernen beginnen		Adoptio naturam imitatur.
Zapłodnienie naturalne. Lernen beginnen		In vivo.
Zapłodnienie sztuczne. Lernen beginnen		In vitro.
W prawie podoba się bardziej prostota niż zawiłość. Ustawa powinna być pisana językiem prostym. Lernen beginnen		In legibus magis simplicitas quam difficultas placet
Tam gdzie taki sam powód ustawy tam takie samo rozstrzygnięcie. Lernen beginnen		Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio.
Zwyczaj jest najlepszym interpretatorem ustaw (najlepszą wykładnią prawa). Lernen beginnen		Optima est legum interpres consuetudo.
Ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich. Lernen beginnen		Leges ab omnibus intellegi debent.
Dobre ustawy rodzą się ze złych obyczajów. Lernen beginnen		Leges bonae ex malis moribus procreantur.
Dobre prawo od złego możemy odróżnić miarą prawa natury. Lernen beginnen		Legem bonam a mala nulla a lia nisi naturae norma dividere possumus.
Znać ustawy (prawa) to nie znaczy trzymać się słów ustawy, ale jej treści i mocy działania. Lernen beginnen		Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem.
Nie należy dawać posłuchu czczym głosom tłumu - sędzia nie powinien ulegać naciskom. Lernen beginnen		Vanae voces populi non sunt audiendae.
Nie wszystko, co dozwolone, jest godziwe. Lernen beginnen		Non omne quod licet honestum est.
Wyrok tworzy prawo między stronami. Lernen beginnen		Sententia facit ius inter partes.
Wolność (/godność) jest rzeczą bezcenną. Lernen beginnen		Libertas (/dignitas) inaestimabilis res est.
Siłę wolno odeprzeć siłą. Lernen beginnen		Vim vi repellere licet.
Nie powinniśmy źle korzystać z przysługującego nam prawa. Lernen beginnen		Male nostro iure uti non debemus.
Nikt nie może być wiarygodnym świadkiem we własnej sprawie. Lernen beginnen		Nullus idoneus testis in re sua intellegitur.
Chcącemu i wiedzącemu nie dzieje się krzywda. Lernen beginnen		Volenti et scienti non fit iniuria.
Nieznajomość prawa nikogo nie uwalnia od skutków prawnych. Lernen beginnen		Ignorantia legis neminem excusat.
Co prawa bez obyczaju niewiele znaczą - Horacy. Cóż warte są prawa bez prawnych obyczajów. Lernen beginnen		Quid leges sine moribus, vanae proficiunt.
Najbardziej skorumpowana rzeczpospolita wieloma ustawami. Najwięcej praw w skorumpowanym państwie. Lernen beginnen		Corruptissima re publica plurimae leges.
Węzeł prawa. Lernen beginnen		Vinculum iuris.
Wierzyciel. Lernen beginnen		Creditor.
Dłużnik. Lernen beginnen		Debitor.
Zobowiązywać. Lernen beginnen		Obligare.
Zobowiązanie. Lernen beginnen		Obligatio.
Świadczenie w naturze. Lernen beginnen		In natura.
Zobowiązanie, które może byc dochodzone w drodze sądowej. Lernen beginnen		Obligatio civilis.
Zobowiązanie, które istnieje ale nie rodzi powództwa. Lernen beginnen		Obligatio naturalis.
Przeniesienie prawa własności Lernen beginnen		dare.
Uczynić. Lernen beginnen		Facere.
Zaniechać. Lernen beginnen		Non facere.
Znosić. Lernen beginnen		Pati.
Być zobowiazanym do... Lernen beginnen		Praestare.
Świadczenie jest niemożliwe do wykonania. (wtedy nie powstaje zobowiązanie.) Lernen beginnen		Impossibilium nulla obligatio est.
Możliwość wybory świadczeń spośród różnych. Lernen beginnen		Ius variandi.
Upoważnienie przemienne. Lernen beginnen		Fatultas alternativa.
Zobowiązanie przemienne. Lernen beginnen		Obligatio alternativa.
Żąda się za dużo. Lernen beginnen		Plus patitio.
Rzecz oznaczona indywidualnie ginie temu, komu powinna być świadczona. Lernen beginnen		Species perit ei cui debetur.
Szkoda poniesiona, wyrządzona. Lernen beginnen		Damnorum emergens.
