Łacina

 0    285 Datenblatt    adrianna21
Drucken spielen überprüfen
 
Frage Antworten
Ius commune
Lernen beginnen
Nauka prawa powszechnego
Omnis definitio in iure civili periculosa est, parum est enim, ut non subverti posset
Lernen beginnen
Każda definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna: Jest możliwe, że umowa może upaść i się nie podnieść(rzadko nie można podwarzyć)
Dominium
Lernen beginnen
Property, ownership
Lex
Lernen beginnen
Ustawa, akty normatywne na zgromadzeniach obywatelskich,
Lex
Lernen beginnen
prawo pozytywne (utrwalanie na piśmie w konkretnej postaci
Ius
Lernen beginnen
Obejmuje leges ale o wiele więcej
Ius est ars boni et aequi
Lernen beginnen
prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe
Ius et fraus nonquam cohabitant
Lernen beginnen
prawo i podstęp nigdy nie mogą ze sobą współżyć
Summum ius summa iniuria
Lernen beginnen
najwyższe prawo jest najwyższą niesprawiedliwością
Fraus
Lernen beginnen
podstęp
iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi
Lernen beginnen
sprawidliwość jest stałą i trwałą wolą oddania każdemu tego, co mu się należy (dać każdemu jego prawo)
Iustitia
Lernen beginnen
Sprawiedliwość(prawo "ius" powinno być czyms wtórnym do sprawiedliwości
iuris praecepta sunt haec honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere
Lernen beginnen
zasady prawa są takie: żyć uczciwie, nie wyrządzać szkody innemu, oddać każdemu to, co jest jego
male iure nostro uti non debemus
Lernen beginnen
nie powinniśmy źle korzystać z naszego prawa
nom omne, quod licet, honestum est
Lernen beginnen
nie wszystko, co jest dozwolone, jest godziwe
Abusus non tollit usum = ex obum non argumentum ad desuetudinem
Lernen beginnen
nadużycie nie niweczy prawa do właściwego użycia. = z nadużycia nie wynika argument za wygaśnięciem
Ius
Lernen beginnen
prawo w sensie wszystkich reguł świeckich
ius civile
Lernen beginnen
porządek prawny, prawo cywilne, prawo obywatelskie
ius disponendi
Lernen beginnen
uprawienie
in ius vocatio
Lernen beginnen
wezwanie do sądu
ius superius
Lernen beginnen
Orzeczenie sądu wyższej instancji
ius positivum
Lernen beginnen
prawo pozytywne (stanowione przez człowieka)
ius naturale
Lernen beginnen
prawo naturalne
ius gentium
Lernen beginnen
prawo narodów (regulowanie relacji między nacjami), prawo instytucji, prawo międzynarodowe publiczne
ius commune
Lernen beginnen
prawo niepisane, zwyczajowe; prawo powszechne opisuje normy mające ogólne zastosowanie
ius particulare
Lernen beginnen
lokalne regulacje prawne; obowiązuje na ściśle określonym terytorium bądź dla ścisłej grupy podmiotów
ius soli
Lernen beginnen
prawo ziemi; obywatelstwo tego kraju, w któ®ym się urodziło
ius sanguinis
Lernen beginnen
prawo krwi; prawo zależne od sytuacji prawnej rodziców
ignorantia iuris nocet
Lernen beginnen
nieznajomość prawa szkodzi
Ius naturale est, quod natura omnia animalia docuit
Lernen beginnen
Prawo naturalne jest to, czego natura nauczyła wszystkie istoty żywe.
