prawo rzeczowe

5  1    135 Datenblatt    owojcikcg7
Drucken spielen überprüfen
 
Frage Antworten
Res corporales
Lernen beginnen
rzeczy Materialne, poznawalne zmysłowo, Byty fizycznie istniejące, mające samoistny charakter, mogą być przedmiotem prawa własności
Res incorporales
Lernen beginnen
rzeczy Niematerialne, Dostępne wyłącznie poznaniu intelektualnemu, Byty abstrakcyjne, istniejące w oparciu o obowiązujące prawo, nie mogą być przedmiotem prawa własności
res in commercio
Lernen beginnen
Rzeczy w obrocie, rzeczy które są przedmiotem własności prywatnej bądź w każdej chwili bez żadnych innych warunków mogą stać się przedmiotem własności prywatnej
res extra commercium
Lernen beginnen
Rzeczy poza obrotem, rzeczy które póki mają ten status nie mogą być przedmiotem prywatnej własności
res publicae
Lernen beginnen
Rzeczy publiczne, rzeczy które należały do narodu rzymskiego (drogi, porty morskie, teatry publiczne)
Res omnium communes
Lernen beginnen
należały do wszystkich ludzi (powietrze, morze)
Res sacrae
Lernen beginnen
rzeczy poświęcone bogom, poświęcone uroczystym aktem nazwanym konsekracją, miały ten status dopóki nie przeprowadzono aktu przeciwnego nazwanego profanacją
Res sanctae
Lernen beginnen
rzeczy poświęcone bogom w inny sposób, bogowie mają je chronić (mury, bramy miejskie)
Res religiosae
Lernen beginnen
rzeczy związane ze zmarłymi (miejsca pochówku, urny, cmentarze)
res nullius
Lernen beginnen
Rzecz niczyja, rzecz, która nie jest przedmiotem niczyjej własności w danym momencie, ale jednocześnie nie stanowi rzeczy wyjętej z obrotu. Własność na rzeczach niczyich nabywano zasadniczo poprzez zawłaszczenie
Res hostiles
Lernen beginnen
rzeczy należące do wrogów państwa rzymskiego
Res derelictae
Lernen beginnen
rzeczy porzucone z zamiarem pozbycia się ich własności
Res hereditariae
Lernen beginnen
rzeczy wchodzące w skład nieobjętego spadku - nabywane poprzez szczególny rodzaj zasiedzenia (usucapio pro herede)
Thesaurus
Lernen beginnen
skarb
Rzecz pojedyncza
Lernen beginnen
rzecz w której nie można wyróżnić części składowych, jest jednorodna, powstała w spoób naturalby bądź sztyczny
Rzecz złożona
Lernen beginnen
rzecz składająca się z części składowych, które nie mają prawnej samodzielności połączonych trwale w jedną całość. przy przyłączeniu cudzej rzeczy do rzeczy innej osoby to rzecz przyłączona traci swoją prawną samodzielność, nie można jej windykować
Rzecz zbiorowa
Lernen beginnen
zbiór rzeczy określonych wspólną nazwą służących zazwyczaj do jednego celu
res mancipi
Lernen beginnen
Własność przenoszona za pomocą mancypacji oraz in iure cessio.
res nec mancipi
Lernen beginnen
Do przeniesienia własności wystarczała traditio
res mobiles
Lernen beginnen
rzeczy ruchome, wszystkie rzeczy niebędące nieruchomościami. Zasiedzenie tych rzeczy wymagało rocznego posiadania
res immobiles
Lernen beginnen
nieruchomości, wyodrębnione części powierzchni ziemskiej oznaczone granicami i stanowiące odrębny przedmiot własności; oraz ich części składowe trwale z nim połączone. są to rzeczy oznaczone indywidualnie. Zasiedzenie 2 lata
rzeczy zużywalne
Lernen beginnen
ich prawidłowe wykorzystanie, zgodne z ich celem polega na ich zużyciu
rzeczy niezużywalne
Lernen beginnen
ich prawidłowe wykorzystanie nie polega na ich zużyciu
rzeczy podzielne
Lernen beginnen
takie które można podzielić bez zmiany ich istoty lub znaczącej zmiany wartości
rzeczy niepodzielne
Lernen beginnen
takie których nie można podzielić bez zmiany ich istoty lub znaczącej zmiany wartości
fructus
Lernen beginnen
pożytki
pożytki naturalne
Lernen beginnen
organiczne płody rzeczy lub oddzielone od nich części składowe, które stanowią normalny dochód z tej rzeczy
pożytki cywilne
Lernen beginnen
dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego
przynależności
Lernen beginnen
rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym i stałym związku odpowiadającym temu celowi.