Nieuzyskane korzyści. osoba osiągnęła by je gdyby ktoś wykonał zobowiązanie. Lernen beginnen		Lucrum cessans.
cena Lernen beginnen		PRETIUM
cena rynkowa Lernen beginnen		pretium commune
cena jednostkowa Lernen beginnen		pretium singulare
cena związana z przywiązaniem do rzeczy (np. pamiątka rodzinna) Lernen beginnen		pretium affectionis
prawo miarkowania Lernen beginnen		ius moderandi
kompensacja zysku i szkody (obliczanie różnicy między stratą a zyskiem) Lernen beginnen		compensatio lucri cum damno
prawo zatrzymania rzeczy Lernen beginnen		ius retentionis
nakłady zbytkowe, mogły być zabrane przez pozwanego, jeśli to było możliwe bez uszkodzenia rzeczy (np. zabranie drogich szat niewolnika) Lernen beginnen		ius tollendi
spełnienie świadczenia w celu uwolnienia się od zobowiązania Lernen beginnen		datio in solutum
drogą faktów dokonanych Lernen beginnen		via facti
umowa na korzyść osoby trzeciej Lernen beginnen		pactum in favorem tertii
czynność prawna pomieszana z zamiarem darowizny; czynność zawiązania pomieszanej z nieformalną umową darowizny Lernen beginnen		negotium mix tum cum donatione
klauzula przepadku (gdy dajemy coś w zastaw i nie wykupimy tego w odpowiednim terminie, rzecz ta staje się własnością wierzyciela) Lernen beginnen		lex commissoria
kontrakt nienazwany (do ut des- zamiana) Lernen beginnen		contractus innominatus
umowa o zawarcie zobowiązania (umowa przedwstępna) Lernen beginnen		pactum de contrahendo
umów należy dochowywać Lernen beginnen		pacta sunt servanda
, w jakich umowa została zawarta (jeżeli zawiera się umowę musimy uwzględnić okoliczności, jakie mają miejsce; umowa obowiązuje, jeśli okoliczności się nie zmienią) Lernen beginnen		rebus sic stantibus
zarzut niewykonania umowy Lernen beginnen		exceptio non adimpleti contractus
umyślna, podstęp Lernen beginnen		dolus
wina nieumyślna (lata- zbliżona do umyślnej, levis, levissima) Lernen beginnen		culpa
wina w wyborze Lernen beginnen		culpa in eligendo
wina strzeżenia Lernen beginnen		culpa custodiendo
siła wyższa Lernen beginnen		vis maior
ludzka słabość nie może się oprzeć Lernen beginnen		cui humana infirmitas resistere
odnowienie Lernen beginnen		novatio
przekazanie dóbr Lernen beginnen		cessio
umowa o nieodstępowanie/ niealienowanie rzeczy Lernen beginnen		pactum de non cedendo vel non aliendo
odstąpienie upoważnienia Lernen beginnen		cessio legis
Nikt nie jest sędzią we własnej sprawie. Lernen beginnen		Nemo iudex in sua causa.
Świadek ze słyszenia. Lernen beginnen		Testis ex auditu.
Słowa ulatują pisma zostają. Lernen beginnen		Verba volant, scripta menent.
Czego nie ma w aktach to nie istnieje na świecie. Lernen beginnen		Quod non est in actis, non est in mundo.
Pozwany podnosząc zarzut, występuje w charakterze powoda. Lernen beginnen		Reus in exceptione actor est.
Przestępstwa rodziców niech dzieciom nie szkodzą. Lernen beginnen		Delicta parentum, liberis non nocent.
Złego zamiaru się nie domniemuje. Lernen beginnen		Dolus non praesumitur.
W razie wątpliwości rozstrzygamy na korzyść oskarżonego. Lernen beginnen		in dubio pro reo.
Nikt, nie karze za t żę popełniono przestępstwo, ale dlatego aby nie popełniano przestępstw. Lernen beginnen		Nemo prudens punit, quia peccatum est, sed ne peccetur.
Przestępstwo mniemane, którego nie było. Lernen beginnen		Delictum putativum.
Ścieżka przestępstwa... Lernen beginnen		Inter delicti.
Zły zamiar niezamierzony. ktoś chce napaść na bank i zabija przy tym kasjerkę. Lernen beginnen		Dolus eventualis.
pRZESTĘPSTWO PRAWA publicznego. Lernen beginnen		Crimen
przestępstwo prawa prywatnego. Lernen beginnen		delict.