ius civile vigilantibus scriptum est – nec stultis solere succurri
Lernen beginnen
→ prawo cywilne/obywatelskie jest dla osób czujnych/starannych – nie ma zwyczaju przychodzić z pomocą głupim
ius publicum
Lernen beginnen
prawo publiczne (nierówność podmiotów)
publicum ius es quod ad statum rei romanae spectat
Lernen beginnen
prawem publicznym jest to, które odnosi się do organizacji państwa
privatum quOd ad singulorum utilitatem
Lernen beginnen
prawem prywatnym jest to, które dotyczy prywatnych interesów (odnosi się do prywatnej korzyści)
ius publicum privatorum pactis mutari non potest
Lernen beginnen
prawo publiczne nie może zostać zmienione poprzez prywatną umowę
privatorum conventio iuri publico non derogat
Lernen beginnen
porozumienie prywatne nie uchyla prawa publicznego
ius disponendi
Lernen beginnen
Możliwość prawnego dysponowania rzeczą
ius possidendi
Lernen beginnen
uprawnienie do faktycznego władania, posiadania rzeczy, której jest się właścicielem
ius fruendi
Lernen beginnen
uprawnienie do czerpania korzyści; właściciel może danej rzeczy używać
ius acquisitum
Lernen beginnen
uprawienie do nabywania rzec zy
Ius apellationis
Lernen beginnen
uprawienie do odwołania się, uprawnienie do wniesienia środka oskarżenia od wyroku cywilnego
Ius avocandi
Lernen beginnen
Odwołanie w procesie karnym
Ius provocatonis
Lernen beginnen
Odwołanie w procesie cywilnym
ius cavendi
Lernen beginnen
uprawnienie do bronienia się oraz uprawienie do ataku zabezpieczającego
ius coercendi
Lernen beginnen
uprawienie do karcenia, stosowania kar porządkowych, umownych
ius gladii
Lernen beginnen
„prawo miecza”, uprawnienie do stosowania kary śmierci
Ius in rem (ius in re)
Lernen beginnen
Uprawnienie względem rzeczy; uprawnienie wobec każdej osoby, która narusza władztwo nad jakimś obiektem majątkowym
Ius in rem
Lernen beginnen
Prawo do rzeczy
Lex
Lernen beginnen
Odwołanie się do konkretnego porządku prawnego, ustawa
lex aquilia
Lernen beginnen
Używane do określenia konkretnej ustawy
lex contractus
Lernen beginnen
element czynności
lex patriae
Lernen beginnen
konkretny porządek prawny (prawo pozytywne konkretnego kraju), prawo ojczyste
lex humana
Lernen beginnen
prawo stanowione; używane do określenia masy prawnej
cessante ratione legis cessat ipsa lex
Lernen beginnen
jeśli odpada uzasadnienie ustawy, znika sama ustawa (nieaktualne uzasadnienie, ustawa przestaje obowiązywać)
dura lex sed lex
Lernen beginnen
twarde prawo ale prawo (antyk)
lex iniusta non est lex
Lernen beginnen
ustawa, która jest niesłuszna, nie jest ustawą (od późnego średniowiecza)
lex posterior derogat priori
Lernen beginnen
ustawa późniejsza uchla wcześniejszą
lex posterior generalis non derogat legi priori speciali
Lernen beginnen
późniejsza ustawa ogólna nie uchyla wcześniejszej ustawy szczegółowej
lex specialis derogat legi generali
Lernen beginnen
Zasadą jest, że bardziej szczegółowe uregulowanie wyprzedza ogólne uregulowanie
lex superior derogat legi inferiori
Lernen beginnen
Nie może być tak, że akt niższego rzędu zmienia akt wyższego rzędu
lex retro non agit
Lernen beginnen
prawo nie działa wstecz
lex prospicit, non respicit
Lernen beginnen
ustawa patrzy w przyszłość, a nie w przeszłość
inter arma silent leges
Lernen beginnen
w sytuacjach nadzwyczajnych jest możliwe uchylenie normalnego obowiązywania ustaw (między armatami ustawy milczą)
Lex retro agit in minus
Lernen beginnen
Jest dopuszczalne działanie wstecz jesli jest to korzystne dla adresatów prawa
nulla poena sine lege
Lernen beginnen
nie ma kary bez ustawy
nullum crimen sine lege
Lernen beginnen
nie ma przestępstwa bez ustawy (art. 1 kk)
nullum crimen sine poena
Lernen beginnen
nie ma przestępstwa bez kary
Iudices electionis custodes
Lernen beginnen
Sędziowie sprawują pieczę nad wyborami
Fiscus non erubescit
Lernen beginnen
Fiskus się nie rumieni, papier jest cierpliwy
Machina computatoria efficiente est quam abacus
Lernen beginnen
Komputer jest bardziej efektywny niż liczydło
benignius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur
Lernen beginnen
ustawy są poprawnie interpretowane, gdy zachowują one cel ustawodawcy (musimy uszanować wolę ustawodawcy)
scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac protestatem
Lernen beginnen
→ znać ustawę to nie oznacza trzymać się jej słów, ale jej siły i tego, co wynika z ich mocy
in legibus magis simplicitas quam difficultas placet
Lernen beginnen
w ustawach bardziej stosowana jest prostota niż trudność (nadmierna zawiłość językowa może budzić wątpliwość w ewentualnej interpretacji)
consuetudo est optima legum interpres
Lernen beginnen
→ utrwalony zwyczaj jest najlepszym interpretatorem ustawy; (najlepszą zasadą jest podążenie za wcześniejszą praktyką)
ubi lex non distinquit, nec nos distinguere debemus
Lernen beginnen
tam gdzie prawo nie wprowadza dystynkcji (rozróżnienia) nie powinniśmy tych rozróżnień wprowadzać
lege non distinguente nec nostrum est distinguere
Lernen beginnen
nie jest naszą rzeczą wprowadzanie rozróżnienia, jeżeli ustawa tego nie przewiduje
lex imperfecta
Lernen beginnen
→ ustawa zawierała dyspozycję, ale nie zawierała sankcji; ustawa niedoskonała; takie ustawy, których naruszenie nie pociąga sankcji
lex minus quam perfecta
Lernen beginnen
→ ustawa mniej niż doskonała; ustawa, która przewiduje określoną karę, ale czynność sprzeczna z ustawą jest ważna
ex perfecta
Lernen beginnen
→ ustawa, która przewiduje sankcje nieważności; ustawa doskonała
lex plus quam perfecta
Lernen beginnen
→ kumuluje sankcje nieważności oraz dokłada dolegliwość dla naruszającego ustawę; ustawa więcej niż doskonała; ustawa opatrzona dwoma sankcjami, sankcją kary i nieważności
lex domicilii
Lernen beginnen
porządek prawny właściwy z uwagi na miejsce zamieszkania
lex patriae
Lernen beginnen
porządek prawny właściwy z uwagi obywatelstwa podmiotu (prawo ojczyste)
lex fori
Lernen beginnen
porządek prawny właściwy z uwagi na siedzibę sądu
lex loci actus
Lernen beginnen
porządek prawny właściwy z uwagi miejsce dokonania aktu prawnego
lex loci celebrations
Lernen beginnen
porządek prawny właściwy z uwagi na miejsce dokonania jakiejś uroczystej czynności prawnej (małżeństwo)
lex roci contractus
Lernen beginnen
porządek prawny właściwy z uwagi na miejsce zawarcia umowy
lex rei sitae
Lernen beginnen
porządek prawny właściwy z uwagi na miejsce położenia rzeczy
hominum causa omne ius constitutum sit
Lernen beginnen
Wszelkie prawo jest ustanawiane z uwagi na człowieka
nasciturus pro iam nato habetur quotiens de commodis eius agitur
Lernen beginnen
dziecko poczęte jest uważane za urodzone, gdy chodzi o jego korzyść (prawo spadkowe – kwestia dziedziczenia)
ius quod ad personas pertinet
Lernen beginnen
prawo dotyczące osób
ius naturale es quod natura omnia animalia docuit (...) hinc descendit maris atque feminae coniunctio quam nos matrimonium apellamus
Lernen beginnen
prawem naturalnym jest to czego natura uczy wszystkie stworzenia
Coniux/marita/uxor
Lernen beginnen
żona
Coniux/maritus/vir
Lernen beginnen
mąż
matrimonium legitimum
Lernen beginnen
małżeństwo w pełni prawnie doniosłe, rodzące skutki prawne
Matrimonium non praesumitur
Lernen beginnen
Małżeństwa nie domniemywa się
matrimonium inter invitos non contrahitur
Lernen beginnen
Małżeństwo zwierane między przymuszonymi jest nie ważne
matrimonium putativum
Lernen beginnen
Może być zawarte wbrew dobrowolności, czyli faktycznie nie istnieje (małżeństwo mniemane, wyobrażone)
parentes / genitores
Lernen beginnen
rodzice
mater / pater
Lernen beginnen
matka/ojciec
mater semper certa est
Lernen beginnen
matka zawsze jest pewna, matka to ta, która urodziła
pater est quem nuptiae demonstrat
Lernen beginnen
ojcem jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo
Matena iura non possut obaleri
Lernen beginnen
Prawa matki nie mogą być uchylone
Partus sequitur ventrem
Lernen beginnen
Płód podąża za macicą/matką(tym, kto ten płód nosi)
ascendentes
Lernen beginnen
wstępni, przodkowie
descendentes
Lernen beginnen
Potomkowie (zstępni)
cognatus
Lernen beginnen
krewny poprzez krew, krewni w linii bocznej (osoby, z którymi persona ma wspólnego przodka)
affinis
Lernen beginnen
powinowactwo (relacja między małżonkiem, a krewnymi drugiego małżonka)
Patria potestas in pietate debet, non atrocitate consistere
Lernen beginnen
Opieka ojcowska powinna być w trosce, a nie tkwić w srogości
Pater est quem nuptiae demonstrat