possessio; possessio civilis
Lernen beginnen
Posiadanie- władztwo faktyczne nad rzeczą
corpus
Lernen beginnen
element obiektywny - rzeczywiste władztwo fizyczne nad rzeczą [wykonywane niekiedy pośrednio - poprzez udostępnienie rzeczy innej osobie]
animus
Lernen beginnen
element subiektywny - wola władania rzeczą we własnym imieniu
detentio; possessio naturalis
Lernen beginnen
Dzierżenie- władztwo faktyczne nad rzeczą obejmujące jedynie corpus, ale sprawowane in alieno nomine. To czy dana osoba jest dzierżycielem czy posiadaczem poznajemy po danym stosunku prawnym
Possessio iusta
Lernen beginnen
posiadanie słuszne- oparte o prawidłową podstawę prawną
possesio iniusta
Lernen beginnen
posiadanie niesłuszne- pozbawione prawidłowej podstawy prawnej
possesio bonae fidei
Lernen beginnen
posiadanie w dobrej wierze- osoba która nie ma podstawy prawnej posiadania, ale jest przekonana i dokonała należytej staranności myśląc że ta podstawa prawna istnieje
Possessio malae fide
Lernen beginnen
posiadaczem w złej wierze jest osoba, która wie, lub powinna wiedzieć że nie ma prawidłowej podstawy prawnej posiadania
possessio vitiosa
Lernen beginnen
Posiadanie wadliwe- nabyte w sposób niedozwolony
corpore et animo
Lernen beginnen
wymagano, by nabywca posiadania pojął rzecz we władztwo fizyczne (corpus) oraz, by miał wolę posiadania rzeczy dla siebie (animus)
traditio longa manu
Lernen beginnen
przekazanie władztwa nad rzeczą
occulius et affectu
Lernen beginnen
nabycie nieruchomości przez okazanie jej z wysoko położonego punktu
Traditio brevi manu
Lernen beginnen
sytuacja gdy dotychczasowy dzierżyciel na podstawie czynności prawnej staje się posiadaczem
Constitutum possessorium
Lernen beginnen
umowne przeniesienie posiadania, w którym dotychczasowy posiadacz staje się dzierżycielem
Interdicta retinendae possessionis
Lernen beginnen
służą do ochrony posiadania które ktoś narusza (charakter prohibitoryjny)
Interdictum utrubi
Lernen beginnen
służy do ochrony posiadania rzeczy ruchomych
Interdictum uti possidetis
Lernen beginnen
służy do ochrony posiadania nieruchomości, przysługiwał tylko właścicielowi niewadliwemu
Interdicta recuperandae possessionis
Lernen beginnen
służą do ochrony utraconego posiadania (charakter restytutoryjny)
Interdictum unde vi
Lernen beginnen
chroni posiadacza wyrzyconego z nieruchomości siłą o ile był posiadaczem niewadliwym i skorzystał z interdyktu w terminie roku
Interdictum de vi armata
Lernen beginnen
chroni posiadacza wyrzyconego z nieruchomości siłą zbrojną, przydługiwał także posiadaczowi wadliwemu i nei było ograniczenia z korzystania
Interdictum de precario
Lernen beginnen
gdy prekarzysta nie oddaje rzeczy na wezwanie właściciela
plena in re potestas
Lernen beginnen
„pełne władztwo nad rzeczą"; prawo podmiotowe bezwzględne, rodzaj władztwa nad rzeczą uprawniający do korzystania z niej oraz rozporządzania nią z wyłączeniem innych osób
własność jest prawem do dysponowania rzeczą materialną w sposób zupełny, chyba że ustawa wyraźnie je ogranicza
Lernen beginnen
Dominium est ius de re corporali perfecte disponendi, nisi lege prohibeatur
operis novi nuntiatio
Lernen beginnen
sprzeciw co do wzniesienia nowego budynku na gruncie sąsiednim
interdictum demolitorium
Lernen beginnen
interdykt o rozbiórkę
ius possidendi
Lernen beginnen
Prawo do posiadania rzeczy
ius utendi
Lernen beginnen
prawo do używania rzeczy
ius abutendi
Lernen beginnen
prawo do zużycia rzeczy
absus iuris
Lernen beginnen
nadużycie prawa podmiotowego
ius fruendi
Lernen beginnen
prawo do pobierania pożytków z rzeczy
ius disponendi
Lernen beginnen
prawo do rozporządzania rzeczą
communio pro indiviso/ condominium
Lernen beginnen
współwłasność, sytuacja, w której istnieje kilku właścicieli na jednej rzeczy - każdy z nich miał swój udział wyrażony ułamkowo
podział quoad usum
Lernen beginnen
