pojęcia

bonorum possessio

aktem prawnym udzielanym przez pretora dziedzicowi prawa cywilnego, na mocy którego dziedzic mógł objąć spadek w posiadanie.

bonorum possessor

osoba wprowadzona w posiadanie spadku

sukcesja uniwersalna

na podstawie jednej czynności prawnej nabywa się ogół praw i obowiązków majątkowych jakie przysługiwały zmarłemu w chwilii jego śmierci

dziedziczenie testamentowe

na podstawie testamentu

dziedziczenie beztestamentowe

na podstawie przepisu prawa

dziedziczenie przeciwtestamentowe

zachodziło gdy pozostawiony przez spadkodawcę testament został w całości lub części unieważniony

testamentum calaits comitiis

był uroczystym aktem publicznym na zgromadzeniach ludowych i przy udziale kolegium kapłanów. mógł być sporządzony tylko dwa razy w roku i tylko w Rzymie.

testament prywatny

testamentum tripertitum - podpisany opieczetowany przez testatora i siedmiu obecnych równocześnie świadków

testament holograficzny

per holographam scripturam- własnoręcznie napisany i podpisany przez testora bez udziału świadków

testamentum principi oblatum

oddanie pisemnego testamentu opiece cesarza

testamentum apud acta conditum

podyktowanie ostatecznej woli do protokołu urzędowego gdzie dany dokument zostaje przechowany

testament pretorski

osoba która przedstawiła testament spisany na tablicach i zaopatrzony w siedem pieczęci świadków

testamentum in procinctu

był dostępny tylko dla żołnierzy w czasie wojny gotowych do wymarszu. Żołnierz wypowiadał swą ostatnią wolę w jakiejkolwiek formie przed towarzyszami broni

kodocyl

codicillius- pismo (list) które spadkodawca mógł skierować do swego spadkobiercy testamentowego lub nawet beztestamentowego albo do każdej osoby która w testamencie otrzymywała jakąś korzyść majątkową.

klauzula kodycylarna

jeżeli jego testament okaże się z jakichś przyczyn nieważny to niech będzie utrzymany jako kodycyl

personae incertae

wyraźnie określone np. kto pierwszy przyjdzie na mój pogrzeb

incapacitas

niezdolność do nabycia spadku z testamentu, zachodziła jeżeli osoba, która poza tym mogła być w testamencie powołana jako spadkobierca nie może przyjąć spadku z powodu specjalnych zakazów ustawowych

prawo kaduka

na podstawie powołanych ustaw przypadał tym spadkobiercom lub legatariuszom albo innym osobom wymienionym w testamencie które miały dzieci. W razie braku takich osób spadek przepadał na rzecz skarbu państwa.

indignitas

niezgodnosc dziedziczenia, oznaczała ze spadkobierca który już spadek nabył nie mógł go zatrzymać z powodu niegodziwego zachowania się wobec spadkodawcy lub jego ostatniej woli

testamentum non iure factum

testament nieważny z powodu braku przepisanej formy

testamentum desertum

testament odrzucony przez wszystkich powołanych

testamentum irritum

testament który stał się nieważny dopiero po jego sporządzeniu

testamentum ruptum

testament który stał się nieważny z powodu odwołania go lub z powodu pojawienia się pogrobowca

testamentum nullius momenti

testament nieważny z powodu pominięcia syna

cautio muciana

zabezpieczenie mucjańskie składane przez spadkobiercę w którym przyrzekał stypulacyjnie że nie postąpi wbrew warunkowi dołączonemu do zapisui i że zwróci spadek w razie niespełnienia warunku

substytucja zwykła

substitutio vulgaris- zachodziła wtedy gdy testator ustanawiał w testamencie spadkobiercę podstawionego na wypadek gdyby spadkobierca ustanowiony w pierwszym rzędzie z jakichkolwiek przyczyn spadku nie nabył

substytucja pupilarna

mógł ją zastosować tylko pater familias w ten sposób że w testamencie wyznaczał dla swego dziecka niedojrzałego pozostającego pod jego władzą spadkobiercę tj. substytuta pupilarnego na wypadek gdyby niedojrzały zmarł przed osiągnięciem dojrzałości

substytucja quasi-pupilarna

ascedenci mogli mianowicie w testamencie ustanowić spadkobiercę dla swego descendenta chorego umysłowo, pozbawionego zdolności do czynności prawnych a zatem i możności sporządzenia testamentu

dewolucja

następstwa spadkobierców według klas dziedziczenia

heredes sui

wszyscy którzy znajdowali się pod władza zmarłego spadkodawcy i przez jego śmierć stali się osobami sui iuris

in capita

dziedziczenie wedle głów- dzieci i żona

in stripes

wedle szczepów- dzieci zmarłego wcześniej syna

bonorum possessio cum re

było wtedy gdy bonorum possessor utrzymywał się przy spadku

bonorum possessio sine re

zachodziło wtedy gdy dziedzic zgłosił się w ważny sposób do spadku który nadał Pretor wtedy bonorum possessor musiał ustąpić