Lernen beginnen
Ojcem jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo
Ius privatum
Lernen beginnen
prawo prywatne
res
Lernen beginnen
rzecz materialna, obiekt majątkowy
Persona
Lernen beginnen
Wszystko dzielimy na podmiot i przedmiot prawa
res
Lernen beginnen
rzecz materialna, obiekt majątkowy
bonum/ bona
Lernen beginnen
dobro majątkowe/ dobra majątkowe;
res corporales et incorporales
Lernen beginnen
obiekty majątkowe materialne i niematerialne
obligatio / obligationes
Lernen beginnen
zobowiązanie/zobowiązania
possessio
Lernen beginnen
posiadanie
dominium
Lernen beginnen
własność
iura in re aliena
Lernen beginnen
prawa na rzeczy cudzych
hereditas
Lernen beginnen
spadek
dominus
Lernen beginnen
Pan/ właściciel
heris
Lernen beginnen
Dziedzic/spadkobierca
obligatio est vinculum iuris
Lernen beginnen
zobowiązanie jest węzłem prawnym, dłużnik musi wykonać ciężar na niego nałożony; przymusowy charakter relacji
creditor / debitor
Lernen beginnen
wierzyciel / dłużnik; zobowiązanie ma dwie strony
obligatio ex contracta / obligatio ex delicto
Lernen beginnen
zobowiązanie może powstać z umowy / zobowiązania (wynikające) z czynów niedozwolonych
obligatio quasi ex contracta / obligatio quasi ex delicto
Lernen beginnen
(ze skryptu) podobne do zobowiązania umownego / podobne do zobowiązania z czynu niedozwolonego/ (od Kasi) Porządek prawny zna jakieś inna źródła zobowiązań
obligatio ex lege
Lernen beginnen
zobowiązanie wynikające z samego prawa(wg skryptu)/ zobowiązanie na mocy prawa (wg kasi)
obligatio naturalis
Lernen beginnen
zobowiązania naturalne(zobowiązania niezupełne), charakterystyczną cechą jest występowanie osłabionej więzi obligacyjnej ze względu na brak możliwości po stronie wierzyciela przymusowego wyegzekwowania świadczenia
obligatio civilis
Lernen beginnen
zobowiązanie, za którym stoi przymus prawny
obligatio in solidum
Lernen beginnen
pewne osoby odpowiadają łącznie/ solidarnie; wierzyciel żąda od nich zapłaty całości; mogło występować zarówno po stronie dłużników jak i wierzycieli
obligatio pro rata
Lernen beginnen
oddaje się tylko cześć, a nie od razu całość<wg. skryptu>/ zobowiązanie które rozkłada się na kilka podmiotów (wg Kasi), zobowiązanie podzielne
causa
Lernen beginnen
przyczyna, podstawa
causa obligandi vel acquirendi
Lernen beginnen
działania skierowana na nabycie czegoś od innej osoby, albo działanie skierowane na powstanie postepowania po stronie innej osoby albo nabycie czegoś od innej osoby
donandi
Lernen beginnen
Darowizna („zobowiązuję się, by coś zrobić nieodpłatnie“)
causa solvendi
Lernen beginnen
określa zachowanie, które skierowane jest na zwolnienie z obowiązku; obowiązek dłużnika; podstawa spełnienia zobowiązania
Causa finita
Lernen beginnen
Traktujemy to tak jaby nie było – diałanie causa jest bezskuteczne
solutio
Lernen beginnen
przyczyna wg sktyptu/ (solutio – spełnienie działania)
Causa acquiendi
Lernen beginnen
Nabycie uprawnienia majątkowego
Condictio causa data causa non secuta
Lernen beginnen
Nic nie dzieje sie w prawie bex przyczyny
causa donandi
Lernen beginnen
chcę coś komuś nieodpłatnie dać
solutio
Lernen beginnen
Świadczenie; zachowanie dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania ciążąvego na nim obowiązku
mora
Lernen beginnen
Opóźnienie, zwłoka
damnum
Lernen beginnen
Szkoda; zwłoka w wykonaniu zobowiązania może spowodować szkodę
Solvens praesumitur solvere suo nomine
Lernen beginnen
Domniemywa się że ten kto świadczy, działa w swoim imieniu
datio in solutum
Lernen beginnen
dłużnik za zgodą wierzyciela uczynił coś innego niż wymaga zobowiązanie; danie na zaspokojenie
obligatio alternativa
Lernen beginnen
zobowiązanie przemienne, wykonanie polega na tym, że dłużnik może spełnić jedno z kilku alternatywnych świadczeń
facultas alternativa
Lernen beginnen
uprawnienie przemienne, możliwość dłużnika zwolnienia się od swojego zobowiązania przez spełnienie innego świadczenia
mora debitoris
Lernen beginnen
opóźnienie dłużnika
mora solvendi
Lernen beginnen
opóźnienie zobowiązanego; dłużnik nie wykjonuje swojego zobowiązania w określonym terminie
mora creditoris
Lernen beginnen
opóźnienie wierzyciela; wierzyciel nie odbiera w okresie właściwym zaofiarowanego mu świadczenia
