WOS dziś i jutro cz 2

 0    82 Datenblatt    Mangel
mp3 downloaden Drucken spielen überprüfen
 
Frage język polski Antworten język polski
konstytucja 2 kwietnia 1997
Lernen beginnen
to najważniejszy dokument w państwie (ustawa zasadnicza). Wszystkie ustawy muszą byc z nia zgodne.
konstytucja określa:
Lernen beginnen
- ustrój polityczny, społeczny i ekonomiczny - działalnośc najwyższych organów państwowych - prawa i obowiązki obywateli
naczelne zasady konstytucji
Lernen beginnen
- suwerennosćć narodu (wybieranie władz w wyborach) - republikańska forma rządów (wykluczona władza dożyw, funkcje przez określony czas) - trójpodział i równowaga władzy - decentralizacja władzy publicznej (władze lokalne)
naczelne zasady konstytucja cd
Lernen beginnen
- państwo prawa (wszystkie urzędy podlegaja temu samemu prawu) - pluralizm polityczny (można zakładać partie iorganizacje) - wolność praw człowieka i obywatela (wszyscy mająytakie same prawa, bez wzgedy na pochodzenie, wyznanie itp)
Prawa obywatela
Lernen beginnen
- osobiste (do zycia, ochrony prywatności) - polityczne (udział w zyciu pol, wolnosć zgromadzeń) - ekonomiczne (do własności, wolność wyboruzaw) - socjalne (do ochrony zdrowia, urlopu) - kulturalne (nauki, ochrona praw autorskich)
obowiazki obywatela
Lernen beginnen
- być wiernym państwu i toszczyc sie o jego dobro - przestrzeagac prawa - płacic podatki - bronic ojczyzny - dbac o srodowisko - uczęszczac do szkoły do 18 roku zycia
trójpodział władzy
Lernen beginnen
- ustawodawcza (parlament ustala prawo) - wykonawcza (prezydent, rząd wprowadza je w zycie) - sadownicza (czuwa nad przestrzeganiem prawa)
parlament
Lernen beginnen
zajmuje sie tworzeniem prawa (sprawuje władzę ustawodawczą)
senat sejm zgromadzenie narodowe
Lernen beginnen
izba wyzsza 100 senatorów izba nizsza 460 posłów wspólne obrady sejmu i senatu prowadzone przez marszałka sejmu
sejm (marszałek sejmu)
Lernen beginnen
- tworzy prawa przez uchwalanie ustaw - zatwierdza skład rady ministrów - poiera lub nie działania rządu wotum zaufania nieufnosci - nadzoruje dzialania rządu komisje sejmowe
sejm cd
Lernen beginnen
- udział w powoływaniu i odwolywaniu organow panstwa np Rady Ministrów - w szczególnych przypadkach decydowanie o stanie pokoju i wojny
senat (marszałek senatu)
Lernen beginnen
- ocenianie ustaw uchwalonych przez sejm - inicjatywa ustawodawcza - udział w powoływaniu m.in. rzecznika praw obywatelskich - wyrazanie zgody na referendum - opieka nad polakami mieszkajacymi na granica - rozpatrywanie sprawozdan krrit
rząd zajmuje się
Lernen beginnen
ustawami budżetem państwa bezpieczeństwem zwenętrznym polityką społeczną
uprawnienia prezydenta
Lernen beginnen
- najwyższy zwierzchnik sił zbrojnych - powołuje/odw premiera i czlonków rządu - zarządza wyboru do sejmu i senatu - reprezentuje kraj, zatwierdza umowy miedzynardowe - powołuje sedziów - ma mozliwosc korzystania z prawa łaski
wymiar sprawiedliwości
Lernen beginnen
to działalność organów panstwa których zadaniem jest rozstrzyganie sporów i osądzanie przestepstw.
