Układ oddech. leki przeciwastmatyczne

Leki rozkurczające mięśnie gładkie

Należą: leki pobudzające receptory b-adrenergiczne, leki cholinolityczne i metyloksantyny z grupy spazmolityków bezpośrednich.

Leki pobudzające receptory beta-adrenergiczne = b-adrenomimetyki MECHANIZM

Pobudzanie receptorów b-adr. związane jest z aktywacją cyklazy adenylowej i wzrostem poziomu cAMP w mięśniach gładkich oskrzeli

Podział b-adrenomimetyków

1. pobudzające receptory alfa i beta np. epinefryna, efedryna. 2. pobudzające receptory beta1 i beta2 (nieselektywne) np. izoprenalina, orcyprenalina. 3. pobudzające wyłącznie rec. beta2 (selektywne) np. terbutalina, salbutamol

Czym różnią się od siebie leki pobudzające receptory b-adrenergiczne

Selektywnością, początkiem wystąpienia oraz czasem działania i stopniem nasilenia działań niepożądanych.

Działania niepożądane leków b-adrenomimetycznych

Zaburzenia rytmu serca, spadek stężenia potasu we krwi, drżenia mięśniowe, uczucie niepokoju u osób starszych, u cukrzyków wzrost stężenia glukozy we krwi. Długie leczenie: tolerancja i nadreaktywność oskrzeli

Beta-adrenomimetyki długo działające

Selektywność do B2. Stos w leczeniu przewlekłym astmy oskrzelowej, podawane razem z wziewnymi glikokortyko. Przykłady: salmeterol, formoterol.

Podawanie beta-adrenomimetyków

Dożylnie, domięśniowo, podskórnie, wziewnie i doustnie. Najbardziej polecany: wziewnie

Szybko i krótko działające b2- adrenomimetyki

Objawowe, stosowane doraźnie, szybki efekt kliniczny 2-5min, krótki czas działania 4-6h. WSk: opanowanie napadu astmy, profilaktycznie przed wysiłkiem fiz. Przykłady: Salbutamol, fenoterol

Leki cholinolityczne (blokujące receptory myskarynowe)

Bromek ipratropium: pochodny atropiny, największe powinn do rec. M3, może wywołać paradoksalny skurcz oskrzeli, mała skuteczność, droga podania: wziewna. Niepożądane: ból głowy, niepokój, rzadziej jaskra, zab. akomodacji. +bromek tiotropium

Metyloksantyny

Naturalne alkaloidy wyst. np w kawie. Działają rozkurczająco na m. gładkie, zaliczane są do gr. spazmolityków bezpośrednich. Ich działanie obejmuje m. oskrzeli, naczyń krwionośnych i przew. pokarm.

Teofilina (lek z grupy metyloksantyn)

Nat. pochodna metyloksantyny, pob. ośrodek oddechowy zwiększając częstość oddechową. Rozkurcza mięśnie gładkie oskrzeli i naczyń krwionośnych. Charakteryzuje się znaczną zmiennością osobniczą. Pokarm hamuje jej działanie

Przykłady leków metyloksantynowych

Teofilina, aminofilina, diprofilina

Leki zapobiegające reakcji alergicznej i hamujące alergiczne zapalenie- co zaliczamy

Kromony, glikokortykosteroidy, leki przeciwleukotrienowe

Kromony- mechanizm działania

Hamują degranulację komórek tucznych (mastocytów). W wyniku tego, w czasie reakcji antygen-przeciwciało, nie dochodzi do uwalniania mediatorów reakcji alergicznej (histaminy, leukotrienów, prostaglandyn itp.)

Kromoglikan disodowy

Leczenie prewencyjne. Nie jest skuteczny w czasie napadu duszności, a nawet może go nasilić. Podawany miejscowo za pomocą spinhalera lub roztworu w inhalatorze MDI. Niepoż: krótkotrwały kaszel, duszności po podaniu.

Nedokromil

Pochodna kromoglikanu disodowego, uważany za skuteczniejszy. Osłabia skurcz oskrzeli wywołany hiperwentylacją, zimnym powietrzem lub wysiłkiem fiz.

Ketotifen

Słabsze hamowanie degranulacji masocytów, dodatkowo ma wyraźne działanie blokujące rec. H1. Podawany doustnie. Niepoż: senność, przyrost masy ciała, suchość w jamie ustnej.

Glikokortykosteroidy mechanizm działania

Odbud. prawidłowego nabłonla b. sluz, ham. aktyw. fibroblastów, zmniejsz. procesy wytwórcze, ham. przepuszcz. naczyń zmniejsz. obrzęk b. sluz, zmniejsz. wydz. sluzu. Ham. rozwoj alergicznego zap i nadreakt. oskrzeli

Glikokortykosteroidy podawane miejscowo do drzewa oskrzelowego

Uważane za najskuteczniejsze leki przeciwzapalne w leczeniu astmy. Skutecznie zapobiegają skurczom oskrzeli, poprawiają czynność płuc, zmniejszają stopień ciężkości astmy poprawiając jakość życia i zapobiegają zgonom.

Przykłady Glikokortykosteroidów podawanych miejscowo do drzewa oskrzelowego

Budesonid, flutikazon, dipropionat beklometazonu

Działania nieporządane Glikokortykosteroidy podawane miejscowo do drzewa oskrzelowego

Zakażenia grzybiczne jamy ustnej i zatok przynos, chrypka, miejscowe działanie uszkadzające błonę śluz, alergia kontaktowa, możliwy wpływ na metabolizm komórki oraz wzrost dzieci

Glikokortykosteroidy podawane pozajelitowo w leczeniu astmy oskrzelowej

Dożylny półbursztynian hydrokortyzonu, może wywołać groźne dla życia nasilenie duszności tzn, astmę aspirynową

Glikokortykosteroidy podawane doustnie w astmie oskrzelowej

Jedynie w ciężkich postaciach astmy, zawsze łącznie z wziewnymi glikokortykosteroidami. Również w okresach zaostrzeń, przez kilka dni, rzadziej tygodni. Przykład: Prednizon.

Leki przeciwleukotrienowe

Hamują syntezę leukotrienów LTC4, LTD4, LTE4 lub blokujące receptor leukotrienowy typu CysLT 1. Przykłady: zafirlukast, montelukast. Często stosowane u dzieci (bo doustne i brak istotnych dz. niepoż)

Inne leki wspomagające stoswane w leczeniu stanów skurczowych oskrzeli

Leki mukolityczne (redukcja wydzieliny), leki przeciwhistaminowe blok. rec. H1 w astmie atopowej gdy dodatkowo wyst. katar, leki hamujące zapalenie alergiczne- glikokortykosteroidy i antybiotyk. +picie płynów, metody fizykalne i gimnastyka oddechowa.

Postępowanie w utrzymującym się ostryn napadzie duszności i w stanie astmatycznym

Glikokort. dożylnie, b-adrenomimetyki, teofilina w postaci wlewów dożylnych, bromek ipratropium w post. nebulizacji, nadownienie i leki mukolityczne pod. pozajelit lub płukanie oskrzeli, potas, antybiotyki i tlen.