mora accipienti
Lernen beginnen
opóźnienie przyjmującego (we wszystkich 4 zwłoka = opuźnienie)
interpellatio / mora ex rei fit
Lernen beginnen
Wezwanie dłużnika do wykonania zobowiązania
fur semper moram facere videtur
Lernen beginnen
złodziej zawsze znajduje się w zwłoce, nie wymaga się interpellatio aby miał spełnić rządanie
perpetuatio obligationis
Lernen beginnen
uwiecznienie zobowiązania (dłużnik popadł w zwłokę i w tym okresie świadczenia dłużnika stało się niemożliwe z przyczyn od niego niezależnych – nie zwalnia go to ze świadczenia)
Damnum
Lernen beginnen
Naruszenie interesu majątkowego
damnum comprensare
Lernen beginnen
obowiązek naprawienia szkody
damnum emergens
Lernen beginnen
Rzeczywiste umniejszenie majątku na skutek szkody
lucrum cessans
Lernen beginnen
tracone w skutek powstanie korzyści (korzyści, jakich spodziewał się podmiot prawa, ale których nie osiągnął z uwagi na to, że ktoś nie wykonał swego zobowiązania i przez to wyrządził mu szkodę uniemożliwiającą osiągnięcie tych korzyści)
Compensatio damnum cum lucrum
Lernen beginnen
potrącenie zysku ze stratą) – sytuacja, w której jedno zdarzenie szkodzące staje się dla poszkodowanego źródłem zarówno straty, jak i korzyści, np. na skutek niewłaściwego remontu zawalił się dom (strata), ale odzyskano i sprzedano cegły (zysk)<wiki>
Damnum sine iniura esse potest
Lernen beginnen
Szkoda może powstać bez działania bezprawnego
Damnum quod quis sua culpa sensit sibi debet non allis imputare
Lernen beginnen
Szkoda którą ktoś odczuwa z powodu swojej winy, to sam ponosi ciężar tej szkody (nie może miec do nikogo pretensji)
volenti non fit iniuria
Lernen beginnen
Chcącemu nie dzieje się krzywda (jezeli godzę się na jakieś postepowanie to nie mogę nażekać, na to że wyrządziło szkodę)
Culpa
Lernen beginnen
Wina
periculum
Lernen beginnen
ryzyko
casus
Lernen beginnen
przypadek
vis maior
Lernen beginnen
siła wyższa
casus fortuitus
Lernen beginnen
przypadek całkowicie losowy
casus mixtus
Lernen beginnen
zdarzenie losowe, ale jest konsekwencją wcześniejszego nagannego zachowania
casus sentit dominus
Lernen beginnen
następstwa zdarzenia losowego ponosi właściciel
casus a nullo prestantus
Lernen beginnen
nikt nie jest zobowiązany do świadczenia z powodu losowego
Casus
Lernen beginnen
Zdarzenie losowe, które nie jest intencją czyjegoś zachowania
Vis absoluta
Lernen beginnen
Siła wyższa
Vis
Lernen beginnen
siła
Vis cui humana infirmitas resistere non potest –
Lernen beginnen
Siła wyższa to taka siła, przed którą słabość ludzka nie jest w stanie się obronić
Neque leges senatus consulta ita scribi possunt, ut omnes casus qui quandoque inciderint comptenendatur
Lernen beginnen
Żadne ustawy nie mogą być tak napisane, że będą obejmowały wszystkie przypadki
periculum in mora
Lernen beginnen
ryzyko pozostawiania w zwłoce
periculum debitoris
Lernen beginnen
ryzyko ciążące na dłużniku
periculum locatoris
Lernen beginnen
ryzyko ciążące na wynajmującym (skutki zdarzeń sosowych dotykających żeczy wynamowanej przyjmmuje wynajmujący
dolus directus
Lernen beginnen
Określenie zamierzonego zamiaru na tle emocjonalnym
dolorus coloratus
Lernen beginnen
zły zamiar (działanie w afekcie)
dolus evetualis
Lernen beginnen
Zamiar ewentualny; mam świadomość, że moje działanie jest złe i godzę się na to
dolus premeditatus
Lernen beginnen
zamiar przemyślany, z premedytacją
dolus subsequens
Lernen beginnen
zły zamiar, który uległ modyfikacji (złamanie -> przypadkowe morderstwo)
dolus
Lernen beginnen
zły zamiar
dolus repentinus
Lernen beginnen
zamiar gwałtowny
culpa neglegentia
Lernen beginnen
działanie bez zamiaru wyrządzenia szkody
culpa lata
Lernen beginnen
rażace niedbalstwo (niezrozumienie tego, co wszyscy rozumieją)
culpa levis
Lernen beginnen
niedołożenie odpowiedzialności, niestaranność z uwagi na jakiś wzorzec (lżejsze niedbalstwo)
culpa levis in concreto
Lernen beginnen
konkretny wzorzec staranności, do niego się odwołujemy
culpa levis in abstracto
Lernen beginnen
abstrakcyjny wzorzec, niezachowanie staranności człowieka sumiennego i zapobiegliwego; Nie odwołujemy się do konkretnego wzorca, ale budujemy model, który opiera się na przekonaniu jak się zachować.
