Moja lekcja

pojęcie prawo

w sensie przedmiotowym law- normy które regulują relacje między ludźmi na danym terenie. w sensie podmiotowym right to konkretnie uprawinienie danego podmiotu

prawo pozytywne

reguły ustanowione przez organy państwa

prawa naturalne

odwołują się do Boga natury ludzkiej lub wartości uniwersalnych (nie potrzebują akceptacji organów władzy) są w prawie międzynarodowym i systemie praw człowieka

norma społeczna

wzorce zachowań przyjętych przez społeczeństwo, które regulują ludzkie relacje

przepisy prawne

wypowiedzi, które stanowią gramatyczną i logiczną całość zawarte są w aktach normatywnych, które podają normy do publicznej wiadomości

norma prawna

kontroluje zachowania człowieka, powstają w wyniku procesu legislacji przez prawodawcę. przestrzeganie tych norm jest zagwarantowane przymusem aparatu państwowego.

system prawa

uporządkowany zbiór norm prawnych i regulacji, ma charakter dynamiczny i spełnia trzy warunki: hierarchiczności, spójności i zupełności

zasady systemu prawa

1 zasada hierarchiczności- niektóre akty są nadrzędne wobec siebie bądź podrzędne 2 zasada spójności- normy nie mogą być ze sobą sprzecze 3 zasada zupełności- wymagane jest aby system dawał podstawę do rozstrzygnięcia wszytskich sporów regulowanych prawie

źródła prawa *konkretne*

konstytucja, ustawy, rozporządzenia, ratyfikowane umowy narodowe

akty prawne

akty normatywny- zbiór postanowień ustanawiających prawa akty nienormatywne- akty stosowania prawa np orzeczenia sądowe

zasady konstytucji

3 zasady: 1 szczególna moc prawna- akt o najwyższej randze 2 szczególna treść- podstawowe zasady funkcjonowania panstwa, ochrona wolnosci i praw obywateli 3 szczególna forma- ustalona w ramach specjalnych procedur, ciężka do zmiany

umowy międzynarodowe

ratyfikowane- szczególna forma zatwierdzenia przez prezydenta- źródło prawa powszechnie obowiązującego nieratyfikowane- źródło prawa wewnętrznego

zwyczajowe prawo międzynarodowe

niespisane reguły postępowania, które przez dłuższy czas są wiążące dla wszystkich

zasady ogólne prawa międzynarodowego-

specyficzne źródło prawa, ogólne zasady prawa prxyjmowane przez kraje cywilizowane, poch. z prawa rzymskiego, np domniemanie niewinności

podzial praw ue

prawo pierwotne- podstawa funkcjonowania ue, zasady jej działania prawo wtórne- akty prawne wydawane przez ue w celu realizacji zasad (rozporządzenia, decyzje, opinie, zalecenia)

kodeks

wyróżniony rodzaj ustaw, zbiór przepisów określajacy dokładne zasady działania danych stosunków prawnych

akt prawa wewnętrznego

ciężko odróżnić od tych powszechnie obowiązującego, 1 różnica- obowiązują tylko konkretnych adresatów. np statut szkoły

luka prawna

brak w systemie prawa regulacji pozwalających na rozwiązanie sporu 3 luki: konstrukcyjna, techniczna, swoista luka w prawie

wykładnia prawa-

proces wyjaśniania znaczenia przepisów prawnych za pomocą działan

reguły kolizyjne

pozwalają ustalić który z sprzecznych przepisów należy uwzględnić 4 reguły

reguły dedukcyjne

zasady w których zostało ujęte rozumowanie jak interpretować teksty prawne

zasady prawa

ogólne dyrektywy dot. regulacji prawnych ich kluczowych rozwiązań podczas stanowienia stosowania i interpretacji np domniemanie niewinności

promulgacja ustawy

podpis prezydenta ustawy, potwierdzenie jej zgodności z Konstytucją i prawem

vacatio legis

okres między ogłoszeniem a wejściem w życie ustawy (spoczywanie prawa)

rodzaje ratyfikacji

duża ratyfikacja, wielka ratyfikacja, mała ratyfikacja

państwo prawa

koncepcja powstala na przełomie 18 i 19 wieku w Europie i usa, mówi o tym, że organy wladzy państwowej powinny być związane normami i nie mogą one swobodnie ingerowac w wolność i prawa obywateli