ustalenie korzystania z rzeczy
umowne zniesienie współwłasności
Lernen beginnen
jeżeli są się w stanie dogadać, zgodne oświadczenie woli współwłaścicieli
sądowe zniesienie współwłasności
Lernen beginnen
jeżeli nie są w stanie się dogadać, na podstawie actio communi dividundo
dominum ex iure quiritium
Lernen beginnen
własność kwirytarna, przysługiwała tylko obywatelom rzymskim, chroniona przez prawo cywilne
własność bonitarna
Lernen beginnen
rodzaj władztwa na rzeczy który powstawał w sytuacji kiedy dana osoba nie nabywała własności kwirytarnej, ale w świetle prawa pretorskiego zasługiwała na ochronę- mogła wykonywać wszystkie uprawnienia właściciela z włączeniem innych osób
immisje
Lernen beginnen
szkodliwe oddziaływania sąsiedniego gruntu
duplex dominium
Lernen beginnen
podwójna własność- gdy było dwóch właścicieli (bonitarny i kwirytarny), po roku (w przypadku rzeczy ruchomych) lub 2 latach (w przypadku rzeczy nieruchomych) właściciel bonitarny stawał się właścicielem kwirytarnym w skutek zasiedzenia
własność Possessio vel ususfructus
Lernen beginnen
quasi-własność na gruntach prowincjonalnych- położonych poza italią
vectigal
Lernen beginnen
podatek gruntowy
Pochodne sposoby nabycia własności
Lernen beginnen
gdy poprzednik prawny przenosi własność na nabywcę
titulus adquirendi dominii
Lernen beginnen
czynność zobowiązująca do przeniesienia własności i jednocześnie causa dla czynności rozporządzającej
modus adquirendi dominii
Lernen beginnen
czynność rozporządzająca- czynność rodząca skutek rzeczowy w postaci przeniesienia własności
Mancypacja
Lernen beginnen
pochodny, formalny sposób nabycia własności kwirytarnej polegający na rytualnym przekazaniu rzeczy z udziałem libripensa i w obecności 5 świadków [wszyscy musieli być dojrzałymi obywatelami rzymskimi]. była czynnością prawną abstrakcyjną
In iure cesio
Lernen beginnen
pochodny, formalny sposób nabycia własności kwirytarnej polegający na pozornym procesie windykacyjnym (odstąpieniu rzeczy w obecności pretora na wzór fazy in iure w procesie - stąd nazwa)
Tradycja
Lernen beginnen
pochodny, nieformalny sposób nabycia własności polegający na wydaniu rzeczy. W przypadku res mancipi dochodziło do nabycia wyłącznie własności bonitarnej
iusta causa traditionis
Lernen beginnen
słuszna przyczyna tradycji, czynność zobowiązująca na podstawie której dokonuje się tradycji
Zasiedzenie
Lernen beginnen
sposób nabycia własności przez nieprzerwane posiadanie rzeczy w ciągu ustawowo określonego czasu, przy zachowaniu określonych prawem przesłanek
zasiedzenie jest nabyciem własności wskutek posiadania rzeczy przez czas określony prawem
Lernen beginnen
Usucapio est adiectio dominii per continuationem possessionis temporis lege definiti
Usucapio
Lernen beginnen
dostępne tylko obywatelom rzymskim zasiedzenie według prawa cywilnego prowadzące do nabycia własności kwirytarnej po spełnieniu przesłanek
Res habilis
Lernen beginnen
rzecz musiała być niewyłączona od zasiedzenia. Rzeczami wyłączonym od zasiedzenia były rzeczy: wyłączone z obrotu, niematerialne (wyjątek- służebności, spadek), skradzione bądź zabrane przemocą, należące do fiskusa
iustus titulus usucapionis
Lernen beginnen
słuszny tytuł zasiedzenia- podstawa prawna w oparciu o którą weszło się w posiadanie
Praescriptio longi temporis
Lernen beginnen
zasiedzenie na gruntach prowincjonalnych prowadzące do nabycia possessio vel ususfructus. Instytucja wykształciła się z zarzutu procesowego „długiego czasu". Następowało po spełnieniu przesłanek
Inter praesentes
Lernen beginnen
zasiedzenie gruntu w przypadku gdy poprzednik zamieszkuje tę samą prowincję w której znajduje się dany grunt
inter absentes
Lernen beginnen
zasiedzenie gruntu w przypadku gdy poprzednik zamieszkuje inną prowincję niż ta w której znajduje się dany grunt
occupatio
Lernen beginnen