culpa in contrahendo
Lernen beginnen
opisuje naganne postępowanie w toku stanowienia umowy (negocjacje) (rozpoczętę rozmowy, które nie zakończyły się zawarciem umowy – wg kasi)
culpa in custodiendo
Lernen beginnen
wina na nadzorze (odpowiedzialność za osoby poddane czyjeś pieczy) + szkoda przez zwierzęta; przyjęcie pewnego domniemywania
culpa in eligendo
Lernen beginnen
wina w wyborze (odpowiedzialność za podwykonawcę); używamy kiedy ktoś posługuje się inną osobą
Culpa
Lernen beginnen
Nie dochowanie należytej staranności
Ex maleficio non oruitur contractus
Lernen beginnen
Z działania bezprawnego nie rodzi sie umowa
CONTRACTUS
Lernen beginnen
UMOWA (WAŻNOŚĆ UMOWY I JEJ TREŚĆ)
Utiule per inutile non vitiatur
Lernen beginnen
Umowa pozostaje w mocy tego, co jest użyteczne. To, co jest użyteczne nie dostaje uszczerbku ze strony tego, co nieużyteczne.
Ius publicum privatorum pactis mutari non potest
Lernen beginnen
Prawo publiczne nie może być zerwane przez umowy prywatne.
Quod ab initio vitosum est, non potest tractu temporis convalescere
Lernen beginnen
To, co od początku jest wadliwe, nie może być później uzdrowione
Ratihabitio mandato comparatur
Lernen beginnen
Potwierdzenie jest równe zleceniu.
Substantialia contractus
Lernen beginnen
Takie elementy treści umowy, które muszą wystąpić, aby umowa wywołała skutek prawny
Naturalia contractus
Lernen beginnen
Elementy umowy, które nie muszą być uzgodnione przez strony, ale weszły do umowy ze względu na obowiązujące prawo
Accidentalia contractus
Lernen beginnen
Postanowienia, które nie muszą być zamieszczone, ale jeżeli strony je wprowadziły, wpływają na obowiązywanie umowy.
negotium
Lernen beginnen
Czynność prawna
Essentialia negotti
Lernen beginnen
Elementy konieczne do tego, by czynność prawna wywołała skutek prawny
Naturalia negotti
Lernen beginnen
Precyzują zasady przy wykonaniu czynności; nie zostały zawarte przez strony, wynikają z prawa
Accidentalia negotti
Lernen beginnen
Elementy niewynikające z prawa, ale zawarte przez strony
Conditio/condicio
Lernen beginnen
Warunek; można łączyć umowę ze zdarzeniami o różnym prawdopodobieństwie
Conditio existens ad intium negotti retrotrahitur
Lernen beginnen
Warunek rodzi skutki prawne od chwili zawarcia czynności
Ex tunc
Lernen beginnen
Od teraz
Ex nunc
Lernen beginnen
Od tamtąd (oba określenia dotyczą wskazania sytuacji od chwili zawarcia umowy)
Dies- a quod/ ad quem
Lernen beginnen
Termin- od którego/ do którego; termin początkowy/termin końcowy
modus
Lernen beginnen
Polecenie; nałożenie na beneficjenta czynności nieodpłatnej
Pacta sunt servanda
Lernen beginnen
Umów należy dotrzymywać; każda umowa powinna być dotrzymana tak, jak wynika z jej treści
Rebus sic stantibus [omnis contractus intellegitur]
Lernen beginnen
W tym stanie rzeczy [wszystkie kontrakty są dotrzymywane]; umowa rodzi skutki prawne w takim stanie rzeczy, w jakim została zawarta
Impossibilium nulla obligatio est
Lernen beginnen
Nikt nie jest zobowiązany do rzeczy niemożliwych. Nie może powstać oświadczenie niemożliwe
Bona fides
Lernen beginnen
Dobre postępowanie
Male fides
Lernen beginnen
Złe postępowanie, wiara
Venire contra factum proprium nemini licet
Lernen beginnen
Nikomu nie wolno postępować wbrew własnemu zachowaniu. Nikt nie może postępować w sprzeczności ze swoim zachowaniem.
