Wirusowe zapalenia wątroby

wirusy atakujące wątrobę w przebiegu uogólnionego zakażenia

EBV, CMV, wirus różyczki, świnki, ECHO wirusy, wirus żółtej gorączki

wirusy wywołujące zapalenie wątroby

HAV, BHV, HCV, HDV, HEV

komórki docelowe w WZW

hepatocyty

HAV

Hepatitis A Virus inaczej enterowirus 72, należy do Picornaviridae

HAV - budowa

kubiczna

HAV - genom

ssRNA o dodatniej polarności

HAV - okres wylęgania

2 - 6 tygodni

HAV - objawy kliniczne

zwykle bezobjawowy; złe samopoczucie, utrata apetytu, dyspepsja, gorączka, ciemny mocz, jasne stolce, następnie żółtaczka

HAV - patogeneza

namnażanie w przewodzie pokarmowym, następnie faza wiremii, transport do wątroby, namnażanie w hepatocytach i ich martwica, proliferacja kom. Kupfera i zapalenie wtórne wokół żyły wrotnej

HAV - odp. Immunologiczna

IgM - najwyższe miano przed wystąpieniem żółtaczki, utrzymują się kilka miesięcy; IgG - utrzymują się latami, chronią przed powtórnym zakażeniem

HAV - droga zakażenia

fekalno-oralna, stolce uważa się za niezakaźne po tygodniu od wystąpienia żółtaczki

HAV - diagnostyka laboratoryjna

ELISA lub RIA dla IgM, wskaźniki wątrobowe w krwi

HAV - szczepienie

inaktywowane formaliną HAV namnażane na komórkach diploidalnych

HAV - uodpornienie bierna

zalecane osobom podróżującym do krajów subtropikalnych i tropikalnych, ludzka gamma-globulina zapewnia odporność przez 3 - 6 miesięcy

HAV - leczenie

brak swoistego leczenia

HBV -

Hepatitis B Virus, zaliczany do Hepadnaviridae

HBV - budowa

ikosaedralny kapsyd zawiera genom DNA, polimerazę DNA, antygen rdzeniowy HBcAg, antygen e HBeAg; opłaszczony lipidową osłonką z antygenem powierzchniowym HBsAg

HBV - genom

kolisty DNA o podwójnej nici

HBV - markery zakażenia

antygeny: HBsAg, HBcAg, HBeAg i przeciwciała: anty-HBs, anty-HBe, anty-HBc

HBsAg

antygen powierzchniowy, pojawia się jako pierwszy od zakażenia, niezakaźny

HBeAg

antygen występujący w rdzeniu wirionu, świadczy o wysokiej zakaźności, pojawia się po HBsAg

HBcAg

antygen rdzeniowy, nie stwierdzany we krwi

Anty-HBs

wskazuje zdrowienie, chroni przed powtórnym zakażeniem

Anty-Hbe

wskazuje na niewielką zakaźność lub brak zakaźności

Anty-HBc

IgM wskazuje na niedawno przebyte zakażenie, pierwsze przeciwciało, które się pojawia

HBV - droga zakażenia

parenteralna: krew, płyny ustrojowe (w tym wydzieliny szyjki macicy i nasienie),

HBV - zespoły kliniczne

ostre zakażenie, nadostre zapalenie wątroby, przewlekłe nosicielstwo

ostre zakażenie HBV

wykluwa się ok. 2 - 3 miesiące, następnie faza prodromalna z wysypką i artropatią, następnie jawna żółtaczka, po której 90% pacjentów zdrowieje w ciągu miesiąca, u 10% dochodzi do przewlekłego zakażenia lub zgonu

nadostre zapalenie wątroby HBV

występuje u 1 pacjenta na 1000, częściej u kobiet, zgon następuje w śpiączce wątrobowej w ciągu 10 dni

przewlekłe nosicielstwo HBV

u ok... 10% pacjentów, gdy profil serologiczny w ciągu 6 miesięcy od zachorowania nie powróci do normalnego wzorca po wyzdrowieniu, nie tworzą się anty-HBs, anty-Hbe pojawia się z opóźnieniem

