Pronaszko

reprezentanci 20-lecia

Karol Frycz; Andrzej Pronaszko; Wincenty Drabik

Pronaszko

konstruktywizm; zajmował się rzeźbą i architekturą; w 1917 brał wraz z Schillerem udział w zjeździe formistów (forma to ekspresja)

Drabik

przede wszystkim ekspresjonizm; jest też linia dekoracyjna, secesyjna, ozdobna; scenografia malarska

Frycz

znakomity stylizator; założył katedrę scenografii w krk, wykształcił pokolenia m.in. Kantora (który go ceni)

kiedy tworzyli Frycz i Drabik?

po wojnie

kto jeszcze wpłynął na teatr?

Władysław Strzemiński - przeniósł suprematyzm do Pl

co się rozwija w 20-leciu

teatr plastyków

rodzeństwo

Józef i Maria Jarema

Andrzej i Zbigniew Pronaszko

ukończyli asp w krk, zaczynali od malarstwa sztalugowego; Andrzej bardzo przylgnął do teatru, szukał dramaturgii w malarstwie

Andrzej Pronaszko a impresjonizm

uważa, że impresjonizm zagubił formę i forma pojawia się tam, gdzie konstrukcja (w przestrzeń konstruktywną da się wprowadzić aktora)

co szczególnie ważne u Pronaszki

kostiumy; podesty, gra światłem

twórcy plastycy i balet

Meyerhold np; balet nie potrzebuje szukać pretekstu do ruchu w przestrzeni

z kim współpracował Pronaszko

z Schillerem; Zelwerowiczem; Sosnowskim

pomysły Pronaszki

na początku trudno je zrozumieć, właśnie Schiller (umiłowanie formy): umowna scenografia, światło jako środek artystyczny, bez kadrowania, bez kurtyny, gra na proscenium, połaczenie widowni i sceny

największe wspólne osiągnięcie Pronaszki i Schillera

Dziady

Pronaszko i Schiller w Paryżu

zafascynowani kubizmem; świat malarski pokazuje odkształcenie widzenia

Pablo Picasso

zrobił kurtynę; pierwsze scenografi z Jeanem Cocteau - Parady; Trójgraniasty kapelusz; w latach 20. oprawa do baletu z elementami surrealistycznymi

Parady - Picasso

balet, przełożone na libretto, mocne przetworzenia np. pojawia się koń-rzeźba i kostium z maską nawiązującą do prymitywu; czysty kubizm

Trójgraniasty kapelusz Picasso

z kostiumami malowanymi na trykotach, płaska malowana scenografia, umowne domy - płaski choć nie malowane; kubizm i stylizacja na XVIII w

1925 Pronaszko

robi scenografię do Achilleis Wyspiańskiego: rydwany to poruszające się zastawki; nawiązania do płaskorzeźby (aktorzy mieli z tym duży problem); płaskie linie i formy, podesty, schody

1924 Pronaszko

czarno-biała scenografia do Opowieści zimowej: płaska jak drzeworyty, aktorzy przemieszczają się w linii

1933 Pronaszko

Bakchantki i Kleopatra Norwida - podesty schody, podział na poziomy sceny; scenografia wchodzi późno więc aktorom trudno się dopasować bo silnie wpływa na świat przedstawiony; ma pobudzać wyobraźnię chociaż jest konstruktywistyczna

wynalazek Schillera i Pronaszki

podział sceny na poziomy

1932 Pronaszko

Powrót Odysa - łatwo nawiązać do antyku przez geometrię

1934 Pronaszko

Dziady: nawiązania do inscenizacji Wyspiańskiego; chcieli przestrzeń wspólną dla całych Dziadów; nawiązanie do misterium

Dziady Schillera i Pronaszki

trzy krzyże jako znak Wilna; podzielony, nierówny teren; rezygnacja z elementów nadprzyrodzonych; więzienie jako pozioma ścianka z kratą; podczas balu kotara

Schiller o Dziadach

nadrealistyczny realizm - zbudować realizm środkami nadrealnymi

kostiumy w Dziadach Schillera

stylizowane ale wrażenie nowoczesności

scenografia w Dziadach Schillera

nierealistyczna

1935 - Pronaszko

Nie-Boska komedia; fragmentaryczne elementy architektoniczne, formy pourywane, scenografia umowna, nie chce być prawdopodobna

1936 Pronaszko

Ksiądz Marek - podobne do Nie-Boskiej

założenie Pronaszki

chce, żeby scenografia nie przypominała niczego na świecie

Drabik - Nie-boska komedia

reż Schiller; mikromansjony w scenie wizyty w szpitalu; Drabik poddaje się modzie na konstrukcje; piramida, konstrukty wymyślone

bracia Pronaszko - Róża

reż Schiller; widać, że poszli w stronę ekspresjonizmu; nie widać polityczności w inscenizacji; rewolucja jako machina; światło pełni ważną rolę, kostiumy historyczne

1938 Pronaszko

Wariatka z Heilbronu: dużo kubizmu, montaż z figur i napisu

1933 Pronaszko

Zbójcy; Kordian

1927 Pronaszko

pisze manifest "teatr symultaniczny": to koncepcja nowoczesnego teatru

Teatr symultaniczny

przeszkadza mu teatr pudełkowy; chce odwrócenie teatru arenowego (widz w środku i dwa kręgi ruchomej sceny) - nie wyszło bo nie było wystarczającej maszynerii

cechy teatru symultanicznego

wpływa na elastyczność inscenizacji; połączenie cyrku i areny; teatr przyszłości to ruchome podia, kilkanaście przestrzeni scenicznych; projekcje

współpracownik Pronaszki przy teatrze symultanicznym

Szymon Syrkus

cechy teatru symultanicznego 2

krzywy sufit; ruchoma scena która nadaje przestrzeń; schody, podium; sceny wysuwane z podłogi

Powrót Odysa Pronaszko?

oszczędność; owalem sygnalizuje się wyspę (owal za pomocą światła); kostiumy silnie zgeometryzowane; kostiumy jako wpływ Picassa

co u Schillera materializuje duchy?

głosy i światło

czym są scenografie Pronaszki

konsekwentnym przeniesieniem form kubistycznych, Bauhausu i konstruktywizmu