Przestępstwo, także grzech. Lernen beginnen		peccatum.
przestępstwo, bezprawie. Lernen beginnen		Iniuria.
Przestępstwa prawa narodów. Zbrodnie przeciwko ludzkości. Lernen beginnen		Delicta iuris gentium.
Ofiara. Lernen beginnen		Victima.
Nie ma przestępstwa bez ustawy (wcześniej uchwalonej) Lernen beginnen		Nullum crimen sine lege.
Nie ma kary bez ustawy (ustawa powinna przewidywać sankcję) Lernen beginnen		Nulla poena sine lege.
Nie ma kary bez ustawy pewnej. Lernen beginnen		Nulla poena sine lege certa.
Nie ma kary bez pisemnej ustawy. Lernen beginnen		Nulla poena sine lege scripta.
Nie ma kary bez ustawy wcześniej ogłoszonej. Lernen beginnen		Nulla poena sine lege praevia.
Sprawa osądzona. Lernen beginnen		Res iudicate.
Siła, której nie można się oprzeć. Lernen beginnen		Vis absoluta.
Siła nagła. Lernen beginnen		Vis compulsiva.
Zły zamiar bezpośredni. Lernen beginnen		Dolus directus.
Zły zamiar bezpośredni nagły. Lernen beginnen		Dolus directus repentimus.
Zły zamiar bezpośredni przemyślany. Lernen beginnen		Dolus directus praemeditatus.
Obyczaje międzynarodowe. Lernen beginnen		Comitas gentium.
Prawo powrotu z niewoli u wrogów. Odzyskanie wcześniej posiadanych praw z wyjątkiem małżeństwa i posiadania. Lernen beginnen		Lex postliminii.
Rzecz osądzona wiążąca. Lernen beginnen		Res iudicata inter partes.
Rzecz, która miała miejsce między innymi osobami. Wyrok ma skutki dla osób trzecich. Lernen beginnen		Res inter alios gesta.
Przedłużenie jurysdykcji. Lernen beginnen		Prorogatio iuridictionis.
Przedłużenie kompetencji sądu. Lernen beginnen		Prorogatio fori.
Zarzuty. Lernen beginnen		Exceptiones.
Zarzut peremptoryjny. Miał na celu zniweczenie roszczeń powoda. np przedawnienie. Lernen beginnen		Exceptiones peremptioriae.
Zarzut dylatowyjny, który powodował chwilowe odroczenie sprawy. Np zwłoka. Lernen beginnen		Exceptiones dilatoriae.
Zarzut deklinatoryjny, który zwalniał od wdania się w spór. zawarcie ugody. Lernen beginnen		Exceptiones declinatoriae.
Odpowiedź. Lernen beginnen		Replicatio.
Odpowiedź na odpowiedź. Kolejna odp. Lernen beginnen		Duplicatio. Triplicatio.
Obowiązek przedstawienia środków dowodowych. np gdy ktos przechowuje testment. Lernen beginnen		Onus proferendi.
Obowiązek udowodnienai winy, ciążcy na oskarżycielu. Udowodnienie tezy. Lernen beginnen		Onus probandi.
ciężar dowodowy (onus probandi) spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym kto zaprzecza Lernen beginnen		Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat
Nie wchodzi się dwa razy do tej samej rzeki. Lernen beginnen		ne biss in idem.
Wyrok tworzy prawo miedzy stronami. ` Lernen beginnen		Sententia facit ius inter partes.
Zakaz zmiany wyroku na gorszy przy apelacji. Lernen beginnen		Reformatio in peius.
Rzeczami drobnymi nie zajmuje się pretor czyli urząd czy sąd. Lernen beginnen		De minimis non curat praetor.
Błąd w podstawie prawnej wydania wyroku. w prawie materialnym. Naruszenie przepisów dot orzekania. między treścią a uzasadnieniem. Lernen beginnen		Error in iudicando.
Naruszenie prawa formalnego, niezachowanie odpowiedniej procedury. Lernen beginnen		Error in procedendo.
Sędzia wyłączony ze sprawy z mocą ustawy. (np. ze względu na więzy krwi)!!! Lernen beginnen		Iudex inhabilis!!!
Sędzia wyłączony ze sprawy na wniosek stron. może byc podejrzany.!!! Lernen beginnen		Iudex suspectus.!!!