Tu patere legem quam fecisti
Lernen beginnen
Przestrzegaj prawa, które sam utworzyłeś
Turpitudinem suam allegans nemo audiatur
Lernen beginnen
Nikt nie będzie wysłuchany, kiedy powołuje się na swoją niegodziwość
Dolo facit qui petit quod redditurus est
Lernen beginnen
Nagannie czyni ten, który żąda tego, co jest i tak do zwrotu. Źle czyni ten, kto żąda tego, co będzie musiał zwrócic
Summum ius summa iniuria
Lernen beginnen
Najwyższe prawo najwyższym bezprawiem
Clara non sunt interpretanda
Lernen beginnen
Interpretacja nie dotyczy przypadków oczywistych
In ambigutias contra stipulatorem= in dubio contra proferentem
Lernen beginnen
W przypadku nieznaczności rozstrzygamy na niekorzyść tego, kto ją spowodował
Clausulae insolitae inducunt suspicionem
Lernen beginnen
Postanowienia nietypowe powodują podejrzliwość
In conventionibus contrahentium voluntatem potius quam verba spectatori placuit
Lernen beginnen
W umowach bardziej bierze się pod uwagę zamiar kontrahentów niż zapis umowy; pierwszwństwo przyznajemy zgodnej woli stron niż dosłownemu brzmieniu umowy
In dubio contra proferentem
Lernen beginnen
W przypadku wątpliwości rozwiązać na niekorzyść tego, który stworzył
Actio in personam
Lernen beginnen
Uprawnienia względem ściśle określonej osoby
Actio in rem erga omnes
Lernen beginnen
Uprawnienie, które do momentu powstania przysługuje względem szerokiego kręgu podmiotów
Actio negatoria
Lernen beginnen
Skarga zaprzeczająca; skarga o zaniechanie naruszeń jego własności- zachowanie innej osoby utrudnia właścicielowi korzystanie z jego rzeczy
Rei vindicatio
Lernen beginnen
Wydobycie rzeczy; określenie uprawnienia właściciela, aby odzyskać swoją rzecz, którą ktoś posiada bez użycia prawnego
Bonae fidei possessor fructus consumptos suos facit
Lernen beginnen
Posiadać w dobrej wierze; ten, który zużył korzyści z posiadania danej rzeczy, stał się ich właścicielem
Bona fides praesumitur
Lernen beginnen
Domniemanie dobrej wiary
Superficies solo cedit
Lernen beginnen
To, co jest na powierzchni przypada gruntowi. To, co zostało trwale powiązane z gruntem, przypada właścicielowi.
Accessio cedit principali
Lernen beginnen
To, co zostało przyłączone do rzeczy głównej, przypada właścicielowi rzeczy głównej
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet
Lernen beginnen
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa niż sam posaida. Nikt nie może przenieść na kogoś uprawnienia, które mu nie przysługuje.
Dominium/proprietas
Lernen beginnen
własność
possesio
Lernen beginnen
posiadanie
Beati possidentes
Lernen beginnen
Szczęśliwość posiadania; posiadanie niesie szereg korzyści dla posiadacza
Potior est conditio defendentis
Lernen beginnen
Lepsza jest sytuacja broniącego się. Nie musi niczego udowadniać w sporze o odzyskanie własności.
Possesio non est iuris sed facti
Lernen beginnen
Posiadanie nie jest uprawnieniem, a stanem faktycznym
Iura in re aliena
Lernen beginnen
Zasady ustanawiania służebności; prawa na rzeczy cudzej- prawa inne niż własność; ograniczone prawa rzeczowe stanowiące fragment uprawnień właściciela
Servitus in faciendo consistere nequit
Lernen beginnen
Ograniczone prawo rzeczowe nie może polegać na działaniu
Servitutibus civiliter utendum est
Lernen beginnen
Służebności są wykonywane w sposób najmniej uciążliwy dla uciążonego
Servitus servitutis esse non potest
Lernen beginnen
Nie może być służebności na służebności
successio
Lernen beginnen
dziedziczenie
hereditas
Lernen beginnen
spadek
Inter vivos
Lernen beginnen
Czynności, które mają osiągnąć skutek prawny jescze za naszego życia
Mortis causa
Lernen beginnen
Czynności, które mają wywołać skutek prawny po naszej śmierci
Ex testamento
Lernen beginnen
Powołanie testamentowe
Ab intestato
Lernen beginnen
Powołanie beztestamentowe (dziedziczenie ustawowe)
Ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
Lernen beginnen
Zmienna jest wola spadkobiercy do momentu kiedy żyje. Spadkodawca do chwili śmierci może zmienić testament.