trybunał stanu
Lernen beginnen
odpowiadaja przed nim najwyżsi urzędnicy w przypadku gdy w trakcie pełnienia funkcji naruszyli konstytucje lub ustawe
trybunał konstytucyjny
Lernen beginnen
bada zgodnosć ustaw z konstytucja
sądy powszechne (sądy rejonowe, okregowe, apelacyjne)
Lernen beginnen
zajmuja sie sprawami z zakresu prawa cywilnego, prawa handlowego i prawa karnego
sądy wojskowe (sąd garnizonowy) sądy administracyjne
Lernen beginnen
przestepstwa popełnione orzez zołnierzy i pracowników wojska
sądy administracyjne
Lernen beginnen
wyroki w sprawach, które dotyczą organów administracji publicznej, spory miedzy obywatelami a urzędami
dwuinstancyjność
Lernen beginnen
osoba, która wniosła sprawę do sądu 1 instancji i nie zgadza sie z wyrokiem, moze sie odwołac do sądu 2 instancji
sąd najwyzszy
Lernen beginnen
nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych, dba o zgodnosc wyroków i prawem
Europejski trybunał sprawiedliwosci
Lernen beginnen
kontroluje przestrzeganie prawa unijnego w państwach UE
zasada niezawislości
Lernen beginnen
podleganie tylko obowiazujacym ustawom oraz konstytucji
immunitet
Lernen beginnen
sędzia nie moze bez zgody sądu zostac aresztowany, oskarzony czy skazany, z wyjatkiem zatrzymania go w trakcie popelniania przestępstwa
nieusuwalność sędziego
Lernen beginnen
nie można go zwolnic z urzędu, przenieść do innego sądu jeżeli nie wyraża zgody
zasady demokratycznych wyborów
Lernen beginnen
- równość (głosy mają jednakową wartość) - bezpośredniość (głosują na kandydatów, którzy następnie wchodzą w skład organów władzy) - tajność (w odosobnionym miejscu) - powszechność (głosują wszyscy pełnoletni obywatele)
funkcje partii politycznych
Lernen beginnen
- opiniotwórcza (kształtują opinie publiczna, przekonuja do siebie) - wyborcza (decyduja kto bedzie mial szanse na sprawowanie funkcji w panstwie) - rządzenia (realizowanie programu po wygranych wyborach)
typy partii politycznych lewica
Lernen beginnen
partie socjalistyczne, socjaldemokratyczne i komunistyczne załozenia - sprawiedliwośc społeczna i opieka nas obywatelami; odzielenie kościoła od państwa; obrona mniejszosci i równouprawnienie kobiet
centrum
Lernen beginnen
partie demokratyczne, ludowe i liberalne założenia - rozwój samorządnośći, gospodarki wolnorynkowej; ochrona praw i wolnosci obywatelskich
prawica
Lernen beginnen
partie konserwatywne i narodowe założenia - umocnienie władzy państwowej; przywiązanie do tradycji; zmniejszenie wydatków na cele socjalne
opinia publiczna
Lernen beginnen
poglady społeczeństwa na dane zagadnienie
funkcje mass mediów (środków masowego przekazu)
Lernen beginnen
- informacyjna - opiniotwórcza - kontrolna - socjalizacyjno - demokracyjna - kulturalno - rozrywkowa - edukacyjna
fakt a opinia
Lernen beginnen
- fakt - wydarzenie zachodzące w konkretnym miejscu lub czasie, ktorego wiarygodność mozna potwierdzic - opinia - czyjeś zdanie na dany temat formułowane na podstawie faktów
administracja publiczna
Lernen beginnen
składa się z zespołu instytucji i urzedów powołanych do wykonywania zadań państwa działający w interesie społeczeństwa. Administracja składa się z niezależnych i współpracujacych ze soba struktur - administracja rządowa i samorząd terytorialny
samorząd
Lernen beginnen
współpraca obywateli, dzięki której osiągają własne cele.
