My lesson

Etruskowie na Italii

X w pne

itakikowie

lud osiedlił się w tym samym czasie co Etruskowie. około 30 plemion. Roma jedno z nich

rzeka nad którą bił Rzym

Tyber

bród

płycizna na tybrze. zgarniali kasę za przeprawę

założenie Rzymu

753 pne

który z braci zabił

Romulus Remusa

wygnanie tarkfinusza pysznego, początek republiki

509 pne

w którym podbili cały półwysep

264

fajtoria

osada handlowa, najważniejsze magazyny

główne faktorie Kartaginy

na sycylii

1 wojnę punicka

264-241

który wódz postanowił natrzeć ja Rzym od północy

Hannibal

2 wojna punicka

218-201

3 wojna punicka

149-146

jak wołali na Kartaginę (ziemię)

Afryka

prowincje

podbite ziemię

1 legion

6000 osób

ile lat Rzym e stanie wojny

800

wyposażenie legionisty

hełm, pancerz, oszczep, pas, tarcza, miecz, tunika, sandaky

balista

Wielka kusza wystrzlali z niej wielkie strzały

forum romanum

obywatele zbierali się tak, żeby głosować. głosowanie odrazy po przedstawieniu usatwy. zbierali się na komicjach. Rzymianie nie czyli potrzeby kształcenia, zwlywane z dnia na dzień

kto był urzędnikiem

wybieranie na komicjach, jedynie bigaci bo kasy nie byłoz żeby zamknąć zakład na rok

konsulowie

było ich dwóch. obywatel ukończył 45 kat. doświadczenie i wiedza. dwóch, żeby patrzyli sobie na rączki

jak sprawowano obrzędy

kolegialnie (w parach) żeby patrzeć na rączki

Pretorzy

wymiar sprawiedliwości. na komisjach opowiadali ustawy i dbali porządek (ilość różniła się w zależności do wielkości Rzymu)

edylowie

niedopuszczalne do buntu biedoty. zapewniali spokój u bezpieczeństwo. rozdawali darmowe zburze. urządzali igrzyska

kwestorzy

zbierali podatku

trybuni ludowi

2. opiekowali się biedota. niedopuszczalne do przeglądania ustawy która miała uderzyć w biedotę veto

cenzorzy

kadencja 5 lat (rezta rok) odpowiadali za moralność. minimalny wiek na ślub 12 lat kobiety 14 faceci. spisywali listy senatorów spośród byłych urzędników tylko najbardziej zasłużenie

senatorzy

otaczani ogromnym szacunkiem (patres ojcowie) służyli rada aktualnym urzędnikom jedynie zapytani. liczba zmienna 300-900

dyktator

wybieramy na pół roku, eby nie przyzwyczaił się do władzy. wybierany w wyjątkowych sytuacjach

Rzym republika

509-30ne

przyczyny kryzysu

1chłopi uciekają do miast i utrzymują z rzevractww. brak legionów bo nie ma cjlopw legiony potrzebne bo ktoś musi panować nad prowincjami. (wykorzystywane 2. bardzo wielu niewolników, mówiące narzędzia które się buntują 3 ambicje wodzow

bunt niewolników

73-71 one. 100tys niekownikow spacyfikowany przeżyło ok 6 tys zabici i ukrzyżowani

1 triumwirat

Anne poufne porozumienie Gnejusz Pompejusz, marek Krassus, juliusz cezar zachowali pozory tepubliki

losy marecza

ruszył na partow bo bogaci a in chciał władzy, tamci go wychujali i zabili

wojna domowa Julek vs gnejusz

Julek wygrywa pod farsalos. gnejusz ucieka do Egiptu gdzie go zabijają Ptolemeusze. wojna domowa nie wygasła dali dyktaturę cezarowi

panowanie Julka cezara

prowincje się buntowały bo wysoki podatku, to obniżył 2 arystokrację wprowadzone do senatu i pilnują ludu,

Julek vs senatorzy

Julek naraził się senatorom. pierwszy na obradach i lekceważono nie wstawal. przyprowadził konia i pw9ieziak, że nowy senator. postawił swój posąg w śród tych bogoem orzegiol gry postanowił ruszyć na partow bo mógł tylko król. senatorzy 60 go zadźgali

śmierć Juliusza Cezara

15 marca 44r pne idy marcowe

2 triumwirat

Marek Lapidus, Marek Antoniusz, Oktawian. triumwirat jawny i oficjalnym ukrywali się za tym, że szukają zabojoe Julka. dzięki temu łatwo pozbywali się wrogów. spisali listy prokryocyjne

listy proskrypcyjne

widzieli na nich 2rogowie ziomków z 2 triumwiratu. każdy mógł zabić ludzi ja liście w biały dzień ja ulicy i dostać za to nagrodę

rozpad 2 triumwirat

Antoniusz i Oktawian zabierają wszytako trzeciemu. Antoniusz rozwiadl oktawie, więc Oktawian wszczyna wojnę domową pod pretekstem bronienia honoru siostry. Marek przegrywa

Śmierć Marka

w 31 pne marek przegrywa bitwę pod akacjum i ucieka do Kleopatry gdzie razem się zabijają

komedia republiki (pryncypat)

3 pierwsze lata panowania Oktawiana bo zachowywał pozory rebubliki bo był pizda

jak okarwiaan ogarnął władze

podstawil ludzi w Senacie na swoich ziomków.

kiedy Oktawian dostał imię

27 one senat nadaje oktawianowu tytuł August (wybrany przez bogów) ten traktuje to jako jedyni drugie imię

zady Oktawiana (lata)

30 pne do 14 ne so 44 lata

co wprowadził Oktawian

zakończył podbije bo mają dość ziem i ciężko maszerować do nowych terenów. 2 romanizacja prowincji (papa język i kultura) 3. szastał obywatelstwa mi a każdy chciał je mieć bo lepsze (dawał arystokrata)

Pax Romana

pokój rzymski za panowania Oktawiana

prześladowania chrześcijan

zaczęły się po paniwaniach Oktawiana. Wszystko co źle wyna ich, bo bogowie zli. prześladowanie oddolne poza 64 bo wtedy przez Nerona i od Górnie od 250 przez decjusza

pozar Rzymu

64. najpewniej Nerona bo ten pisał i chciał natchnienia ale strażaków brak. spłonęło 10 z 14 dzielnic Rzymu. Neron zrzucił na chrześcijan (odgórne orzeskadownaie)

od kiedy prześladowanie odgórne

250 Decjusz

kiedy wszczy dostali obywatelstwo rzymskie

212 karakalla