Novissima voluntas servatur
Lernen beginnen
Jeżeli jest kilka dokumentów spadkobiercy, to ważny jest ten najpóźniejszy
Favor testamenti
Lernen beginnen
Jeżeli ważność testamentu rodzi wątpliwość, to powinniśmy szukać rozwiązania, które utrzyma testament w mocy
In testamentis plenius voluntates testantium interpretamus
Lernen beginnen
W testamentach zmierzamy do poznania całej woli testatora
Plus nuncupatum, minus scriptum
Lernen beginnen
Więcej powiedziano, mniej napisano. Poszukując rzeczywistości woli spadkobiercy, nie musimy rozumieć tego całkiem dosłownie
Falsa causa non nocet
Lernen beginnen
Błędne motywy nie szkodzą
Falsa demonstratio non nocet
Lernen beginnen
Błędne oświadczenie nie szkodzi
actor
Lernen beginnen
Powód, ten który przez jego działanie uruchamia proces
reus
Lernen beginnen
Proces cywilny- pozwany, proces karny- oskarżony
Actio semel extincta non reviviscit
Lernen beginnen
Skarga umożona raz już nie odżywa
Res indicata, ne bis in idem
Lernen beginnen
Nie drugi raz o to samo może toczyć się postępowanie
Res iudicata pro veritate accipitur
Lernen beginnen
Stan rzeczy osądzonej uznaje się jako prawda.
Actor sequitur forum rei
Lernen beginnen
Powód podąża za sądem pozwanego. właściwy do rozstrzygnięcia jest sąd pozwanego
Actor non condemnatur
Lernen beginnen
Powód nie jest zasądzany
Nemo tenetur seipsum accusare
Lernen beginnen
Od nikogo nie wymagamy, abyn sam siebie oskarżał
Reus exsceptiendo fit actor= reus in exceptione actor est
Lernen beginnen
Pozwany w zakresie zarzutu procesowego jest powodem
Non debet actori licere, quod reo non permitur
Lernen beginnen
Nie powinno być zezwolone powodowi to, co nie jest dozwolone pozwanemu
Audiatur et altera pars
Lernen beginnen
Niech będą wysłuchane obie strony
Iudex suspectus/ iudex inhabilis
Lernen beginnen
Sędzia podejrzany/sędzia niezdolny
Nemo est iudex in propria causa= nemo simul actor et iudex
Lernen beginnen
Nikt nie może być sędzią we własnej sprawie; nikt nie może być jednocześnie sędzią i powodem
Iura novit curia- ubi ius ibi remedium
Lernen beginnen
Sąd zna prawo- tam gdzie prawo, tam jest też ochrona prawa
Iudicis est ius dicere, non dare
Lernen beginnen
Sędziowie mają ogłaszać prawo, a nie je stanowić
In dubio pro reo
Lernen beginnen
W przypadku wątpliwości rozstrzygamy na rzecz poszkodowanego
In dubio semper, quod minus est, debetur
Lernen beginnen
W przypadku wątpliwym należy się mniej, a nie więcej
Iudex non dedit plus, quam quod petens ipse requint
Lernen beginnen
Sędzia nie da więcej niż domaga się żądający
Ne ultra petita
Lernen beginnen
Nie ponad żądanie
Veritas magis amicitae
Lernen beginnen
Prawda powinna być nam bliższa
ius in personam
Lernen beginnen
prawo o charakterze osobistym
ius ad rem
Lernen beginnen
prawo o charakterze rzeczowym; uprawnienie względem rzeczy jest skuteczne erga omnes, któ®zy naruszają prawo rzeczowe właściciela
ius cogens
Lernen beginnen
prawo względnie obowiązujące (strony mogą zmieniać warunki w sposób przez siebie uregulowany)
ius dispositivum
Lernen beginnen
prawo bezwzględnie obowiązujące (bezwzględnie wiąze strony, nie możę być uchylony)
ius generale
Lernen beginnen
uprawienie o charakterze ogólnym
ius speciale
Lernen beginnen
uprawnienie o charakterze szczególnym, dla określonej grupy podmiotów, wprowadzenie dla nich odmiennych regulacji prawnych

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.