Zawłaszczenie- pierwotny sposób nabycia własności na rzeczach niczyich [za wyjątkiem skarbu oraz przedmiotów wchodzących w skład spadku nieobjętego] za spełnieniem dwóch przesłanek
rzecz niczyja przypada temu, kto ją pierwszy zawłaszczy
Lernen beginnen
res nullius cedit primo occupanti
Akcesja
Lernen beginnen
nabycie własności poprzez połączenie rzeczy- rzecz dotychczas samodzielna staje się częścią składową innej rzeczy („rzeczy głównej")
Accessio cedit principali
Lernen beginnen
zasada według której należało określić która rzecz ma charakter przyrostu a która stanowi rzecz główną
alluvio
Lernen beginnen
przymulisko - nabycie własności na gruncie nadbrzeżnym, który wyłonił się wskutek powolnego nanoszenia osadu
akcesja dwóch nieruchomości
Lernen beginnen
stosowano zasadę accessio cedit principali - należało określić, która rzecz ma charakter „przyrostu", a która stanowi „rzecz główną"; najczęściej dotyczyła akcesji rzecznych
avulsio
Lernen beginnen
oderwisko - nabycie własności wskutek trwałego połączenia gruntu nadbrzeżnego z fragmentem gruntu oderwanym przez gwałtowny bieg w górze rzeki (przyjmowano, że trwałe połączenie zachodzi, gdy ukorzenią się rośliny)
alveus derelictus
Lernen beginnen
osuszone wskutek zmiany biegu rzeki publicznej koryto przypadało właścicielom gruntów nadbrzeżnych
insula in flumine nata
Lernen beginnen
wyspa powstała na rzece przypadała właścicielom gruntów nadbrzeżnych
akcesja dwóch ruchomości
Lernen beginnen
również stosowano zasadę accessio cedit principali. wymagała każdorazowego ustalenia, która rzecz jest „główna", a która stanowi „przyrost".
ferruminatio
Lernen beginnen
przyspawanie - połączenie w sposób uniemożliwiający identyfikację miejsca złączenia „przyrostu" (części składowej) i „rzeczy głównej" - definitywne nabycie własności
adplumabtio
Lernen beginnen
przylutowanie - połączenie w sposób umożliwiający identyfikację miejsca złączenia „przyrostu" [części składowej] i „rzeczy głównej" - możliwość zastosowania actio ad exhibendum a następnie windykowania „przyrostu"
akcesja ruchomości do nieruchomości
Lernen beginnen
stosowano zasadę superficies solo cedit - nieruchomość jest zawsze „rzeczą główną", a ruchomość stanowi „przyrost"
Superficies solo cedit
Lernen beginnen
zasada według której rzeczą główną jest zawsze nieruchomość, a ruchomość stanowi przyrost
inaedicifatio
Lernen beginnen
postawienie budynku na cudzym gruncie z własnych materiałów - budynek staje się częścią składową gruntu o ile ma trwałe fundamenty
implantatio
Lernen beginnen
zasadzenie roślin na cudzym gruncie - stają się częścią składową gruntu z chwilą ukorzenienia
satio
Lernen beginnen
zasianie zbóż na cudzym gruncie.
Specyfikacja
Lernen beginnen
nabycie własności na rzeczy ruchomej wykonanej z cudzych materiałów bez zgody ich właściciela
Ochrona petytoryjna
Lernen beginnen
ochrona prawa własności
Rei vindicati
Lernen beginnen
skarga windykacyjna/ wydobywcza- środek ochrony prawnej przysługujący właścicielowi kwirytarnemu, który pozbawiony został posiadania rzeczy
fictus possessor
Lernen beginnen
posiadacz fikcyjny -osoba, która twierdziła, że jest posiadaczem, by umożliwić zasiedzenie innej osobie lub podstępnie pozbyła się rzeczy, by uniknąć zasądzenia
cum omnis causa
Lernen beginnen
z wszystkimi pożytkami
actio arbitraria
Lernen beginnen
sędzia wzywał pozwanego do zwrotu rzeczy pod rygorem zasądzenia na kwotę odpowiadającą wartości rzeczy oszacowanej przez powoda
impensae
Lernen beginnen
Nakłady- wydatki związane z rzeczą
impensae necessariae
Lernen beginnen
nakłady konieczne- wydatki niezbędne dla zachowania rzeczy w stanie przydatnym do normalnego korzystania zgodnie z jej przeznaczeniem
impensae utiles
Lernen beginnen
nakłady użyteczne- wydatki poniesione w celu ulepszenia rzeczy
imepnsae voluptuariae
Lernen beginnen