rodzaje samorządu
Lernen beginnen
- terytorialne (działaja na określonym terytorium np. gminny) - specjalne (samorządy zawodowe np. lekarski oraz gospodarcze np. rzemieslników) - inne (oparte na innych więzach, np. mieszkańców, uczniowski
zadania własne samorządu
Lernen beginnen
działania dotyczące edukacji, ochrony zdrowia, srodowiska, pomocy społecznej, kultury i porzadku publicznego na terenie gminy
zadania zlecone samorządu
Lernen beginnen
przygotowanie i przeprowadzenie wyborów i referendów a także prowadzenie ewidencji ludności
gmina
Lernen beginnen
podstawowa jednostka w trójstopniowym podziale administracyjnym Polski
rodzaje gmin
Lernen beginnen
- gmina wiejska (w skład wchodzą wyłącznie wsi, w największej z nich znajduje się urząd gminy - miejsko-wiejska (miasto z siedziba gminy i okoliczne wsie) - miejska (wyłącznie miasto z siedziba gminy)
władza w gminie
Lernen beginnen
- w gminie wiejskiej - rada gminy i wójt - w gminie miejskiej - rada miasta i burmistrz mista o statusie gminy powyzej 100 tys. - rada miasta i prezydent miasta
rodzaje powiatów
Lernen beginnen
- powiat ziemski (kilka lub kilkanaście sąsiadujacych gmin) - powiat grodzki (jedno duże miasto pow. 100 tys mieszkanców tzw. miasto na prawach powiatu
władza w powiecie
Lernen beginnen
zarząd powiatu na czele ze starostą
zadania powiatu
Lernen beginnen
- finansowanie szkolnictwa ponagimn, specjalnego, muzeów - drogi powiatowe - promocja powiatu - przeciwdziałnie bezrobociu - ochrona srodowiska - prowadzenie szpitali - bezpieczenstwo
władza w województwie
Lernen beginnen
- władza uchwałodawcza - sejmik województwa (30 radnych) - władza wykonawcza - zarząd województwa z marszałkiem na czele
wojewoda
Lernen beginnen
przedstawiciel Rady Ministrów, który niezależnie od organów władzy samorządowej działa w każdym województwie, reprezentuje Rade Ministrów
racja stanu
Lernen beginnen
najważniejsze cele, do których osiągniecia dążą przedstawiciele władz danego państwa
polityka zagraniczna
Lernen beginnen
działanie prowadzone przez władze państwa na arenie miedzynarodowej, zmierzajace do realizacji określonych zadań poprzez współpracę lub wywieranie nacisku
ambasador
Lernen beginnen
reprezentuje państwo za granicą
konsul
Lernen beginnen
pomaga obywatelom przebywajacym poza granicami państwa - prowadzi rejestr polaków za granicą - pomoc prawna dla polakow - kontakt z polonią - wnioski o przyznanie lub zrzeczenie sie obywatelstwa
zadania polskiej dyplomacji
Lernen beginnen
- dbanie o bezpieczenstwo - umacnienie pozycji panstwa na scenie miedzynarodowej - udzial w polityce swiatowej - opieka nad polakami za graniacą - rozpowszechnianie wiedzy o polsce
początki unii europejskiej
Lernen beginnen
- Rada Europy - Europejska wspólnota wegla i stali - e w Energii Atomowej - e w Gospodarcza
Organy Unii Europejskiej
Lernen beginnen
Parlament Europejski Rada Europejska Komisja Europejska Rada UE Trybunał Sprawiedliwości
Parlament Europejski
Lernen beginnen
- reprezentuje obywateli, wybierany przez nich w wyborach - współdecyduje o prawie i budzecie UE
Rada Europejska
Lernen beginnen
- przedstawiciele państw członkowskich - premierzy i prezydenci - wyznacza główne kierunki polityki UE - przewodniczący reprezentuje UE
Komisja Europejska
Lernen beginnen
- inicjatywa prawodawcza - funkcja wykonawcza, kontrolna, czuwa nad przestrzeganiem prawa europejskiego przez panstwa - działa niezaleznie od rzadów innych państw
Rada Unii Europejskiej
Lernen beginnen
- ministrowie rządów panstw członkowskich - kieruje polityka gospodarczą UE - rola w polityce zagranicznej i bezpieczenstwa
Trybunał Sprawiedliwości
Lernen beginnen
- czuwa nad przestrzeganiem prawa - rozstrzyga spory miedzy obywatelami UE a instytucjami
Traktaty europejskie
Lernen beginnen
- Traktaty rzymskie 25 marca 1957r. - Traktat z Maastricht 7 lutego 1992 r. - Traktat z Nicei 26 lutego 2001 r. - Traktat z Lizbony 12 grudnia 2007
Fundusze Unijne
Lernen beginnen
- Europejski Fundusz rozwoju regionalnego - Europejski Fundusz Społeczny - Fundusz Spójności
Organizacje Międzynarodowe
Lernen beginnen
- uniwersalne (na całym świecie) ONZ - regionalne (okreslony region świata) Unia Afrykańska - rządowe (tworzą je państwa) OECD - pozarządowe (tworzą je związki, osoby prawne lub fizyczne) YMCA
NATO Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego Polska 12 marca 1999r.