Wyzbanie prawa. stwierdzenia wg jakiego prawa sie żyje. Lernen beginnen		professio iuris.
To co konieczne do przeprowadzenia procesu. Lernen beginnen		Ad litis ordinationem.
To co konieczne do rozstrzygnięcia sporu, procesu. Lernen beginnen		Ad litis decidendam.
działanie dłużnika na szkodę wierzyciela przez darowanie długu osobom trzecim. powództwo Lernen beginnen		actio Pauliana
kupno różnych rzeczy Lernen beginnen		emptio rei
kupno na pniu (rzeczy przyszłej) Lernen beginnen		emptio speratae
kupić szansę (np. los na loterii) Lernen beginnen		emptio spei
rzeczy będące w obrocie Lernen beginnen		res in commercio
wyjęte z obrotu (poświęcone bóstwom, kultom) Lernen beginnen		res extra commercium
korzyści, jakie rzecz przynosi należą do kupującego Lernen beginnen		cuius commodum eius periculum
rzeczy przyrzeczone Lernen beginnen		dicta et promissa
umowa zatrzymania własności (ten, kto sprzedaje zachowuje dla siebie własność) Lernen beginnen		pactum reservati dominii
sprzedawca daje możliwość zwrotu rzeczy Lernen beginnen		pactum displicentiae
będzie ważna, kiedy się rzecz spodoba się nabywcy (prawo zwrotu towaru w określonym czasie) Lernen beginnen		emptio ad gustum
umowa o odkupienie rzeczy Lernen beginnen		pactum de retroemendo
kontrakt najmu Lernen beginnen		LOCATIO CONDUCTIO
najem rzeczy Lernen beginnen		rei
dzieła (płaci się za efekty) Lernen beginnen		operis
pracy (liczy się gotowość do pracy) Lernen beginnen		operarum
daje rzeczy w najem Lernen beginnen		locator
bierze w posiadanie Lernen beginnen		conductor
czynsz Lernen beginnen		merx
kontrakt przechowania Lernen beginnen		depositum
depozyt nieprawidłowy, przy przechowywaniu rzeczy oznaczonych co do gatunku Lernen beginnen		depositum irregulare
przedmiotem pożyczki są rzeczy oznaczone indywidualnie Lernen beginnen		contractus mohatre
prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia Lernen beginnen		negotiorum gestio
kontrakt zlecenia Lernen beginnen		mandatum
powództwo z tytułu dochodzenia należności Lernen beginnen		conditionum
wola pozostawania w spółce Lernen beginnen		affectio societatis
do zastanowienia się, podjęcia decyzji Lernen beginnen		tempus deliberali
odpowiedzialność do wysokości majątku rodziny Lernen beginnen		pro viribus patrimonii
strony oddają sprawę do rozstrzygnięcia wybranemu sądowi Lernen beginnen		iurisdictio voluntaria
obowiązujące prawo zależy od tego, na jakim terenie leży sąd Lernen beginnen		lex fori processualis
sąd- działanie trzech osób Lernen beginnen		iudicium- actus trium personarum
powód (osoba) Lernen beginnen		actor
sędzia Lernen beginnen		iudex
pozwany Lernen beginnen		reus
Niech będzie wysłuchana i druga strona Lernen beginnen		Audiatur et altera pars
panowie sporu, strony procesu, powód i pozwany Lernen beginnen		domini litis
żaden sędzia bez powoda, nie ma sędziego bez powoda Lernen beginnen		nemo iudex sine actore
prawa spisane są dla osób czuwających Lernen beginnen		vigilantibus iura sunt scripta
sędzia jest zobowiązany z jednej strony powództwem a z drugiej żądaniami stron/ sędziemu nie wolna wyjść poza żądania stron Lernen beginnen		ne eat iudex ultra petita partium
zanim zrodził się spór/ przed wszczęciem procesu Lernen beginnen		ante litem natam!!!
po zrodzeniu się sporu/ po wszczęciu procesu Lernen beginnen		post litem natam!!!
uwiecznienie sądu Lernen beginnen		perpetuatio fori
uprawnienia do przeprowadzenia jakiejś sprawy Lernen beginnen		legitimatio ad causam
uprawnienia do przeprowadzenia całego procesu Lernen beginnen		legitimatio ad processum

Łacina dla Kasi;*.

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.

Mehr