Moja lekcja

Blonnik nierozpuszczalny

ligniny, celuloza, większość hemiceluloz

błonnik rozpuszczalny

pektyny, beta-glukany, gumy, śluzy, niektore hemicelulozy, skrobia oporna, fruktooligosacharyfy

Funkcje błonnika

Spowalnia proces trawienia, daje uczucie sytości, zapewnia prawidłową perystaltykę, leczenie zaparć, ochrona przed nowotworami, ulega fermentacji w jelicie grubym, tworzy żele o dużej lepkości

Produkty o dużej ilości błonnika

otręby pszenne, migdały, morele suszone, płatki owsiane, płatki kukurydziane, ryż brązowy suchy, chleb żytni pełnoziarnisty

Funkcje białek

funkcja budulcowa mięśni i kości, regulator ekspresji genów, biokatalizatory w procesach metabolicznych, wspomaga transport tlenu, wspomaga transport żelaza, wiąże retinol, stanowi element kurczliwy mięśni, bierze udział w naprawie tkanek, są substratami

Źródła białek roślinnych?

Nasiona roślin strączkowych (fasola, bób, soja, groch), produkty zbożowe (owies, jęczmień, proso, sorgo, ryż), orzechy (migdały, ziemne, laskowe, nerkowca)

Źródła białek zwierzęcych?

Białko jaja kurzego, ryby, mleko i profukty mleczne, mięso(jagnięcina, drób)

Białka pełnowartościowe

zawierają wszystkie niezbędne aminokwasy egzogenne w ilościach i proporcjach spełniajacych zapotrzebowanie człowieka i są prawie całkowicie wykorzystywane w produkcji białek wewnątrzustrojowych Produkty pchodzenia zwierzęcego

Białka niepełnowartościowe

nie zawierają wszystkich niezbędnych aminokwasów w ilościach odpowiadających potrzebom czlowieka, proporcje są niewłaściwe np. żelatyna nie zawiera tryptofanu

Białka częściowo niepełnowartościowe

zawierają aminokwasy w ilościach i proporcjach nie odpowiadających zapotrzebowaniu Białka roślinne

Aminokwasy ograniczające

Są to aminokwasy egzogenne które znajdują sie w pożywieniu w najmniejszej ilościw stosunku do potrzeb organizmu dla biosyntezy białek oraz ograniczają wykorzystanie innych aminokwasów

Funkcje węglowodanów

nadrzędna funkcja glukozy w organizmie, Węglowodany są konieczne do utleniania kwasów tluszczowych, stanowią budulec niektórych substancji strukturalnych i biologicznie czynnych, biorą udział w tworzeniu smaku, barwy, konsystencji i struktury produktu

Źródła węglowodanów

produkty zbożowe, owoce i warzywa, nasiona roślin strączkowych, ziemniaki, wyroby cukiernicze, mleko i przetwory mleczne

Co to błonnik pokarmowy?

Polimery węglowodanowe z conajmniej 3 jednostkami monomerów ktore nie są ani strawione ani wchłaniane w jelicie cienkim człowieka

Źródła tłuszczy

ryby morskie(sardynki,śledź,łosoś), Oleje roślinne (oliwa z oliwek, rzepakowy), orzechy(migdały, ziemne, nerkowca), mięso i podroby

Kwasy nasycone SAFA

olej kokosowy 87%, masło 63%, wieprzowina 42%, smalec 37%

Kwasy jednonienasycone MUFA

Oliwa z oliwek, olej rzepakowy, migdały

Kwasy wielomienasycone PUFA

olej lniany, tłuszcz rybi, orzechy włoskie

Produkty bogate w cholesterol

żółtko jaja kurzego, krewetki, wątroba wołowa, masło, węgorz

Izomery trans dzielimy na:

a) naturalne- znajdujące w żwaczu zwierząt rzeźnych: mięsie i mleku b) wytworzone przemysłowo utwardzone i uwodornione oleje roślinne i rybie a takze żywność przygotowana z ich udziałem

Źródła izomerów trans

60% wyroby cukiernicze itd 30% mleko i jego przetwory, 10% mięso i jego przetwory

Źródła energii

Węglowodany 1g- 4 kcal, Białko 1g-4kcal, Tłuszcze 1g-9 kcal, Alkohole- 1g-7kcal ale nie są one zalecanym produktem, poliole 1g- 2 kcal(sorbitol, mannitol, ksylitol) wystepują w profuktach cukierniczych

Podział tłuszczy

a) Tłuszcze proste>triacyloglicerole>kwasy tłuszczowe +glicerol >nasycone, wielonienasycone -NKT, jednonienasycone b) Tłuszcze złożone-Fosfolipidy, glikolipidy, sulfolipidy ro

Zalecenia i normy dla AlA, LA, PUFA cholesterolu

Norma AI (LA)<4 % energii ALA<0,5% energi zalecenia dla izomerów trans <0,1 % energii, cholesterol <300 mg/d, PUFA 10-21% energii EPA/DHA 250 mg stosunek 6:3 to jest 2:1,5:1 powyzej 5 powoduje stany zapalne

Funkcje tłuszczy

Są nośnikami witaminADEK, ułatwiają ich przyswajanie, skoncetrowane źródło energii dla tkanek i narządów, zapasowa forma energii, Źródł NNKT, stanowi budulec błon komórkowych i substancji białek mózgu, wpływa na stan skóry i włosów

Duża zawartosć tłuszczu-produkty

Oleje roślinne, margaryna, masło, pestki słonecznika, majonez pełnotłusty, czekolada mleczna, węgorz

Mała zawartość tłuszczu-produkty

Banany, ziemniaki, dorsz, krewetka, mleko