Lernen beginnen
kwiecień 1949r. (celem była ochrona państw członkowskich przed blokiem wschodnim ukł warszawski) umacnianie bezpieczeństwa na swiecie
ONZ
Lernen beginnen
liga Narodów ---> ONZ 24 października 1945r. (dążenie do zapewnienia pokoju na świecie)
Struktura ONZ
Lernen beginnen
Rada Bezpieczeństwa Rada Społeczno - Gospodarcza Zgromadzenie Ogólne Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości Sekretaiat
Rada Bezpieczeństwa
Lernen beginnen
skład: 5 członków stałych i 10 wybieranych co 2lata - najważniejszy organ ONZ, utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie - podejmowanie decyzji o akcji zbrojnej przeciw krajowi który zagraza pokojowi na swiecie
Rada Społeczno - Gospodarcza
Lernen beginnen
skład: przedstawiciele 54 państw - sprawy o charakterze gospodarczym, społecznym i kulturalnym - czuwanie nad przestrzeganiem praw człowieka
Zgromadzenie Ogólne
Lernen beginnen
skład: przedstawiciele państw - zatwierdzanie budżetu - przyjmowanie nowych członków
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości
Lernen beginnen
skład: 15 sedziów - główny organ sadowniczy ONZ - rozstrzyganie sporów miedzynarodowych - wydawanie orzeczeń, których nie mozna odwołac
Sekretariat
Lernen beginnen
skład: sekretarz generalny - główny organ administracyjny - czuwanie nad wykonywaniem uchwał ONZ
misje pokojowe
Lernen beginnen
podstawowa metoda rozwiązywania problemów współczesnego świata. Ich celem jest utrzymanie pokoju na danym terenie przy uzyciu sił zbrojnych oddanych przez państwa do dyspozycji ONZ
Organizacje działajace w ramach ONZ
Lernen beginnen
- FAO (zwalczanie głodu, ochrona zasobów nat - WHO (ochr zdrowia, normy i standardy medy i badań - UNESCO (współpraca międzynar w edukacji - ILO (zwalczanie bezrobocia - UNICEF (pomoc dzieciom, wyzywienie, ochrona zdrowia
Migracja
Lernen beginnen
Przemieszczanie się z jednego kraju do drugiego
Główne formy migracji
Lernen beginnen
Imigracja Reemigracja Uchodźtwo Repatriacja Emigracja
Imigracja
Lernen beginnen
Przybycie do danego kraju w celu pozostania w nim na określony czas
Emigracja
Lernen beginnen
Opuszczenie ojczyzny i wyjazd doinnego państwa w celu pozostania w nim na określony czas
Reemigracja
Lernen beginnen
Powrót do ojczyzny osób które wcześniej ją opuściły
Uchodźstwo
Lernen beginnen
Ucieczka z państwa w obawie przed przesladowaniami
Repatriacja
Lernen beginnen
Powrót do ojczyzny np. uchodźców którzy wcześniej opuścili kraj
Terroryzm
Lernen beginnen
zaplanowane działania oparte na przemocy psychicznej lub fizycznej wobec obywateli danego państwa, mające wymusić na jego władzach określone decyzje
Pomoc humanitarna
Lernen beginnen
akcje na rzecz ludności cierpiącej na skutek klęsk zywiołowych lub konfliktów zbrojnych
Globalizacja
Lernen beginnen
proces polegajacy na zwiekszeniu obrotów handlu międzynarodowego, nasileniu przepływu kapitału, ludzi i technologii oraz zacieraniu różnic kulturowych

Sie müssen eingeloggt sein, um einen Kommentar zu schreiben.