nakłady zbytkowne- wydatki w celu nadaniu rzeczy cech odpowiadających szczególnym upodobaniom posiadacza
Ius retnetionis
Lernen beginnen
prawo retencji - prawo do zatrzymania rzeczy przez jej posiadacza do chwili rozliczenia nakładów
Actio negatoria
Lernen beginnen
skarga negatoryjna- skarga przysługująca właścicielowi kwirytarnemu, którego prawo na rzeczy zostaje naruszone w inny sposób, niż poprzez pozbawienie go posiadania, który żąda zaprzeczenia jakoby pozwanemu przysługiwało jakieś prawo na rzeczy powoda
cautio de amplius non turbando
Lernen beginnen
stypulacyjne zabezpieczenie, mającego gwarantować, że w przyszłości nie dojdzie już do naruszeń
Actio publiciana
Lernen beginnen
skarga windykacyjna przysługująca właścicielowi bonitarnemu. Opierała się ona o fikcję, zgodnie z którą powód będący posiadaczem zmierzającym do zasiedzenia, był traktowany jak właściciel kwirytarny
iura in re aliena
Lernen beginnen
prawa na rzeczy cudzej- Ograniczone prawa rzeczowe- prawa rzeczowe o charakterze bezwzględnym, polegające na wykonywaniu ograniczonego władztwa nad rzeczą, będącą cudzą własnością
służebność nie może polegać na działaniu
Lernen beginnen
Servitus in faciendo consistere nequit
nie może istnieć służebność na innej służebności
Lernen beginnen
Servitus servitutis esse non potest
służebność należy wykonywać oględnie
Lernen beginnen
Servitutibus civiliter utendum est
nie można mieć służebności na rzeczy własnej
Lernen beginnen
Nemini res sua servit
służebności gruntowe miejskie
Lernen beginnen
służebności związane z budownictwem
Ususfructus
Lernen beginnen
użytkowanie- Przedmiotem użytkowania mogły być tylko rzeczy niezużywalne (w przypadku rzeczy zużywalnych uznawano istnienie „użytkowania nieprawidłowego" - quasi-ususfructus - konstrukcja zbliżona do pożyczki)
użytkowanie jest prawem do korzystania i pobierania pożytków z cudzej rzeczy, zachowując jej substancję
Lernen beginnen
Ususfructus est ius alienis rebus utendi, fruendi salva rerum substantia
Usus
Lernen beginnen
używanie - prawo do korzystania z cudzej rzeczy, ale zasadniczo bez możliwości pobierania pożytków [chyba, że dla własnej konsumpcji]
Habitatio
Lernen beginnen
prawo do zamieszkiwania w cudzym domu
Operae servorum et animalium
Lernen beginnen
prawo do korzystania z cudzych niewolników i zwierząt
Deductio servitutis
Lernen beginnen
zastrzeżenie ustanowienia służebności w przypadku mancypacyjnego zbycia gruntu
vindicatio servitutis/ actio confessoria
Lernen beginnen
powództwo rzeczowe przeciw każdemu, kto uniemożliwia wykonywanie służebności- powód domagał się potwierdzenia przysługującego mu prawa, zaprzestania naruszeń, naprawienia szkód, zabezpieczenia na wypadek naruszeń przyszłych
Zastaw
Lernen beginnen
ograniczone prawo rzeczowe przysługujące wierzycielowi zastawniczemu (zastawnik) na rzeczy dłużnika zastawnego (zastawca), mające zabezpieczać ewentualne roszczenia zastawnika w przypadku niewykonania przez zastawcę świadczenia.
fiducia cum creditore
Lernen beginnen
"przewłaszczenie na zabezpieczenie" - Historyczny poprzednik zastawu, powiernicze przeniesienie własności rzeczy z zastrzeżeniem jej zwrotu po spłacie długu.
Pignus
Lernen beginnen
zastaw ręczny, polegający na przeniesieniu posiadania na zastawnika, a nie własności. Powstawał na podstawie kontraktu realnego (dochodzącego do skutku z wydaniem rzeczy) o tej samej nazwie.
Hypotheca
Lernen beginnen
zastaw umowny, przy którym nie dochodziło do przeniesienia posiadania. W takiej sytuacji dopiero ewentualne niewykonanie zobowiązania przez dłużnika wiązało się z przeniesieniem posiadania przedmiotu zastawu na wierzyciela
lex commissoria
Lernen beginnen
uprawnienie do zachowania przedmiotu zastawu na własność zastawnika
Zastaw uprzywilejowany
Lernen beginnen
zaspokajany z pominięciem zasady prior tempore, potior iure

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.