przewlekłe agresywne zapalenie wątroby HBV

większość komplikacji zakażenia HBV, brak anty-HBs i anty-HBe, nosicielstwo HBsAg i zakaźnych wirionów, czyli wysoka zakaźność, występuje uszkodzenie miąższu wątroby, ryzyko rozwinięcia marskości pierwotnego raka wątroby

zakażenia okołoporodowe HBV

dzieci nosicielek HBe-dodatnich stają się nosicielami HBe-dodatnimi i mają większe prawdopodobieństwo rozwinięcia marskości i raka wątroby, większa śmiertelność wśród chłopców (ok. 50%), co sprzyja przekazywaniu nosicielstwa na następne pokolenia

HBV - grupy ryzyka

narkomani, osoby z licznymi kontaktami seksualnymi, chorzy leczeni produktami krwi i przetoczeniami, personel służby zdrowia

HBV - diagnostyka laboratoryjna

test na antygen powierzchniowy metodą ELISA, mikroskopia elektronowa, wskaźniki wątrobowe we krwi

HBV - szczepienie

szczepionka zawiera antygen powierzchniowy wirusa, podawana domięśniowo w 3 dawkach, I dawka - 1. doba życia, II dawka - po 7 - 8 tygodniach, III dawka - po 6 miesiącach

HBV - leczenie

IFN-α,

HDV

Hepatits D virus, jego replikacja zależy od HBV, znajdowany wyłącznie u osób zakażonych HBV

HDV - genom

ssRNA

HDV - budowa

zewnętrzna osłonka bogata w HBsAg

HDV - drogi zakażenia

koinfekcja z HBV lub nadkażenie HDV u nosiciela HBV najczęściej u narkomanów

HDV - obraz kliniczny

koinfekcja wywołuje objawy podobne do ostrego zakażenia HBV; nadkażenie przewlekłe zapalenie wątroby typu delta związane z wyższymi współczynnikami śmiertelności niż zapalenie wątroby typu B

HDV - diagnostyka laboratoryjna

EIA, RIA, poszukujemy przeciwciał anty-HDV IgM (pojawiają się 10-15 dni po wystąpieniu objawów) i anty-HDV IgG (pojawiają się w ciągu 2-11 tygodni)

HDV - zapobieganie

szczepionka przeciw HBV chroni też przed HDV, także podaje się HBIg

HCV

Hepatits C virus, należy do rodziny Flaviviridae

HCV - budowa

wirus posiada osłonkę, średnica 35-50 nm.

HCV - genom

ssRNA o dodatniej polarności

HCV - droga zakażenia

parenteralna, rzadziej przenosi się drogą kontaktów seksualnych niż HBV

HCV - obraz kliniczny

zakażenie często przebiega bezobjawowo, pacjenci stają się przewlekłymi nosicielami i u znacznej części z nich rozwija się przewlekłe zapalenie wątroby co prowadzi do marskości i raka wątroby

HCV - diagnostyka laboratoryjna

EIA, RIBA, poszukujemy przeciwciał anty-HBc, często występujący u nosicieli HCV

HCV - leczenie

leczenie objawowe, IFN-α

HCV - zapobieganie

brak szczepionki, bierne uodpornienie jest nieskuteczne

HEV

Hepatitis E virus, zaliczany do Caliciviridae

HEV - budowa

wirus bezosłonkowy o ikozaedralnej symetrii kapsydu

HEV - genom

ssRNA o dodatniej polarności

HEV - droga zakażenia

fekalno-oralna, głównym źródłem zakażenia jest zanieczyszczona woda

HEV - obraz kliniczny

okres wylęgania: 2-6 tygodni, lekkie zaburzenia czynności wątroby, nie przechodzi w fazę przewlekłą, wysoka śmiertelność u kobiet zakażonych w 3 trymestrze ciąży

HEV - diagnostyka laboratoryjna

rozpoznanie opiera się na objawach klinicznych i badaniach enzymów wątrobowych

HEV - leczenie

leczenie jest podtrzymujące